Giáo án Ngữ văn 7, tập 2 - Những trò lố hay là Va-Ren và Phan Bội Châu - Trần Hoài Nam

Tuần: 	Ngày soạn
Tiết: 	Ngày dạy 
Người soạn: Trần Hoài Nam – Văn Sử K16 A.
NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU
 - Nguyễn Ái Quốc - 
A. Mục tiêu cần đạt	
1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu:
- Bản chất xấu xa, đê hèn của Va-ren.
- Phẩm chất , khí phách của người chiến sỹ cách mạng Phân Bội Châu.
- Nghệ thuật tưởng tượng, sáng tạo tình huống truyện độc đáo, cách xây dựng hình tượng nhân vật đối lập, cách kể, giọng kể hóm hỉnh châm biếm.
2. Kĩ năng
- Đọc diễn cảm văn xuôi tự sự (truyện ngắn châm biếm) bằng giọng điệu phù hợp.
- Phân tích tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ và hành động.
3. GDHS 
- Lòng kính yêu PBC và lòng yêu nước.
* Trọng tâm: Phần I
* Tích hợp: Văn nghị luận
B. Chuẩn bị
	GV: Giáo án, chuẩn kiến thức kỹ năn, nghiên cứu tài liệu “Truyện và kí NAQ” ảnh chân dung NAQ.
	HS: Bài soạn, suy nghĩ trả lời các câu hỏi Sách giáo khoa.
C. Tiến trình hoạt động
1. Ổn định lớp.
 Tổng số:
 Vắng :
2. Kiểm tra bài cũ 
 Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “Sống chết mặc bay” của Phạm Duy Tốn ?
- Dự kiến trả lời: 
+ Nội dung: Giá trị hiện thực
 Giá trị nhân đạo
+ Nghệ thuật: kết hợp khéo léo nghệ thuật tương phản và tăng cấp, ngô ngữ miêu tả sinh động, giàu hình ảnh.
3. Bài mới 
 Nguyễn Ái quốc được coi là cây bút mở đầu cho văn xuôi hiện đại VN đầu thế kỉ XX. Tác phẩm “Những trò lố hay là ” được viết với mục đích cổ động phong trào nhân dân VN đòi thả người chí sĩ yêu nước PBC. 
Yêu cầu học sinh đọc phần chú thích sgk và nêu đôi nét về tác giả tác phẩm
- Nguyễn Ái Quốc là tên của Chủ tịch Hồ Chí Minh( Từ 1919-1945) 
-Truyện ngắn Những trò lố được viết sau khi nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bắt cóc(18-6-1925) ở Trung Quốc giải về giam ở hoả lò- Hà Nội và sắp bị sử án còn Va- ren chuẩn bị sang nhận chức toàn quyền ở Đông Dương.
*Cấu trúc văn bản :
- Chuyện có thật : nhân vật trong chuyện là có thật.
- Chuyện tưởng tượng : cuộc tiếp kiến giữa Va- ren và Phan Bội Châu
- Những trò lố : là những trò lố lăng, bịp bợm, đáng cười. Va- ren là người hứa sang Việt Nam để chăm sóc Phan Bội Châu
- Truyện ngắn.
Văn bản có thể chia làm mấy phần, nội dung từng phần ?
- P1: từ đầu => trong tù : tin Va-ren sang VN
- P2: Tiếp => toàn quyền: Trò lố của Va-ren
- P3: Còn lại: Thái độ của PBC)
Truyện được kể theo trình tự nào?
(Trình tự thời gian: Va-ren xuống tàu -> Sài Gòn -> Huế -> HN.)
Va-ren sang VN nhằm mục đích gì?
Việc Va-ren hứa nửa chính thức sẽ chăm sóc cụ PBC có ý nghĩa gì?
Hứa nhưng chỉ hứa một nửa và vẫn có thể thay đổi
Tác giả đã bình luận về việc này như thế nào?
ông hứacó nghĩa là các quan toàn quyền chuyên môn nuốt lời hứa
Qua đây tác giả muốn bày tỏ thái độ gì?
mỉa mai châm biếm, vạch trần bộ mặt lừa bịp của y
Gv trong thời gian Va-ren kéo dài cuộc hành trình thì PBC vẫn ngồi tù.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả - tác phẩm
a. Tác giả:
- NAQ là tên gọi của Bác Hồ từ 
 1919-1945
b. Tác phẩm:
- Viết năm 1925
2. Bố cục: 3 phần
II. Phân tích
1. Tin Va-ren sang VN
- Mục đích: Va-ren sang VN vừa để nhậm chức vừa muốn lấy lòng dư luận ở VN và ĐD là chăm só cụ PBC.
Ê Thái độc của tác giả: ngờ vực, không thiện chí.
4. Củng cố- dặn dò
Lí do nào khiến Va-ren sang VN?
 -> Do muốn ve vuốt và trấn an nhân dân VN và P đang đấu tranh dòi thả PBC và để tạo dựng uy tín chính trị cho bản thân 
- Về nhà học bài và soạn tiếp bài sau.
D. Rút kinh nghiệm.
E. Nhận xét.
NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU
 - Nguyễn Ái Quốc - 
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ 
Tóm tắt văn bản “Những tò lố hay là....”?
- Yêu cầu: HS tóm tắt ngắn gọn và đảm bảo nội dung văn bản.
3. Bài mới 
Ở tiết trước chúng ta đã tìm hiểu phần đầu văn bản và đã thấy ông Va-ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc cụ PBC vậy hắn sẽ chăm sóc cụ PBC ntn và thái độ của cụ ra sao chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài học hôm nay.
Gv giảng: sang đến VN Va-ren đã lộ những trò lố của y như: chuyến đi rề rà, lững thững, dự cuộc tiếp đón linh đình từ Sài Gòn đến Huế với biết bao lời nịnh hót, chào cười...trong đó có một trò lố của y với PBC là lố bịch nhất.
Trong đoạn truyện, kể việc Va-ren đến xà lim tại HN gặp PBC xuất hiện hai hình thức ngôn ngữ.
Lời văn nào là ngôn ngữ bình luận của tác giả?
“Ôi thật làgì đây”
Lời văn nào là ngôn ngữ độc thoại của Va-ren?
“Tôi đem tự dotoàn quyền”’
Gọi hs đọc đoạn bình luận
Trong đoạn văn bình luận tác giả sử dụng nghệ thuật gì?
Hãy chỉ rõ sự đối lập ấy? Qua đó em thấy thái độ của người bình luận với 2 nhân vật này? Mục đích bình luận của tác giả là gì?
Va-ren
PBC
- Tính cách đê hèn, kẻ phản bội
- Thái độ: khinh rẻ.
- Mục đích: Vạch trần sự lố bịch trong nhân cách.
-Tính cách cao thượng, bậc anh hùng
- Ngợi ca
- Khẳng định sự chính nghĩa của PBC.
Yêu cầu hs quan sát đoạn truyện
Số lượng lời văn dành cho việc khắc họa tính cách của từng nhân vật ntn?
Tác giả dành một số lượng từ ngữ lớn, hình thức ngôn ngữ trần thuật để khắc họa tính cách của Va-ren, còn với PBC tác giả dùng sự im lặng làm phương thức đối lập
Gv: đây là một bút pháp, một cách viết vừa tả, vừa gợi rất thâm thúy, sinh động, lí thú.
Khi mới đặt chân đến nhà tù Va-ren đã có lời nói và hành động gì?
tôi đem tự do...
Em có nhận xét gì về lời nói và hành động đó của y?
Gv: Câu nói đầu tiên kết hợp với hành động đầy vẻ hiền từ, ban ơn nhân ái của một bậc phụ mẫu tưởng có thể gây ấn tượng mạnh cho đối thủ nhưng hình như chẳng có chút tác dụng nào mà chỉ càng lộ rõ dã tâm và sự giả dối của vị đại quan nhân.
Cùng với lời tuyên bố ấy là điều kiện gì?
Nhưng phải có đi có lại...
Hắn đã dùng những lời lẽ nào để thuyết phục PBC nghe theo mình? Em có nhận xét gì về giọng điệu của Va-ren?
Lời nói dài, vòng vo, khi chân thành thống thiết, lúc châm chọc mỉa ma, lên bổng xuống trầm
Bằng chính những lời lẽ của mình, Va-ren đã tự bộc lộ nhân cách nào của y?
Gv: trước đây tôi là đảng viên XH đấy và giờ thì tôi làm toàn quyền. Trơ trẽn thay, lố bịch thay là kẻ cầm quyền TD Pháp lại tôn thờ sự phản bội làm chuẩn mực để ngợi ca nhân cách bỉ ổi.
Cũng bằng những lời lẽ đó, Va-ren đã bộc lộ thực chất lời hứa chăm sóc PBC ntn?
không phải giúp đỡ giải phóng PBC mà ép buộc cụ từ bỏ lí tưởng yêu dân tộc mình. Không phải vì tự do của PBC mà vì quyền lợi của nước Pháp, trực tiếp là vì danh lợi của Va-ren
Bằng ngôn ngữ độc diễn trước PBC, Va-ren đã diễn trò lố cuối cùng của mình ntn?
Kẻ phản bội lí tưởng đê tiện nhất lại đi khuyên bảo người trung thành với lí tưởng cao cả nhất
Qua đây em thấy Va-ren là kẻ như thế nào?
Va-ren là kẻ bịp bợm, xảo trá một cách trắng trợn. 
Yêu cầu hs theo dõi đoạn 3
Trong khi Va-ren nói, PBC có những biểu hiện nào?
- Im lặng, dửng dưng
- Đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi lại hạ xuống ngay.
- Mỉm cười kín đáo
Các biểu hiện ấy cho thấy PBC có thái độ ntn trước lời lẽ của Va-ren?
Thái độ: ngạc nhiên, coi thường.
Qua đó em có nhận xét gì về nhân cách của PBC?
Nhân cách: cứng cỏi, không chịu khuất phục, có bản lĩnh.
GV đưa câu hỏi thảo luận:
Trong khi thuyết giáo về cách sống của mình Va-ren cũng bộc lộ một nềm kiêu hãnh. Theo em sự kiêu hãnh của 2 con người có gì khác biệt? 
- Va-ren kiêu hãnh vì danh vọng của kẻ đê tiện 
- PBC kiêu hãnh vì kiên định tư tưởng yêu nước, không khuất phục
Thái độ của tác giả với PBC ntn? Căn cứ vào đâu để biết điều đó?
Giải thích cụm từ “những trò lố” trong tác phẩm?
2. Trò lố của Va-ren và PBC
a. Lời bình luận của tác giả
- Nghệ thuật: đối lập, tương phản.
Va-ren
PBC
- Tính cách đê hèn, kẻ phản bội
- Thái độ: khinh rẻ.
- Mục đích: Vạch trần sự lố bịch trong nhân cách.
-Tính cách cao thượng, bậc anh hùng
- Ngợi ca
- Khẳng định sự chính nghĩa của PBC.
b. Lời độc thoại của Va-ren
- Tuyên bố thả PBC
- Điều kiện: phải trung thành, hợp lực cộng tác với Pháp.
- Khuyên PBC từ bỏ lí tưởng chung, bắt tay với Va-ren.
=> Va-ren tự tố cáo mình là kẻ thực dụng, đê tiện, sẵn sàng làm mọi thứ vì quyền lợi cá nhân.
=> Va-ren là kẻ bịp bợm, xảo trá một cách trắng trợn. 
3. Thái độ của PBC
- Im lặng, dửng dưng
- Đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi lại hạ xuống ngay.
- Mỉm cười kín đáo
=> Thái độ: ngạc nhiên, coi thường.
- Nhân cách: cứng cỏi, không chịu khuất phục, có bản lĩnh.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung:
- Đả kích tên toàn quyền với các hành động lố bịch của y.
- Ca ngợi nhân cách cao quý của nhà yêu nước PBC 
IV. Luyện tập
1. Thái độ của tác giả đối với PBC
- Khâm phục, ngợi ca nhà chí sĩ yêu nước PBC.
2. cụm từ “những trò lố”
- Lố bịch: không hợp với lẽ thường
- Những trò lố: hành động lố bịch, lố lăng, bản chất xấu xa, xảo trá của Va-ren.
4. Củng cố
- Gv gọi hs đọc ghi nhớ
5. Dặn dò
- Học bài và chuẩn bị bài “Dùng cụm c-v để mở rộng câu”