A. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG
1. Kiến thức:
- Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong một văn bản
- Vai trò, tác dụng của miêu tả, miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
- Vai trò của việc tóm tắt văn bản tự sự
2.Kĩ năng:
- Phát hiện và phân tích được yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
- Kết hợp kể chuyện với miêu tả khi làm một bài văn tự sự
3. Các năng lực cần hình thành:
- Năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực hợp tác
- Năng lực tự học
- Năng lực quan sát và phát hiện
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực thưởng thức văn học, thẩm mĩ.
4. Các phẩm chất:
- Yêu thích vẻ đẹp văn chương, sống có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên.
rµn ®Çy søc sèng. + Kh«ng khÝ lÔ héi trong tiÕt thanh minh. + Khung c¶nh thiªn nhiªn khi tam héi. 4. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ ( 5 phót) - GV kh¸i qu¸t néi dung bµi d¹y. - Gäi HS ®äc l¹i Ghi nhí SGK. - Hs về nhà làm bµi tËp 2,3 ( SGK) - ChuÈn bÞ: Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù Tiết 55 Bài 2: Miªu t¶néi t©m trong v¨n b¶n tù sù Ngày soạn: 19-10-2015 Ngày dạy : I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức :HiÓu ®îc vai trß cña miªu t¶ néi t©m vµ mèi quan hÖ gi÷a néi t©m víi ngo¹i h×nh trong khi kÓ chuyÖn. 2. Kĩ năng : RÌn kÜ n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt khi viÕt bµi v¨n tù sù. 3. Thái độ : Yêu văn chương, yêu cái đẹp, có lòng nhân ái II. Phương pháp, phương tiện, kĩ thuật dạy học; chuẩn bị của thầy và trò: 1. Về phương pháp: Vận dụng kết hợp các phương pháp dạy học, trong đó đặc biệt chú trọng các phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh: - Phương pháp thảo luận nhóm. - Phương pháp nghiên cứu tình huống - Phương pháp quy nạp - Phương pháp vấn đáp - Phương pháp thuyết trình - Phương pháp nêu vấn đề - Phương pháp thực hành - Phương pháp hoạt động cá nhân 2. Về phương tiện, kĩ thuật dạy học: - Sử dụng phương tiện dạy học hiện đại như: máy chiếu đa năng, máy chiếu chụp vật thể - Kĩ thuật dạy học tích cực: + Kĩ thuật chia nhóm + Kĩ thuật đặt câu hỏi + Kĩ thuật khăn trải bàn + Kĩ thuật bản đồ tư duy 3. Chuẩn bị của thầy và trò: - Giáo viên: + Nghiên cứu kĩ kiến thức về yếu tố miêu tả néi t©m trong văn tự sự + Chuẩn bị các phương tiện dạy học: Máy tính, máy chiếu, máy chụp vật thể - Học sinh: + Ôn tập kĩ kiến thức về văn tự sự + Chuẩn bị bài: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự + Giấy rôki, bút màu, bút dạ III. Tiến trình lên lớp: 1. æn ®Þnh tæ chøc.( 1 phót) 2. KiÓm tra bµi cò.( 3 phót) ? Nªu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù? ? Trong v¨n b¶n tù sù khi nµo ngêi ta cÇn xen yÕu tè miªu t¶? 3. Bµi míi. * Giới thiệu bài mới Tõ tríc ®Õn nay chóng ta häc nhiÒu vÒ ®èi tîng miªu t¶ lµ : c¶nh vËt, con ngêi víi nh÷ng ch©n dung, h×nh d¸ng, hµnh ®éng, ng«n ng÷, mµu s¾clµ nh÷ng ®iÒu cã thÓ quan s¸t trùc tiÕp. Cßn mét ®èi tîng miªu t¶ mµ ta kh«ng thÓ quan s¸t trùc tiÕp bªn ngoµi mµ ph¶i b»ng thÓ nghiÖm, suy luËn ®ã lµ miªu t¶ néi t©m. * Nội dung bài học Ho¹t ®éng cña GV và HS Nội dung bài học Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn HS ®äc vµ t×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. ( 20 phót) - Gäi HS ®äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “ KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm: ? T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ ngo¹i c¶nh trong ®o¹n trÝch? ? T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt? - Gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn. ? C¨n cø vµo dÊu hiÖu nµo ®Ó ta nhËn biÕt yÕu tè t¶ c¶nh vµ yÕu tè t¶ néi t©m nh©n vËt? ? YÕu tè miªu t¶ c¶nh vËt vµ yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong ®o¹n trÝch cã t¸ch rêi nhau kh«ng? V× sao? - GV lÊy vÝ dô minh ho¹. ? Tõ ®ã em nhËn thÊy, yÕu tè miªu t¶ c¶nh vµ yÕu tè miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? ? Qua nh÷ng yÕu tè miªu t¶ néi t©m cho ta thÊy KiÒu cã t©m tr¹ng g× khi sèng ë lÇu Ngng BÝch? ? Vµ còng qua nh÷ng ng«n tõ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt KiÒu ta cßn thÊy nµng lµ mét c« g¸i thÕ nµo? ?Lµm thÕ nµo ®Ó nhµ th¬ miªu t¶ ®îc néi t©m KiÒu? ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn em thÊy thÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt? ? Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt nh»m môc ®Ých g×? ? Lµm c¸ch nµo ®Ó ta miªu t¶ ®óng ®îc néi t©m nh©n vËt? Nªu c¸c c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt? GV: Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt lµ mét bíc tiÕn cña nghÖ thuËt. Nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc d©n gian( truyÒn thuyÕt, cæ tÝch, thÇn tho¹i) kh«ng cã miªu t¶ néi t©m nh©n vËt,. V× nh©n vËt trong v¨n häc d©n gian mang tÝnh b¶n n¨ng. ChØ sau nµy, ®Õn giai ®o¹n v¨n häc viÕt míi cã miªu t¶ néi t©m, miªu t¶ t©m tr¹ng. I.T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. 1. VÝ dô. - Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ ngo¹i c¶nh: +“ Tríc lÇukia” Vµ “ Buån tr«ngghÕ ngåi” - Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m: + “ Tëng ngêi ngêi «m” + T¸m c©u th¬ cuèi. - C¨n cø vµo ng«n tõ diÔn ®¹t. + 4 c©u th¬ ®Çu chñ yÕu miªu t¶ c¶nh vËt, thiªn nhiªn tríc lÇu Ngng BÝch. + 8 c©u th¬ tiÕp miªu t¶ nçi nhí ngêi yªu vµ cha mÑ cña KiÒu. + 8 c©u cuèi võa miªu t¶ c¶nh vËt võa nãi lªn néi t©m nh©n vËt. - YÕu tè miªu t¶ c¶nh vµ miªu t¶ néi t©m chØ cã sù ph©n biÖt t¬ng ®èi, thËm chÝ hai yÕu tè nµy xen kÏ, lång ghÐp vµo nhau. - NhiÒu khi miªu t¶ c¶nh, miªu t¶ ngo¹i h×nh bªn ngoµi mµ ngêi viÕt cho ta thÊy ®îc t©m tr¹ng bªn trong nh©n vËt. VÝ dô: Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ t©m tr¹ng buån c« ®¬n, bÏ bµng cña KiÒu : BÏ bµng m©y sím ®Ìn khuya. Nöa t×nh nöa c¶nh nh chia tÊm lßng. ( KiÒu ë lÇu Ngng BÝch) - Cã khi tõ viÖc t¶ t©m tr¹ng mµ ngêi ®äc hiÓu ®îc h×nh thøc bªn ngoµi. - KiÒu sèng trong t©m tr¹ng buån, c« ®¬n, tñi hæ, nhí nhung, lo l¾ng - Nµng lµ c« g¸i nh¹y c¶m giµu c¶m xóc. - Lµ ngêi cã tÊm lßng vÞ tha, lu«n nghÜ ®Õn ngêi th©n ngay trong hoµn c¶nh sèng Ðo le, téi nghiÖp cña b¶n th©n. - Nhµ th¬ ph¶i quan s¸t, thÓ nghiÖm tøc lµ sèng víi nh©n vËt, ®Æt m×nh vµo nh©n vËt ®Ó mµ thÊu hiÓu. 2. Bµi häc. - Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt lµ t¸i hiÖn nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt. - Miªu t¶ néi t©m nh»m kh¾c ho¹ ch©n dung tinh thÇn cña nh©n vËt. - T¸i hiÖn nh÷ng suy nghÜ, tr¨n trë, d»n vÆt, nh÷ng dung ®éng tinh vi trong t×nh c¶m, t©m hån vµ t tëng cña nh©n vËt. V× thÕ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cã vai trß, t¸c dông to lín trong viÖc kh¾c ho¹ ®Æc ®iÓm tÝnh c¸ch nh©n vËt. - Ph¶i quan s¸t, thö nghiÖm, ®Æt m×nh vµo hoµn c¶nh sèng cña nh©n vËt. - Cã hai c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt: + Miªu t¶ trùc tiÕp qua ý nghÜ, c¶m xóc, t×nh c¶m + Miªu t¶ gi¸n tiÕp qua nÐt mÆt.ö chØ, trang phục Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn HS luyÖn tËp.( 17 phót) - Gäi HS ®äc yªu cÇu bµi tËp 1. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm lµm bµi tËp. - GV gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña HS. - Gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - Tæ chøc cho HS nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi cña nhau. - GV nhËn xÐt. II. LuyÖn tËp. Bµi 1 ChuyÓn ®o¹n trÝch “KiÒu ở lầu Ngưng Bích”) thµnh mét c©u chuyÖn. Trong ®ã cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m ( ®Æc biÖt néi t©m KiÒu ) - Yªu cÇu HS cã thÓ kÓ ë ng«i 1 hoÆc ng«i 3, bµi viÕt cã ®èi tho¹i, ®éc tho¹i. 4. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ.( 4 phót) - GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi d¹y. - HS về nhà làm bµi tËp 2, 3 ( SGK) - ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù KÍ DUYỆT TUẦN 12 Tiết 56 Bài 3: Tù häc cã híng dÉn: LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. Ngày soạn: 26-10-2015 Ngày dạy : I. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức : ¤n l¹i môc ®Ých vµ c¸ch thøc tãm t¾t cña v¨n b¶n tù sù. 2. Kĩ năng: RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Yêu văn chương, yêu cái đẹp, có lòng nhân ái II. Phương pháp, phương tiện, kĩ thuật dạy học; chuẩn bị của thầy và trò: 1. Về phương pháp: Vận dụng kết hợp các phương pháp dạy học, trong đó đặc biệt chú trọng các phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh: - Phương pháp thảo luận nhóm. - Phương pháp nghiên cứu tình huống - Phương pháp quy nạp - Phương pháp vấn đáp - Phương pháp thuyết trình - Phương pháp nêu vấn đề - Phương pháp thực hành - Phương pháp hoạt động cá nhân 2. Về phương tiện, kĩ thuật dạy học: - Sử dụng phương tiện dạy học hiện đại như: máy chiếu đa năng, máy chiếu chụp vật thể - Kĩ thuật dạy học tích cực: + Kĩ thuật chia nhóm + Kĩ thuật đặt câu hỏi + Kĩ thuật khăn trải bàn + Kĩ thuật bản đồ tư duy 3. Chuẩn bị của thầy và trò: - Giáo viên: + Nghiên cứu kĩ kiến thức về tóm tắt văn bản tự sự + Chuẩn bị các phương tiện dạy học: Máy tính, máy