Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 1

Tuần 1
Tiết 1
Ngày soạn
Ngày dạy
 Văn bản: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
 - Theo Lý Lan -
I. Mục tiêu cần đạt : 
1. Kiến thức :
- Thấy được tình cảm sâu sắc của người mẹ đối với con thể hiện trong một tình huống đặc biệt: đêm trươc ngày khai trường.
- Tình cảm của cha mẹ, gđ với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đ/v cđ mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên nhi đồng. Lời văn biểu hiện tâm trạng của người mẹ đ/v con.
2. Kĩ năng : Đọc hiểu vb viết như những dòng nhật ký của mẹ, phân tích một số chi tiết để diễn tả tâm trạng của người mẹ cho đêm chuẩn bị cho ngày kg đầu tiên của con, liên hệ vận dụng khi viết một vb nhật dụng.
3. Thái độ : Giáo dục cho học sinh tình yêu gia đình , nhà trường.
II. Chuẩn bị :
- Giáo viên: Sgk, Sgv, những bài thơ về tình cảm mẹ con.
- Học sinh: soạn bài
III. Phương pháp : vấn đáp - gợi mở, thuyết trình, giảng bình, thảo luận
IV. Tiến trình bài dạy :
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: (1’) - KT việc chuẩn bị sách vở của HS
3. Bài mới :
GTB: Em còn nhớ ngày đầu tiên đến trường của mình như thế nào k? Tâm trạng của em và cả nhà như thế nào? Đặc biệt là mẹ? 
Hoạt động củaGV và HS
Nội dung 
Hoạt động 1: Đọc văn bản, tìm hiểu chú thích – 9’
-Mục tiêu : Nắm được thể loại, bố cụ của văn bản.
-PP : Đọc sáng tạo, vấn đáp, thuyết trình
G: - Đọc : chậm rãi, thể hiện tâm trạng hồi hộp, thao thức của mẹ, giọng đọc tâm tình, trầm lắng.
G : Đọc mẫu, gọi học sinh đọc 
H: đọc bài
G? Em hãy giải thích các từ:
 - nhạy cảm, xe thiết giáp,dặm....
G? Xác định thể loại và bố cục VB?
H: - P1: đầu → ngày đầu năm học: tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng
- P2: còn lại : tình cảm của mẹ đối với con
I. Tìm hiểu chung.
1. Đọc:
2. Chú thích
3. Thể loại :Bút ký- biểu cảm có nội dung nhật dụng
4. Bố cục: hai phần
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản – 30’
-Mục tiêu : Thấy được : tâm trang của hai mẹ con trước ngày khai trường,.. qua đó thấy được tình cảm sâu sắc của người mẹ, vai trò quan trọng của nhà trường...
-PP : Nêu vấn đề, vấn đáp-gợi mở, so sánh, giảng bình,..
G? Đây là văn bản chủ yếu miêu tả tâm trạng của ai .
H: mẹ và con
G? Đêm trước ngày khai trường của con tâm trạng người mẹ và con ntn ?
G? Nó thể hiện qua những chi tiết nào.
Mẹ
Con
 Thao thức không ngủ, chuẩn bị đồ dùng, sách vở, đắp mền, buông màn, trằn trọc, suy nghĩ triền miên
Giấc ngủ đến nhẹ nhàng như một li sữa, ăn một cái kẹo, gương mặt thanh thoát, đôi môi hé mở,..., trong lòng không có mối bận tâm, hăng hái tranh mẹ dọn dẹp đồ.
G:? - Hãy so sánh tâm trạng hai mẹ con?
H: so sánh
G? Theo em vì sao người mẹ lại không ngủ được.
G: Gợi ý
H: Trả lời. Người mẹ không ngủ được vì lo lắng cho con hay vì người mẹ đang nôn nao nghĩ về ngày khai trường đầu tiên của mình.
G? Hay vì lí do gì khác nữa.
G? Khi nhớ lại ngày đó tâm trạng người mẹ như thế nào.
G? - Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ?
( Sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đến trường, sự chơi vơi, hốt hoảng khi cổng trường đóng lại)
? Từ đó em hiểu gì về tình cảm của mẹ đối với con?
? Vậy em làm gì đề đền đáp tình cảm của mẹ đối với mình? 
H: Liên hệ: 
G:? Vì sao tác giả để mẹ nhớ lại ấn tượng buổi khai trường đó của mình?
 (Mẹ có phần lo lắng cho đứa con trai nhỏ bé lần đầu tiên đến trường. Vì ngày khai trường có ý nghĩa đặc biệt với mẹ, với mọi người)
G? Trong bài văn có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không.
H: Mẹ đang nói với chính bản thân mình.→ nội tâm nhân vật được bộc lộ sâu sắc , tự nhiên. Những điều đó đôi khi khó nói trực tiếp. Tác dụng truyền cảm.
G? Cách viết này có tác dụng gì.
- Người mẹ đang tự ôn lại kỉ niệm của riêng mình, làm nổi bật được tâm trạng, khắc họa được tâm lí, tình cảm, những điều sâu thẳm khó nói bằng những lời trực tiếp.
G? Câu văn nào nói về tầm quan trọng của nhà trường.
“ Ai cũng biết............sau này”
G? - Cách dẫn dắt của tác giả có gì đặc biệt?
- Đưa ra ví dụ cụ thể mà sinh động để đi đến kết luận về tầm quan trọng của giáo dục
- GV mở rộng về giáo dục ở Việt Nam và sự ưu tiên cho giáo dục của Đảng và Nhà nước ta.
-G:? Người mẹ nói: bước qua cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra. Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
- (HS thảo luận nhóm 4 trong 4 phút)
-Đại diện báo cáo. Nhận xét
- GV kết luận
-G:? Từ sự phân tích trên em có suy nghĩ gì về nhan đề “ Cổng trường mở ra”?
- Hình ảnh nghệ thuật mang ý nghĩa tượng trưng như cánh cửa cuộc đời mở ra.
G: ? Bài văn giúp ta hiểu gì về tình cảm của mẹ và vai trò của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người?
H: TL
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Tâm trạng hai mẹ con trước ngày khai trường của con.
+ Tâm trạng con: háo hức, thanh thản, nhẹ nhàng
+ Tâm trạng mẹ: bâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc suy nghĩ miên man
2. Nỗi nhớ của mẹ về ngày khai trường năm xưa.
- Mẹ đang nôn nao nghĩ về ngày khai trường đầu tiên của mình.
- Bâng khuâng, xao xuyến, hồi tưởng lại tuổi thơ của mình
-Mẹ đưa con đến trường với niềm tin và kì vọng vào con
→ Làm nổi bật tâm trạng người mẹ trước đêm khai trường của con.
3. Tầm quan trọng của nhà trường với thế hệ trẻ.
- Mang lại tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò....
- Bồi dưỡng tư tưởng tốt đẹp, đạo lí làm người
- Mở ra ước mơ, tương lai cho con người
Hoạt động 4: Tổng kết – 2’
-Mục tiêu : Nắm được nội dung, nghệ thuật của toàn bài
-PP : Vấn đáp, thuyết trình.
G? Nghệ thuật đặc sác của văn bản là gì.
G? Nội dung chính của văn bản đề cập đến vấn đề gì.
H: Đọc Ghi nhớ
III. Tổng kết : 
1. Nghệ thuật 
2. Nội dung :
Ghi nhớ ( Sgk)
4. Củng cố (2’) : - Làm bài tập 1, 2 ( Luyện tập); Đọc phần đọc thêm ở sách giáo khoa.
5. Hướng dẫn về nhà : - Làm tốt bài tập. Soạn bài: Mẹ tôi. Tìm những câu tục ngữ, ca dao về mẹ tiết sau kiểm tra.
V. Rút kinh nghiệm : 
Tuần 1
Tiết 2
Ngày soạn
Ngày dạy
Văn bản: MẸ TÔI
 - Trích: Những tấm lòng cao cả -
 ( Ét-môn-đô đơ A-mi-xi )
I. Mục tiêu cần đạt : 
1. Kiến thức:
- Qua bức thư của một người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, ghiểu tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người.
-Sơ giản về tác giả ét –môn-đô đơ A-mi-xi.cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí vừa có tình của người cha khi mắc lỗi. Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kĩ năng:Đọc hiểu một văn bản viết dưới hình thức viết thư, phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha và người mẹ nhắc đến trong bức thư.
3. Thái độ : Giáo dục cho hs lòng yêu kính cha mẹ, luôn tôn trọng tình cảm của mẹ đối với con cái.
II. Chuẩn bị: 
- GV: Soạn , sgk, sgv, tham khảo tài liệu
- HS : Soạn, tìm hiểu thơ, ca dao viết về mẹ.
III. Phương pháp: vấn đáp - gợi mở, thuyết trình, giảng b́ình, thảo luận...
IV. Tiến trình bài dạy :
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ (3’): ? Hãy nhận xét về tâm trạng hai mẹ con vào đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con.
3. Bài mới :
Hoạt động 1:* Giới thiệu bài:
Có những lúc những câu nói vô tình của chúng ta đã làm cha mẹ phiền lòng nhưng chúng ta không biết được và nhờ sự giúp đỡ của cha mẹ mà chúng ta nhận ra và sửa chữa được sai lầm của mình. Đó chính là nội dung của văn bản “ Mẹ tôi” .
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu chú thích – 7’
-MT : Nắm được sơ lược về tác giả, tác phẩm, hình thức và nhan đề văn bản.
-PP : Đọc sáng tạo, đàm thoại, thuyết trình.
G: Giọng đọc nghiêm khắc, buồn bã.
 GV đọc mẫu, gọi HS đọc
 - Tìm hiểu chú thích : hối hận, lương tâm...
G? Cho biết vài nét về tác giả. 
G? Em biết gì về tác phẩm này .
“Những tấm lòng cao cả” là cuốn nhật kí của cậu bé En ri cô người Ý 11 tuổi - học tiểu học. Chú ghi lại những bức thư của bố, mẹ, những truyện đọc hàng ngày, những kỉ niệm sâu sắc, cảm động về các thầy cô giáo, bạn bè, những người bất hạnh đáng thương. Cuốn nhật kí khởi đầu từ tháng 10 năm trước đến tháng 7 năm sau.
G?Văn bản được viết theo hình thức nào?
H: TL
 G? Văn bản là bức thư bố gửi cho con sao lại lấy nhan đề là Mẹ tôi
I.Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
- Ét-môn-đô-đơ A-mi-xi (1846 - 1908) 
- Là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hóa, nhà văn lỗi lạc của nước Ý (Italia).
2. Tác phẩm:
- Văn bản “ Mẹ tôi” trích trong tác phẩm “ Những tấm lòng cao cả” 1886
3. Hình thức: viết thư.
4. Nhan đề :làm nổi bật hình tượng người mẹ.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tì tìm hiểu văn bản – 30’
-MT : Thấy được thái độ của bố đối với En-ri-cô, hình tượng người mẹ và thái độ của En-ri-cô.
-PP : Vấn đáp, gợi mở, thảo luận, giảng bình,..
G? Văn bản gồm những nội dung chính nào.
- Thái độ của bố với En-ri-cô.
- Hình tượng người mẹ En-ri-cô.
G? Qua bài văn em thấy thái độ của bố đối với En-ri-cô như thế nào . 
- Dựa vào đâu mà em biết ? Lí do của thái độ đó là gì ?
GV: Ông có thái độ đó vì En-ri-cô đã xúc phạm mẹ khi cô giáo đến thăm.
G? - Những chi tiết nào miêu tả thái độ của người cha trước sự vô lễ của con?
H: Tìm và nêu các chi tiết
G:? - Em có nhận xét gì về nghệ thuật sử dụng trong phần trên?
- So sánh → đau đớn
- Câu cầu khiến → mệnh lệnh
- Câu hỏi tu từ → ngỡ ngàng
G? - Qua các chi tiết đó em thấy được thái độ của cha như thế nào?
H: TL
G? - Những chi tiết nào nói về người mẹ? Hình ảnh người mẹ được tác giả tái hiện qua điểm nhìn của ai? Vì sao?
 H: - (Bố → thấy hình ảnh, phẩm chất của mẹ → tăng tính khách quan, dễ bộc lộ tình cảm thái độ đối với người mẹ, người kể)
G? - Từ điểm nhìn ấy người mẹ hiện lên như thế nào?
H: Hết lòng yêu thương con.
- H: (Trân trọng, yêu thương. Một người mẹ như thế mà En-ri-cô không lễ độ → sai lầm khó mà tha thứ. Vì vậy thái độ của bố là hoàn toàn thích hợp)
G:? Theo em điều gì khiến E-ri-cô xúc động vô cùng khi đọc thư bố.
H: Thảo luận : En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố vì:
+ Bố gợi lại kỉ niệm giữa mẹ và En-ri-cô.
+ Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố.
+ Vì những lời nói chân tình và sâu sắc của bố.
G? Vì sao bố En-ri-cô không nói trực tiếp với con mà lại viết thư.
- Tình cảm sâu sắc của bố kín đáo và tế nhị.
- không làm người mắc lỗi mất lòng tự trọng.
G: - Đã bao giờ em vô lễ chưa? Nếu vô lễ em làm gì?
- HS độc lập trả lời
GV: Trong cuộc sống chúng ta không thể tránh khỏi sai lầm, điều quan trọng là ta biết nhận ra và sửa chữa như thế nào cho tiến bộ
Hoạt động 4: Tổng kết (3’)
G:? Qua văn bản em rút ra được bài học gì?
H: Rút ra bài học
G? Nghệ thuật đặc sác của văn bản là gì.
G? Nội dung chính của văn bản đề cập đến vấn đề gì.
 H: Đọc ghi nhớ
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Thái độ của bố đối với En- ri - cô.
- Sự hỗn láo của con như nhát dao đâm vào tim bố.
- Con mà lại xúc phạm đến mẹ ư? → câu hỏi tu từ
- Thà bố không có con. bội bạc → câu cầu khiến
→ Người cha ngỡ ngàng , buồn bã , tức giận ,cương quyết , nghiêm khắc nhưng chân thành nhẹ nhàng.
2. Hình tượng người mẹ En- ri-cô.
- Hết lòng thương yêu con.
- Sẳn sàng hi sinh hạnh phúc kể cả tính mạng cho con.
→ Là người hiền hậu, dịu dàng, giàu đức hi sinh, hết lòng yêu thương , chăm sóc con → người mẹ cao cả, lớn lao.
3- Thái độ của En - ri - cô: 
- Xúc động vô cùng
- Nhận ra lỗi lầm của mình và đã chân thành sửa lỗi → Bài học về cách ứng xử trong gia đình, nhà trường và xã hội.
III. Tổng kết.
1.Nghệ thuật: 
2.Nội dung:
* Ghi nhớ( sgk)
4. Củng cố (2’): Hướng dẫn hs tìm hiểu phần đọc thêm.
5. Hướng dẫn về nhà : Làm kỹ bài tập. Soạn, tìm hiểu bài: Từ ghép.
V. Rút kinh nghiệm : 
Tuần 1
Tiết 3
Ngày soạn
Ngày dạy
TỪ GHÉP
I. Mục tiêu cần đạt : 
1. Kiến thức:
- Nhận diện được hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
- Hiểu được tính chất phân nghĩa của từ ghép chính phụ và tính chất hợp nghĩa của từ ghép đẳng lập.
2. kĩ năng: Nhận diện các loại từ ghép, mở rộng . Hệ thống hóa vốn từ, sử dụng từ: dùng từ ghép chính phụ khi diễn đạt cái cụ thể, dùng từ ghép đẳng lập khi diễn đạt cái khái quát,
3. Thái độ : Có ý thức sử dụng từ ghép trong khi nói và viết.
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: nghiên cứu, soạn.
- Học sinh: đọc, tìm hiểu sgk.
