I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức:
- Kiến thức về văn xuôi, văn xuôi hiện đại
- Kiến thức về tư tưởng, khuynh hướng tư tưởng dòng văn xuôi hiện đại
- Kiến thức về tác giả, khuynh hướng tư tưởng, nghệ thuật của từng tác giả
- Kiến thức về tác phẩm
- Giá trị nhận thức thẩm mĩ
2. Kĩ năng:
- Kỹ năng đọc hiểu: Có kỹ năng nhận thức về nhận vật, phát hiện các chi tiết, sự việc tiêu biểu, nhận diện được các phương thức biểu đạt chính, kiểu văn bản.
- Kỹ năng tạo lập văn bản:
+ Tóm tắt được một văn bản văn xuôi theo tuyến nhân vật chính hoặc theo cốt truyện.
+ Biết cách phân tích nhân vật trong tác phẩm văn xuôi.
+ Tạo lập được văn bản nghị luận về một vấn đề văn học hoặc xã hội đặt ra trong văn bản.
thức; Năng lực sáng tạo; hình thành kiến thức cơ bản, khái quát làm nền tảng cho từng đơn vị tác phẩm và tác giả) *GV tích hợp Khái quát kiến thức văn xuôi Việt Nam, phát vấn: - Văn xuôi là gì? HS trả lời - Khuynh hướng tư tưởng văn xuôi? - HS trả lời. *GV Tiết 2 GV: chia lớp thành 2 nhóm thảo luận và trao đổi tìm ra nội dung hợp lý cho câu hỏi đặt ra Nhóm 1: 1/. Chỉ ra những điểm tương quan giữa Nam Cao và Vũ Trọng Phụng trong cách nhìn về xã hội? Nhóm 2: 2/. Quan điểm nghệ thuật và cách miêu tả tác phẩm giữa Nam Cao và Vũ Trọng Phụng có gì giống và khác nhau? GV: chia lớp thành 3 nhóm Nhóm 1: tìm những tác phẩm của Nam Cao có những nhân vật thuộc giai cấp (tầng lớp) nông dân và nêu ra đặc trưng của những nhân vật đó? Nhóm 2: tìm những tác phẩm của Nam Cao có những nhân vật thuộc giai cấp (tầng lớp) trí thức và nêu ra đặc trưng của những nhân vật đó? Nhóm 3: tìm và liệt kê các nhân vật trong những tác phẩm của Vũ Trọng Phụng thuộc tầng lớp thị dân và nhận xét về đặc trưng cuả những nhân vật đó? Phần một: Khái lược về văn xuôi I. Khái quát 1.Văn xuôi Văn xuôi Hán văn và văn Nôm còn manh mún. Từ khi nước ta tiếp xúc với văn hóa Âu tây, nền quốc văn thành lập, văn xuôi bắt đầu xuất hiện và ngày càng phát triển. Có ba khuynh hướng: - Văn xuôi chịu ảnh hưởng Hán văn: chú trọng âm điệu cốt nghe cho êm tai nên ý nghĩa chưa rõ ràng; cách diễn ý theo phép tổng hợp (câu đặt ra ý chứ không phân tích ra ý chính ý phụ) câu dài, không tách bạch, khúc chiết và không chấm câu rõ ràng; lời văn theo lối biền ngẫu (kiểu cách, cầu kỳ) - Văn xuôi ảnh hưởng Pháp văn: câu thường ngắn, ý chính-phụ rõ ràng; phân biệt ý trong câu bằng liên từ, giới từ, đại-danh từ; ứng dụng các phép đặt câu đặc biệc của Pháp văn (mệnh đề phụ xen giữa các mệnh đề khác), từ ngữ bóng bẩy đôi khi sóng sượng. - Văn xuôi hợp với tinh thần Việt và có tính cách tự lập: lối văn tự lập đã khắc phục nhược điểm và tiếp nhận ưu điểm của hai lối văn (ảnh hưởng Hán văn và Pháp văn) nên giọng văn êm đềm uyển chuyển, cú pháp rõ ràng; đặt câu phù hợp với tình ý văn cảnh. Một lối văn biến hóa, tiến bộ lấy tinh hoa của văn (Hán văn và