Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 7 - Bố cục của văn bản

Tuần 2:
Ngày soạn: 8/9/2017
Ngày dạy: 8A - 13 /9/2017
 8B: 14 /9/2017
Tiết 7: BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
I/ MỤC TIÊU: Học xong bài này học sinh phải:
1. Kiến thức:
Nắm được bố cục của văn bản,tác dụng của việc xây dựng bố cục.
2. Kỹ năng:
Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định.
Vận dụng kiến thức về bố cục việc đọc - hiểu văn bản.
3. Thái độ
Giáo dục HS có ý thức học tập
II/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Giải quyết vấn đề, vấn đáp, hợp tác nhóm
III/ CHUẨN BỊ:
Giáo viên: Đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài
Học Sinh: Học bài cũ, xem trước bài mới
IV/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: Nắm sĩ số, nề nếp lớp: (1 Phút) 
2. Kiểm tra bài cũ: (4 Phút) 
 Chủ đề của văn bản là gì? Thế nào tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó?
3. Nội dung bài mới:
* Đặt vấn đề.
 Lâu nay các em đã viết những bài tập làm văn đã biết được bố cục của 1 văn bản là như thế nào và đẻ các em hiểu sâu hơn về cách sắp xếp, bố trí nội dung phần thân bài, phần chính của văn bản. Cô cùng các em sẽ đi vào t/h tiết học hôm nay.
* Triển khai bài.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1:
GV: Gọi 1 HS đọc văn bản "Người thầy đạo cao đức trọng"
GV: Văn bản trên có thể chia thành mấy phần?
Chỉ ra các phần đó?
GV: Nêu nhiệm vụ của từng phần trong văn bản trên?
+ 3 phần:
- Phần 1: ông CVA... mang danh lợi -> Giới thiệu về Chu Văn An.
- Phần 2: Học trò theo ông....ko cho vào thăm.
- Phần 3: Còn lại, Tình cảm của mọi người đối với Chu Văn An
GV: Em hãy phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản.
+ Mối quan hệ giữa các phần:
Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau phần trước là tiền đề, cho phần sau, phần sau là sự tiếp nối cuả phần trước.
Các phần đều tập trung làm rõ cho chủ đề của văn bản.
Từ việc phân tích trên, hãy cho biết khái quát, bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần và mối quan hệ giữa các phần trong một văn bản
Hoạt động 2:
nội dung phần thân bài của văn bản:
GV: Phần thân bài văn bản "Tôi đi học" của Thanh Tịnh kể về những sự kiện nào? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào?
HS: Thảo luận nhóm trong 3 phút và trình bày.
- Sắp xếp theo sự hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả,các cảm xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
- Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc của một đối tượng trước dây và buổi tựu trường.
Chỉ ra những diễn biến tâm trạng bé Hồng trong phần thân bài?
- Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cổ tục....
- Niềm vui sướng cực độ khi ở trong lòng mẹ.
Khi tả người vật, con vật, phong cảnh... em sẽ lần lượt miêu tả theo tình tự nào?
Hãy kể một số tình tự thường gặp mà em biết?
Phần thân bài của văn bản "Người thầy đạo cao...." nêu các sự việc như thế nào?
Bằng những hiểu biết của mình hãy cho biết nội dung cách sắp xếp phần thân bài của văn bản?
(Việc sắp xếp nội dung phần thân bài tuỳ thuộc vào những yếu tố nào? Các ý trong phần thân bài thường được sắp xếp theo những trình tự nào?
Hoạt động 3:
Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn trích?
(Cho HS đọc các đoạn văn, sau đó HS thảo luận- đại diện nhóm trả lời)
- Bố cục của một văn bản? nội dung của từng phần?
- Việc sắp xếp nội dung phần thân bài tuỳ thuộc vào yếu tố nào?
GV: Yêu cầu học sinh làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi.
Hs: làm bài, xung phong trả lời câu hỏi, lớp nhận xét, bổ sung.
I. Bố cục văn bản: 
1. Tìm hiểu: 
- Bố cục của văn bản 3 phần
- 3 phần có quan hệ chặt chẽ với nhau để tập trung làm rõ chủ đề của văn bản.
2. Kết luận: Ghi nhớ: (SGK)
II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản:
1. Tìm hiểu:
 a. . Tôi đi học 
b. Trong lòng mẹ
* Tả người, vật, con vật:
- Theo không gian: Xa gần.
- Theo thời gian.
- Theo chỉnh thể - bộ phận
- Theo tình cảm, cảm xúc.
* Tả phong cảnh:
- Không gian.
- Ngoại cảnh Cảm xúc
*Sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao.
- Ông được học trò kính trọng.
2. Kết luận: Ghi nhớ (SGK)
III. Luyện tập, củng cố
Bài 1: Phân tích được cách sắp xếp, trình bày ý của các đoạn trích
a). Trình bày ý theo trình tự không gian nhìn xa - đến gần- đến tận nơi- đi xa dần.
b). Trình tự thời gian: Về chiều- lúc hoàng hôn.
c). Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh.
2. Bài 2: Phân tích cách sắp xếp, trình bày nội dung văn bản Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
4. Củng cố: (3 Phút) 
Thế nào là bố cục của văn bản?
Bố cục của văn bản gồm có mấy phần? Nêu nhiệm vụ chính của mỗi phần?
5. Dặn dò: (1 Phút) 
Học bài - làm bài tập 23
Soạn văn bản: Tức nước vỡ bờ
* Những lưu ý, kinh nghiệm rút ra sau giờ giảng