Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 45 đến tiết 48

Ngày soạn:..........................
Ngày dạy:............................
TUẦN 12
 Tiết 45: Ôn dịch, thuốc lá
 Tiết 46: Câu ghép (tt)
 Tiết 47: Phương pháp thuyết minh
 Tiết 48: Phương pháp thuyết minh
Tuần: 12
Tiết: 45
 Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
 - Nguyễn Khắc Viện - 
I/. Mục tiêu cần đạt:
 Giúp h/sinh:
 - Xác định được quyết tâm phòng, chống thuốc lá trên cơ sở nhận thức được tác hại to lớn, nhiều mặt của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng.
 - Văn bản có sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phương thức nghị luận và thuyết minh.
 - Rèn luyện kỷ năng đọc, phân tích một văn bản thuyết minh về vấn đề khoa học, xã hội. 
II/. Chuẩn bị:
 Giáo viên: giáo án, SGK, SGV, STK, bài báo minh hoạ, ảnh.
 Học sinh: SGK, STK, học bài, xem bài mới.
III/. Các bước lên lớp:
 1. Ổn định lớp: (1’)
 2. Kiểm tra bài cũ: (4’)
 H: Thế nào là văn bản thuyết minh?
 H: Văn băn thuyết minh có đặc điểm gì?
 3. Bài mới: (38 phút)
 (Từ hình ảnh bài báo được minh hoạ dẫn đến nội dung của văn bản).
TG
Nội dung bài
Hoạt động của 
giáo viên
Hoạt động của
học sinh
I. Giới thiệu: 
 1. Xuất xứ:
 Trích “Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện” của Nguyễn Khắc Viện.
 2. Phương thức biểu đạt:
 Thuyết minh, nghị luận.
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Ý nghĩa tên gọi văn bản:
 “Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch”.
 2. Báo động về nạn dịch thuốc lá:
 Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khoẻ và tính mạng của loài người còn nặng hơn cả AIDS.
 3. Tác hại của thuốc lá:
 a. Đối với người hút:
 - Khói thuốc lá chứa chất độc thấm dần vào cơ thể.
 - Chất hắc ín làm tê liệt lông mao, làm cho bụi và vi khuẩn tích tụ gây ho hen, viêm phế quản, ung thư phổi.
 - Chất Oxít canbon thấm vào máu cản trở sự tiếp nhận ôxi -> sút giảm sức khoẻ.
 - Ni-cô-tin làm co thắt động mạch gây nhồi máu cơ tim.
 b. Đối với người hít khói:
 - Cũng gây bệnh tim mạch, ung thư, viêm phổi.
 - Làm người mẹ mang thai sinh non, con yếu ớt.
 c. Đối với xã hội:
 - Tổn hao sức khoẻ cộng đồng.
 - Ngày công lao động bị tổn thất.
 - Mất tiền cho hút thuốc và chữa bệnh.
 - Trẻ em hút thuốc dễ sa vào con đường phạm pháp.
=> Thuyết minh bằng cách phân tích, nêu chứng cứ khoa học, minh hoạ vằng số liệu thống kê để thuyết phục người đọc.
 4. Kiến nghị chống thuốc lá:
 Tác giả so sánh tình hình hút thuốc lá ở Việt Nam với các nước Âu - Mỹ.
 - Các nước giàu chống dịch bằng cách ngăn ngừa,
hạn chế quyết liệt.
 - Nước ta còn nghèo, dịch bệnh nhiều, cần ngăn chặn nạn dịch thuốc lá kiên quyết hơn.
III. Tổng kết:
 Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khoẻ và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khoẻ con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.
Hướng dẫn h/s đọc văn bản trang 118, gọi h/s đọc theo yêu cầu.
H: Văn bản được trích từ đâu? Ai là tác giả?
H: Xác định phương thức biểu đạt của văn bản? vì sao em xác định như vậy?
H: Văn bản có thể chia làm mấy phần? nêu giới hạn và nội dung chính của từng phần?
H: Theo em nhan đề văn bản có ý nghĩa như thế nào?
H: Ta có thể bỏ dấu phẩy trong nhan đề hoặc đổi thành “Thuốc lá là một loại ôn dịch” hay không? tại sao?
H: Việc dùng dấu phẩy có tác dụng như thế nào?
H: Trong phần đầu văn bản, tác giả đã so sánh như thế nào việc hút thuốc lá với bệnh AIDS?
Chuyển ý -> tìm hiểu những tác tác hại của thuốc lá đối với mọi mặt.
Chia h/s ra 4 nhóm, cho thảo luận theo nội dung trong phiếu bài tập trong 5 phút.
Nhóm 1 & 2: 
 H: Trình bày những tác hại của thuốc lá đối với người hút.
Nhóm 3: 
 Người hít phải khói thuốc lá có những ảnh hưởng gì?
Nhóm 4: 
 Việc hút thuốc có ảnh hưởng đến kinh tế, văn hoá, an ninh trật tự như thế nào?
H: Vì sao tác giả dẫn lời “THĐ” bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá?
H: Điều đó có tác dụng gì trong lập luận?
H: Từ những tác hại đó, em có thái độ như thế nào đối với việc hút thuốc lá?
H: Phần cuối văn bản trình bày nội dung gì?
H: Tình hình hút thuốc ở nước ta được so sánh với quốc gia nào?
H: Các quốc gia trên có nền kinh tế như thế nào? Họ đã làm gì với việc hút thuốc?
H: Tại sao Việt Nam cần chống thuốc lá?
H: Bản thân em có biện pháp gì để chống lại nạn dịch thuốc lá?
-> chú ý.
-> đọc văn bản và chú thích.
-> một văn bản về tác hại của thuốc lá của Giáo sư Ng Khắc Viện.
-> thuyết minh.
-> vì cung cấp kiến thức về một vấn đề khoa học, xã hội.
-> 3 phần:
+ P1: (từ đầu -> “hơn cả AIDS”) -> thông báo về nạn dịch thuốc lá.
+ P2: (tiếp theo -> “phạm pháp”) -> tác hại của thuốc lá.
+ P3: (còn lại) -> kiến nghị chống thuốc lá.
-> trình bày theo cảm nhận.
-> không, vì nội dung không thay đổi nhưng tính biểu cảm không rõ ràng (nhấn mạnh thái độ bằng dấu phẩy trong lời nói nghỉ hơi).
-> tỏ thái độ nguyền rủa, gây sự chú ý cho người đọc.
-> trình bày theo ngữ liệu.
-> thảo luận nhóm theo yêu cầu, cử đại diện trình bày kết quả, nhận xét bổ sung cho bài làm nhóm bạn, chú ý nghe giáo viên hướng dẫn.
-> nguyên nhân: khói thuốc có chứa chất độc gây tác hại nặng.
-> cũng bị bệnh phổi, tim mạch và nặng nhất đối với phụ nữ mang thai.
-> tổn hao sức khoẻ.
-> tổn thất tiền, ngày công lao động.
-> trẻ em hút thuốc dễ phạm pháp.
-> so sánh như trên ngầm ví nạn dịch và tác hại của thuốc lá như loại giặc gặm nhấm.
-> thuyết minh thực sự thuyết phục dựa trên căn cứ y học.
-> nêu suy nghĩ, hành động, tuyên truyền.
-> những kiến nghị chống thuốc lá.
-> các nước Âu - Mỹ.
-> trình bày những thông tin đã nắm được.
-> kinh tế còn kém, dịch bệnh nhiều...
-> trình bày ý kiến.
 4. Củng cố: 1’
 Hướng dẫn học sinh làm bài tập?
 5. Dặn dò: 1’
 - Học bài.
 - Vẽ tranh minh hoạ cho văn bản.
 - Chuẩn bị: “Câu ghép”.