Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 2: Mẹ tôi

Ngày soạn: 14/08/2015
Ngày dạy: 
Tiết 2: MẸ TÔI
(Trích Những tấm lòng cao cả - ÉT-MÔN-ĐÔ-ĐƠ A-MI-XI)
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
1. Kiến thức
- Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi
- Cách giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa tế nhị, có lí và có tình của người cha khi con mắc lỗi.
- Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kỹ năng:
- Đọc – hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư.
 - Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức thư) và 
3.Thái độ: 
 - Gi¸o dôc t×nh c¶m kÝnh träng cha mÑ, tr©n träng t×nh c¶m gia ®×nh; bæn phËn cña ng­êi con trong gia ®×nh.
 5.Năng lực: 
 - Năng lực phân tích, cảm thụ văn chương.
 - Năng lực hợp tác.
 - Năng thuyết trình.
 - Năng lực nêu vấn đề, giải quyết vấn đề.
 - Năng lực thẩm mĩ.
 - Năng lực giao tiếp.
II. PHƯƠNG PHÁP 
- Đọc sáng tạo (đọc đúng, đọc diễn cảm, đọc – hiểu), nêu và giải quyết vấn đề, đàm thoại, thuyết trình, phân tích, bình giảng
III. CHUẨN BỊ: 
- Giáo viên: Nghiên cứu văn bản, soạn bài, tham khảo tư liệu, hướng dẫn học sinh soạn bài.
- Học sinh: đọc kĩ văn bản, đọc tư liệu, soạn bài, thực hiện các yêu cầu chuẩn bị bài của giáo viên.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
1. Ổn định : ktss 
2. Bài cũ:
 ? So sánh tâm trạng của người mẹ và con trước ngày khai trường?
 ? Vài trò của nhà trường đối với nền giáo dục ntn?
3. Bài mới 
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
 Trong cuéc ®êi cña mçi chóng ta, ng­êi mÑ cã vÞ trÝ vµ ý nghÜ hÕt søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nh­ng kh«ng ph¶i khi nµo còng ý thøc ®­îc ®iÒu ®ã. ChØ ®Õn khi m¾c nh÷ng lçi lÇm míi nhËn ra tÊt c¶. Bµi v¨n “ MÑ t«i” sÏ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ.
B.HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
 Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
 Nội dung cần đạt 
Hình thành và phát triển năng lực
* HOẠT ĐỘNG : Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu về tác giả ,tác phẩm.
? Em hãy nêu ngắn gọn ,đầy đủ thông tin về tác giả . 
? Văn bản được trích từ tác phẩm nào ? 
?" Những tấm lòng cao cả " mang ý nghĩa giáo dục nào?
? Tại sao nội dung vb là bức thư người bố gửi cho con , nhưng nhan đề lại lây tên Mẹ tôi ?
Hs : Bộc lộ.
Gv : Giảng 
Nêu 1 số chú thích từ khó.
Nên chia văn bản mấy phần nội dung từng phần?
- Gv HD học sinh đọc – gọi học sinh đọc – nhận xét.
Gv : Cho HS tóm tắt lại văn bản
HS : Thảo luận nhóm sau đo trình bày
HS: Phát biểu.
Gv: Định hướng.
* HOẠT ĐỘNG : Hướng dẫn HS hiểu văn bản. GV: Cùng hs đọc toàn bộ vb ( trong khi đọc thể hiện hết tâm tư và tình cảm của người cha trước lỗi lầm của con và sự tôn trọng của ông đối với vợ mình)
Hs : Nêu , gv : Định hướng.
? Hoàn cảnh của câu chuyện là gi?
? Khi En - ri – cô có lỗi bố dùng hình thức nào để nhắc nhở En ri cô? Mục đích việc làm ấy của bố là gì?
 ? Hình ảnh người mẹ của En-ri-cô hiện lên qua những chi tiết nào trong vb ?
? Em cảm nhận về người mẹ trong vb như thế nào chất đó được biểu hiện như thế nào ở mẹ em ? hoặc một người mẹ VN nào mà em biết ?
? Từ đây em thấy được tình mẹ là tình cảm như thế nào? Vai trò của mẹ?
(Tìm câu văn thể hiện vai trò của mẹ trong đoạn 3 - 4) 
Con cái phải ntn đối với mẹ?
Hs: Tự bộc lộ.
Chuyển ý:
? Tìm những từ ngữ thể hiện thái độ của người bố đối với En-ri-cô?
? Qua đó em thấy thái độ của bố đối với En-ri-cô ntn?
HS: Trả lời
? Theo em điều gì khiến En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố. Trong 4 lí do đã nêu trong phần tìm hiểu vb sgk?
Hs : Lựa chọn đáp án.
? Theo em tại sao người bố không nói trực tiếp mà lại viết thư ?
Hs : Thảo luận (3’) trình bày .
Gv : Định hướng: Một cách gd tế nhị hiệu quả
? Bố khuyên con những gì?
? Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của bố ?
Gv : Tích hợp giáo dục: Qua bức thư người bố gửi cho En-ri – cô em rút ra được bài học gì ?
Hs : Phát biểu.
* HOẠT ĐỘNG : Hướng dẫn tổng kết
? Nét đặc sắc về NT?
? Những nội dung chính của văn bản?
HS lắng nghe
HS trình bày
HS lắng nghe – nhận xét
Thảo luận
HS lắng nghe 
HS trình bày
HS lắng nghe 
HS trình bày
HS nhận xét, bổ sung
HS lắng 
nghe
Nêu ý kiến
HS lắng nghe
HS trả lời
HS bổ sung
HS lắng nghe
HS trình bày
HS nhận xét, bổ sung
HS lắng nghe
HS trình bày
HS nhận xét, bổ sung
I.ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
 - Ét - môn - đô - đơ A - mi - xi (1846-1908) là nhà văn I-ta-li-a.
2.Tác phẩm:
- Những tấm lòng cao cả là tác phẩm nổi tiếng nhất trong sự nghiệp sáng tác của ông.
- Cuốn sách gồm nhiều mẩu chuyện có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, trong đó, nhân vật trung tâm là một thiếu niên, truyện được viết bằng một giọng văn hồn nhiên trong sáng .
3. Thể loại : Vb nhật dụng .
4. Tìm hiểu chú thích:
5. Bố cục:
Chia 3 phần :
- Từ đầu đến "sẽ ngày mất con" : Tình yêu thương của người mẹ đối với En- ri- cô .
- Tiếp theo đến "yêu thương đó" : Thái độ của người cha .
- Còn lại : Lời nhắn nhủ của người cha .
6. Đọc - Tóm tắt
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT.
Hoàn cảnh người bố viết thư
- En-ri-cô nhỡ thốt ra lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến nhà .
- Để giúp con suy nghĩ kĩ ,nhận ra và sửa lỗi lầm , bố đã viết thư cho En-ri-cô.
 Tình thương của người mẹ dành cho En-ri-cô.
- Thức suốt đêm, quằn quại lo lắng, khóc nức nở vì nghĩ có thể mất con
- Sẵn sàng bỏ một năm hạnh phúc, có thể đi ăn xin, hi sinh tính mạng vì con...
-> Dành hết tình yêu thương cho con , quên mình vì con.
=> Tình mẹ cao cả, công lao mẹ lớn lao, mẹ có vị trí vai trò to lớn trong gđ, với mỗi con người.
Thái độ của người cha đối với En- ri-cô
- Cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của En-ri-cô :
+ Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy.
+ Bố không thể nén cơn tức giận.
+ Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?
+ Thật đáng xấu hổ và nhục nhã.
->Gợi lại hình ảnh lớn lao và cao cả của người mẹ và làm nổi bật vai trò của người mẹ trong gia đình, thể hiện được tình cảm, thái độ của người cha.
® vừa dứt khoát như ra lệnh, vừa mềm mại như khuyên nhủ. Mong muốn con hiểu được công lao, sự hi sinh vô bờ bến của mẹ.
Lời khuyên của bố :
- Yêu cầu con sửa lỗi lầm .
+ Không bao giờ thốt ra một lời nói nặng với mẹ .
+ Con phải xin lỗi mẹ.
+ Con hãy cầu xin mẹ hôn con.
® Có lỗi cần nhận lỗi, xin lỗi và ko phạm lại lỗi lầm. Lời khuyên nhủ chân tình sâu sắc .
III. TỔNG KẾt:
1.Nghệ thuật :
- Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra chuyện: En-ri-cô mắc lỗi với mẹ .
- Lồng trong câu chuyện một bức thư có nhiều chi tiết khắc họa người mẹ tận tụy, giàu đức hi sinh , hết lòng vì con.
- Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp, có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con.
2. Nội dung : 
- Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình.
- Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
* Ghi nhớ sgk /12
Năng lực hợp tác; 
Năng lực giao tiếp tiếng Việt; 
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ; 
Năng lực sáng tạo
Năng lực hợp tác; 
Năng lực giao tiếp tiếng Việt; 
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ; 
Năng lực sáng tạo 
Năng lực hợp tác; 
Năng lực giao tiếp tiếng Việt; 
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ; 
Năng lực sáng tạo 
Năng lực tự giải quyết vấn đề
C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
Bài tập 1(sgk/12)
Bài tập 2(sgk/12)
HS nghe và trả lời
Chon đoạn 3 hoặc 4
Tự chia sẻ
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ
D.HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG
Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n , em thÊy En- ri- c« ®· m¾c lçi g× ?
- Em cã suy nghÜ g× vÒ lçi lÇm cña En –ri-c«?
-T¹i sao nãi c©u: ThËt ®¸ng xÊu hæ vµ nhôc nh· cho kÎ nµo chµ ®¹p lªn t×nh yªu th­¬ng ®ã 
HS: Đọc thêm VB “Thư gửi mẹ” và “Vì sao hoa cúc có nhiều cánh nhỏ”.
HS nghe và trả lời
(V« lÔ víi mÑ tr­íc mÆt c« gi¸o)
§©y lµ viÖc lµm sai tr¸i, xóc ph¹m tíi mÑ.
lµ 1 c©u thÓ hiÖn sù liªn kÕt xóc c¶m lín nhÊt cña ngưêi cha víi 1 lêi khuyªn dÞu dµng.
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ
4. Tổng kết:
- GV kết thúc: Khái quát bài học nêu ra những bài từ câu chuyện.
+ Bài học về lòng biết ơn 
+ Bài học về tình yêu thương
+ Bài học về lỗi lầm
+ Bài học về cách khuyên nhủ nhắc nhở người khác	
5. Hướng dẫn tự học:
- - Hướng dẫn về nhà: Tóm tắt vb , Học thuộc phần ghi nhớ , làm hết bài tập.
- Sưu tầm những bài ca dao, thơ nói về tình cảm của cha mẹ dành cho con và tình cảm của con đối với cha mẹ viết vào sổ tay văn học
- Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê: Đọc, tóm tắt, trả lời câu hỏi, viết suy nghĩ của mình sau khi đọc xong tác phẩm
- Chuẩn bị bài mới: Từ ghép: Chia lớp 2 nhóm mỗi nhóm chuẩn bị một bảng phu chép phần ví dụ của phần 1, 2 ở phần I
Cá nhân lập bảng so sánh theo yêu cầu phần II.