III. Phương pháp: vấn đáp - gợi mở, thuyết trình, thảo luận...
IV. Tiến trình bài dạy :
 1. Ổn định tổ chức.
 2. Bài cũ (1’) : Kiểm tra vở soạn của HS
 3. Bài mới :
Ở lớp 6 các em đã được làm quen với khái niệm từ ghép và bây giờ chúng ta đi tìm hiểu sâu hơn về từ ghép đó là cấu tạo và nghĩa của các loại từ ghép.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
 Hoạt động 1: Ôn lại định nghĩa về từ ghép (4’).
 Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép
Từ láy
Từ ghép CP
Từ ghép ĐL
G? Thế nào là từ ghép .
H: Từ ghép là một từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. VD : lúa gạo, ruộng đất,
Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức về các loại từ ghép (10’)
-MT : Nhận diện được hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
-PP : Nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích
G: Gọi HS đọc VD- SGK
G? Trong các từ ghép: thơm phức, bà ngoại ở VD tiếng nào là tiếng chính, tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính.
G? Em có nhận xét gì về trật tự của các tiếng trong những từ ngữ ấy .
H: Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính.
- GV chốt cấu tạo từ ghép CP.
G? Hãy Cho VD.
( Nắng/chói, mưa/rào...)
 C P C P
G: Gọi HS đọc VD- SGK
G? Hai từ “ quần áo” “Trầm bổng”có phân ra tiếng chính, tiếng phụ không?
H: Các từ này không phân ra tiếng chính, tiếng phụ, chúng bình đẳng về mặt ngữ pháp.
G? Thế nào là từ ghép đẳng lập ? cho VD 
G :? Qua hai bài tập trên, em thấy từ ghép được chia làm mấy loại? Đặc điểm của từng loại?
* HS đọc ghi nhớ
- GV khái quát lại
I. Các loại từ ghép
1. Ví dụ : ( SGK)
2. Nhận xét : 
* VD1:
 Bà ngoại : bà : tiếng chính; ngoại : tiếng phụ
Thơm phức : thơm : tiếng chính; phức : t. Phụ
→ Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ. Tiếng chính đứng trứơc, tiếng phụ đứng sau.
* VD2: ( SGK)
- Quần/áo.
- Trầm/bổng.
→ Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp.
*. Ghi nhớ 1( SGK-14)
Hoạt động 3 : Tìm hiểu nghĩa của từ ghép – 10’
-MT : Hiểu được tính chất phân nghĩa của từ ghép CP và tính chất hợp nghĩa của từ ghép đẳng lập.
-PP : Nêu vấn đề, vấn đáp-gợi mở, phân tích.
G: Hãy so sánh nghĩa của từ “bà ngoại” với nghĩa của từ “bà”?
 nghĩa của từ “thơm phức” với nghĩa của từ “thơm”?
H : Bà: nói chung là người đàn bà sinh ra mẹ hoặc cha.
-Bà ngoại: người đàn bà sinh ra mẹ
- Thơm: nói chung dễ chịu, làm cho thích ngửi,có mùi như hương của hoa
 - Thơm phức: rõ ràng, cụ thể, có mùi bốc lên mạnh, hấp dẫn.
→ Tiếng chính giống nhau nhưng tiếng phụ khác thì chúng có nghĩa khác nhau
G: So sánh nghĩa của từ “quần áo” với nghĩa của từ “quần” hoặc nghĩa của từ “áo”?
H : - Nghĩa của từ “quần áo”: nghĩa rộng hơn.
- “Quần” hoặc “áo”: Nghĩa hẹp hơn.
- Quần áo: quần áo nói chung
- Trầm bổng: âm thanh lúc trầm lúc bổng
- GV chốt lại
H: Đọc ghi nhớ ở sách giáo khoa
II. Nghĩa của từ ghép.
1.Ví dụ : (SGK)
2. Nhận xét :
a. Nghĩa của từ bà ngoại hẹp hơn nghĩa của từ bà
- Nghĩa của từ thơm phức hẹp hơn nghĩa của từ thơm
→ Nghĩa từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa tiếng chính.
→ có tính chất phân nghĩa.
b. Từ “Quần áo” có nghĩa rộng hơn “ quần” “áo”
→ Nghĩa cuả từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó.
- Nó có tính chất hợp nghĩa.
*. Ghi nhớ: ( SGK-14)
Hoạt động 4:Luyện tập củng cố - 18’
-MT : Củng cố khắc sâu lý thuyết, rèn kĩ năng vận dụng để giải quyết các bài tập.
-PP : Nêu vấn đề, thảo luận, phân tích,..
- Gọi HS đọc yêu cầu BT
- XĐ yêu cầu BT
- HS làm bài độc lập → GV chữa bài cùng HS
-GV nêu yêu cầu BT 4 : ? Có thể nói: - “Một chiếc xe cộ chạy qua ngã tư ”.
- “ Em bé đòi mẹ mua năm chiếc bánh kẹo ” được không?
Hãy chữa lại bằng hai cách.
- HS thảo luận nhóm 4 trong ba phút
- Báo cáo
- GV kết luận
III. Luyện tập.
1. Bài 1: Xếp các từ ghép: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, chài lưới, cỏ cây, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ theo bảng phân loại sau:
Từ ghép CP
Xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ, cây cỏ
Từ ghép ĐL
Suy nghĩ, lâu đời, chài lưới, ẩm ướt, đầu đuôi
2. Bài 2: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép CP
Bút chì, thước kẻ, mưa rào, làm việc, ăn cơm,....
3.Bài 3 Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép ĐL
Núi sông, ham học, xinh đẹp, mặt mũi, học hành, tươi cười....
4. Bài tập 4: Bổ sung cho HS khá, giỏi
- Không. Vì” xe cộ” và “bánh kẹo” là từ ghép đẳng lập → nghĩa chủ quan, khái quát nên không thể đi kèm số từ và danh từ chỉ đơn vị được
- Chữa:
+ Xe cộ tấp nập qua lại
+ Một chiếc xe vừa chạy qua ngã tư
+ Em bé đòi mẹ mua bánh kẹo
+ Em bé đòi mẹ mua 5 chiếc bánh/kẹo
4. Hướng dẫn về nhà (2’) : Học bài cũ. Làm bài tập 4,5 SGK; Soạn bài: liên kết câu trong văn bản
V. Rút kinh nghiệm : 
Tuần 1
Tiết 4
Ngày soạn
Ngày dạy
LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
I. Mục tiêu cần đạt : 
1. Kiến thức:
- Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy cần được thể hiện trên hai mặt: hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa.
- Khái niệm liên kết trong văn bản. 
- Yêu cầu về lên kết trong vb.
2. Kĩ năng : Nhận diện và phân tích tính liên kết của vb. Viết các bài văn đoạn văn có tính liên kết.
 3.Thái độ : Có thói quen sử dụng lk trong vb
II. Chuẩn bị:
- GV: Đọc, nghiên cứu, soan.
-. Học sinh: tìm hiểu nội dung.
III. Phương pháp: nêu vấn đề, vấn đáp - gợi mở, thuyết trình, ....
IV. Tiến trình bài dạy .
1. Ổn định tổ chức.
2. Bài cũ (2’): Kiểm tra vở soạn của HS
3. Bài mới :
Giới thiệu bài: Ở lớp 6 các em đã được làm quen với khái niệm văn bản và được biết một trong những tính chất quan trọng của văn bản là liên kết. để hiểu kỹ về tính chất này hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu.
 Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
Hoạt động 1: Tìm hiểu kiến thức – 20’
-MT : Hiểu được khái niệm, vai trò, phương tiện và các hình thức liên kết trong văn bản.
-PP : Nêu vấn đề, đàm thoại, gợi tìm, thảo luận,...
GV giải thích khái niệm liên kết: 
G: Gọi HS đọc VD- SGK
G? Theo em nếu bố En-ri-cô chỉ viết mấy câu đó thì En-ri cô có hiểu được ý bố muốn nói không.
G? En-ri-cô chưa hiểu ý bố vì lý do nào ở câu hỏi b?
H: - En- ri-cô không thể hiểu được điều bố bạn ấy định nói.Vì giữa các câu văn chưa có sự liên kết.
G? Vậy muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có tính chất gì?
→ GV chốt lại
G:Gọi HS đọc VD- SGK-17
G? Đọc kĩ đoạn văn và cho biết vì thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu? Hãy sửa lại để đoạn văn dễ hiểu.
H: Đoạn văn trên lủng củng, khó hiểu vì thiếu từ ngữ liên kết, đó chính là thiếu sự liên kết về hình thức
H: Dựa vào văn bản “ Mẹ tôi”và sửa lại bằng cách thêm từ liên kết giống như ở văn bản
G: Hướng dẫn học sinh thảo luận câu 2b -sgk.
+ Thiếu liên kết, ở trước “giấc ngủ”phải thêm “còn bây giờ”, Đứa trẻ→ con.
G- Ngoài sự liên kết về hình thức, văn bản muốn dễ hiểu cần có điều kiện gì nữa?
(Có sự liên kết về nội dung)
Nghĩa là các ý, các câu, các đoạn phải thống nhất nội dung, cùng hướng về nội dung nào đó.
- GV chốt
 H: Đọc ghi nhớ
I. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản.
1. Tính liên kết của văn bản.
-Khái niệm: Liên: liền; kết: nối, buộc 
→ liến kết → là nối liền nhau, gắn bó với nhau
* Ví dụ: ( SGK-17)
- En-ri-cô chưa hiểu ý bố vì các câu còn chưa có sự liên kết.
→ Đoạn văn dễ hiểu thì phải có tính liên kết.
2. Phương tiện liên kết trong văn bản.
- Liên kết hình thức: dùng phương tiện ngôn ngữ, từ, cụm từ, câu để nối các ý, câu, đoạn văn như (Vì, từ đó, ngày nay)
- Liên kết về nội dung : cùng hướng về một nội dung nào đó
*. Ghi nhớ.( SGK- 18)
 Hoạt động 4: Luyện tập – 20’
- Y/c HS đọc kỹ đề bài, làm bài độc lập→ Gv chữa bài
- Y/c HS đọc kỹ đề bài, làm bài theo nhóm nhỏ theo bàn→ đại diện nhóm trình bày → GV chữa bài
- Y/c HS đọc kỹ đề bài, làm bài độc lập→ Gv chữa bài
- GV nêu yêu cầu bài tập bổ sung
- HS làm bài
- Gọi 2-3 em HS khá , giỏi đọc bài. Chỉ rõ phương tiện liên kết
HS nhận xét: Phương tiện liên kết: thu(1), thu (2), trăng thu (4), mùa thu (5), sắc thu(6), trời thu (7)→ hướng về nội dung một
III. Luyện tập:
1.Bài 1: Thứ tự: 1,4,2,5,3
2 Bài 2: Các câu văn trong bài chưa có tính liên kết vì chúng không nói về cùng một nội dung.
3. Bài 3: Điền những từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn :
- Bà, bà, cháu, bà, bà, cháu, thế là
4. Bài tập 4( bổ sung) Viết một đoạn văn ngắn 5-7 câu trong đó có sử dụng sự liên kết, chỉ ra các phương tiện liên kết đó
Đoạn văn: Thu đã về. Thu xôn xao lòng người. Lá reo xào xạc. Gió thu nhè nhẹ thổi, lá vàng nhẹ bay. Nắng vàng tươi rực rỡ. Trăng thu mơ màng. Mùa thu là mùa của cốm, của hồng. Trái cây ngọt lịm ăn với cốm vòng dẻo thơm. Sắc thu , hương vị mùa thu làm say mê hồn người. Nhất là khi ta ngắm trời thu trong xanh bao la
4. Củng cố (1’): GV khái quát lại ND của bài
5. Hướng dẫn về nhà (2’): Học kỹ bài - Làm bài tập 4,5; Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê.
V. Rút kinh nghiệm : 
TT duyệt
Ngày/./201