Giáo án Ngữ văn 7, tập 2 - Những trò lố hay là Va - Ren và Phan Bội Châu - Trần Thị Tuyết Nhung - Trường THCS Thị Trấn Từ Sơn

tiết 109: những trò lố hay là va ren và phan bội châu
 Người thực hiện : Trần Thị Tuyết Nhung 
 Trường Thcs Thị trấn Từ Sơn
A. Mục tiêu cần đạt:
 Giúp HS : Hiểu được giá trị của đoạn văn trong việc khắc hoạ sắc nét hai nhân vật Va ren và Phan Bội Châu với hai tính cách , đại diện cho hai lực lượng xã hội , phi nghĩa và chính nghĩa –thực dân Pháp và nhân dân Việt Nam-hoàn toàn đối lập nhau trên đất nước ta thời Pháp thuộc .
B. Chuẩn bị : 
* HS soạn bài 
* GV	 - Nghiên cứu bài dạy , 
 - ảnh, tư liệu về tác giả Nguyễn ái Quốc trong thời kì hoạt động ở Pháp, Chân dung Phan Bội Châu , một số hình ảnh về quê Bác . 
C. Tiến trình bài dạy :
1. Kiểm tra :
2. Bài mới :
* Giới thiệu bài :
Chảy trong dòng sông văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỉ 20 đến CM tháng tám 1945, truyện ngắn Những trò lố ... của tác giả Nguyễn ái Quốc mang một màu sắc và âm điêu độc đáo: Có tính chiến đấu cao và bút pháp điêu luyện, hiện đại. Trong khi nhiều tác giả trong nước bóng bảy phê phán bọn phong kiến ươn hèn, để nhân dân đói khổ (như Phạm Duy Tốn ) hoặc gửi gắm tâm sự yêu nước lo đời kín đáo, mơ hồ (như Tản Đà, Trần Tuấn Khải ) thì NAQ vạch mặt lũ thực dân xâm lược xảo trá, dã man, bộc lộ một tấm lòng yêu nước căm thù giặc mạnh mẽ , cháy bỏng. Trái tim người cầm bút yêu ghét rõ ràng. Vì thế tuy xuất bản ở nước ngoài, dùng tiếng nước ngoài, song tr/ngắn Những trò lố.. cùng nhiều tác phẩm khác với bút danh NAQ vẫn có giá trị như một áng văn VN đích thực góp phần làm sôi động thêm dòng chảy của văn chương dân tộc .Giờ học hôm nay, cô cùng các em sẽ tìm hiểu áng văn ấy. 
* Giảng bài 
 Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung cần đạt 
HĐ1: Hướng dẫn HS tìm hiếu chung về tác giả, tác phẩm.
-Nguyễn ái Quốc là ai?
ái Quốc là từ Hán Việt tương ứng với từ thuần Việt nào ? Từ đó em thấy việc Bác lấy tên ấy có ý nghĩa gì?
-Nêu vài nét mà em biết về : 
 +Quê hương , gia đình 
Chiếu một số hình ảnh về quê hương , gia đình
-Nêu vài nét về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác 
Chiếu một số hình ảnh minh hoạ: Người hoạt động tại Pháp
-Nêu xuất xứ của văn bản 
Chiếu một số hình ảnh :Trang bìa tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp, tờ báo Người cùng khổ 
-Cho biết hoàn cảnh sáng tác
- Em biết Phan Bội Châu là ai ?
- Giới thiệu kèm minh hoạ ảnh chân dung Phan Bội Châu 
-Hướng dẫn đọc : Lời kể chuyện vừa bình thản vừa dí dỏm , hài hước;
Giọng của Va-ren thể hiện sự trâng tráo, chơ chẽn
- Gọi HS đọc kết hợp nêu sự việc chính . 
GV đọc 1 đoạn kết hợp giới thiệu phần SGK lược bỏ
- Cho HS tóm tắt văn bản 
-Giải thích nhan đề văn bản 
(Những trò lố : những trò hề nhảm nhí ,tồi tệ, lố bịch mà người làm trò càng diễn càng bộc lộ sự vô duyên đến tức cười )
-Chú thích một số từ :Va-ren, toàn quyền, khai hóa 
- Xác định thể loại ?
- Theo em đây là 1tphẩm ghi chép sự thật hay là tưởng tượng, hư cấu ? Căn cứ vào đâu mà em cho là như vậy ?
-Dgiảng: Truyện ngắn có vẻ như là một kí sự nhưng thực tế là hư cấu vì truyện viết trước khi Va-ren sang nhậm chức và sau khi y sang cũng không có chuyện gặp Phan Bội Châu
 -Đọc văn bản ,em thấy truyện được kể theo trình tự nào ?
-Có thể chia văn bản thành những đoạn ứng với nội dung chính nào?
Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết
-Đọc lại đoạn 1
-Va-ren sang Việt Nam hứa chăm sóc vụ Phan Bội Châu vì lí do gì ?
-Tại sao do sức ép công luận , Va-ren lại phải hứa/?
- Việc Va-ren hứa ... được coi là trò lố đầu tiên của y.Tại sao?
(-Mới nửa chính thức hứa:Vẫn có thể thay đổi lời hứa 
-Giả sử giữ lời hứa thì Va-ren chăm sóc vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao)
-Những chi tiết này cho ta hiểu gì về Va-ren?
-Qua đoạn truyện , em thấy tác giả bộc lộ thái độ gì ?
-Chi tiết nào cho thấy sự ngờ vực của tác giả là có căn cứ ?
+Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào ngồi yên ở cương vị toàn quyền 
+Hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài 4 tuần- trong thời gian ấy PBC vẫn bị giam trong tù 
Nhận xét về thứ tự xắp xếp các chi tiết trong đoạn văn?
-Lời hứa “nửa chính thức”
-Bàn luận : Giả sử....( gián tiếp nói rằng : các quan toàn quyền Đông Dương chuyên môn nuốt lời hứa )
-Va-ren cố tình để cho sự việc kéo dài ( Sự chậm trễ cố ý : có thể Va-ren muốn chính quyền Pháp ở Đ Dương xử tử PBC trước khi hắn sang tới nơi để y dễ dàng phủi tay) 
- GV chốt lại: Va-ren muốn kiếm thêm chút tình cảm và uy tín trước khi sang VN nhậm chức nên đã tự mình gây ra trò lố. Nhưng y không thể qua mặt được lãnh tụ Nguyễn ái Quốc , một người có con mắt thần , có thể nhìn thấu tim gan bọn thực dân
I. Tìm hiểu chung :
1/Tác giả : Nguyễn ái Quốc (1890-1969)
* Thời đại:
* Quê hương :
* Gia đình :
* Bản thân:
Nguyễn ái Quốc là tên gọi rất nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được dùng từ năm 1919-1945
- Những năm hai mươi của thế kỉ trước Người hoạt động tại Pháp ,dùng văn chương để làm cách mạng
- Người là vị lãnh tụ vĩ đại, là nhà văn,nhà thơ lớn, danh nhân văn hoá của VN và thế giới
2/ Tác phẩm :
a-Xuất xứ văn bản:
- Trích từ Truyện kí Nguyễn ái Quốc viết trên đất Pháp ,viết bằng tiếng Pháp 
- In trên báo Người cùng khổ số 36-37, phát hành tháng 9-10-1925 tại Pa-ri (Pháp) 
b- Hoàn cảnh sáng tác : ngay sau khi nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bắt cóc ở Trung Quốc giải về giam ở Hoả Lò –Hà Nội và sắp bị xử án, còn Va ren chuẩn bị sang nhậm chức Toàn quyền Đông Dương
- Nhằm cổ động phong trào đấu tranh đòi thả PBC
c- Đọc,tóm tắt văn bản, chú thích
d- Thể loại: Truyện ngắn 
 (hư cấu , tưởng tượng)
d- Bố cục : 3 phần
+Từ đầu đến “vẫn bị giam trong tù”: Va-ren và những trò lố của y trước khi găp Phan Bội Châu
+Tiếp đến “ thì tôi làm toàn quyề”n: Va-ren gặp Phan Bội Châu , Những trò lố chính thức.
+Đoạn còn lại: Thái độ của Phan Bội Châu.
II-Tìm hiểu văn bản:
1/ Va-ren và những trò lố của y trước khi găp Phan Bội Châu
*Va-ren hứa chăm sóc vụ Phan Bội Châu :
- Do sức ép công luận 
- Va-ren mới nhậm chức nên muốn lấy lòng dư luận ( không phải là do tự nguyện)
 Lời hứa đó thực chất là một trò lố 
 Hắn là kẻ xảo trá ,cơ hội
* Thái độ của tác giả: mỉa mai,châm biếm, ngờ vực, không tin vào lời hứa của Va-ren
* Tính hài hước của trò lố được sắp xếp theo 
thứ tự tăng dần 
Luyện tập :
Hướng dẫn về nhà: