Giáo án Ngữ văn lớp 11 - Tiết 73 đến tiết 86

Öu ®­îc coi lµ nhµ th¬ míi nhÊt trong c¸c nhµ th¬ míi, th¬ «ng lu«n thÓ hiÖn mét c¸ch ch©n thùc, nång nµn vµ hiÖn ®¹i nhÊt nh÷ng tr¹ng th¸i c¶m xóc cña con ng­êi tr­íc cuéc sèng.
 Véi vµng lµ tiÕng nãi s«i næi, h¨m hë cña mét t©m hån yªu ®êi, yªu cuéc sèng, lµ tuyªn ng«n cho mét quan niÖm sèng, triÕt lÝ sèng ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng h×nh t­îng th¬ thÊm ®Ém c¶m xóc. §©y lµ bµi th¬ tiªu biÓu cho sù bïng næ m·nh liÖt cña c¸i T«i th¬ míi nãi chung laïi võa tiªu biÓu cho sù c¸ch t©n t¸o b¹o, ®éc ®¸o cña nghÖ thuËt th¬ Xuaân Dieäu.
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Noäi dung chính
HS xem ñoaïn phim tö lieäu veà Xuaân Dieäu, keát hôïp vôùi tieåu daãn ñaõ tìm hieåu ôû nhaø ñeå traû lôøi caâu hoûi
GV: Trình baøy vaøi neùt tieâu bieåu veà taùc gia Xuaân Dieäu?
Cho HS xem moät soá hình aûnh veà Xuaân Dieäu vaø caùc nhaø vaên, nhaø thô khaùc
GV: Söï nghieäp saùng taùc cuûa Xuaân Dieäu? 
- 50 taùc phaåm, hôn 400 baøi thô tình, oâng ñaõ laøm giaøu ñeïp cho neàn thi ca Vieät Nam hieän ñaïi.
- Thô thô vaø Göûi höông cho gioù ñöôïc giôùi vaên hoïc xem nhö hai kieät taùc ca ngôïi tình yeâu, ca ngôïi söï soáng, tuoåi treû vaø nieàm ñam meâ soáng.
HS xem aûnh bìa caùc taùc phaåm cuûa XD
GV: Xuaát xöù cuûa baøi thô Voäi vaøng? GV höôùng daãn HS ñoïc dieãn caûm baøi thô:
- Phaàn 1: Khoå 1: ñoïc nhanh vöøa, coù troïng taâm; Khoå 2 ñoïc nhanh hôn, soâi noåi hôn
- Phaàn 2: Gioïng traàm, da dieát
- Phaàn 3: Gioïng thuùc giuïc, voäi vaøng
GV: Baøi thô chia laøm maáy phaàn? Noäi dung töøng phaàn?
GV: Noäi dung chính cuûa baøi thô laø gì?
Noäi dung chính ñöôïc theå hieän cuï theå nhö theá naøo trong baøi thô, chuùng ta cuøng ñi vaøo phaàn Ñoïc – hieåu vaên baûn
Véi vµng l«i cuèn ng­êi ®äc ngay tõ nh÷ng dßng ®Çu tiªn. Ñoù laø tình yeâu cuoäc soáng traàn theá tha thieát, maõnh lieät, soâi noåi ta khoù baét gaëp ôû moät nhaø thô naøo khaùc.
HS nghe ngaâm thô ñoaïn 1 
GV: Môû ñaàu baøi thô, taùc giaû ñaõ duøng loái xöng hoâ nhö theá naøo? Nhaèm muïc ñích gì?
GV môû roäng: ñaây laø daáu hieäu caùch taân cuûa Thô môùi (so saùnh vôùi vaên hoïc trung ñaïi: khoâng noùi caùi Toâi, chæ noùi caùi Ta, nhieàu laém laø xöng teân nhö Hoà Xuaân Höông,). C¸i T«i c¸ nh©n cña thi sÜ ®· xuÊt hiÖn víi t­ thÕ chñ ®éng tr­íc cuéc ®êi. 
GV: Ở khổ 1, taùc giaû ñaõ söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät gì? Nhaän xeùt veà caùc ñoäng töø ñöôïc söû duïng?
Lieân heä caùi phi lí trong thô: Treøo leân caâu böôûi haùi hoa; Laù dieâu boâng – Hoaøng Caàm, Thi nhaân Vieät :Nam goïi laø ham muoán dò thöôøng. Huy Thoâng: Toâi muoán hoùa moät con chim ñeå cuøng gioù; Bay leân cao ñeå môn trôùn sôïi maây hoàng; Muoán uoáng vaøo trong buoàng phoåi voâ cuøng; Taát caû aùnh saùng döôùi gaàm trôøi loàng loäng; Muoán coù ñoâi caùnh voâ ngaàn to roäng; Ñeå oâm ghi caû vuõ truï vaøo loøng toâi
GV: Lieät keâ caùc hình aûnh ñöôïc söû duïng trong khoå thô 2? Nhaän xeùt?
Theá giôùi ñöôïc XD baøy ra nhö moät thieân ñöôøng cuûa maët ñaát, böõa tieäc lôùn cuûa traàn gian.
GV: Taùc giaû nhìn thieân nhieân qua laêng kính naøo?
GV: ÔÛ khoå 2, taùc giaû ñaõ söû duïng nhöõng thuû phaùp ngheä thuaät naøo? Nhaèm muïc ñích gì?
Neáu Vöông Trí Nhaøn ñaõ nhaän xeùt: Xuaân Dieäu laø söï côûi môû vaø tham voïng cuûa con ngöôøi ñöông thôøi. Laø haøo höùng ñi ra vôùi theá giôùi thì khoå thô naøy laø minh chöùng cho lôøi nhaän ñònh ñoù. Trong Caûm xuùc, XD cuõng boäc baïch: Ñoâi gieáng maét ñaõ chöùa trôøi vaïn hoäc; Ñoâi bôø tai naøo ngaên caûn thanh aâm hay Thanh Nieân: Ta oâm boù, caùnh tay ta laøm raén; Laøm daây ña quaán quyùt caû mình xuaân; Khoâng muoán ñi, maõi maõi ôû vöôønh traàn; Chaân hoùa reã ñeå huùt muøa döôùi ñaát
GV: Taâm traïng cuûa taùc giaû theå hieän qua hai caâu thô cuoái ?
Voäi vaøng moät nöûa – caùch noùi raát thô. Voäi vaøng vì thieân nhieân quaù ñeïp, vì cuoäc soáng quaù yeâu, vì tuoåi treû quaù thô moäng. Ñang tuoåi hoa nieân maø ñaõ voäi vaøng moät nöûa – caûm thöùc cuûa thi só veà thôøi gian, muøa xuaân, tuoåi treû raát môùi meû, hoàn nhieân
Tuy nhieân, say söa, sung söôùng tröôùc veû ñeïp cuoäc ñôøi, taùc giaû laïi theâm noãi baên khoaên vì thôøi gian vuõ truï, ñaát trôøi thì tuaàn hoaøn maø ñôøi ngöôøi thì höõu haïn vì vaäy ñaây laø nguyeân nhaân ñeå daãn ñeán trieát lí soáng voäi, soáng gaáp cho khoûi hoaøi, khoûi phí. Chuùng ta seõ hieåu roõ hôn noäi dung naøy ôû tieát 2. Heát tieát 1.
GV: So saùnh quan nieäm veà thôøi gian cuûa Xuaân Dieäu vôùi nhieàu nhaø thô trung ñaïi? Taïi sao nhaø thô coù taâm traïng voäi vaøng, cuoáng quyùt tröôùc söï troâi qua nhanh choùng cuûa thôøi gian?
Con người thời trung đại lấy sinh mệnh vũ trụ để đo đếm thời gian. Nên hình như họ yên trí với quan niệm thời - gian - tuần - hoàn, với cái chu kì bốn mùa, cũng như cái chu kì ba vạn sáu nghìn ngày của kiếp người. Hết một vòng, thời gian lại quay về điểm xuất phát ban đầu. Con người hiện đại lấy sinh mệnh cá thể làm thước đo thời gian. Nên họ sống với quan niệm thời - gian - tuyến - tính. Thời gian như một dòng chảy vô thuỷ vô chung mà mỗi một khoảnh khắc qua đi là mất đi vĩnh viễn
- Nguyeãn Traõi:
Xuaân xanh chöa deã hai phen laïi
Thaáy caûnh caøng theâm tieác thieáu nieân
- Hoà Xuaân Höông:
Ngaùn noãi xuaân ñi, xuaân laïi laïi
GV: Töø söï nuoái tieác söï troâi chaûy cuûa thôøi gian, Xuaân Dieäu ñaõ coù thaùi ñoä naøo ñoái vôùi cuoäc ñôøi?
GV yeâu caàu HS toång keát noäi dung ñaõ ñöôïc hoïc
I. TÌM HIEÅU CHUNG
1. Taùc giaû
- Teân thaät: Ngoâ Xuaân Dieäu (1916 – 1985), buùt danh: Traûo Nha.
- Cha queâ ôû Haø Tónh, meï ôû Bình Ñònh, Xuaân Dieäu lôùn leân ôû Quy Nhôn g daïy hoïc, laøm vieân chöùc ôû Mó Tho g ra Haø Noäi vieát vaên
- Cuoäc ñôøi gaén boù vôùi neàn vaên hoïc daân toäc, laø nhaø thô “môùi nhaát trong caùc nhaø thô môùi”, laø nhaø thô cuûa muøa xuaân, tình yeâu vaø tuoåi treû.
- Laø moät nhaø thô, nhaø ngheä só vaø nhaø vaên hoùa lôùn.
2. Söï nghieäp saùng taùc
Thô thô (1938), Göûi höông cho gioù (1945), Rieâng chung (1960),, Phaán thoâng vaøng (1939), Tröôøng ca (1945),, Coâng vieäc laøm thô (1984),
3. Văn bản Voäi vaøng
a. Xuaát xöù: In trong taäp Thô thô, laø baøi thô tieâu bieåu nhaát cuûa Xuaân Dieäu tröôùc CMT8
b. Boá cuïc: 3 phaàn:
- 13 caâu ñaàu: Tình yeâu cuoäc soáng traàn theá tha thieát
- Caâu 14 – 29: Noãi baên khoaên veà söï ngaén nguûi cuûa kieáp ngöôøi tröôùc söï troâi qua nhanh choùng cuûa thôøi gian
- Coøn laïi: Lôøi giuïc giaõ soáng cuoáng quyùt, voäi vaøng ñeå taän höôûng cuoäc soáng
c. Noäi dung chính
- Lôøi giuïc giaõ soáng maõnh lieät, heát mình, quyù troïng töøng phuùt giaây cuûa cuoäc ñôøi nhaát laø nhöõng naêm thaùng tuoåi treû
- Xuaân Dieäu – nhaø thô yeâu ñôøi, ham soáng ñeán cuoàng nhieät 
II. ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Tình yeâu cuoäc soáng traàn theá tha thieát
* Khoå thô 1: 
- Taùc giaû xöng Toâi g boäc baïch taâm söï cuûa rieâng mình vôùi moïi ngöôøi, vôùi cuoäc ñôøi.
- Ngheä thuaät: 
+ Ñieäp caáu truùc: Toâi muoán 
+ Ñoäng töø maïnh: “taét”, “buoäc” 
g Khaùt voïng níu giöõ thaät chaët nhöõng veû ñeïp cuûa cuoäc ñôøi maëc duø bieát ñoù laø ñieàu khoâng theå, phi lí
* Khoå thô 2:
- Caùc hình aûnh: Ong böôùm, tuaàn thaùng maät, hoa laù,g Cuoäc soáng traàn theá nhö moät thieân ñöôøng ñeïp ñeõ, nhieàu thanh saéc, haïnh phuùc
- Nhìn thieân nhieân qua laêng kính cuûa tình yeâu, caëp maét cuûa tuoåi treû g thieân nhieân nhuoám maøu tình töù, traøn ngaäp xuaân tình
- Ñieäp caáu truùc: cuûa, naøy ñaây g Lôøi môøi goïi cuûa cuoäc soáng töôi ñeïp, ñaùng soáng vaø ñaùng quyù
- Tâaâm traïng:
  sung söôùng. Nhöng voäi vaøng moät nöûa 
 khoâng chôø naéng haï môùi hoaøi xuaân
+ Nhaän ra quy luaät khaéc nghieät: thieân nhieân chæ ñeïp trong muøa xuaân; Con ngöôøi chæ coù theå taän höôûng haïnh phuùc, tình yeâu khi coøn treû
+ Khoâng chôø tuoåi treû qua ñi môùi tieác nuoái
=> Xuaân Dieäu say söa, sung söôùng tröôùc thieân ñöôøng traàn gian nhöng vaãn yù thöùc ñöôïc quy luaät khaéc nghieät cuûa cuoäc ñôøi.
2. Noãi baên khoaên veà söï ngaén nguûi cuûa kieáp ngöôøi tröôùc söï troâi qua nhanh choùng cuûa thôøi gian 
- Nhaïy caûm tröôùc söï troâi chaûy cuûa thôøi gian, laáy ñôøi ngöôøi, tuoåi treû laøm thöôùc ño thôøi gian g quan nieäm môùi veà thôøi gian laø tuyeán tính, moät ñi khoâng trôû laïi
- Muøa xuaân troâi qua mang theo caû tuoåi treû – tuoåi treû chæ ñeán moät laàn trong ñôøi
g Öôùc muoán cuûa con ngöôøi voâ haïn nhöng chòu söï chi phoái cuûa thôøi gian: loøng roäng muoán oâm heát nhöng löôïng ñôøi cöù chaät g chòu baát löïc g taát caû ñeàu nhuoám maøu li bieät: chia phoâi, tieãn bieät, bay ñi, phai taøn
- Ñieäp caáu truùc: phaûi chaêng g Taùc ñoäng maïnh vaøo loøng ngöôøi, keâu goïi söï ñoàng caûm tieác nuoái 
- Quan nieäm thôøi gian g tieán boä, nhaéc nhôû moïi ngöôøi haõy toân troïng, soáng heát mình töøng thôøi khaéc trong cuoäc soáng 
- Caùi môùi meû, ñoäc ñaùo cuûa XD: khaúng ñònh giaù trò lôùn nhaát cuûa ñôøi ngöôøi laø tuoåi treû, giaù trò lôùn nhaát cuûa tuoåi treû laø tình yeâu
3. Lôøi giuïc giaõ soáng cuoáng quyùt, voäi vaøng ñeå taän höôûng cuoäc soáng
- Nhaän thöùc quy luaät nghieät ngaõ cuûa thôøi gian, XD keâu goïi con ngöôøi soáng gaáp, soáng voäi vaøng
- Muoán oâm troïn vaøo mình nhöõng ñieàu to lôùn: cuoäc soáng, maây, gioù, nhöõng caùi hoân, non nöôùc, vì oâng hieåu roõ cuoäc ñôøi ngaén nguûi, phaûi taän höôûng cho heát ñeå ñôõ tieác nuoái
- Ñieäp töø ta g khao khaùt maõnh lieät 
- Hình aûnh töôi treû, thanh taân: söï soáng môùi baét ñaàu môn môûn, maây ñöa, 
g Tình yù maõnh lieät, taùo baïo, cuoàng nhieät cuûa caùi toâi thi só.
III. TOÅNG KEÁT
1. Noäi dung:	
Tuoåi treû raát ñeïp, raát ñaùng yeâu. Moät ñôøi ngöôøi chæ coù moät laàn tuoåi treû g phaûi bieát soáng heát mình vôùi tuoåi treû vaø thôøi gian
2. Ngheä thuaät:
- Keát hôïp nhuaàn nhò maïch caûm xuùc vaø maïch luaän lí
- Gioïng ñieäu say meâ, soâi noåi, söû duïng ñieäp caáu truùc
- Saùng taïo nhieàu hình aûnh thô môùi meû, haáp daãn, ñoäc ñaùo
IV. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ
1. Củng cố
* Maïch caûm xuùc vaø maïch luaän lí ñöôïc keát hôïp trong baøi thô: 
- Ñoaïn 1: dieãn taû thieân ñöôøng treân maët ñaát, caûm xuùc haân hoan, vui söôùng cuûa nhaân vaät tröõ tình muoán thaâu toùm veû ñeïp cuûa ñaát trôøi
- Ñoaïn 2: töø veû ñeïp ñöôïc mieâu taû ôû ñoaïn 1 g XD trình baøy quan nieäm môùi veà thôøi gian, tuoåi treû vaø tình yeâu: Muøa xuaân vaãn tuaàn hoaøn nhöng tuoåi treû, tình yeâu chæ ñeán moät laàn, boäc loä söï nuoái tieác cuûa taùc giaû
- Ñoaïn 3: töø söï nuoái tieác g XD ñöa ra trieát lí soáng voäi vaøng, soáng gaáp, keâu goïi soáng heát mình 
2. Dặn dò
- Hoïc thuoäc baøi
- Chuaån bò baøi môùi Nghóa cuûa caâu (tieáp), SGK trg. 18
Rút kinh nghiệm: 	
TUẦN 22 – Tiết 81	Ngày soạn: 15/1/13
NGHĨA CỦA CÂU
(Tiếp theo)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Xem bài Nghĩa của câu (t.1)
II. PHƯƠNG PHÁP
- Thảo luận nhóm
- Phân tích, tổng hợp
III. PHƯƠNG TIỆN
- SGK, SGV, TLTK
- Phấn, bảng
- Bình giảng
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số	
2. Kiểm tra bài cũ
3. Dạy bài mới
HĐ CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
GV nêu vấn đề, yêu cầu HS cho VD và phân tích
HS lên bảng làm bài tập. GV cho điểm
III. NGHĨA TÌNH THÁI
1. Sự nhìn nhận, đánh giá và thái độ của người nói đối với sự việc được đề cập đến trong câu
- Sự tin tưởng chắc chắn
- Sự hoài nghi
- Phỏng đoán
- Đánh giá cao hay thấp
- Nhấn mạnh hoặc coi nhẹ
2. Tình cảm, thái độ của người nói đối với người nghe: thông qua các từ ngữ xưng hô, từ ngữ cảm thán, từ ngữ tình thái ở cuối câu,
- Tình cảm thân mật, gần gũi
- Thái độ bực tức, hách dịch
- Thái độ kính cẩn
IV. LUYỆN TẬP
1. 
a. - Nghĩa sự việc: thời tiết (nắng) ở Hai miền Nam Bắc có sắc thái khác nhau
- Nghĩa tình thái: phỏng đoán với độ tin cậy cao: (chắc)
b. - Nghĩa sviệc: ảnh là của mợ Du và thằng Dũng 
- Nghĩa tình thái: khẳng định sự việc (rõ ràng là) 
c. - Nghĩa sự việc: cái gông (to nặng) tương xứng với tội án tử tù
- Nghĩa tình thái: thái độ mỉa mai (thật là)
d. - Nghĩa sự việc: nghề cướp giật của hắn; mạnh vì liều
- Nghĩa tình thái: nhấn mạnh (chỉ), hàm ý miễn cưỡng công nhận một sự thật (đã đành)
2.
a. Nói của đáng tội: thừa nhận việc khen này là không nên làm với đứa bé
b. Có thể: khả năng
c. Những: đánh giá mức độ giá cả là cao
d. Kia mà: nhắc nhờ để trách móc
3.
a. Hình như; b. Dễ; c. Tận
V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ
1. Củng cố
- Nghĩa tình thái là gì? Các dạng biểu hiện?
2. Dặn dò
- Học thuộc bài
- Chuẩn bị bài Tràng giang SGK trg. 28
Rút kinh nghiệm: 	
TUẦN 22 – Tiết 82	Ngày soạn: 20/1/13
TRAØNG GIANG
 Huy Caän
I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT
- Caûm nhaän ñöôïc noãi buoàn coâ ñôn tröôøc vuõ truï roäng lôùn, noãi saàu nhaân theá, nieàm khao khaùt hoaø nhaäp vôùi cuoäc ñôøi vaø tình caûm ñoái vôùi queâ höông ñaát nöôùc cuûa taùc giaû
- Thaáy ñöôïc maøu saéc coå ñieån trong moät baøi thô môùi
II. PHÖÔNG PHAÙP LEÂN LÔÙP
Phaùt vaán, caâu hoûi gôïi môû, thaûo luaän nhoùm
III. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN
Phaán, baûng, SGK, SGV, TLTK
IV. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP
2. Daãn baøo baøi:
Phong traøo Thô môùi nôû roä nhieàu taøi naêng hieám coù vaø moãi ngöôøi ñaõ tìm ñöôïc cho mình moät vò trí khoù laãn trong vaên ñaøn vaên hoïc daân toäc. “Ta thoaùt leân tieân cuøng Theá Löõ, ta phieâu löu trong tröôøng tình cuøng Löu Troïng Lö, ta ñieân cuoàng vôùi Haøn Maëc Töû, Cheá Lan Vieân, ta ñaém say cuøng Xuaân Dieäu. Nhöng ñoäng tieân ñaõ kheùp, tình yeâu khoâng beàn, ñieân cuoàng roài tænh, say ñaém vaãn bô vô. Ta ngô ngaån buoàn trôû veà hoàn ta cuøng Huy Caän” (Hoaøi Thanh, Hoaøi Chaân – Moät thôøi ñaïi trong thi ca). Vaâng, Huy Caän ñaõ ñi löôïm laët nhöõng chuùt buoàn rôi raùc ñeå roài saùng taïo neân nhöõng vaàn thô aûo naõo. Ngöôøi ñôøi seõ ngaïc nhieân vì khoâng ngôø vôùi moät ít caùt buïi taàm thöôøng thi nhaân laïi coù theå ñuùc thaønh chaâu ngoïc. Ñeå hieåu roõ hôn veà hoàn thô Huy Caän, hoâm nay chuùng ta seõ ñeán vôùi Traøng giang – moät baøi thô tieâu bieåu nhaát cho ngoøi buùt Huy Caän tröôùc CMT8.
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Noäi dung caàn ñaït
HS ñoïc tieåu daãn
GV: Huy Caän laø ai?
GV: Ñaëc ñieåm thô Huy Caän vaø caùc taäp thô vaên tieâu bieåu?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
GV: Neâu hoaøn caûnh saùng taùc vaø xöù cuûa baøi thô?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
HS ñoïc baøi thô
GV: Noäi dung chính cuûa baøi thô laø gì?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
GV: Giaûi thích nhan ñeà baøi thô? Traøng coù nghóa laø daøi, taïi sao taùc giaû khoâng duøng Tröôøng giang maø duøng Traøng giang?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
GV: Em coù caûm nhaän gì veà caâu thô ñeà töø? Ñeà töø ñoù coù moái lieân heä gì vôùi böùc tranh thieân nhieân vaø taâm traïng cuûa taùc giaû trong baøi thô?
HS thaûo luaän nhoùm, traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù
HS ñoïc khoå 1
GV: Hai caâu ñaàu dieãn taû caûnh gì, qua ñoù boäc loä taâm traïng nhaø thô nhö theá naøo?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
GV: Hai caâu thô tieáp theo gôïi caûm giaùc gì?
HS ñoïc khoå 2
GV: Phaùt hieän bieän phaùp tu töø ñöôïc söû duïng trong hai caâu thô ñaàu, qua ñoù taâm traïng cuûa taùc giaû ñöôïc boäc loä nhö theá naøo?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
GV: Khoâng gian ôû hai caâu thô sau ñöôïc môû roäng qua nhöõng chi tieát naøo?
HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù.
HS ñoïc khoå 3
GV: Nhaän xeùt caùch mieâu taû caùc söï vaät trong khoå thô cuûa taùc giaû?
HS thaûo luaän nhoùm, traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù
=> noãi buoàn ôû baøi thô naøy khoâng chæ laø noãi buoàn meânh moâng tröôùc trôøi roäng, soâng daøi maø coøn laø noãi buoàn nhaân theá, noãi buoàn tröôùc cuoäc ñôøi. Nhaéc ñeán moät chuyeán ñoø, moät caây caàu bôûi nhaø thô theøm khaùt söï soáng, theøm khaùt keû tri aâm. Tìm maø khoâng gaëp, öôùc maø khoâng thaáy neân rôi vaøo coâ ñôn, tuyeät voïng
HS ñoïc khoå 4
GV: Thieân nhieân ôû ñaây coù gì ñaëc bieät? Noãi saàu cuûa taùc giaû ñöôïc boäc loä nhö theá naøo?
- Lôùp lôùp maây cao ñuøn nuùi baïc: Ngöôøi ñoïc lieân töôûng tôùi hai caâu thô cuûa Ñoã Phuû trong baøi Thu höùng:
Giang gian ba laõng kieâm thieân duõng
Taùi thöôïng phong vaân tieáp ñòa aâm
(Löng trôøi soùng gôïn loøng soâng thaúm
Maët ñaát maây ñuøn cöûa aûi xa)
- Hình aûnh caùnh chim trong thô coå ñieån:
Ngaøn mai gioù cuoán chim bay moûi (Baø Huyeän Thanh Quan)
Chim hoâm thoi thoùt veà röøng (Nguyeãn Du)
Laïc haø döõ coâ loä teà phi
(Raùng chieàu vaø caùnh coø cuøng bay)
(Vöông Boät)
- Hai caâu thô cuoái ñöa ngöôøi ñoïc trôû veà töù thô Ñöôøng cuûa Thoâi Hieäu:
Nhaät moä höông quan haø xöù thò
Yeân ba giang thöôïng söû nhaân saàu
(Hoaøng hoân veà ñoù queâ ñaâu taù?
Khoùi soùng treân soâng naõo daï ngöôøi)
Ngöôøi xöa thaáy khoùi, thaáy soùng treân soâng nhôù ñeán khoùi beáp nhaø mình maø traøo daâng moät noãi nhôù queâ da dieát
I. ÑOÏC HIEÅU TIEÅU DAÃN
1. Taùc giaû, tác phẩm
- Teân thaät laø Cuø Huy Caän (1919 – 2005), queâ ôû AÂn Phuù, Höông Sôn, Haø Tónh
- Laø moät trong nhöõng taùc giaû xuaát saéc cuûa phong traøo Thô môùi
- Thô haøm suùc, giaøu chaát suy töôûng, trieát lí
- Tröôùc CM: Löûa thieâng, Kinh caàu töï, Vuõ truï ca,
- Sau CM: Trôøi moãi ngaøy laïi saùng, Ñaát nôû hoa, Baøi thô cuoäc ñôøi,
2. Văn bản Tràng giang
- Laø moät trong nhöõng baøi thô hay nhaát vaø tieâu bieåu nhaát cuûa Huy Caän, caûm xuùc ñöôïc khôi gôïi chuû yeáu töø caûnh soâng Hoàng meânh mang soùng nöôùc
- Ñöôïc vieát vaøo muøa thu 1939, in trong taäp Löûa thieâng
II. ÑOÏC HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Boá cuïc: 4 khoå thô
- Khoå 1: Noãi buoàn tröôùc doøng soâng
- Khoå 2: Noãi buoàn tröôùc caûnh vaät beân soâng
- Khoå 3: Noãi buoàn chia li, hiu quaïnh
- Khoå 4: Noãi saàu cuûa taùc giaû
2. Noäi dung chính
Baøi thô boäc loä caùi saàu cuûa moät caùi toâi coâ ñôn tröôùc thieân nhieân roäng lôùn, trong ñoù thaám ñöôïm tình ngöôøi, tình ñôøi, loøng yeâu nöôùc thaàm kín maø thieát tha
3. Caûm nhaän veà noäi dung
a. Nhan ñeà baøi thô
- Traøng giang:
+ AÂm höôûng Haùn – Vieät: gôïi khoâng khí coå kính, ñaày tính khaùi quaùt
+ Ñieäp vaàn ang taïo dö aâm vang, xa, traàm, laéng, meânh mang
=> Khoâng chæ laø con soâng daøi maø coøn laø con soâng lôùn, gôïi leân moät noãi buoàn meânh mang, rôïn ngôïp
b. Lôøi ñeà töø
- Baâng khuaâng trôøi roäng nhôù soâng daøi
+ Baâng khuaâng, nhôù: taâm traïng buoàn, coâ ñôn
+ Trôøi roäng, soâng daøi: khoâng gian bao la, voâ bieân, meânh moâng
=> Ñoái dieän vôùi caùi voâ cuøng, roäng lôùn, con ngöôøi caûm nhaän thaám thía noãi coâ ñôn, nhoû nhoi, laïc loõng cuûa mình g thaâu toùm caûm xuùc chuû ñaïo cuûa baøi thô
c. Khoå 1: Noãi buoàn tröôùc doøng soâng
- Môû ra caûnh töôïng soâng nöôùc meânh moâng:
+ Nhöõng con soùng noái nhau ñeán taän cuoái trôøi soâng nöôùc
+ Töø laùy ñieäp ñieäp g noãi buoàn cöù chaát choàng leân maõi
+ Caùi nhoû nhoi cuûa con ngöôøi noåi baät treân caùi meânh moâng xa vaéng, toâ ñaäm caûm giaùc leû loi, coâ ñôn
- Gôïi caûm giaùc chia lìa, töø buoàn g saàu g doøng saàu thaûm cuûa nhaø thô tuoân chaûy hoaø vaøo traêm ngaû doøng soâng
- Soùng, soâng, thuyeàn: thi lieäu trong vaên hoïc coå ñieån g buoàn
- Hình aûnh hieän ñaïi cuûi moät caønh khoâ: 
+ Bieän phaùp ñaûo ngöõ g gôïi kieáp soáng leânh ñeânh, voâ ñònh
+ Ý thöùc thaáy mình bô vô giöõa coõi ngöôøi, beù nhoû giöõa doøng ñôøi g noãi buoàn kieáp ngöôøi
d. Khoå 2: Noãi buoàn tröôùc caûnh vaät beân soâng
- Lô thô, ñìu hiu + coàn nhoû: söû duïng töø laùy, noãi buoàn nhö caøng thaám saâu vaøo caûnh vaät
- Ñaâu tieáng laøng xa vaõn chôï chieàu:
+ Gôïi noãi troáng traûi, taêng söï coâ ñôn
+ Khoâng coù tieáng chôï chieàu, khoâng moät aâm thanh, khoâng moät tieáng ñoäng naøo ôû laøng xa naøo ñoù voïng laïi
- Söï voâ bieân ñöôïc môû roäng theo chieàu cao, chieàu saâu; chieàu daøi, chieàu roäng g Boán chieàu khoâng gian ñöôïc môû roäng ñeán voâ cuøng, voâ taän
+ Saâu choùt voùt: keát hôïp töø laï g taùc giaû nhö ñöùng trô vô giöõa vuõ truï thaêm thaúm 
+ Beán coâ lieâu g gôïi moät theá giôùi quaïnh hiu cô hoà tuyeät ñoái hoang vaéng, beán soâng trôû neân beù nhoû, coâ quaïnh, giaù buoát ñeán ruøng mình. 
=> Khoå 1 gôïi caûm giaùc buoàn, khoå 2 khaéc saâu hôn noãi buoàn, söï coâ quaïnh.
e. Khoå 3: Noãi buoàn chia li, hiu quaïnh
- Caùnh beøo meânh moâng, voâ ñònh
- Bôø xanh tieáp baõi vaøng, khoâng ñoø, khoâng caàu, khoâng chuùt nieàm thaân maät g khoâng coù moái daây lieân heä, ñaëc taû caùi khoâng coù 
- Caùc töø laùy: meânh moâng, laëng leõ: chieàu khoâng gian môû roäng voâ cuøng maø buoàn, vaéng laëng, chæ coù thieân nhieân vaø thieân nhieân, con ngöôøi caøng taêng söï coâ ñôn
g Khoâng coù söï giao tieáp, gôïi caûm giaùc buoàn baõ, hiu quaïnh, troáng vaéng ñeán khuûng khieáp 
f. Khoå 4: Noãi saàu cuûa taùc giaû
- Maøu saéc coå ñieån: maây, nuùi, caùnh chim, boùng chieàu g buoàn
+ Lôùp lôùp maây traéng ñuøn leân, choàng leân nhau thaønh nhöõng nuùi maây, aùnh hoaøng hoân chieáu vaøo nhö daùt baïc, nuùi maây trôû thaønh nuùi baïc. 
+ Hình aûnh caùnh chim leû loi, coâ ñoäc nghieâng caùnh bay trong aùnh hoaøng 
g thieân nhieân buoàn nhöng vaãn ñeïp
+ Huy Caän khoâng caàn thaáy khoùi, thaáy soùng maø cuõng naëng moät noãi buoàn, noãi nhôù g tìm ñoàng caûm, tìm tri aâm giöõa coõi ngöôøi nhöng chæ gaëp coâ ñôn, troáng vaéng 
g Noãi buoàn ñau cuûa moät caùi toâi caù nhaân luoân ñoái dieän vôùi chính noãi coâ ñôn cuûa loøng mình
- Tình yeâu thieân nhieân thaám ñöôïm loøng yeâu nöôùc thaàm kín. 
III. NHAÄN XEÙT VEÀ NGHEÄ THUAÄT
- Theå thô thaát ngoân trang nghieâm, coå kính, thuû phaùp töông phaûn ñöôïc söû duïng trieät ñeå: höõu haïn/ voâ haïn, nhoû beù/ lôùn lao, khoâng/ coù, 
- Caùc töø laùy, caùc bieän phaùp tu töø ñöôïc söû duïng ñaéc ñòa
IV. GHI NHÔÙ (SGK trg.30)
V. CUÛNG COÁ, DAËN DOØ
1. Cuûng coá:
- Hieåu ñöôïc aâm ñieäu chung cuûa toaøn baøi thô
- Maøu saéc coå ñieån vaø maøu saéc hieän ñaïi
- Nhöõng ñaëc saéc ngheä thuaät
2. Daën doø:
- Hoïc thuoäc baøi thô
- Soaïn baøi Thao taùc laäp luaän baùc boû SGK trg.24
Ruùt kinh nghieäm:	
TUẦN 22 – Tiết 83	Ngày soạn: 22/1/13
THAO TÁC LẬP LUẬN BÁC BỎ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Nắm được yêu cầu và cách sử dụng thao tác lập luận bác bỏ trong văn nghị luận.
- Biết bác bỏ một ý kiến sai, thiếu chính xác về xã hội hoặc văn học.