Giáo án Ngữ văn lớp 12 - Trường PTTH Sầm Sơn

ục bát , song thất lục bát,ngũ ngôn, thất ngôn.
 2. Kĩ năng: 
 - Nhận biết và phân tích được luật thơ ở một số bài thơ cụ thể.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 Câu hỏi : Nêu tên các tập thơ của Tố Hữu và sắp xếp theo thời gian sáng tác?
 2: Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
HĐ1: Hướng dẫn HS tìm hiểu khái quát về luật thơ.
VD:
 1. Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.
 Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
 ( Truyện Kiều - Nguyễn Du )
 2. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
 Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu.
 Ngàn dâu xanh ngắt một màu.
 Lòng chằng ý thiếp ai sầu hơn ai.
 ( Chinh phụ ngâm - Đoàn Thị Diểm )
3. Bước tới đèo ngang bóng xế tà.
 Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
 ( Qua đèo ngang - Bà Huyện Thanh Quan )
GV: Chỉ ra sự khác nhau về số tiếng, cách hiệp vần, cách hài thanh và ngắt nhịp của các câu thơ trong những ví dụ trên?
HS: Thảo luận trả lời.
GV: Qua đó em hiểu thế nào là luật thơ?
HS: Trả lời
GV: Để xác định luật thơ người ta dựa trên những cơ sở nào?
HS: Trả lời
HĐ2. Hướng dẫn Học sinh tìm hiểu một số thể thơ truyền thống.
GV: yêu cầu hoc sinh theo dõi các ví dụ và thảo luận vấn đề: hãy xác định số tiếng, cách hiệp vần, cách ngắt nhịp và hài thanh của các ví dụ trên?
HS: Làm việc theo nhóm, mỗi nhóm thảo luận về một ví dụ.
GV: yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày
HS: bổ sung và rút ra kết luận.
I. KHÁI QUÁT VỀ LUẬT THƠ:
1. KHÁI NIỆM:
 - Luật thơ là toàn bộ những quy tắc về số câu, số tiếng, cách hiệp vần, phép hài thanh, ngắt nhịp...trong các thể thơ được khái quát theo những kiểu mẫu nhất định.
2. PHÂN LOẠI CÁC THỂ THƠ.
 - Các thể thơ dân tộc: Lục bát, song thất lục bát và hát nói...
 - Các thể thơ Đường luật: ngũ ngôn, thất ngôn...
 - Các thể thơ hiện đại: năm tiếng, bảy tiếng, tám tiếng, hỗn hợp, tự do...
3. CƠ SỞ XÁC ĐỊNH LUẬT THƠ:
 - Tiếng và những đặc điểm của tiếng
 - Vần và vị trí hiệp vần
 - Thanh và cách phối hợp thanh
 - Nhịp và cách ngắt nhịp.
II. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG.
Thể thơ
Số tiếng
Hiệp vần
Ngắt nhịp
Hài thanh
1. Thể lục bát.
- Mỗi cặp gồm hai dòng: dòng lục và dòng bát.
- Vần ở tiếng thứ 6 của câu lục hiệp với vần của tiếng thứ 6 của câu bát.
- Vần ở tiếng thứ 8 của câu bát hiệp với vần của tiếng thứ 6 của câu lục.
- Nhịp chẵn:
2/2/2 và 4/4 
- Nhịp lẻ: 3/3 và 4/4 
 2 - 4 - 6
 B T B
 2 - 4 - 6 - 8
 B T B B
2. Thể song thất lục bát.
- Mỗi khổ gồm bốn câu: một cặp song thất và một cặp lục bát
- Cặp song thất: vần trắc
- Cặp lục bát: vần bằng
- Cặp song thất và lục bát: vần liền
- Cặp song thất: 3/4
- Cặp lục bát: 2/2/2; 4/4
- - Cặp song thất: lấy tiếng thứ ba làm chuẩn
- Cặp lục bát: theo thể lục bát
3. các thể ngũ ngôn đường luật.
- Mỗi câu thơ có 5 tiếng
- Độc vận
- Vần cách
- Nhịp lẻ: 2/3
- Thanh ở tiếng thứ hai và thứ 4 có sự luân phiên: B - T, B - B, T - T
4. các thể thơ thất ngôn đường luật.
- Mỗi câu thơ có 7 tiếng
- Độc vận
- Vần chân
- Vần cách
- Nhịp chẵn/ lẻ: 4/3
 - Niêm luật chặt chẽ.
HĐ 3: Hướng dẫn Học sinh tìm hiểu các thể thơ hiện đại.
GV: Các thể thơ hiện đại gồm những thể loại nào?
HS: Trả lời
HĐ 4: Hướng dẫn học sinh luyện tập
HS: Đọc và xác định các yêu cầu của đề bài.
HS: Căn cứ và bài học làm bài tập
III. CÁC THỂ THƠ HIỆN ĐẠI:
Thể thơ: 5 tiếng
Thể thơ: 7 tiếng
Thể thơ: 8 tiếng
Thể thơ: hỗn hợp
Thể thơ: tự do...
IV: LUYỆN TẬP:
 3: H­íng dÉn tù häc:
 Tìm và phân tích bài thơ học trong chương trình Ngữ văn 12 theo các thể thơ. 
________________________________________________________________________
 Ngµy so¹n 2/10/2012
 TiÕt 24: TËp lµm v¨n: Tr¶ bµi viÕt sè 2
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 Qua tiÕt tr¶ bµi gióp häc sinh:
 - ThÊy râ nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm trong bµi lµm v¨n sè 2.
 - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng béc lé c¶m xóc, suy nghÜ ch©n thùc tr­íc mét sù viÖc, sù vËt, hiÖn t­îng ®êi sèng hoÆc mét nh©n vËt v¨n häc, t¸c phÈm v¨n häc.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
 C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn x· héi.
 2. Kĩ năng: 
 Lµm bµi nghÞ luËn x· héi.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 2: Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
 Néi dung cÇn ®¹t
H§1 : H­íng dÉn HS ®äc - t×m hiÓu ®Ò.
HS : §äc ®Ò bµi
GV : H·y x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu cña ®Ò bµi ?
HS : Tr¶ lêi
H§2 : Gi¸o viªn nhËn xÐt chung
H§3 : §äc bµi lµm tèt
HS : §äc bµi ®­îc ®iÓm cao ( 3 - 5 bµi )
GV : Tæ chøc häc sinh th¶o luËn vÒ mét bµi viÕt cã ®iÓm cao.
H§ 4: Tr¶ bµi vµ tæng kÕt
GV : Tr¶ bµi cho HS, gäi ®iÓm
1. T×m hiÓu ®Ò:
 - Yªu c©u néi dung - x¸c ®Þnh luËn ®Ò: gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña mét bµi th¬ yªu thÝch.
 - Yªu cÇu vÒ thÓ lo¹i - x¸c ®Þnh kiÓu bµi: ph¸t biÓu c¶m nghÜ, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng...
 - Yªu cÇu vÒ dÉn chøng - x¸c ®Þnh ph¹m vi t­ liÖu: nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi th¬.
2. NhËn xÐt chung:
2.1¦u®iÓm:
 - Bµi lµm ®· nªu lªn ®­îc nh÷ng bµi th¬ yªu thÝch trong ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n trung häc.
 - BiÕt c¸ch ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. Qua ®ã c¸c em ®· thÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ vÒ gi¸ trÞ cña bµi th¬.
 - Tr×nh bµy cÈn thËn.
2.2. Nh­îc ®iÓm:
 - Cßn m¾c mét sè lçi vÒ diÔn ®¹t
 - Bè côc ch­a râ rµng
 - PhÇn ph¸t biÓu c¶m nghÜ cßn chung chung
3. §äc bµi lµm tèt:
4. Tr¶ bµi, tæng kÕt.
 3: H­íng dÉn tù häc:
ChuÈn bÞ bµi ViÖt B¾c (phÇn t¸c phÈm).
 Ngày tháng năm 2012 
 TỔ TRƯỞNG KÍ DUYỆT
 Lê Thị Nga
Ngày soạn: 8/10/2012
Tiết 25 – 26: Đọc văn: VIỆT BẮC
 ( Trích Việt Bắc ) - Tố Hữu -
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Cảm nhận được một thời kháng chiến gian khổ mà hào hùng, tình nghĩa thắm thiết của người kháng chiến với Việt Bắc, với nhân dân, đất nước;
 - Nhân thức được tính dân tộc đậm đà không chỉ trong nội dung mà còn ở hình thức nghệ thuật của tác phẩm.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
1.Kiến thức :
 - Khúc hồi tưởng ân tình về Việt Bắc trong những năm cách mạng và kháng chiến gian khổ.
 - Tính dân tộc đậm đà: thơ lục bát, kết cấu đối đáp...
 2. Kĩ năng: 
 - Đọc- hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
 - Rèn luyên kĩ năng cảm thụ thơ.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 Câu hỏi: Hãy trình bày những đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu?
 2: Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG CẦN ĐẠT
HĐ 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu tiểu dẫn.
GV: Hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác và vị trí của bài thơ?
HS: Dựa vào tiểu dẫn trả lời
HĐ 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu đoạn trích.
HS đọc đoạn thơ.
GV: Hãy nêu những cảm nhận chung cua em về đoạn trích?
HS: thảo luận trả lời
GV: Cảnh chia tay được hiện lên qua những yếu tố nghệ thuật nào?
Thể hiện tâm trạng gì của người ở và người đi?
HS: trả lời
GV: Tình cảm của người ở lại được bộc lộ ra sao? Đánh giá về những biện pháp nghệ thuật sử dụng trong đoạn thơ?
HS: Trả lời
GV: Tình cảm của người ở lại được bộc lộ ra sao? Đánh giá về những biện pháp nghệ thuật sử dụng trong đoạn thơ?
HS: Trả lời
GV: Em có nhận xét gì về cách dùng từ Mình và ta, thể hiện mối quan hệ giữa người ở lại và người ra đi như thế nào?
HS: Trả lời
GV: Hãy nêu những nét nghệ thuạt chính của văn bản?
HĐ 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu ý nghĩa đoạn trích.
HĐ 4: Tích hợp kỹ năng sống
GV hình thành ở HS hình thành một số kỹ năng cơ bản sau:
- Động não: Suy nghĩ và tìm mạch cảm xúc của bài.
- Trao đổi nhóm nhỏ.
- Trình bày một phút
I. Tìm hiểu chung:
1. Hoàn cảnh sáng tác: 
 - Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, ngày 10/10/ 1954 cơ quan TW Đảng và chính phủ rời Việt Bắc về Hà Nội.
2. Xuất xứ: 
 - Đoạn trích thuộc phần đầu của bài thơ, tái hiện lại một giai đoạn lịch sử đầy gian khổ nhưng vẻ vang của cách mạng.
3. Cảm nhận chung:
 - Cảm hứng: Bao trùm đoạn trích là nỗi nhớ, qua nỗi nhớ từng kỉ niệm về cuộc kháng chiến và nhân dân được hiện về tha thiết, sâu nặng.
 - Ngôn ngữ: gần gũi, giàu giá trị biểu cảm.
 - Âm điệu: nhẹ nhàng, êm ái, du dương.
 - Kết cấu: theo kết cấu đối đáp giao duyên trong ca dao.
 - Bố cục: chia làm hai phần
 + Phần một: Hai khổ thơ đầu – Cảnh chia li
 + Phần hai: Những khổ thơ càn lại – Tình cảm của người ở lại và người đi.
II. Đọc - hiểu đoạn trích:
 1. Tìm hiểu nội dung:
1.1. Cảnh chia tay.
 - Mở đầu là lời nhắn nhủ đầy ân nghĩa của người ở lại: có nhớ không, thiết tha mặn nồng-> băn khoăn người ra đi có còn nhớ về cuộc kháng chiến, về núi rừng không -> thể hiện sự bịn rịn.
 - Tình cảm của người đi: Bâng khuâng, bồn chồn -> sự lưu luyến gắn bó, tha thiết.
 - Cuộc chia tay đầy cảm xúc, đan xen cảm xúc giữa người đi và kẻ ở; Lời của người ở lại như một câu hỏi thì lời của người của người đi lại là câu trả lời, lời hứa.
1.2. Tình cảm của người ở lại và người đi.
 - Tình cảm của người ở lại:
 + Mỗi cặp thơ có một từ nhớ -> tái hiện lại một kỉ niệm về núi rừng, chiến khu, cách mạng
 + Điệp từ: Mình
 + Sử dụng tà chỉ phương hướng: đi, về với cùng một nét nghĩa – chỉ người ra đi.
=> Nhắc lại những kỉ niệm về thiên nhiên và con người việt Bắc vất vả, lam lũ nhưng chân tình, rộng mở, son sắc, thuỷ chung.
 - Tình cảm của người đi.
 + Lời khẳng định lòng thuỷ chung gắn bó: “ Ta – mình, mình – ta.”; “ Mình đi, mình lại nhớ mình.”.
 + Nhớ về những con người Việt Bắc nặng ân tình: người yêu, người mẹ, em bé, đồng chí.
 + Nhớ về thiên nhiên Việt Bắc tươi đẹp: Mỗi mùa là một vẻ đẹp riêng, màu sắc riêng; Mùa đông – sắc đỏ của hoa chuối, mùa xuân – sắc trắng của hoa mơ, mùa hạ - sắc vàng của rừng phách, mùa thu - ánh trăng hoà bình.
 + Nhớ về những ngày tháng gian khổ, chung lưng đấu cật chống giặc và những đêm hành quân.
 + Nhớ về Việt bắc – nhớ về quê hương của cách mạng.
=> Biết bao kỉ niệm chất chứa trong kí ức và tâm trạng của người đi.
 Mối quan hệ giữa người đi và người ở: gắn bó thiết tha, tuy hai nhưng là một; hai người khác nhau nhưng cùng chung những tình cảm với con người, thiên nhiên Việt Bắc và cuộc kháng chiến.
2. Tìm hiểu nghệ thuật:
Bài thơ đậm đà tính dân tộc, tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu: thơ lục bát, đối đáp
III. Ý nghĩa:
Bản anh hùng ca về cuộc kháng chiến; bản tình ca về tình nghĩa cách mạng và kháng chiến.
.IV. Tích hợp kỹ năng sống:
- Giao tiếp: trình bày, trao đổi về mạch cảm xúc của bài thơ về giai điệu, cảm xúc của kẻ ở, người đi trong bài thơ.
- Tư duy sáng tạo: Phân tích, so sánh, bình luận về vẻ đẹp của lối nói giao duyên, hình ảnh của kẻ ở, người đi.
- Tự nhận thức về tình camr thuỷ chung cách mạng.
 3: H­íng dÉn tù häc:
 Tìm đọc toàn bộ bài thơ.
 Ngµy so¹n: 10/10/2012
TiÕt: 27
TËp lµm v¨n: Ph¸t biÓu theo chñ ®Ò
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - HiÓu ®­îc yªu cÇu, c¸ch thøc ph¸t biÓu theo chñ ®Ò
 - Cã kÜ n¨ng tr×nh bµy ®­îc ý kiÕn cña m×nh tr­íc tËp thÓ phï hîp víi chñ ®Ò ®­îc nãi tíi.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
 - Kh¸i qu¸t vÒ ph¸t biÓu tù do.
 - Nh÷ng yªu cÇu ph¸t biÓu tù do.
 2. Kĩ năng: 
 - BiÕt chuÈn bÞ néi dung, x©y dùng ®Ò c­¬ng ®Ó tr×nh bµy vÒ chñ ®Ò cã søc thuyÕt phôc.
 - BiÕt tr×nh bµy vÊn ®Ò víi th¸i ®é ®óng mùc, lich sù.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 C©u hái : Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña c¶nh vµ ng­êi ViÖt B¾c trong bµi th¬ “ ViÖt B¾c ”?
- Bước 2: Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
 Néi dung cÇn ®¹t
H§1: H­íng dÉn HS t×m hiÓu chung vÒ ph¸t biÓu theo chñ ®Ò.
GV: Nªu chñ ®Ò “ Quan niÖm vÒ h¹nh phóc cña tuæi trÎ trong thêi ®¹i ngµy nay.”
- ý kiÕn 1: Muèn cã h¹nh phóc ph¶i kiÕm ®ù¬c nhiÒu tiÒn, v× cã tiÒn lµ cã tÊt c¶.
- ý kiÕn 2: H¹nh phóc lµ ®­îc lµm theo ý m×nh, lµ ®­îc tù do tuyÖt ®èi, kh«ng phô thuéc vµo ai, vµo bÊt cø c¸i g×.
- ý kiÕn 3: H¹nh phóc lµ ph¶i biÕt cèng hiÕn vµ h­ëng thô mét c¸ch hîp lÝ, ph¶i biÕt hi sinh cho lÝ t­ëng.
- ý kiÕn 4: Ai biÕt t¹o ra sù hµi hoµ gi÷a h¹nh phóc c¸ nh©n vµ h¹nh phóc tËp thÓ, ng­êi ®ã míi cã h¹nh phóc thËt sù.
GV: ý kiÕn cña em vÒ vÊn ®Ò trªn nh­ thÕ nµo?
HS: Tr×nh bµy ý kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh.
GV: C¸ch tr×nh bµy ý kiÕn nh­ trªn ®­îc gäi lµ ph¸t biÓu theo chñ ®Ò. VËy em hiÓu ph¸t biÓu theo chñ ®Ò lµ g×?
HS: Tr¶ lêi
GV: Ph¸t biÓu theo chñ ®Ò cÇn ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu nµo?
HS: Tr¶ lêi
H§2. H­íng dÉn Häc sinh t×m hiÓu c¸c b­íc ph¸t biÓu theo chñ ®Ò.
GV: V× sao em l¹i ®­a ra ý kiÕn ®ã? Dùa vµo ®©u ®Ó em ®­a ra ý kiÕn riªng cña m×nh?
HS: Tr¶ lêi
GV: §Ó ph¸t biÓu theo chñ ®Ò phÇn dù kiÕn ®Ò c­¬ng cÇn ®¶m b¶o nh÷ng néi dung nµo?
HS: Tr¶ lêi
H§3: H­íng dÉn Häc sinh ph¸t biÓu ý kiÕn
GV: Khi ph¸t biÓu ý kiÕn cÇn ®­îc tiÕn hµnh qua nh÷ng b­íc nµo?
HS: Tr¶ lêi
H§4: H­íng dÉn Häc sinh luyÖn tËp
Bµi tËp 1: Häc sinh dùa vµo chñ ®Ò vµ nh÷ng ý kiÕn ®· ph¸t biÓu ®Ó ®­a ra ý kiÕn cña m×nh.
HS: ChuÈn bÞ vµ tr×nh bµy
 - Kh«ng ®ång t×nh víi ý kiÕn 1 vµ ý kiÕn 2, ®ång t×nh víi ý kiÕn 3 vµ 4; giíi thiÖu néi dung mµ m×nh sÏ ph¸t biÓu: H¹nh phóc lµ khi thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ­íc m¬ vµ kh¸t väng ch©n chÝnh, cao ®Ñp cña m×nh ®ång thêi gãp phÇn ®em ®Õn niÒm h¹nh phóc cho ng­êi kh¸c.
- Néi dung tr×nh bµy:
 + H¹nh phóc lµ khi thøc hiÖn ®­îc nh÷ng ­íc m¬ vµ kh¸t väng ch©n chÝnh, cao ®Ñp cña m×nh 
 + H¹nh phóc lµ khi ta biÕt sÎ chia, th«ng c¶m vµ ®em ®Õn h¹nh phóc cho ng­êi kh¸c.
Bµi tËp 2: HS ®äc l¹i chñ ®Ò 
HS: 1. x¸c ®Þnh mét trong nh÷ng néi dung sau ®Ó ph¸t biÓu:
- Ph¶i häc tËp ®Ó n¾m ®­îc luËt lÖ giao th«ng.
- X©y dùng ý thøc chÊp hµnh ®óng luËt lÖ giao th«ng.
- Vai trß cña thanh niªn, häc sinh trong viÖc tham gia giao th«ng.
2. LËp ®Ò c­¬ng: HiÖn tr¹ng - HËu qu¶ - Nguyªn nh©n - BiÖn ph¸p kh¾c phôc.
HĐ4: GV h­íng dÉn HS tÝch hîp kÜ n¨ng sèng: th¶o luËn theo nhãm, ®éng n·o, thùc hµnh.
I. t×m hiÓu chung vÒ ph¸t biÓu theo chñ ®Ò:
1. kh¸i niÖm:
 - Ph¸t biÓu theo chñ ®Ò lµ tr×nh bµy ý kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh tr­íc tËp thÓ vÒ mét vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra.
2. yªu cÇu cña ph¸t biÓu theo chñ ®Ò.
 - Lùa chän néi dung ph¸t biÓu phï hîp víi chñ ®Ò chung vµ t×nh h×nh th¶o luËn.
 - Cã th¸i ®é, cö chØ ®óng mùc, lÞch sù; giäng nãi phï hîp víi néi dung ph¸t biÓu vµ c¶m xóc cña ng­êi ph¸t biÓu.
II. c¸c b­íc chuÈn bÞ ph¸t biÓu.
1. X¸c ®Þnh néi dung cÇn ph¸t biÓu:
 - Dùa vµo chñ ®Ò cña héi th¶o
 - C¨n cø vµo nh÷ng ý kiÕn mµ ng­êi kh¸c ®· tr×nh bµy
 - Lùa chän néi dung ph¸t biÓu
2. Dù kiÕn ®Ò c­¬ng ph¸t biÓu:
 - Më ®Çu: Giíi thiÖu 
 - Néi dung ph¸t biÓu: lÇn l­ît triÓn khai c¸c ý mµ m×nh ®Þnh tr×nh bµy
 - KÕt luËn: Tãm l­îc néi dung ®· tr×nh bµy vµ më réng, liªn hÖ.
III. ph¸t biÓu ý kiÕn:
 - B­íc mét: giíi thiÖu kh¸i qu¸t néi dung sÏ ph¸t biÓu.
 - B­íc hai: Tr×nh bµy néi dung theo ®Ò c­¬ng dù kiÕn.
 - B­íc ba: Nãi lêi kÕt thóc vµ c¶m ¬n.
IV: luyÖn tËp:
Bµi tËp 1:
Bµi tËp 2:
III. Tích hợp kĩ năng sống:
- Ra quyết định: xác định đúng vấn đề và nội dung khi trình bày phát biểu theo chủ đề.
- Giao tiếp: xác định chủ đề, xây dựng dàn ý, trình bày phát biểu theo chủ đề.
-Tư duy sáng tạo: tìm kiếm, xử lí thông tin phù hợp.
 3: H­íng dÉn tù häc:
LuyÖn tËp ph¸t biÓu theo chñ ®Ò.
 Ngày tháng năm 2012 
 TỔ TRƯỞNG KÍ DUYỆT
Ngµy so¹n: 12 /10/ 2012
TiÕt: 28
§äc v¨n: §Êt n­íc
NguyÔn Khoa §iÒm -
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - C¶m nhËn ®­îc nh÷ng suy t­ s©u s¾c cña nhµ th¬ vÒ ®Êt n­íc vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi ®èi víi quª h­¬ng, xø së;
 - HiÓu ®­îc sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a chÊt chÝnh luËn vµ tr÷ t×nh, sù vËn dông c¸c chÊt liÖu cña v¨n ho¸ vµ v¨n häc d©n gian, sù phong phó, linh ho¹t cña giäng ®iÖu th¬.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
 - C¸i nh×n míi mÎ, s©u s¾c vÒ ®Êt n­íc: ®Êt n­íc lµ cña nh©n d©n, do nh©n d©n s¸ng t¹o, g×n gi÷.
 - ChÊt chÝnh luËn hoµ quÖn chÊt tr÷ t×nh vµ kh¶ n¨ng vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o nguån chÊt liÖu v¨n ho¸, v¨n häc d©n gian.
 2. Kĩ năng: 
 - §äc- hiÓu t¸c phÈm th¬ tr÷ t×nh theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i.
 - Lµm quen víi giäng th¬ giµu chÊt trÝ tuÖ, suy t­.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 C©u hái: Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ mét c©u th¬ ®Æc s¾c trong bµi th¬ “ViÖt B¾c ”?- - 
 2: Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gv vµ hs
 Néi dung cÇn ®¹t
H§1: H­íng dÉn HS t×m hiÓu tiÓu dÉn.
GV: Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ tiÓu sö vµ sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n NguyÔn Khoa §iÒm?
HS: Tr¶ lêi
GV: H·y cho biÕt xuÊt xø vµ hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬?
HS: Tr¶ lêi
H§ 2: H­íng dÉn HS ®äc - t×m hiÓu v¨n b¶n.
GV: §Êt n­íc ®­îc khëi nguån nh­ thÕ nµo?
HS: Tr¶ lêi
GV: Qua ®ã em c¶m nhËn g× vÒ h×nh t­îng §Êt n­íc?
HS: Tr¶ lêi
GV: VËy §Êt n­íc lµ g× mµ l¹i cã søc lan to¶ s©u réng ®Õn vËy?
HS: Tr¶ lêi
GV: Nh÷ng vÎ trªn cña §Êt n­íc do ai t¹o ra?
HS: Tr¶ lêi
GV: C¸ch miªu t¶ nh­ trªn thÓ hiÖn t­ t­ëng g× cña nhµ th¬?
HS: Tr¶ lêi
GV: Tr¸ch nhiÖm cña hËu thÕ ®èi víi §Êt n­íc lµ g×?
HS: Tr¶ lêi 
H§ 3: H­íng dÉn HS tæng kÕt.
GV: H·y rót ra nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ ý nghÜa cña bµi th¬?
HS: Tr¶ lêi
HĐ3: GV h­íng dÉn HS tÝch hîp kÜ n¨ng sèng: th¶o luËn theo nhãm, ®éng n·o, thùc hµnh
I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶:
 - NguyÔn Khoa §iÒm sinh ngµy 15/4/1943.
 - XuÊt th©n trong mét gia ®×nh trÝ thøc c¸ch m¹ng; x· Phong Hoµ - huyÖn Phong §iÒn, tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
 - Sau n¨m 1964 tham gia cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ ë miÒn Nam. Sau n¨m 1975 «ng tiÕp tôc ho¹t ®éng v¨n nghÖ vµ c«ng t¸c chÝnh trÞ ë quª h­¬ng.
 - Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña thÕ hÖ th¬ trÎ nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ.
 - T¸c phÈm chÝnh: §Êt ngo¹i « ( th¬, 1972 ), mÆt ®­êng kh¸t väng ( tr­êng ca, 1974 )
 - Néi dung: th¬ NguyÔn Khoa §iÒm giµu chÊt suy t­, xóc c¶m dån nÐn, thÓ hiÑn t©m t­ cña ng­êi trÝ thøc tham gia tÝch cùc vµo cuéc chiÕn ®Êu cña nh©n d©n.
2. V¨n b¶n:
 - XuÊt xø: ch­¬ng V cña tr­êng ca “ MÆt ®­êng kh¸t väng ”.
 - Hoµn c¶nh ra ®êi: s¸ng t¸c vµo nh÷ng n¨m 1970 trªn chiÕn tr­êng B×nh trÞ thiªn khãi löa.
II. §äc - hiÓu v¨n b¶n:
1. T×m hiÓu néi dung:
1.1. Khëi nguån cña ®Êt n­íc:
 - Khi ta lín lªn §Êt n­íc ®· cã råi:
 + Ngµy xöa ngµy x­a
 + MiÕng trÇu b©y giê bµ ¨n
 + D©n m×nh biÕt trång tre mµ ®¸nh giÆc
 + C¸i kÌo c¸i cét....
 => H×nh t­îng §Êt n­íc ®­îc gîi nªn bëi nh÷ng g× gÇn gòi quen thuéc. §ã ®Òu lµ nh÷ng h×nh ¶nh thÓ hiÖn truyÒn thèng, b¶n s¾c d©n téc vµ con ng­êi ViÖt Nam. Nã cã søc lan táa s©u réng, söi Êm t©m hån bao thÕ hÖ ng­êi ViÖt.
 - §Êt n­íc lµ g×?
 + §Êt: n¬i anh ®Õn tr­êng §Êt n­íc: n¬i ta hß 
 hÑn, lµ n¬i em ®¸nh
 + N­íc: n¬i em t¾m r¬i chiÕc kh¨n....
 + §Êt: con chim .... 
 Lµ n¬i d©n m×nh ®oµn tô
 + N­íc: con c¸.....
 + §Êt: n¬i chim vÒ
 Cói ®Çu nhí ngµy giç Tæ
 + N­íc: n¬i Rång ë 
 + Anh vµ em: ®Òu cã mét phÇn §Êt n­íc
=> §Êt n­íc lµ nh÷ng kh«ng gian thiªng liªng, truyÒn thèng d©n téc, lµ b¶n s¾c v¨n ho¸, lµ nh÷ng thÕ hÖ con ng­êi ViÖt Nam. §Êt n­íc kh«ng cßn lµ mét kh¸i niÖm trõu t­îng mµ nã ®­îc hiÖn lªn mét c¸ch rÊt cô thÓ vµ sinh ®éng.
1.2. §Êt n­íc cña nh©n d©n.
 - Ng­êi vî nhí chång: nói väng phô
 - CÆp vî chång yªu nhau: nªn hßn Trèng M¸i
 - Gãt ngùa Th¸nh Giãng: ao ®Çm
 - ChÝn m­¬i chÝn con voi: §Êt Tæ Hïng v­¬ng
 - Con rång n»m im: dßng s«ng xanh th¼m
 - Ng­êi häc trß nghÌo: nói bót, non nghiªn
 - Con cãc, con gµ quª h­¬ng: th¾ng c¶nh H¹ Long
 - Ng­êi d©n: ¤ng ®èc, ¤ng Trang, bµ §en, bµ §iÓm...
 => Nh©n d©n, nh÷ng con ng­êi b×nh dÞ ®· kiÕn t¹o nªn §Êt n­íc -> ®Êt n­íc nµy lµ §Êt n­íc cña nh©n d©n. §Êt n­íc ®­îc c¶m nhËn qua c¸i nh×n cña truyÒn thèng v¨n ho¸ vµ thêi gian lÞch sö. 
 => BiÓu hiÖn mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a kh«ng gian vµ thêi gian, gi÷a truyÒn thèng vµ hÞªn t¹i, gi÷a c¸ nh©n vµ d©n téc.
1.3. Tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸ nh©n ®èi víi ®Êt n­íc.
 - §Êt n­íc g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh cña bao líp ng­êi, cña nh÷ng ng­êi con g¸i con trai, nh÷ng ng­êi biÕt tªn vµ c¶ nh÷ng ng­êi v« danh.
 - §Êt n­íc ®­îc dùng x©y bëi bao thÕ hÖ: TruyÒn cho ta h¹t lóa, truyÒn löa, truyÒn giäng nãi, truyÒn t×nh c¶m....
=> §Êt n­íc lu«n lu«n g¾n liÒn víi truyÒn thèng ®Êu tranh vµ x©y dùng cña nh©n d©n.
 - Ph¶i biÕt: g¾n bã vµ san sÎ, ho¸ th©n cho d¸ng h×nh xø së; lµm nªn §Êt n­íc mu«n ®êi => ý thøc vÒ tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi §Êt n­íc b»ng sù g¾n bã vµ cèng hiÕn cho §Êt n­íc.
2. NghÖ thuËt:
 - Sö dông c¸c c©u th¬ dµi ng¾n kh¸c nhau -> t¹o sù ®a d¹ng vÒ giäng ®iÖu.
 - §Ëm ®µ mµu s¾c d©n gian.
3. ý nghÜa v¨n b¶n:
Mét c¸ch c¶m nhËn míi vÒ ®Êt n­íc, qua ®ã kh¬i dËy lßng yªu n­íc, tù hµo d©n téc, tù hµo vÒ nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c ViÖt Nam.
III. Tích hợp kĩ năng sống:
- Tự nhận thức về tình yêu đất nước của các nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ.
- Giao tiếp: Trình bày, trao đổi về mạch cảm xúc của bài thơ.
-Tư duy sáng tạo: phân tích, so sánh, bình luận về vẻ đẹp cảu bài thơ.
 3. H­íng dÉn tù häc : H×nh ¶nh ®¸t n­íc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo qua 9 c©u th¬ ®Çu.
Ngµy so¹n: 15/10/2012
TiÕt: 29
§äc v¨n - §äc thªm: §Êt n­íc
 - NguyÔn §×nh Thi -
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - ThÊy ®­îc m¹ch c¶m xóc cña bµi th¬: tõ mïa thu cña ®Êt trêi suy nghÜ vÒ mïa thu c¸ch m¹ng, niÒm vui lµm chñ, lßng tù hµo vÒ ®¸t n­íc;
 - N¾m ®­îc ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ NguyÔn §×nh Thi: d¹t dµo c¶m xóc, cã nhiÒu t×m tßi, s¸ng t¹o trong h×nh thøc thÓ lo¹i theo h­íng hiÖn ®¹i vµ giµu nh¹c ®iÖu.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
 - Tõ mïa thu hiÖn t¹i nhí vÒ mïa thu trong qu¸ khø.
 - NiÒm vui s­íng, tù hoµ ®­îc lµm chñ ®Êt n­íc vµ søc m¹nh vïng lªn cña ®Êt n­íc vµ d©n téc.
 - Th¬ giµu nh¹c ®iÖu, nhiÒu t×m tßi, s¸ng t¹o trong c¸ch lùa chän tõ ng÷, h×nh ¶nh.
 2. Kĩ năng: 
 - §äc- hiÓu t¸c phÈm th¬ tr÷ t×nh theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i.
C. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
 1: Ổn định lớp,kiểm tra bài cũ:
 C©u hái: Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ®Êt n­íc cña nh©n d©n trong v¨n b¶n §Êt n­íc cña NguyÔn Khoa §iÒm? 
 2: Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
 Néi dung cÇn ®¹t
H§ 1: h­íng dÉn HS t×m hiÓu tiÓu dÉn.
GV: Nªu nhøng nÐt chÝnh vÒ tiÓu sö vµ sù nghiÖp s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi. ?
HS: Tr¶ lêi
GV: H·y cho biÕt xuÊt xø vµ bè côc cña bµi th¬?
HS: Tr¶ lêi
H§ 2: H­íng dÉn HS ®äc - t×m hiÓu v¨n b¶n.
GV: C¶m nhËn cña em vÒ c©u th¬ ®Çu ? 
HS: Tr¶ lêi
GV: Ph¸t hiÖn g× trong c©u th¬ “ s¸ng chím l¹nh trong lßng Hµ Néi 
HS: Tr¶ lêi
GV: H×nh ¶nh ng­êi ra ®i hiÖn lªn nh­ thÕ nµo ? §Æc biÖt ë c©u th¬ “ sau l­ng thÒm n¾ng l¸ r¬i ®Çy ”
HS: Tr¶ lêi
GV: NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña phÇn th¬?
HS: Tr¶ lêi
GV: NhËn xÐt ©m ®iÖu cña khæ th¬ ? V× sao l¹i cã ©m ®iÖu Êy ?
HS: Tr¶ lêi
GV: H×nh ¶nh con ng­êi “ t«i ®øng vui ..