chiếu, máy chụp vật thể - Học sinh: + Ôn tập kĩ kiến thức về văn tự sự + Chuẩn bị bài: Luyện tập tóm tắt vưn bản tự sự + Giấy rôki, bút màu, bút dạ III. Tiến trình lên lớp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. ( 1 phót) 2. KiÓm tra bµi cò. ( 5 phót) ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù? Nªu nh÷ng yªu cÇu c¸ch thøc khi tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù mµ em ®· häc ë líp 8? HS cã thÓ tr¶ lêi nh sau: Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ dïng lêi cña m×nh ®Ó ®Ó tãm l¹i mét c¸ch ng¾n gän néi dung chÝnh cña mét v¨n b¶n tù sù. B¶n tãm t¾t cÇn ph¶i trung thµnh víi néi dung cña v¨n b¶n ®îc tãm t¾t; ph¶i ng¾n gän, ®Çy ®ñ, dÔ hiÓu 3. Bµi míi. ( 1 phót) * Giới thiệu bài mới Tãm t¾t v¶n b¶n tù sù lµ mét ho¹t ®éng rÊt quen thuéc, rÊt cã Ých. ë tiÕt häc nµy chóng ta vËn dông nh÷ng lÝ thuyÕt kÜ n¨ng ®· ®îc häc vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù vµo viÖc thùc hµnh. * Nội dung bài mới Ho¹t ®éng cña hs và Gv NỘI DUNG BÀI HỌC Ho¹t ®éng 1 Híng dÉn HS t×m hiÓu sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. ( 10 phót) - Gäi HS ®äc 3 t×nh huèng ( môc 1- SGK) ? Em h·y chØ ra yªu cÇu trong tõng t×nh huèng b¹n võa ®äc? GV: C¶ 3 t×nh huèng ®Òu yªu cÇu thùc hiÖn thao t¸c tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. VËy ®Ó tãm t¾t c¸c t×nh huèng trªn yªu cÇu ngêi tãm t¾t ph¶i thùc hiÖn c¸c bíc nµo? ? Tõ c¸c t×nh huèng nªu trong SGK, em h·y rót ra nhËn xÐt vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? ? H·y nªu mét sè t×nh huèng kh¸c trong cuéc sèng mµ em thÊy cÇn ph¶i vËn dông kÜ n¨nng tãm t¾t? ? Tõ ®ã, em cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu tãm t¾t trong cuéc sèng? ? Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù nh»m môc ®Ých g×? ? Nh÷ng yªu cÇu khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù.? I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 1. T×nh huèng. - T×nh huèng 1: Em muèn nhê b¹n kÓ l¹i c©u chuyÖn trong bé phim “ ChiÕc lµ cuèi cïng” mµ em kh«ng ®îc xem còng c¶ líp. - T×nh huèng 2: C« gi¸o yªu cÇu HS ph¶i ®äc vµ tãm t¾t t¸c phÈm “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” - T×nh huèng 3: Tãm t¾t t¸c phÈm v¨n häc m×nh yªu thÝch tríc khi ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt. * C¸c bíc tãm t¾t: - §äc kÜ ( xem), t×m hiÓu chñ ®Ò cña t¸c phÈm. - X¸c ®Þnh néi dung chÝnh. - S¾p xÕp néi dung theo mét tr×nh tù hîp lÝ. - ViÕt ( kÓ) v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh. 2. KÕt luËn. - Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo ta còng cã thêi gian, ®iÒu kiÖn ®Ó ®äc nguyªn v¨n mét t¸c phÈm hoÆc trùc tiÕp theo dâi hÕt mét bé phim. V× vËy, tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu do cuéc sèng ®Æt ra. - V¨n b¶n tãm t¾t lîc bá ®i nh÷ng chi tiÕt, nh©n vËt, c¸c yÕu tè phô kh«ng quan träng, chØ gi÷ l¹i nh÷ng nh÷ng yÕu tè næi bËt : sù viÖc, nh©n vËt chÝnhCho nªn v¨n b¶n tãm t¾t gióp chóng ta dÔ nhí, dÔ hiÓu. - HS cã thÓ nªu c¸c t×nh huèng: + Líp trëng b¸o c¸o v¾n t¾t cho c« gi¸o chñ nhiÖm nghe vÒ mét sè hiÖn tîng vi ph¹m néi quy cña líp. + Ngêi cùu chiÕn binh kÓ l¹i mét trËn ®¸nh. + Ngêi ®i ®êng kÓ cho nhau nghe mét vô tai n¹n giao th«ng. - Phong phó ®a d¹ng, tån t¹i ë nhiÒu lÜnh vùc. - Môc ®ich : gióp ngêi ®äc, ngêi nghe n¾m ®îc néi dung chÝnh cña c©u chuyÖn. - Yªu cÇu: + KÓ l¹i tãm t¾t mét c©u chuyÖn cho ngêi cha biÕt. + V¨n b¶n tãm t¾t ph¶i ng¾n gän nhng ®Çy ®ñ c¸c nh©n vËt vµ c¸c sù kiÖn chÝnh. + V¨n b¶n tãm t¾t ph¶i trung thµnh víi néi dung t¸c phÈm, ph¶i gióp ngêi ®äc, ngêi nghe dÔ hiÓu, dÔ nhí. Ho¹t ®éng 2 Híng dÉn HS thùc hµnh tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. ( 15 phót) - Gäi HS ®äc phÇn nªu c¸c sù viÖc chÝnh cÇn tãm t¾t v¨n b¶n “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” ( SGK- T58+59) ? §èi chiÕu c¸c sù viÖc ®· ®îc liÖt kª víi cèt truyÖn : “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” ®· häc, em thÊy ®· ®ñ c¸c sù viÖc chÝnh cha? Cßn thiÕu sù viÖc nµo quan träng? ? T¹i sao, em cho sù viÖc nµy lµ quan träng? ? Dùa vµo 7 sù viÖc trong SGK vµ sù viÖc quan träng cÇn bæ sung, em h·y tãm t¾t “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” - Tæ chøc cho HS th¶o luËn theo bµn ®Ó tãm t¾t. - Gäi mét sè HS ®¹i diÖn tr×nh bµy bµi tãm t¾t. - Tæ chøc cho HS nhËn xÐt ®¸nh gi¸. - GV nhËn xÐt, bæ sung. ? NÕu tãm t¾t v¨n b¶n nµy ng¾n gän h¬n em sÏ tãm t¾t nh thÕ nµo ®Ó víi sè dßng Ýt nhÊt mµ ngêi ®äc vÉn hiÓu ®îc néi dung chÝnh cña v¨n b¶n? ? Em thÊy v¨n b¶n rót gän h¬n nµy cã lµm næi bËt ®îc néi dung v¨n b¶n kh«ng? Ngêi ®äc cã hiÓu kh«ng? - Gäi HS ®äc Ghi nhí ( SGKT59) II. Thùc hµnh tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 1. Tãm t¾t “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” a. NhËn xÐt. - B¹n ®· nªu 7 sù viÖc chÝnh, so víi cèt truyÖn th× kh¸ ®ñ. - Tuy nhiªn, b¹n vÉn nªu thiÕu mét sù viÖc quan träng ®ã lµ : sau khi vî trÉm m×nh tù vÉn, mét ®ªm Tr¬ng Sinh cïng con trai ngåi bªn ®Ìn, ®øa con chØ chiÕc bãng trªn têng vµ nãi ®ã chÝnh lµ ngêi hay ®Õn víi mÑ ®ªm ®ªm. - V× : Sù viÖc nµy gióp Tr¬ng Sinh hiÓu ra nçi oan cña vî. §©y lµ sù viÖc hîp lÝ cÇn bæ sung tríc khi tãm t¾t. b. Thùc hµnh tãm t¾t. VÝ dô: Xa cã chµng Tr¬ng Sinh võa cíi vî xong ®· ph¶i ®i lÝnh. GiÆc tan, Tr¬ng Sinh trë vÒ, nghe lêi con nhá, nghi lµ vî m×nh thÊt tiÕt. Vò N¬ng bÞ oan, trÉm m×nh xuèng s«ng Hoµng Giang tù vÉn. Mét ®ªm Tr¬ng Sinh cïng con trai ngèi bªn ®Ìn, ®øa bÐ chØ chiÕc bãng trªn têng vµ nãi ®ã chÝnh lµ ngêi hay ®Õn víi mÑ ®ªm ®ªm. Tr¬ng Sinh hiÓu ra vî m×nh bÞ oan. Phan Lang t×nh cê gÆp Vò N¬ng díi thuû cung. Khi Phan Lang ®îc trë vÒ trÇn gian, Vò N¬ng göi chiÕc hoa vµng cïng lêi nh¾n cho Tr¬ng Sinh. Tr¬ng Sinh lËp ®µn gi¶i oan trªn bÕn Hoµng Giang. Vò N¬ng trë vÒ ngåi trªn kiÖu hoa ®ønggi÷a dßng lóc Èn, lóc hiÖn råi biÕn mÊt * Ghi nhí. Ho¹t ®éng 3 Híng dÉn HS luyÖn tËp. ( 10 phót) - Gäi HS ®äc yªu cÇu bµi tËp 1. - GV híng dÉn HS tãm t¾t truyÖn “ L·o H¹c” cña Nam Cao. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm chØ ra c¸c sù viÖc, nh©n vËt chÝnh trong truyÖn L·o H¹c cña Nam Cao. - Tõ c¸c sù viÖc nµy, GV cho HS viÕt thµnh v¨n b¶n tãm t¾t. - Gäi HS tr×nh bµy. - Tæ chøc cho HS nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt, bæ sung. III. LuyÖn tËp. Bµi 1 - C¸c sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh : + L·o H¹c cã mét ngêi con trai, mét m¶nh vên vµ mét con chã vµng + Con trai l·o ®i ®ån ®iÒn cao su, l·o chØ cßn l¹i cËu vµng. + V× muèn gi÷ m¶nh vên cho con l·o ph¶i b¸n con chã mÆc dï rÊt buån b· vµ ®au xãt. + L·o mang göi «ng gi¸o sè tiÒn dµnh dôm ®îc vµ m¶nh vên. + Cuéc sèng ngµy mét khã kh¨n, l·o kiÕm ®îc g× ¨n nÊy, tõ chèi sù gióp ®ì cña «ng gi¸o. + L·o chän c¸i chÕt bµng c¸ch ¨n b¶ chã. 4. Cñng cè, Híng dÉn vÒ nhµ ( 4 phót) - GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi häc. - Gäi HS ®äc phÇn Ghi nhí - HS về nhà làm bài tËp 2 ( SGK): ChuÈn bÞ tr×nh bµy tríc líp. - ChuÈn bÞ bài Ánh trăng D. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THEO CHỦ ĐỀ Giáo viên phát phiếu học tập yêu cầu về nhà hoàn thành bài tập. Tiết học sau giáo viên kiểm tra. Bài 1: Viết một đoạn văn khoảng 10 câu kể lại sự việc Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga có sử dụng yếu tố miêu tả. khoảng 10 -12 câu kể về mẹ hoặc cha. Trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm. Bài 2: Viết một đoạn văn khoảng 10 -12 câu kể về mẹ hoặc cha. Trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm. Bài 3: Tóm tắt hồi thứ 14 của Hoàng Lê nhất thống chí. Bài 4: Trong vai Thúy Kiều kể lại đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích có sử dụng yếu tố miêu tả và miêu tả nội tâm. CHỦ ĐỀ 17 THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM SAU 1975 ( Số bài: 1;Thời gian thực hiện: 2 tiết) Tiết 57, 58 Ngày soạn: 26-10-2012 Ngày dạy: Văn bản : ÁNH TRĂNG CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG Kiến thức: - Hiểu và cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy. - Biết được đặc điểm và những đóng góp của thơ Việt Nam vào nền văn học dân tộc - Cảm nhận đựoc sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố trữ tình và tự sự trong bố cục, giữa tính cụ thể và tính khái quát trong hình ảnh của bài thơ 2.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc hiểuvăn bản thơ 3. Các năng lực cần hình thành: - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác - Năng lực quan sát và phát hiện - Năng lực giao tiếp Tiếng Việt - Năng lực thưởng thức văn học, thẩm mĩ. 4. Các phẩm chất: - Khơi gợi cho HS những tình cảm cao quí: + Yêu quê hương, đất nước + Lòng biết ơn B. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ 1. Kế hoạch giảng dạy: Thực hiện chủ đề theo các tiết dạy trong khung phân phối chương trình Ngữ văn 9 TT Tuần thực hiện Số tiết dạy Tên bài Ghi chú 1 12 ( Tiết57,58) 2 Ánh trăng Tổng: 1 bài. Thực hiện trong 2 tiết 2. Bảng mô tả: BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ THƠ VIỆT NAM HIỆN ĐẠI SAU 1975 Nội dung chủ đề Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng thấp Vận dụng cao 1.Ánh trăng Nắm được nội dung và nghệ thơ của bài thơ Ánh trăng Hiểu được những hình ảnh nghệ thuật đặc sắc, thong điệp mà tác giả muốn nhắn gửi Phân tích được các biện pháp tu từ, hình ảnh đặc sắc Viết đoạn văn, bài văn phân tích hoặc thuyết minh tác phẩm TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - HiÓu ®îc ý nghÜa cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng, tõ ®ã thÊm thÝa c¶m xóc ©n t×nh víi qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cña m×nh. - C¶m nhËn ®îc sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tr÷ t×nh vµ yÕu tè tù sù trong bè côc, gi÷a tÝnh cô thÓ vµ tÝnh kh¸i qu¸t trong h×nh ¶nh cña bµi th¬. 2.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc hiểuvăn bản thơ - Kĩ năng trình bày vấn đề 3.Thái độ - Giáo dục hs ý thức trân trọng những giá trị gần gũi trong cuộc sống .Từ đó biết sống nghĩa tình thuỷ chung với quá khứ , hợp với đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” II. Phương pháp, phương tiện, kĩ thuật dạy học; chuẩn bị của thầy và trò: 1. Về phương pháp: Vận dụng kết hợp các phương pháp dạy học, trong đó đặc biệt chú trọng các phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh: - Phương pháp thảo luận nhóm. - Phương pháp nghiên cứu tình huống - Phương pháp quy nạp - Phương pháp vấn đáp - Phương pháp thuyết trình - Phương pháp nêu vấn đề - Phương pháp thực hành - Phương pháp hoạt động cá nhân 2. Về phương tiện, kĩ thuật dạy học: - Sử dụng phương tiện dạy học hiện đại như: máy chiếu đa năng, máy chiếu chụp vật thể - Kĩ thuật dạy học tích cực: + Kĩ thuật chia nhóm + Kĩ thuật đặt câu hỏi + Kĩ thuật khăn trải bàn + Kĩ thuật bản đồ tư duy 3. Chuẩn bị của thầy và trò: - Giáo viên: + Nghiên cứu kĩ kiến thức về văn bản +Tranh ¶nh, tµi liÖu tham kh¶o. + Ch©n dung t¸c gi¶. + Chuẩn bị các phương tiện dạy học: Máy tính, máy chiếu, máy chụp vật thể - Học sinh: + Ôn tập kĩ kiến thức văn học thơ hiện đại 1955-1975 + Chuẩn bị bài: Soạn bài + Giấy rôki, bút màu, bút dạ III. Tiến trình lên lớp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. ( 1 phót) 2. KiÓm tra bµi cò. ( 1 phót) - Đọc thuộc lòng “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”. - Phân tích hình ảnh người mẹ Tà ôi ? 3. Bµi míi. * Giới thiệu bài mới ( 1 phót) Cïng víi nhµ th¬ B»ng ViÖt, NguyÔn Khoa §iÒmNguyÔn Duy còng thuéc thÕ hÖ c¸c nhµ th¬ qu©n ®éi trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. ThÕ hÖ nhµ th¬ nµy tõng tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, gian khæ, tõng chøng kiÕn bao hi sinh lín lao cña nh©n d©n, ®ång ®éi trong chiÕn tranh, tõng g¾n bã víi thiªn nhiªn nói rõng t×nh nghÜa. Nh¾c tíi NguyÔn Duy ngêi ®äc nhí ngay ®Õn nh÷ng bµi th¬ quen thuéc cña «ng : Tre VN, Giät níc m¾t vµ nô cêi, vµ tËp th¬ ¸nh Tr¨ng ( 1980) – tËp th¬ ®îc ®¸nh gi¸ cao ( gi¶i A- Héi nhµ v¨n ViÖt Nam- 1984) Tªn cña tËp th¬ còng chÝnh lµ tªn cña bµi th¬ mµ chóng ta häc h«m nay. * Nội dung bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY , TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Tiết 1 Hoạt động 1: KĐ- GT Hoạt động 2: Đọc _- tìm hiểu chung - G:? Dựa vào chú thích ở SGK. Nêu vài nét cơ bản về tác giả Nguyễn Duy ? - Hs :TL - G:?Bài thơ ra đời vào năm nào ? -Hs : XĐ - Gv hướng dẫn cách đọc : K4 đột ngột cất cao , ngỡ ngàng K5,6 : tha thiết trầm lắng - Gọi 2 em học sinh đọc , Gv nhận xét . - Hs : Đọc - ?Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt ? G:? Dựa vào mạch cảm xúc bài thơ , hãy chia bố cục ? - Hs : Chia đoạn - G:? Hình ảnh vầng trăng được miêu tả ntn? T/g s/d biện pháp NT gì để miêu tả? - H: TL - G:?Em hiểu “Tri kỉ” nghĩa là như thế nào ? ?Vì sao khi đó trăng thành “tri kỉ” của con người ? - Hs :TL -G:? Vì sao nói “Cái vầng trăng tình nghĩa”? Hs : Vì nó gắn với đời người từ nhỏ đến đi lính - G:? Tiếp theo tác giả s/d biện pháp NT gì? T/d?? Hs : Con người trần trụi hồn nhiên , sống giản dị thanh cao, chân thật trong sự hoà hợp với thiên nhiên - Ánh trăng gắn với những kỉ niệm trong sáng của tuổi thơ , kỉ niệm của những ngày gian khó của cuộc đời người lính ở rừng sâu Tiết 2 - G:? Khổ thơ tiếp theo tác giả muốn nói điều gì? T/g s/d biện pháp NT gì? Qua đó ta thấy thái độ của t/g ntn?(Vầng trăng hiện lên như thế nào khi con người trở về với cuộc sống thời bình ?) - Hs :TL - G:?Bất chợt con nguời nhớ đến trăng. Vậy nhớ trong khoảnh khắc nào ? Tình huống nào xẩy ra? Em hãy nhận xét? - Hs:TL - G:?Hành động vội bật tung cửa sổ đột ngột nhận ra trăng, thì người và trăng có tri kỉ như xưa nữa không ? - Hs : Không , vì con người chỉ xem trăng như một vật chiếu sáng thay điện - G:?Vì sao lại có sự cách biệt này ? - Hs : Tự bộc lộ - G:?Từ sự xa lạ giữa người và trăng nhà thơ muốn nhắc nhở điều gì ? - Hs : - G:?Vì sao tác giả viết “ngửa mặt ..mặt”mà không phải là nhìn trăng ? - Hs :TL - G:? Nhận xét tư thế, tâm trạng, cảm xúc của tác giả? Tác giả nhớ về điều gì ? - Hs : TL - G:? Tác giả s/d biện pháp NT gì? Tác dụng? -H: NX -G:? Hình ảnh vầng trăng tròn, im phăng phắc có ý nghĩa gì? ? Vì sao con người bỗng giật mình khi đối mặt với trăng ?NT? - Hs ;TL – NT: đối: tư thế, tâm trạng của vầng trăng và con người. - G:?Qua lời thơ muốn nhắc nhở ta điều gì ? - Hs : nhận xét ? Bài học rút ra từ bài thơ này ? Hs : tự bộc lộ Hoạt động3: Khái quát -G:?Nét nghệ thuật nổi bật của bài thơ này là gì ? - Hs : Thống kê lại. - GV khái quát nội dung I/Đọc Tìm hiểu chung : 1. Tác giả- tác phẩm : *Tác giả - Nguyễn Duy Nhuệ sinh 1948 - Quê : Thanh Hoá - Nhà thơ quân đội , trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ *. Tác phẩm : Ra đời 1978 “Ánh trăng” 2.Đọc – giải thích từ khó 3. Thể loại – phương thức biểu đạt: *Thể loại :thơ năm chữ * phương thức biểu đạt:Tự sự ,miêu tả ,biểu cảm 4. Bố cục : 3 khổ đầu : VT ở quá khứ , hiện tại Khổ 4: Tình huống gặp lại trăng Còn lại : Suy tư của tác giả II/ Đọc – Hiểu văn bản : 1. Hình ảnh vầng trăng a. vầng trăng trongquá khứ Hồi nhỏ-> ở đồng, sông, bể Điệp từ: Hồi, với => Sống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiên. Hồi chiến tranh→
Tài liệu đính kèm: