Giáo án Ngữ Văn 7 - Tuần 2 - Bài 2

TUẦN 2 	Ngày soạn: 22/8/2014
TIẾT 5,6 	Ngày dạy: 25/8/2014 
	 Văn bản:
	CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Hiểu được tình cảnh éo le và tình cảm, tâm trạng của các nhân vật trong truyện.
 - Nhận ra được cách kể chuyện của tác giả trong văn bản.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 
1. Kiến thức: 
 - Thấy được những tình cảm chân thành , sâu nặng của 2 anh em trong câu chuyện .
 - Cảm nhận được nỗi xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh . Biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn ấy.
 - Đặc sắc nghệ thuật của văn bản
2. Kĩ năng : 
 - Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của các nhân vật
 - Kể và biết tóm tắt truyện
3. Thái độ: Rèn kĩ năng miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật 
C. PHƯƠNG PHÁP
 Vấn đáp, thảo luận kết hợp thuyết giảng.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Ổn định tổ chức: Lớp 7A27A3..7A4
 2. Kiểm tra bài cũ:
 3. Bài mới: Giới thiệu bài.
Trong cuộc sống , ngoài việc trẻ được sống đầy đủ về vật chất thì cha mẹ còn làm cho con trẻ đầy đủ , hoàn thiện về đời sống tinh thần . Trẻ có thể thiếu thốn vật chất nhưng tinh thần cần phải đầy đủ . Cho dù rất hồn nhiên , ngây thơ nhưng trẻ vẫn cảm nhận , vẫn hiểu biết 1 cách đầy đủ về c/ s gia đình mình . Nếu chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh , các em cũng biết đau đớn , xót xa , nhất là khi phải chia tay với gia đình thân yêu của mình 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY.
*HOẠT ĐỘNG 1 :Giới thiệu chung
? Tác giả của tác phẩm này là ai?
? Em hãy nêu hiểu biết của em về hoàn cảnh sáng tác của văn bản này ?
? Tác phẩm thuộc thể loại nào?
Hs tìm hiểu trả lời
Gv: nhận xét.
*HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc và tìm hiểu văn bản.
Gv : Đọc mẫu một đoạn ,gọi hs đọc tiếp cho đến hết văn bản.
GV: Gọi hs đọc bài
? Em hãy tóm tắt vb này một cách ngắn gọn nhất ?
Gv : Giải thích từ khó.
? Truyện có thể chia làm mấy phần? 
HS : Thảo luận (2’) trình bày.
Gv: Định hướng.
? Truyện viết về ai ? Về việc gì ? Ai là nhân vật chính ?
? Tại sao tên truyện lại là “ Cuộc chia tay của những con búp bê” ? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghĩa của truyện không ? 
Hs :Thảo luận (3’), trình bày.
Gv : Giảng
? Em hãy nêu hoàn cảnh khiến cho hai anh em Thành và Thuỷ phải chia tay nhau?
? Tình cảm của hai anh em vô cùng gắn bó sâu nặng, những kĩ niệm nào về người em khiến cho Thành không thể nào quên được?
Hs :Thảo luận (3’), trình bày.
Gv : Giảng
? Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy anh chia 2 con búp bê Vê sĩ và Em Nhỏ ra 2 bên có mâu thuẫn gì ? 
Hs : Phát biểu.
? Kết thúc Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết ntn?
? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ, tình cảm gì ?
GV gợi ý: Thuỷ đặt 2 con búp bê nằm cạnh nhau® Gợi lên trong lòng người đọc lòng thương cảm đối với em:Một em bé gái giàu lòng vị tha..
? Em có nhận xét gì về tình cảm của 2 anh em trong câu chuyện này ? 
? Chính vì gặp cảnh ngộ phải chia tay cả hai anh em đã bộc lộ những phẩm chất gì đáng quý ?
Hs : Cảm nhận , trả lời.
Tiết 2
Theo dõi cuộc chia tay với lớp
Gv :Yêu cầu hs đọc lại đoạn 2.
Hs : Thực hiện
? Trong đoạn này , chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết làm em cảm động nhất? Vì sao ?
Hs :Thảo luận(3’) trình bày.
Gv : Định hướng.
? Em hãy nêu một vài nét đặc sắc về nghệ thuật của văn bản?
Hs : thảo luận, trình bày
Gv: nhận xét, chốt ý
? Qua câu chuyện này , theo em tác giả muốn gửi gắm đến mọi người điều gì ?
Hs : Thảo luận (3’) trình bày.
Gv: nhận xét, chốt ý.
GV : Thông điệp mà câu truyện gủi tới cho ngừơi đọc là gì?
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời.
*HOẠT ĐỘNG 3. Hướng dẫn tự học
Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập ở nhà.
Yêu cầu học sinh xem trước bài mới: 
“Bố cục trong văn bản” 
- Soạn bài: Những câu hát về tình cảm gia đình.
I. GIỚI THIỆU CHUNG.
1.Tác giả : Khánh Hoài.
2.Tác phẩm: Chú thích * Sgk / 26 
3.Thể loại: Văn bản nhật dụng viết theo kiểu tự sự.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc, tìm hiểu từ khó
2. Tìm hiểu văn bản
a. Bố cục : 2 phần
 + Từ đầu đến .Từ thủa ấu thơ :Cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy
 + Còn lại: Cuộc chia tay của Thủy với lớp học,và chia tay đột ngột ở nhà
b. Phương thức biểu đạt: tự sự, biểu cảm.
c. Phân tích:
c1. Hoàn cảnh câu chuyện:
 Bố mẹ Thành và Thuỷ li hôn, khiến cho cả hai anh em rất buồn khi phải chia tay nhau.
c2. Cuộc chia tay của Thuỷ với anh trai .
+ Những kĩ niệm của người em trong trí nhớ của anh.
- Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh
- Chiều nào Thành cũng đón em đi học về , dắt tay nhau vừa đi vừa trò chuyện 
- Thành nhường hết đồ chơi cho em nhưng Thuỷ lại thương anh “Không ai gác đêm cho anh ngủ” nên để lại cho anh cả 2 con búp bê 
® Tình cảm chân thành , sâu nặng, tấm lòng nhân hậu,vị tha của hai anh em 
c3. Cuộc chia tay với lớp học 
- Cô mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho Thuỷ
- Em tôi nức nở
=> Cuộc chia tay đầy đau đớn và cảm động
3. Tổng kết
a. Nghệ thuật:
- Xây dựng tình huống tâm lí nhân vật sâu sắc
- Lựa chọn ngôi thứ nhất để kể: Nhân vật tôi trong truyện kể lại câu chuyện của mìn nên những day dứt, nhớ thương được thể hiện một cách chân thực.
- Khắc họa nhân vật trẻ nhỏ ( Thành và Thuỷ) qua đó gợi suy nghĩ về sự lựa chọn, ứng xử của những người làm cha, mẹ
- Lời kể tự nhiên theo trình tự sự việc.
b. Nội dung
* Ý nghĩa văn bản.
 - Là câu chuyện của trẻ em nhưng lại gợi cho những người làm cha mẹ phải suy nghĩ. Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình. Mỗi người cần được giữ gìn hạnh phúc cho tổ ấm gia đình.
-> Cần yêu thương và quan tâm đến quyền lợi của trẻ em , đừng làm tổn hại đến hững tình cảm tự nhiên, trong sáng của các em.
*Ghi nhớ Sgk / 27
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC.
* Bài cũ: 
- Đặt nhân vật Thuỷ vào ngôi thứ nhất để kể lại truyện.
- Tìm những chi tiết của truyện thể hiện tình cảm gắn bó của hai anh em, Thành và Thuỷ.
- Học phần ghi nhớ .
* Bài mới: xem trước bài:
“Bố cục trong văn bản” 
- Soạn bài: Những câu hát về tình cảm gia đình.
E. RÚT KINH NGHIỆM 
.
TUẦN 2 	Ngày soạn: 22/8/2014
TIẾT 7 	Ngày dạy: 25/8/2014 
	BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN.
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
	- Hiểu tầm quan trọng và yêu cầu của bố cục trong văn bản; trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản
	- Bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 
1. Kiến thức: Tác dụng của việc xây dựng bố cục
2. Kĩ năng : 
	- Nhận biết, phân tích bố cục trong văn bản.
	- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc- hiểu văn bản, xây dựng bố cục cho một văn bản nói( Viết) cụ thể.
3. Thái độ: Nghiêm túc thực hiện.
C. PHƯƠNG PHÁP
 Vấn đáp, thảo luận kết hợp thuyết giảng.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
1. Ổn định tổ chức: Lớp 7A2 7A3.7A4..
2. Kiểm tra bài cũ: 	? Thế nào là liên kết trong vb ? 
	? Muốn 1 vb có tính liên kết người viết phải ntn?
3. Bài mới: Giới thiệu bài
	Trong những năm học trước , các em đã được làm quen với công việc xây dựng dàn bài, Dàn bài lại là chính kết quả, hình thức thể hiện của bố cục . Vì thế bố cục trong vb không phải là 1 vấn đề hoàn toàn mới mẻ đối với chúng ta. Tuy nhiên trên thực tế, vẫn có rất nhiều học sinh không qua tâm đến bố cục, và rất ngại xd bố cục trong lúc làm bài. Vì vậy bài học hôm nay sẽ học ta thấy rõ tầm quan trọng của bố cục trong vb, bước đầu giúp ta xd được bố cục rành mạch, hợp lí .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu chung
GV :Yêu cầu hs nhắc lại bố cục của văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê?
? Em muốn viết một lá đơn để xin ra nhập đội TNTPHCM, hãy cho biết trong lá đơn ấy cần ghi những nội dung gì ?
HS: 
? Những nội dung trên được sắp xếp theo một trật tự ntn?
Gv : Giảng 
? Em có thể tuỳ tiện thích ghi nd nào trước cũng được không ? Ví dụ có thể viết lí do trước sau đó mới viết tên được không ?
Hs : Phát biểu.
? Từ đó em thấy bố cục một vb cần đạt những yêu cầu gì để người đọc có thể hiểu được vb đó ? ( ghi nhớ 1)
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời.
* Yêu cầu đối với bố cục trong văn bản.
Gv : Gọi hs đọc 2 câu truyện trong phần 2
Chú ý câu chuyện thứ nhất
? Hai câu chuyện trên đã có bố cục chưa ?
? Cách kể chuyện như trên bất hợp lí ở chổ nào ?
? Theo em nên sắp xếp bố cục hai câu chuyện trên như thế nào ?
Hs : Thaỏ luận trả lời.
Gv : Chốt ý.
? Vậy trong vb bố cục phải như thế nào ?
Gv : Yêu cầu hs chú ý câu chuyện thứ 2
? Câu chuyện này gồm mấy đoạn ? ( 2 đoạn)
? Vậy cách kể này bất hợp lí chỗ nào ? 
( Làm cho câu chuyện không nêu bật được ý phê phán, không còn buồn cười )
Hs : Phát hiện trả lời.
? Từ đây em rút ra được bài học gì về 1 bố cục rành mạch , hợp lí
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời.
* Các phần của bố cục
Gv : Khái quát nội dung và yêu cầu hs nêu tên 3 phần của văn bản..định hướng : Nói như vậy là không đúng vì qua bảng hệ thống đã điền vào nd thích hợp và qua sự lập luận về 1 bố cục rành mạch như trên , ta thấy rõ sự phân biệt giữa các đoạn , phần . Có như thế bố cục mới đạt yêu cầu :
 * GV khái quát lại bài,HS đọc ghi nhớ
*HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn luyện tập
Gv : Hướng dẫn hs thực hiện các bài tập trong sgk.
Hs: thảo luận làm bài tập nhóm
Đại diện nhóm trình bày
Gv nhận xét, chốt.
*HOẠT ĐỘNG 3. Hướng dẫn tự học.
Gv hướng dẫn yêu cầu học sinh về làm lại phần luyện tập
Xem trước bài mới: “Mạch lạc trong văn bản”
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Bố cục của vb 
VD: Một lá đơn xin gia nhập Đội
- Tên, tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp của người viết đơn
- Yêu cầu, nguyện vọng, lời hứa
® Các nội dung được sắp xếp theo một trình tự , 1 hệ thống rành mạch, hợp lí 
2. Những yêu cầu về bố cục trong vb .
 - Nội dung trong vb phải thống nhất chặt chẽ với nhau , giữa chúng phải có sự phân biệt rạch ròi 
- Trình tự sắp xếp các phần các đoạn phải giúp cho người viết (nói) dễ dàng đạt được mục đích 
3. Các phần của bố cục 
3 phần : Mở bài , Thân bài , Kết bài mỗi phần có một nhiệm vụ riêng 
II. LUYỆN TẬP
Bài tập 2 : 
- Mb: Từ đầu  khóc nhiều 
- Tb: Tiếp theo ..đi thôi con 
- Kb: Còn lại 
Bố cục đã rành mạch hợp lí 
Bài tập 3: Chưa rành mạch hợp lí vì các điểm 1,2,3 ở phần thân bài mới chỉ kể lại việc học chứ chưa phải là trình bày kinh nghiệm học tốt . Trong đó điểm 4 lại không phải nói về việc học 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Bài cũ: 
- Học ghi nhớ , Làm hết bài tập còn lại 
* Bài mới: 
Xem trước bài “ Mạch lạc trong vb”
E. RÚT KINH NGHIỆM
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
TUẦN 2 	Ngày soạn: 22/8/2014
TIẾT 8 	Ngày dạy: 25/8/2014 
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc.
 - Vận dụng kiến thức về mạch lạc trong văn bản vào đọc- hiểu văn bản và tạo lập văn bản viết , nói.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 
1. Kiến thức: 
 - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong vb và sự cần thiết phải làm cho vb có mạch lạc, không đứt đoạn hoặc lặp ý. Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn
 - Điều kiện cần thiết để một văn bản có tính mạch lạc.
2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng nói, viết mạch lạc
3. Thái độ: Nghiêm túc trong giờ học
C. PHƯƠNG PHÁP
 - Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành 
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức : Lớp 7A27A3..............................7A4...............................
2. Kiểm tra bài cũ:? Bố cục của vb là gì ?
 ? Một bố cục như thế nào được gọi là rành mạch và hợp lí ? cho vd minh hoạ
3. Bài mới : Giới thiệu bài
 Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt , sự phân chia nhưng vb lại không thể không liên kết . Vậy làm thế nào để các phần , các đoạn của 1 vb vẫn được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau ? Để làm được điều đó thì cô cùng các em tìm hiểu tiết học này.
	HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG BÀI DẠY
HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu chung.
 bản. 
GV : Yêu cầu hs đọc ví dụ trong sgk.
? Dựa vào hiểu biết (sgk/ 31) , Em hãy xác định mạch lạc trong vb có những tính chất gì trong số 3 tính chất được nêu trong sgk ?
? Khái niệm mạch lạc trong vb có được dùng theo nghĩa đen không ?
? Nội dung của khái niệm mạch lạc trong vb có hoàn toàn xa rời với nghĩa đen của từ mạch lạc không ?
? Vậy sự mạch lạc có vai trò ntn đối với vb ?
Hs : Dự vào bài soạn ở nhà trả lời.
Gv : Định hướng.
(rất cần thiết )
Gv : Yêu cầu hs chú ý phần 2 
? Hãy cho biết toàn bộ sự việc trên xoay quanh sự việc chính nào ? ( chia tay)
? Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì trong truyện ? Hai anh em Thành và Thuỷ có vai trò gì trong truyện ?
Hs :Thảo luận (5’) trình bày.
Gv : Trong vb Cuộc chia tay của những con búp bê có đoạn kể việc hiện tại, có đoạn kể việc quá khứ, có đoạn kể việc ở nhà, có đoạn kể việc ở trường, có đoạn kể chuyện hôm nay , có đoạn kể chuyện sáng mai .
? Hãy cho biết các đoạn ấy được nối với nhau theo mối liên hệ nào trong các mối liên hệ dưới đây : Liên hệ thời gian, không gian, liên hệ tâm lí, liên hệ ý nghĩa ? 
? Từ thực tế của truyện, theo em 1 vb có tính mạch lạc là 1 vb như thế nào ? 
Hs : Dựa vào mục 2 phần ghi nhớ trả lời.
Gv : Gọi 1 hs thực hiện phần ghi nhớ.
hs đọc điểm thứ 2 trong phần ghi nhớ 
*HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn HS luyện tập
Gv :Yêu cầu hs đọc bài tập 1 
? Nêu yêu cầu của bài tập 1? (HSTLN)
Đại diện nhóm trình bày
Gv chốt.
? Bài tập 2 yêu cầu chúng ta phải làm gì ? 
*HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học.
- Giáo viên yêu cầu học sinh về soạn những câu hát về tình cảm gia đình, học và làm lại các bài tập
I. TÌM HIỂU CHUNG.
1. Mạch lạc trong vb 
Thông suốt , liên tục , không đứt quãng 
® Văn bản rất cần sự mạch lạc 
2. Các điều kiện để một vb có tính mạch lạc. 
- Các phần các đoạn, các câu trong vb đều nói về một đề tài 
- Các phần, các đoạn, các câu được nối tiếp theo một trình tự rõ ràng hợp lí 
 * Ghi nhớ : sgk/ 32 
II. LUYỆN TẬP:
* Bài tập 1 /32,33 
 - Ý chủ đạo xuyên suốt toàn đoạn văn là : sắc vàng trù phú , đầm ấm của làng quê vào mùa đông , giữa ngày mùa. Ý tứ ấy được dẫn dắt theo một dòng chảy hợp lí , phù hợp với nhận thức của người đọc .
 - Câu đầu giới thiệu bao quát về sắc vàng trong thời gian 
 - Hai câu cuối : là nhận xét cảm xúc về màu vàng 
 - Một trình tự với 3 phần nhất quán và rõ ràng như thế đã làm cho mạch văn thông suốt và bố cục các đoạn văn trở nên mạch lạc 
*Bài tập 2 : 
Ý chủ đạo của câu chuyện xoay quanh việc chia tay của 2 đứa trẻ và 2 con búp bê . .do đó , làm mất sự mạch lạc của câu chuyện .
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Bài cũ: 
- Học thuộc ghi nhớ sgk - Hoàn thành bài tập
* Bài mới: Soạn Những câu hát về tình cảm gia đình.
E. RÚT KINH NGHIỆM .
.