Pháp văn) làm thành nền văn xuôi hiện đại phát triển đến nay. 2. Khuynh hướng về tư tưởng - Về học thuật: bảo tồn tinh hoa văn hóa truyền thống và thâu tóm học thuật mới để gây một nền văn hóa riêng cho văn học Việt Nam. - Khuynh hướng lãng mạn: chú trọng tình cảm và tưởng tượng thiên về đặc tả những yếu tố tình cảm trắc trở thảm thương hoặc diễn tả nỗi đau buồn lâm ly ai oán. - Khuynh hướng xã hội: khuynh hướng này cho rằng quan niệm cũ, tập tục cổ ngăn trở sự tiến bộ của quốc dân nên muốn phá bỏ tập tục xưa để cải tạo xã hội theo một lý tưởng mới. - Khuynh hướng tả thực: khuynh hướng tả thực cốt lấy sự tả cái chân tướng của các sự vật làm chủ đích cho việc làm văn, giữ thái độ khách quan mà nhận xét mô tả các cảnh vật trong vũ trụ, các tính tình trong lòng người và cá trạng thái xã hội. I. Các tác giả theo khuynh hướng tả thực 1. Nam Cao 1.1. Cuộc đời và con người a/Cuộc đời -Nam Cao teân thaät laø Traàn Höõu Tri, queâ laøng Ñaïi Hoaøng, thuoäc toång Cao Ñaø, huyeän Nam Sang, phuû Lí Nhaân, tænh Haø Nam, xuaát thaân trong moät gia ñình noâng daân ngheøo. Nam Cao laø ngöôøi con duy nhaát trong moät gia ñình ñoâng con ñöôïc aên hoïc töû teá -Coù nhieàu mô öôùc, hoaøi baõo, môû mang kieán thöùc, trau doài taøi naêng, xaây döïng moät söï nghieäp vaên chöông coù ích -Nhöng thöôøng xuyeân bò thaát nghieäp, soáng chaät vaät, lay laét baèng ngheà vieát vaên vaø laøm gia sö. - Naêm 1943 NC tham, gia vaøo Hoäi vaên hoùa cöùu quoác, haêng haùi tham gia CM -Hi sinh thaùng 11/1951 treân ñöôøng ñi coâng taùc b/. Veà con ngöôøi Nam Cao: - Coù taám loøng ñoân haäu, chan chöùa tình thöông, ñaëc bieät coù söï gaén boù saâu naëng vôùi queâ höông vaø nhöõng ngöôøi noâng daân ngheøo khoå -Tinh thaàn ñaáu tranh trung thöïc ñeå töï vöôït leân loái soáng taàm thöôøng, luoân khao khaùt höôùng tôùi taâm hoàn trong saïch vaø cuoäc soáng toát ñeïp 1.2.Sự nghiệp văn học: a/. Quan ñieåm ngheä thuaät: -Pheâ phaùn tính chaát thoaùt li tieâu cöïc cuûa vaên hoïc laõng maïn ñöông thôøi moät caùch toaøn dieän vaø saâu saéc nhaát -Vaên chöông chaân chính laø vaên chöông chöông thaám ñöôïm lí töôûng nhaân ñaïo, vöøa mang noãi ñau nhaân tình (Noù chöùa ñöïng moät caùi gì lôùn lao, maïnh meõ, vöøa ñau ñôùn, laïi vöøa phaán khôûi. Noù ca tuïng loøng thöông, tình baùc aùi, söï coâng baèngNoù laøm cho ngöôøi gaàn ngöôøi hôn) -Baûn chaát vaên chöông laø saùng taïo, khoâng chaáp nhaän söï raäp khuoân vaø söï deã daõi.Ngöôøi caàm buùt phaûi coù löông taâm vieát caåu thaû chaúng nhöõng laø baát löông maø coøn ñeâ tieän. b/. Söï nghieäp saùng taùc cuûa Nam Cao: b 1/. Tröôùc CM 8/1945:Taäp trung 2 ñeà taøi chính: *Ñeà taøi ngöôøi trí thöùc ngheøo: TP: Traêng saùng, Soáng moøn, Ñôøi thöøa ND: +Tình caûnh ngheøo khoå, soáng dôû cheát dôû cuûa nhöõngnhaø vaên ngheøo, nhöõng oâng giaùo khoå tröôøng tö +Phaùt hieän vaø mieâu taû taán bi kòch tinh thaàn cuûa hoï (Maâu thuaãn giöõa khaùt voïng chaân chính, yù thöùc saâu saéc veà giaù trò cuoäc soáng vaønhaân phaåm – Vôùi hoaøn caûnh XH, vôùi gaùnh naëng côm aùo gaïo tieàn Ñeå roài hoï phaûi soáng “cuoäc ñôøi thöøa”, “cheát moøn veà tinh thaàn” +Qua ñoù nhaø vaên pheâ phaùn, leân aùn toá caùo XH phi nhaân ñaïo ñaõ cöôùp ñi söï soáng vaø taâm hoàn cuûa nhöõng tri thöùc *Ñeà taøi ngöôøi noâng daân ngheøo: TP: Chí Pheøo, Treû con khoâng ñöôïc aên thòt choù, Mua danh, Tö caùch moõ, Moät böõa no, Laõo Haïc, Lang Raän ND: +Quan taâm tôùi nhöõng keû baàn cuøng, thaáp coå beù hoïng, hieàn laønh bò laêng nhuïc, bò ñoái xöû baát coâng, bò xoâ ñaåy vaøo con öôøng löu manh. +Nhaø vaên phaùt hieän ôû hoï nhöõngkhaùt voïng höôùng thieän, nhöõng phaåm chaát cao quyù. +Pheâ phaùn XH thoái naùt, baát coâng ñaõ chaø ñaïp leân quyeàn soáng vaø quyeàn haïnh phuùc cuûa con ngöôøi b2/. Sau CM8/1945: Nam Cao lao mình vaøo moïi coâng taùc CM vaø khaùng chieán . OÂng töï nguyeän laøm caùn boä tuyeân truyeàn, yù thöùc reøn luyeän vaø caûi taïo mình. TP: Ñoâi maét (1948) Nhaät kí ôû röøng (1948) Chuyeän Bieân Giôùi (1950) 1.3. Phong caùch ngheä thuaät: -Ñaëc bieät quan taâm ñeán ñôøi soáng tinh thaàn con ngöôøi beân trong cuûa con ngöôøi (Con ngöôøi caûm giaùc vaø tö töôûng, nguyeân nhaân vaø haønh ñoäng) -Bieät taøi phaùt hieän, mieâu taû, phaân tích taâm lí nhaân vaät. Ñaëc bieät thaønh coâng trong vieäc phaân tích nhöõng traïng thaùi taâm lí phöùc taïp, löôõng tính, dôû tænh dôû say, maáp meù ranh giôùi giöõa thieän vaø aùc, con ngöôøi vaø con vaät (Chí Pheøo) -Ngoân ngöõ ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm -Keát caáu truyeän thöôøng theo maïch taâm lí linh hoaït, phoùng tuùng maø nhaát quaùn chaët cheõ -Coát truyeän ñôn giaûn, ñeà taøi nhoû nhaët, vuïn vaët raát ñôøi thöôøng nhöng laïi ñaët ra nhöõng vaán ñeà quan troïng, saâu xa coù yù nghóa trieát hoïc veà cuoäc soáng vaø con ngöôøi -Gioïng ñieäu lôøi vaên: buoàn thöông, chua chaùt, döûng döng, laïnh luøng maø ñaày thöông caûm ñaèm thaém, yeâu thöông. Tóm lại: -Trong neàn vaên xuoâi hieän ñaïi nöôùc ta Nam Cao laø nhaø vaên coù taøi naêng xuaát saéc vaø moät phong caùch ñoäc ñaùo -Nam Cao ñaõ goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc caùch taân neàn vaên xuoâi Vieät Nam theo höôùng hieän ñaïi hoùa. 2. Vũ Trọng Phụng 2.1. Tác giả -Vuõ Troïng Phuïng (1912 – 1939) sinh taïi Haø Noäi, trong moät gia ñình “ngheøo gia truyeàn” (theo caùch noùi cuûa Ngoâ Taát Toá) - Vuõ Troïng Phuïng “laø moät con ngöôøi bình dò, ngöôøi cuûa khuoân pheùp, cuûa neàn neáp” (Löu Troïng Lö). OÂng luoân caêm gheùt XH thöïc daân nöûa PK thoái naùt ñöông thôøi. - Vuõ Troïng Phuïng noåi tieáng ôû hai lónh vöïc: Phoùng söï vaø tieåu thuyeát +Phoùng söï: Caïm baãy ngöôøi (1933) Kó ngheä laáy Taây (1934) Côm thaày côm coâ 1936 +Tieåu thuyeát: Gioâng toá (1936) Vôõ ñeâ (1936) Truùng soá ñoäc ñaéc (1938) Soá ñoû (1938) Böùc tranh toaøn caûnh XHVN tröôùc CM maø noåi baät laø boä maët xaáu xa taøn baïo, ñeåu caùng cuûa giai caáp TS, ñòa chuû cöôøng haøo vaø ñaùm thöôïng löu thaønh thò. 2.2. Tieåu thuyeát: “Soá ñoû” a.Toùm taét: b.Giaù trò taùc phaåm: *Noäi dung: Leân aùn gay gaét XHh tö saûn thaønh thò ñang ñua ñoøi loái soáng vaên minh rôûm, loá laêng ñoài baïi ñöông thôøi. -Böùc tranh bieám hoïa hieän thöïc vôùi ñuû haïng ngöôøi: me taây, caûnh saùt *Ngheä thuaät: +Trí töôûng töôïng phong phuù, thuû phaùp phoùng ñaïi + Buùt phaùp traøo phuùng chaâm bieám saâu saéc +Xaây döïng nhaân vaät coù caù tính rieâng Giống: - Khuynh hướng tả thực - Xây dựng hình tượng nhân vận mang nét riêng độc đáo, điển hình - Mỗi nhân vật đại diện cho một giai cấp (tầng lớp người) trong xã hội - ...... Khác: - ... Gợi ý: Nhóm 1: Lạo Hạc, Chí Phèo,... nông dân nghèo,.. là tầng lớp bị bóc lột, bị tha hóa, là lực lượng bị tận dụng cho một lớp người khác... Nhóm 2: Ông giáo ( Tp Lão Hạc), Hoàng, Độ,.... tầng lớp trí thức tiểu tư sản,họ lâm vào cảnh “nợ cơm áo gạo tiền ghì sát đất” khó thự hiệc ước mơ, lý tưởng vì hoàn cảnh sống,... Nhóm 3: Xuân tóc đỏ, Tuyết, cậu tú Tân,... thị dân thành thị; nhố nhăng, hủ bại,.. đua đòi lối sống văn minh rởm,.... Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học: Đọc sáng tạo, nêu vấn đề, trình bày một phút, vẽ bản đồ tư duy về nội dung chính của tác phẩm. HOẠT ĐỘNG 2 (Rèn luyện kỹ năng, giúp học sinh hình thành năng lực: đọc và rèn luyện ngôn ngữ) GV hướng dẫn học sinh đọc các từ khó II. ĐỌC CHÚ THÍCH Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học: Thảo luận nhóm, nêu vấn đề, viết tích cực, trình bày một phút, so sánh, đối chiếu Vận dụng tích hợp kiến thức làm văn “Tóm tắt văn bản tự sự” vào việc tóm tắt tác phẩm 1/ Tóm tắt tác phẩm Chí Phèo theo chi tiết và sự việc tiêu biểu 2/ Tóm tắt đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” theo hệ thống nhân vật và chuỗi sự kiện Phần hai: tìm hiểu văn bản (I)Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao Hoaït ñoäng 1: GV höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu chung -GV goïi HS ñoïc phaàn tieåu daãn/SGK -Tìm hieåu nhan ñeà *GV ñònh höôùng: -Nhan ñeà ñaàu tieân cuûa truyeän ngaén naøy laø Caùi loø gaïch cuõ, nhöng khi in thaønh saùch haø xuaát baûn töï yù ñoåi thaønh Ñoâi löùa xöùng ñoâi. Maõi ñeán naêm 1946 taùc giaû môùi ñaët laïi laø Chí Pheøo. -Noäi dung chuû ñeà cuûa taùc phaåm ? Hoaït ñoäng 2: GV höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu vaên baûn - Hình aûnh laøng Vuõ Ñaïi – hình aûnh thu nhoû cuûa noâng thoân Vieät Nam tröôùc CM 8/1945: Ñoù laø khoâng gian ngheä thuaät cuûa truyeän, nôi caùc nhaân vaät soáng vaø hoaït ñoäng. Laøng vaøo loaïi trung bình ôû ñoàng baèng Baéc Boä, coù hôn 2000 daân, xa phuû, xa tænh. Nôi maâu thuaãn giai caáp gay gaét, aâm thaàm maø quyeát lieät, khoâng khí taêm toái, ngoät ngaït giöõa ñòa chuû vaø noâng daân. Ñòa chuû cöôøng haøo Noâng daân Baù Kieán, Lí Cöôøng, Ñoäi Taûo, baùt Tuøng Quaàn Ngö tranh thöïc (ñaøn caù tranh moài) Thaáp coå beù hoïng bò ñeø neùn aùp böùc, baàn cuøng, moät boä phaän hoùa coân ñoà löu manh, phaûi ôû tuø, phaûi boû laøng : Naêm Thoï, Binh Chöùc, Chí Pheøo -Phaân tích nhaân vaät Chí Pheøo ? a.Töø luùc Chí ra ñôøi tôùi luùc bò ñaåy vaøo tuø: -CP ngaät ngöôõng böôùc ñi giöõa cuoäc ñôøi nhö moät keû khoâng nôi nöông töïa (Khoâng cha, khoâng meï, khoâng anh khoâng chò, khoâng moät maûnh ñaát caém duøi ) -CP töøng ao öôùc “Moät gia ñình nho nho, choàng cuoác möôùn caøy thueâ, vôï deät vaûi”Tuy nhieân caùi XH thöïc taïi phuõ phaøng cöù daäp taét laàn moøn caùi ngoïn löûa loøng saùng trong ñoù. -Ñeán naêm 20 tuoåi CP laøm canh ñieàn cho Baù Kieán roài voâ côù vaøo tuø chaám döùt quaõng ñôøi “laønh nhö ñaát cuûa haén” -CP hieàn laønh chaêm chæ nhö vaäy nhöng coù ñöôïc soáng tronh haïnh phuùc khoâng ? Vì sao ? -Em hieåu nhö theá naøo laø tha hoùa ? -Nguyeân nhaân daãn ñeán söï tha hoùa cuûa CP: + Caùi ghen voâ côù cuûa BK ñaõ ñaåy CP vaøo tuø 7, 8 naêm sau trôû veà thay ñoåi caû nhaân hình laãn nhaân tính (Con quyõ döõ cuûa laøng Vuõ Ñaïi) “Caùi ñaàu thì troïc loùc, caùi raêng thì caïo traéng hôùn ”Söï tha hoùa veà nhaân phaåm: Uoáng röôïu say, ñoát nhaø, phaù phaùch, aên vaï, la laøng” -Xaây döïng nhaân vaät CP vaø quaù trình tha hoùa nhö vaäy, NC coù duïng yù ngheä thuaät gì ? Gv chuyeån yù: Nhöng giaù trò ñoäc ñaùo cuûa taùc phaåm khoâng chæ ôû ñoù. Vieát veà tröôøng hôïp noâng daân bò löu manh hoùa, vôùi tö caùch laø caây buùt hieän thöïc Nam Cao ñaõ theå hieän moät caùi nhìn nhaân ñaïo, baèng caùch ñi saâu vaøo noäi taâm nhaân vaät ñeå phaùt hieän vaø khaúng ñònh baûn chaát löông thieän cuûa nhöõng con ngöôøi khoán khoå, ngay khi töôûng nhö hoï ñaõ bò XH cöôùp maát caû hình ngöôøi vaø tính ngöôøi. 3.Moái tình Chí Pheøo – Thò Nôû Chí Pheøo baát ngôø gaëp Thò Nôû ..Theá roài nöûa ñeâm, CP ñau buïng noân möûa Thò Nôû dìu Chí vaøo trong leàu Saùng hoâm sau, CP tænh daäy khi “trôøi saùng ñaõ laâu”. Vaø keå töø khi maõn haïn tuø trôû veà, ñaây laø laàn ñaàu tieân con quyû döõ cuûa laøng Vuõ Ñaïi heát say, hoaøn toaøn tænh taùo. Chí thaáy loøng “baâng khuaâng”, “mô hoà buoàn”. Vaø laàn ñaàu tieân, Chí nghe thaáy nhöõng aâm thanh quen thuoäc cuûa cuoäc soáng xung quanh: “Tieáng chin hoùt ngoaøi kia vui veû quaù ! Coù tieáng cöôøi noùi cuûa nhöôõng ngöôøi ñi chôï. Anh thuyeàn chaøi goõ maùi cheøo ñuoåi caù .Nhöõng tieáng quen thuoäc aáy hoâm naøo chaû coù . Nhöng hoâm nay haén môùi nghe thaáy” -Thaùi ñoä cuûa CP nhö theá naøo khi Thò Nôû böng baùt chaùo haønh ñeán ? -Khao khaùt ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi löông thieän cuûa CP coù ñöôïc thöïc hieän khoâng ? Vì sao? -Baù Kieán laø con ngöôøi nhö theá naøo? -Nhaän xeùt veà ngheä thuaät ? Hoaït ñoäng 3: GV höôùng daãn hoïc sinh toång keát Gv goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK Hoaït ñoäng 1: -GV goïi hoïc sinh ñoïc phaàn toùm taét SGK -Neâu giaù trò cuûa taùc phaåm (Noäi dung vaø ngheä thuaät) II.Ñoaïn trích: “Haïnh phuùc cuûa moät tang gia” Neâu : 1.Vò trí 2.YÙ nghóa nhan ñeà: 3.Boá cuïc: 3.Boá cuïc: chia thaønh 2 ñoaïn *Ñoaïn 1: “Töø ñaàu Khaùch khöùa ñeán” Sau khi tìm caùch giaûi quyeát vuï tai tieáng giöõa Tuyeát vaø Xuaân Toùc Ñoû, gia ñình cuï coá Hoàng chuaån bò tang leã *Ñoaïn 2: coøn laïi: caûnh ñöa tang Hoaït ñoäng 2: GV höôùng daãn hoïc sinh ñoïc hieåu vaên baûn -Tröôùc caùi cheát cuûa cuï coá Toå thì con chaùu trong gia ñình AÂu hoùa naøy nhö theá naøo? *GV: Tröôùc caùi cheát cuûa cuï coá Toå : ngöôøi trong nhaø ai naáy ñeàu laêng xaêng nhao leân- ra veû coù hieáu nhöng thöïc chaát laø muoán cuï cheát ñeå chuùc thö kia sôùm trôû thaønh hieän thöïc ñeû moïi ngöôøi ñöôïc moät chuùt gia taøi (DC/SGK) Gv:Cuï coá toå cheát, caû nhaø aên möøng, söï aáy ñaõ dó nhieân nhöng moãi ngöôøi laïi toû moät veû cho hôïp thôøi trang vôùi tang caûnh: -Cuï coá Hoàng “nhaém nghieàn maét laïi” toû veû buoàn raàu nhöng khoâng phaûi vì thöông tieác boá maø ñeå mô maøng ñeán luùc maëc boä ñoà xoâ gai, caùi ñieäu boä luï khuï ñi ñöa tangñeå moïi ngöôøi chuù yù ca tuïng - Vaên Minh choàng thì voø ñaàu böùt toùc, luùc naøo cuõng ñaêm ñaêm chieâu chieâu nhöng khoâng phaûi vì ñau khoå maø nghó ngôïi ñeán caùch gaû choàng cho ñöùa em gaùi hö hoûng vaø caùch “goät baèng xaø phoøng thôm” caùi lí lòch cuûa Xuaân Toùc Ñoû -Vaên Minh vôï: thì soát ruoät soát gan vì chôø ñôïi ñaõ laâu maø khoâng ñöôïc maëc boä xoâ gai taân thôøi laêng – xeâ vôùi nhöõng moát y phuïc taùo baïo nhaát, “ñeå coù theå ban cho nhöõng ai coù tang ñöông ñau ñôùn vì keû cheát cuõng ñöôïc höôûng chuùt ít haïnh phuùc ôû ñôøi -Coâ Tuyeát chaùu gaùi cuûa ngöôøi ñaõ cheát thì chuaån bò cho mình boä y phuïc ngaây thô khaù hôû hang vaø mang moät veû buoàn laõng maïn raát ñuùng moát moät nhaø coù ñaùm, coù ñieàu coâ khoâng phaûi vì thöông xoùt oâng noäi maø chæ vì khoâng thaáy Xuaân Toùc Ñoû nhaân tình cuûa coâ ñaâu caû -Caäu Tuù Taân:thì söôùng ñieân ngöôøi vì ñöôïc duøng ñeán caùi maùy aûnh môùi mua (Khi chöa phaùt phuïc, caäu soát ruoät ñeán “ñieân ngöôøi leân” vì caäu ñaõ chuaån bò maáy caùi maùy aûnh maø maõi khoâng ñöôïc duøng !) GV: Haïnh phuùc coøn laây lan caû nhöõng ngöôøi ngoaøi tang quyeán nöõa. -Caûnh saùt MinÑô vaø MinToa ñang luùc thaát nghieäp,”giöõa luùc khoâng coù ai ñaùng phaït maø phaït, ñöông buoàn raàu nhö nhaø buoân saép vôõ nôï. ñöôïc thueâ giöõ traät töï cho ñaùm tang (thì sung söôùng ñeán cöïc ñieåm vaø coù nhö vaäy môùi coù tieàn) -XH tröôûng giaû beø baïn cuï coá Hoàng ñöôïc dòp khoe caùc thöù huy chöông, phaåm haøm naøo laø Baéc Ñaåu boäi tinh, Long boäi tinh, naøo laø Cao Meân boäi tinh, Vaïn Töôïng boäi tinhcaùc thöù raâu ria treân meùp, döôùi caèm, “hoaëc daøi hoaëc ngaén, hoaëc ñen hoaëc hung hung, hoaëc luùn phuùn hay raàm raäm, loaên quaên” -Vaø haøng phoá thì ñöôïc xem moät ñaùm ma to taùt chöa töøng coù: “Ñöa ñeán ñaâu laøm huyeân naùo ñeán ñoù” -Gia ñình cuï coá ñaõ chuaån bò ñaùm tang nhö theá naøo ? -Qua vieäc mieâu taû ñaùm tang taùc giaû muoán noùi ñeán ñieàu gì ? (DC/ SGK) GV: Tang leã voán laø neáp soáng thieâng lieâng caû trong ñôøi soáng tinh thaàn daân toäc ñaõ trôû thaønh quaõng tröôøng hoäi heø ñeå caùc con roái AÂu hoùa dieãn troø phôi baøy toaøn boä baûn naêng duïc voïng thoái tha cuûa chuùng trong caùi maët naï khai hoùa vaên minh Pheâ phaùn nhöõng thoùi hö taät xaáu phoå bieán cuûa con ngöôøi. -Ngheä thuaät traøo phuùng cuûa chöông truyeän ñöôïc theå hieän ôû phöông dieän naøo ? Hoaït ñoäng 3: GV höôùng daãn hoïc sinh toång keát -GV goïi HS ñoïc phaøn ghi nhôù SGK -GV ñònh höôùng: Tieáng cöôøi VTP mang taùc ñoäng hai chieàu: +Vöøa khai töû nhöõng thoùi hö taät xaáu xa cuûa ngöôøi ñôøi +Vöøa sinh soâi nguoàn sinh löïc môùi treân con ñöôøng tieán ñeán vaên minh cuûa nhaân loaïi. I.GIÔÙI THIEÄU CHUNG: 1.Nhan ñeà: + Caùi loø gaïch cuõ + Ñoâi löùa xöùng ñoâi 1941 + Chí Pheøo (1946) 2.Ñeà taøi: Soá phaän bi thaûm cuûa ngöôøi noâng daân tröôùc CM. 3.Chuû ñeà taùc phaåm: Qua taùc phaåm Chí Pheøo, Nam Cao toá caùo maïnh meõ XH thöïc daân nöûa phong kieán taøn baïo ñaõ cöôùp ñi cuûa ngöôøi noâng daân löông thieän caû nhaân hình laãn nhaân tính. Ñoàng thôøi nhaø vaên cuõng traân troïng phaùt hieän vaø khaúng ñònh baûn chaát toát ñeïp cuûa nhöõng con ngöôøi naøy ngay khi töôûng chöøng hoï ñaõ bieán thaønh quyû döõ. II.PHAÂN TÍCH: A.Hình aûnh laøng Vuõ Ñaïi: -Khoâng gian ngheä thuaät cuûa truyeän -Laø hình aûnh thu nhoû cuûa noâng thoân Vieät Nam tröôùc CM 8/1945 (Xung ñoät giai caáp aâm thaàm maø quyeát lieät ôû noâng thoân) B.Hình töôïng nhaân vaät Chí Pheøo: 1.Quaù trình löu manh hoùa cuûa Chí Pheøo: a.Töø luùc Chí ra ñôøi tôùi luùc bò ñaåy vaøo tuø: -CP ngaät ngöôõng böôùc ñi giöõa cuoäc ñôøi nhö moät keû khoâng nôi nöông töïa (Khoâng cha, khoâng meï, khoâng anh khoâng chò, khoâng moät maûnh ñaát caém duøi ) -Chaêm chæ, hieàn laønh, CP töøng ao öôùc “Moät gia ñình nho nho, choàng cuoác möôùn caøy thueâ, vôï deät vaûi” - Laøm canh ñieàn cho Baù Kieán 2.CP bò tha hoùa vaø trôû thaønh con quyû döõ cuûa laøng vuõ Ñaïi: -KN tha hoùa: Khoâng ñöôïc soáng nhö baûn chaát cuûa mình (CP löông thieän nhöng phaûi soáng kieáp quyû döõ) -Nguyeân nhaân tha hoùa: +Bò baét voâ côù vaøo tuø 7, 8 naêm sau trôû veà thay ñoåi caû nhaân hình laãn nhaân tính. +Tieáp tuïc bò BK caàm tuø (nhaø tuø voâ hình) -CP bò tha hoùa caû nhaân hình laãn nhaân tính “Caùi ñaàu thì troïc loùc, caùi raêng thì caïo traéng hôùn ” Söï tha hoùa veà nhaân phaåm: Uoáng röôïu say, ñoát nhaø, phaù phaùch, aên vaï, la laøng” CP laø hieän töôïng coù tính quy luaät trong XH ñöông thôøi, laø saûn phaåm cuûa tình traïng ñeø neùn, aùp böùc ôû noâng thoân tröôùc CM. Vì bò ñeø neù, aùp böùc quaù ñaùng, ngöôøi lao ñoäng löông thieän khoâng coøn caùch naøo khaùc ñaõ buoäc phaûi choáng traû baèng caùch löu manh hoùaSöùc maïnh toá caùo, giaù trò hieän thöïc môùi meû, ñoäc ñaùo cuûa taùc phaåm laø ôû choã ñoù. 3.Moái tình Chí Pheøo – Thò Nôû vaø söï thöùc tænh linh hoàn cuûa CP: a.Thò Nôû: Xaáu nhö ma cheâ quyû hôøn, dôû hôi, ngaån ngôHaát haïnh nhöng laø ngöôøi giaøu tình thöông, laø ngöôøi duy nhaát khoâng sôï Chí, khoâng coi Chí laø quyõ döõ, daùm gaãn guõi chaêm soùc CPGôïi daäy yù thöùc, löông taâm CP b.Dieãn bieán noäi taâm CP: -Laàn ñaàu tieân: +Tænh giaác sau nhöõng côn say trieàn mieân + Chí nghe thaáy nhöõng aâm thanh quen thuoäc cuûa cuoäc soáng xung quanh: “Tieáng chin hoùt ngoaøi kia vui veû quaù ! Coù tieáng cöôøi noùi cuûa nhöôõng ngöôøi ñi chôï. Anh thuyeàn chaøi goõ maùi cheøo ñuoåi caù .Nhöõng tieáng quen thuoäc aáy hoâm naøo chaû coù Nhöng hoâm nay haén môùi nghe thaáy” +Laàn ñaàu tieân sau bao naêm Chí cöôøi maø cöôøi thaät hieàn. Chí trôû laïi tieáng noùi cuûa con ngöôøi maø noùi coù duyeân nöõa laø khaùc “Giaù nhö theá naøy maõi thì thích nhæ ?” +Caûm thaáy buoàn, coâ ñoäc khi nghó ñeán hieän taïi “giaø, coâ ñoäc” vaø lo sôï khi nghó ñeán töông lai YÙ thöùc ban ñaàu ñaõ ñöôïc hoài sinh c.Khi Thò Nôû böng baùt chaùo haønh ñeán -Ngaïc nhieân, xuùc ñoäng “maét öôn öôùt” -aên naên hoái haän, vì ñaõ laøm ñieàu aùc -Höông vò cuûa baùt chaùo haønh Höông vò cuûa tình yeâu thöông chaân thaønh -Theøm ñöôïc thaønh ngöôøi löông thieän, thaáy loøng thaønh treû con, noùi nhöõng caâu noùi daày tình ngöôøi, khao khaùt maùi aám gia ñình Tình yeâu coù söùc maïnh caûm hoùa con ngöôøi (Daãu bò tha hoùa nhöng trong ñaùy saâu taâm hoàn CP vaãn coøn nhöng doám saùng löông thieän maø khoâng moät söùc maïnh naøo tieâu dieät ñöôïc .) d.Bi kòch bò töø choái quyeàn laøm ngöôøi cuûa CP: -Baø coâ Thò Nôû :ñònh kieán cuûa laøng Vuõ Ñaïi ñaõ töø choái öôùc mô cuûa CP -Doõng daïc ñoøi laøm ngöôøi löông thieän: ñaâm cheát BK roài töï saùt Söï beá taéc cuûa nhöõng ngöôøi noâng daân tröôùc CM C.Nhaân vaät Baù Kieán: -Ñieån hình cho loaïi ñòa chuû cöôøng haøo ôû noâng thoân VN tröôùc CM : xaûo quyeät, gian huøng, thuû ñoaïn – Vôùi tieáng cöôøi Taøo Thaùo, meàm naén raén buoâng, duøng ñaàu boø trò ñaàu boø -Nhaân caùch ti tieän bæ oåi, daâm ñaõng, ghen tuoâng vaø ñoäc aùc D.vaøi neùt veà ngheä thuaät: -Xaây döïng nhaân vaät soáng ñoäng, coù caù tính ñoäc ñaùo -Buùt phaùp traàn thuaät môùi meû, linh hoaït -Ngoân ngöõ töï nhieân, ña daïng III.TOÅNG KEÁT
Tài liệu đính kèm: