A. Mục tiêu cần đạt:
- Ôn tập lại các kiến thức về cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ, trưòng từ vựng.
- Rèn kĩ năng cảm thụ văn học qua bài “Tôi đi học” của Thanh Tịnh.
B. Chuẩn bị:
Thầy: Các dạng bài tập
Trò: Ôn tập
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học:
1. Kiểm tra: sự chuẩn bị
2. Ôn tập
Ó linh ho¹t kÕt hîp víi ng«i kÓ phï hîp. C©u 2: TËp hîp tõ ng÷ ®îc gäi lµ Trêng tõ vùng khi c¸c tõ trong tËp hîp ®ã: Cã cïng tõ lo¹i. B. Cã cïng chøc n¨ng có ph¸p chÝnh; C. Cã Ýt nhÊt mét nÐt nghÜa chung D. Cã h×nh thøc ng÷ ©m gièng nhau. C©u 3: Cã thÓ ®a yÕu tè miªu t¶ vµo trong v¨n b¶n tù sù díi h×nh thøc: Miªu t¶ cµng nhiÒu chi tiÕt cµng tèt. Miªu t¶ ë mäi sù viÖc. Miªu t¶ b»ng mét vµi tõ ng÷ thËt ®¾t. Miªu t¶ hîp lý, nh: ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch nh©n vËt; khung c¶nh; hµnh ®éng cña nh©n vËt... C©u 4: Trî tõ “®Õn” trong c©u “T«i d¹y nã ®Õn khæ mµ nã vÉn kh«ng hiÓu.” cã chøc n¨ng: A. NhÊn m¹nh h¬n møc ®é khæ; B. BiÓu lé c¶m xóc ®au xãt. C. ThÓ hiÖn sù khinh thêng; D. §¸nh gi¸ n¨ng lùc mét ngêi. 2. Bµi tËp 2 (1,5®): Ph©n tÝch ng÷ ph¸p cña c¸c c©u ghÐp sau: a. Lßng t«i cµng th¾t l¹i, khãe m¾t t«i ®· cay cay. b. L·o chöi yªu nã (vµ) l·o nãi víi nã nh nãi víi mét ®øa ch¸u. PhÇn II: Tù luËn Bµi tËp 3: C¶m nhËn cña em vÒ hai c©u th¬: “VÉn lµ hµo kiÖt, vÉn phong lu Ch¹y mái ch©n th× h·y ë tï” (Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c – Phan Béi Ch©u) Bµi tËp 4: Giíi thiÖu vÒ nãn l¸ * §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm PhÇn I: Tr¾c nghiÖm (2.5®) 1. Bµi tËp 1 (1® - mçi c©u ®óng cho 0.25®): 1B, 2C, 3D, 4D 2. Bµi tËp 2: (1.5® - mçi c©u ®óng cho 0.75®) a. Lßng t«i/ cµng th¾t l¹i, khãe m¾t t«i/ ®· cay cay. C1 V1 C2 V2 b. L·o /chöi yªu nã (vµ) l·o /nãi víi nã nh nãi víi mét ®øa ch¸u. C1 V1 C2 V2 PhÇn II: Tù luËn 3. Bµi tËp 3 (2.5®) - §iÖp tõ "vÉn": sang träng cña bËc anh hïng kh«ng thay ®æi trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo. C¸c tõ ''hµo kiÖt'', ''phong lu'' cho ta h×nh dung vÒ 1 con ngêi cã tµi, cã chÝ nh bËc anh hïng, phong th¸i ung dung, ®µng hoµng.(1®) - NhÞp th¬ thay ®æi tõ 4/3=> 3/4 pha chót ®ïa vui hãm hØnh. Nhµ tï lµ n¬i giam h·m, ®¸nh ®Ëp, mÊt tù do mµ ngêi yªu níc coi lµ n¬i t¹m nghØ ch©n trong con ®êng cøu níc. Phan Béi Ch©u ®· biÕn nhµ tï thµnh trêng häc CM quan niÖm sèng vµ ®Êu tranh cña Phan Béi Ch©u vµ cña c¸c nhµ CM nãi chung. Giäng ®iÖu cña 2 c©u nµy võa cøng cái, võa mÒm m¹i diÔn t¶ néi t©m c©n b»ng, b×nh th¶n kh«ng hÒ c¨ng th¼ng hoÆc u uÊt cho dï c¶nh ngé tï ngôc lµ bÊt b×nh thêng. Hai c©u th¬ kh«ng chØ thÓ hiÖn t thÕ, tinh thÇn, ý chÝ cña ngêi anh hïng CM trong nh÷ng ngµy ®Çu ë tï mµ cßn thÓ hiÖn quan niÖm cña «ng vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp.(1.5®) 4. Bµi tËp 4 (5®): Giíi thiÖu vÒ nãn l¸ a.Më bµi(0.25®) Nãn l¸ cã lÞch sö l©u ®êi ®· kh¾c trªn trèng ®ång Ngäc Lò, trªn th¹p ®ång §µo ThÞnh vµo kháang 2500-3000 n¨m. Nãn l¸ gÇn víi ®êi sèng t¹o nhiÒu nÐt b×nh dÞ, ®oan trang, yªu kiÒu, duyªn d¸ng cho ngêi con g¸i ViÖt Nam vµ thùc tiÔn víi ®êi sèng n«ng nghiÖp, mét n¾ng hai s¬ng. b. Th©n bµi (4.5®) - Nguån gèc - CÊu t¹o, nguyªn liÖu vµ c¸ch lµm + Víi c©y m¸c s¾c, hä chuèt tõng sîi tre thµnh 16 nan vµnh mét c¸ch c«ng phu råi uèn thµnh vßng trßn trÞa bãng bÈy. + L¸ cä ph¬i kh« ,ngêi mua ph¶i ph¬i l¸ vµo s¬ng ®ªm cho bít ®é gißn vµ cã mµu tr¾ng xanh. + Cã ®îc nan nãn, l¸ nãn ngêi ta dïng c¸i khung h×nh chãp ,cã 6 c©y sên chÝnh ®Ó gµi 16 c¸i vµnh nãn lín nhá kh¸c nhau lªn khung. Bµn tay ngêi thî tho¨n tho¾t kluån mòi kim len xuèng sao cho lç kh©u thËt kÝn .nguêi thî khÐo cßn cã tµi lÈn chØ,khÐo lÐo giÊu nh÷ng nót næi vµo trong.ChiÕc nãn khi hßan chØnh võa bÒn võa ®Ñp ,soi lªn ¸nh mÆt trêi thÊy kÝn ®Òu - Nãn l¸ ë ViÖt Nam cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau:Nãn dÊu ,nãn quai thao, nãn thóng, nãn khua, nãn bµi th¬....Cã thÓ kÓ ®Õn lµng Phó Cam næi tiÕng víi nãn bµi th¬ HuÕ ®· xinh ë d¸ng l¹i nh· ë mµu,máng nhÑ,soi lªn ¸nh s¸ng thÊy râ nh÷ng h×nh træ giÊy vÒ phong c¶nh HuÕ kÌm theo líi th¬ cµi ë hai líp l¸.Hay x· NghÜa Ch©u(NghÜa Hng) tõ l©u næi tiÕng víi nghÒ lµm nãn thanh thãat ,bÒn ®Ñp.Råi nãn Gß G¨ng ë B×nh §Þnh,Nãn l¸ ë lµng Chu«ng (Thanh Oai, Hµ T©y), tÊt c¶ t« ®Ñp thªm cho nÐt v¨n hãa nãn ®éc ®¸o cña ViÖt Nam. - Còng chÝnh v× mang ®Çy tÝnh nghÖ thuËt mµ con ngêi lu«n biÕt tr©n träng s¶n vËt v¨n hãa nµy.Vµ råi, tÊt nhiªn,chiÕc nãn l¸ ®i vµo th¬ ca nhÑ nhµng nh mÆc nhiªn ph¶i vËy. - H×nh ¶nh chiÕc nãn l¸ trong m¾t nhµ th¬ lµ h×nh ¶nh cña ngêi thiÕu n÷ th¬ ng©y trong tµ ¸o dµi thanh khiÕt,cña ngêi phô n÷ méc m¹c ch©n t×nh g¾n ®êi víi m¶nh ruéng quª h¬ng,cña nh÷ng mèi t×nh thÇm kÝn göi qua bµi th¬ dÊu trong nãn l¸. c. KÕt bµi (0.25®): Kh¼ng ®Þnh vai trß cña nãn Mçi chiÕc nãn cã mét linh hån riªng ,mét ý nghÜa riªng. HiÖn nay ,ViÖt Nam ta cã ®Õn hµng chôc läai nãn cæ truyÒn kh¸c nhau,chøng minh cho nÒn v¨n hãa vµ ®Ëm s¾c nghÖ thuËt.§êi sèng v¨n minh,ph¸t triÓn nhung nãn l¸ ViÖt Nam vÉn thuÇn tóy nguyªn h×nh cña nã :gi¶n dÞ,duyªn d¸ng, ë bÊt cø n¬i ®©u,tõ rõng s©u hÎo l¸nh,trªn ®ång ruéng mªnh m«ng,däc theo s«ng dµi biÓn c¶,®Òu thÊy chiÕc nãn l¸ ngµn ®êi kh«ng ®æi thay. 3. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp - ChuÈn bÞ s¸ch HKII, so¹n bµi tiÕp theo TuÇn 20 Ngµy so¹n: /1/08 Ngµy d¹y: Buæi 19 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vµ rÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n qua bµi Nhí rõng B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ “Nhí rõng” cña ThÕ L÷? HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó lËp dµn bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó viÕt bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n trong dµn bµi GV gäi mét sè HS ®äc bµi vµ cïng nhËn xÐt, ch÷a bµi hoµn chØnh 1.T×m hiÓu ®Ò - ThÓ lo¹i: C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc - Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: t©m tr¹ng ch¸n ghÐt cña con hæ trong c¶nh ngé bÞ tï h·m ë vên b¸ch thó, qua ®ã thÓ hiÖn kh¸t väng vÒ cuéc sèng tù do, cao c¶ ch©n thËt. §ã còng lµ t©m tr¹ng cña thÕ hÖ con ngêi lóc bÊy giê. - C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c yÕu tè NT lµm s¸ng tá ND. LÇn lît ph©n tÝch bµi th¬ theo tõng khæ th¬. 2. Dµn ý a. Më bµi -ThÕ L÷ (1907- 1989) lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña phong trµo th¬ míi. Bµi th¬ Nhí rõng in trong tËp “MÊy vÇn th¬” lµ bµi th¬ tiªu biÓu cña «ng gãp phÇn më ®êng cho sù th¾ng lîi cña th¬ míi. b. Th©n bµi * Khæ 1 - T©m tr¹ng cña con hæ khi bÞ nhèt trong còi s¾t ®îc biÓu hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷: GÆm mét khèi c¨m hên trong còi s¾t, bÞ nhôc nh»n tï h·m, lµm trß l¹ m¾t, ®å ch¬i §ang ®îc tung hoµnh mµ giê ®©y bÞ giam h·m trong còi s¾t bÞ biÕn thµnh thø ®å ch¬i, nçi nhôc bÞ ë chung víi nh÷ng kÎ tÇm thêng, thÊp kÐm, nçi bÊt b×nh. - Tõ “gËm”, “Khèi c¨m hên” (GËm = c¾n, d»n , Khèi = danh tõ chuyÓn thµnh tÝnh tõ) trùc tiÕp diÔn t¶ hµnh ®éng, vµ t thÕ cña con hæ trong còi s¾t ë vên b¸ch thó. C¶m xóc hên c¨m kÕt ®äng trong t©m hån, ®Ì nÆng, nhøc nhèi, kh«ng cã c¸ch nµo gi¶i tho¸t, ®µnh n»m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua, bu«ng xu«i bÊt lùc - NghÖ thuËt t¬ng ph¶n gi÷a h×nh ¶nh bªn ngoµi bu«ng xu«i vµ néi t©m hên c¨m trong lßng cña con hæ thÓ hiÖn nçi ch¸n ghÐt cuéc sèng tï tóng, khao kh¸t tù do. *Khæ 2 - C¶nh s¬n l©m ngµy xa hiÖn nªn trong nçi nhí cña con hæ ®ã lµ c¶nh s¬n l©m bãng c¶, c©y giµ, tiÕng giã gµo ngµn, giäng nguån hÐt nói,thÐt khóc trêng ca d÷ déi... §iÖp tõ ''víi'', c¸c ®éng tõ chØ ®Æc ®iÓm cña hµnh ®éng gîi t¶ søc sèng m·nh liÖt cña nói rõng ®¹i ngµn, c¸i g× còng lín lao phi thêng, hïng vÜ, bÝ Èn chóa s¬n l©m hoµn toµn ngù trÞ - Trªn c¸i nÒn thiªn nhiªn ®ã, h×nh ¶nh chóa tÓ mu«n loµi hiÖn lªn víi t thÕ dâng d¹c, ®êng hoµng, lîn tÊm th©n ...Vên bãng ... ®Òu im h¬i. Tõ ng÷ gîi h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch con hæ (giµu chÊt t¹o h×nh) diÔn t¶ c¶m xóc vÎ ®Ñp võa uy nghi, dòng m·nh võa mÒm m¹i, uyÓn chuyÓn cña chóa s¬n l©m. T©m tr¹ng hæ lóc nµy hµi lßng, tho¶ m·n, tù hµo vÒ oai vò cña m×nh * Khæ 3 - C¶nh rõng ë ®©y ®îc t¸c gi¶ nãi ®Õn trong thêi ®iÓm: ®ªm vµng, ngµy ma chuyÓn bèn ph¬ng ngµn, b×nh minh c©y xanh bãng géi, chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng thiªn nhiªn rùc rì, huy hoµng, tr¸ng lÖ - Gi÷a thiªn nhiªn Êy con hæ ®· sèng mét cuéc sèng ®Õ v¬ng: - Ta say måi ... tan- Ta lÆng ng¾m ...TiÕng chim ca ...- Ta ®îi chÕt ... ®iÖp tõ ''ta'': con hæ uy nghi lµm chóa tÓ. C¶nh th× chan hoµ ¸nh s¸ng, rén r· tiÕng chim, c¶nh th× d÷ déi. ... c¶nh nµo còng hïng vÜ, th¬ méng vµ con hæ còng næi bËt, kiªu hïng, lÉm liÖt. §¹i tõ “ta” ®îc lÆp l¹i ë c¸c c©u th¬ trªn thÓ hiÖn khÝ ph¸ch ngang tµng, lµm chñ, t¹o nh¹c ®iÖu r¾n rái, hµo hïng. - §iÖp ng÷, c©u hái tu tõ: nµo ®©u, ®©u nh÷ng, tÊt c¶ lµ dÜ v·ng huy hoµng hiÖn lªn trong nçi nhí ®au ®ín cña con hæ vµ khÐp l¹i b»ng tiÕng than u uÊt ''Than «i!”. Con hæ béc lé trùc tiÕp nçi nhí tiÕc cuéc sèng tù do cña chÝnh m×nh. *Khæ 4 - C¶nh vên b¸ch thó hiÖn ra díi c¸i nh×n cña con hæ chØ lµ hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y trång, gi¶i níc ®en gi¶ suèi ... m« gß thÊp kÐm, ... häc ®ßi b¾t chíc c¶nh ®¸ng ch¸n, ®¸ng khinh, ®¸ng ghÐt. TÊt c¶ chØ lµ ngêi t¹o, do bµn tay con ngêi söa sang, tØa tãt nªn nã rÊt ®¬n ®iÖu, nhµm tÎ, gi¶ dèi, tÇm thêng chø kh«ng ph¶i thÕ giíi cña tù nhiªn, m¹nh mÏ, bÝ hiÓm. - Giäng th¬ giÔu nh¹i, sö dông mét lo¹t tõ ng÷ liÖt kª liªn tiÕp, ng¾t nhÞp ng¾n, dån dËp thÓ hiÖn sù ch¸n chêng, khinh miÖt, ®¸ng ghÐt, tÊt c¶ chØ ®¬n ®iÖu, nhµn tÎ kh«ng thay ®æi, gi¶ dèi, nhá bÐ, v« hån. - C¶nh vên b¸ch thó tï tóng ®ã chÝnh lµ thùc t¹i x· héi ®¬ng thêi ®îc c¶m nhËn bëi nh÷ng t©m hån l·ng m¹n. Th¸i ®é ngao ng¸n, ch¸n ghÐt cao ®é ®èi víi c¶nh vên b¸ch thó cña con hæ còng chÝnh lµ th¸i ®é cña hä ®èi víi x· héi. T©m tr¹ng ch¸n chêng cña hæ còng lµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬ l·ng m¹n vµ cña ngêi d©n ViÖt Nam mÊt níc trong hoµn c¶nh n« lÖ nhí l¹i thêi oanh liÖt chèng ngo¹i x©m cña d©n téc * Khæ 5 - GiÊc méng ngµn cña con hæ híng vÒ mét kh«ng gian oai linh, hïng vÜ, thªnh thang nhng ®ã lµ kh«ng gian trong méng (n¬i ta kh«ng cßn ®îc thÊy bao giê) - kh«ng gian hïng vÜ. §ã lµ nçi nhí tiÕc cuéc sèng tù do. §ã còng lµ kh¸t väng gi¶i phãng cña ngêi d©n mÊt níc.§ã lµ nçi ®au bi kÞch. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh kh¸t väng ®îc sèng ch©n thËt, cuéc sèng cña chÝnh m×nh, trong xø së cña chÝnh m×nh. §ã lµ kh¸t väng gi¶i phãng, kh¸t väng tù do. c. KÕt bµi - Bµi th¬ trµn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n: m¹ch c¶m xóc s«i næi, cuån cuén tu«n trµo thÓ hiÖn t©m tr¹ng ch¸n ghÐt cña con hæ trong c¶nh ngé bÞ tï h·m ë vên b¸ch thó, qua ®ã thÓ hiÖn kh¸t väng vÒ cuéc sèng tù do, cao c¶ ch©n thËt. §ã còng lµ t©m tr¹ng cña thÕ hÖ con ngêi lóc bÊy giê. 3. ViÕt bµi 4.§äc vµ ch÷a bµi 3. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ c©u nghi vÊn, Quª h¬ng TuÇn 22 Ngµy so¹n: 2/08 Ngµy d¹y: Buæi 20 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ c©u nghi vÊn - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vµ rÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n qua bµi Quª h¬ng B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ? ThÕ nµo lµ c©u nghi vÊn? C¸c chøc n¨ng cña c©u nghi vÊn? §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh? HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó lËp dµn bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó viÕt bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n trong dµn bµi GV gäi mét sè HS ®äc bµi vµ cïng nhËn xÐt, ch÷a bµi hoµn chØnh 1. Bµi tËp 1 - C©u nghi vÊn lµ c©u cã c¸c tõ nghi vÊn, cã chøc n¨ng chÝnh lµ dïng ®Ó hái, khi viÕt thêng kÕt thóc b»ng dÊu hái. +Nã ë ®©u ? +TiÕng ta ®Ñp nh thÕ nµo? +Ai biÕt ? +Nã t×m g× ? +C¸ b¸n ë ®©u ? - Trong nhiÒu truêng hîp, c©u nghi vÊn kh«ng dïng ®Ó hái mµ dïng ®Ó cÇu khiÕn, kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, ®e do¹, béc lé t/c c¶m xócvµ kh«ng cÇn ngêi ®èi tho¹i tr¶ lêi. - NÕu kh«ng dïng ®Ó hái th× trong mét sè trêng hîp, c©u nghi vÊn cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than, dÊu chÊm, dÊu chÊm löng. 2. Bµi tËp 2 *.T×m hiÓu ®Ò - ThÓ lo¹i: C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc - Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: Víi nh÷ng vÇn th¬ b×nh dÞ mµ gîi c¶m, bµi th¬ Quª h¬ng cña TH ®· vÏ lªn mét bøc tranh t¬i s¸ng vÒ mét lµng quª miÒn biÓn, trong ®ã næi bËt lªn h/a khoÎ kho¾n, ®Çy søc sèng cña ngêi d©n lµng chµi vµ sinh ho¹t lao ®éng lµng chµi. Bµi th¬ cho ta thÊy t/c quª h¬ng trong s¸ng tha thiÕt cña nhµ th¬. - C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c yÕu tè NT lµm s¸ng tá ND. LÇn lît ph©n tÝch bµi th¬ theo tõng khæ th¬. *. Dµn ý a. Më bµi - Giíi thiÖu vÒ bµi th¬ vµ néi dung chÝnh b. Th©n bµi 1 H×nh ¶nh quª h¬ng a. Giíi thiÖu chung vÒ lµng quª - H/a quª h¬ng ®îc t¸c gi¶ giíi thiÖu: lµm nghÒ chµi líi, níc bao v©y ... s«ng. C¸ch giíi thiÖu rÊt tù nhiªn b×nh dÞ vÒ nghÒ nghiÖp vµ vÞ trÝ ®Þa lÝ cña lµng ta thÊy ®©y lµ mét lµng chµi ven biÓn. b. C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i ®¸nh c¸ - §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ ra kh¬i trong khung c¶nh: trêi trong, giã hång => mét buæi s¸ng ®Ñp trêi høa hÑn mét chuyÕn ra kh¬i ®Çy th¾ng lîi. -Trªn ®ã næi bËt lµ h/a chiÕc thuyÒn vµ c¸nh buåm, chiÕc thuyÒn ®îc diÔn t¶ thËt Ên tîng: ChiÕc thuyÒn nhÑ .m· Ph¨ng m¸i..giang khÝ thÕ b¨ng tíi dòng m·nh lµm to¸t lªn mét søc sèng m¹nh mÏ, mét vÎ ®Ñp hïng tr¸ng ®Çy hÊp dÉn. - C¸nh buåm ®îc t¸c gi¶ so s¸nh, nh©n ho¸: gi¬ng to nhgiã. Sù c¶m nhËn tinh tÕ, cïng sù liªn tëng ®éc ®¸o c¸nh buåm c¨ng hiÖn lªn víi mét vÎ ®Ñp l·ng m¹n, bÊt ngê, h/a c¸nh buåm tr¾ng c¨ng giã biÓn kh¬i quen thuéc bçng trë lªn lín lao, thiªng liªng vµ rÊt th¬ méng. TH nh nhËn ra ®ã chÝnh lµ biÓu tîng cña linh hån lµng chµi. Nhµ th¬ võa vÏ chÝnh x¸c c¸i h×nh võa c¶m nhËn ®îc c¸i hån cña sù vËt. c. C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trë vÒ - D©n lµng ®ãn ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trë vÒ trong kh«ng khÝ ån µo, tÊp nËp => c¶nh ®«ng vui n¸o nhiÖt .C¶nh lµng chµi ®ãn ®oµn thuyÒn c¸ trë vÒ lµ bøc tranh sinh ®éng, n¸o nhiÖt, ®Çy ¾p niÒm vui vµ sù sèng vµ hä nh thÇm c¶m ¬n trêi biÓn ®· cho ngêi d©n lµng chµi trë vÒ an toµn vµ c¸ ®Çy ghe - Ngêi d©n lµng chµi ®îc miªu t¶ víi lµn da ng¨m r¸m n¾ng, th©n .vÞ xa x¨m.Víi bót ph¸p võa t¶ thùc võa s¸ng t¹o ®éc ®¸o, ngêi lao ®éng lµng chµi thËt ®Ñp víi níc da nhuém n¾ng giã, th©n h×nh v¹m vì thÊm ®Ëm vÞ mÆn mßi, nång to¶ vÞ xa x¨m cña biÓn, trë nªn cã tÇm vãc phi thêng. - Con thuyÒn sau chuyÕn ®i vÊt v¶ ®îc t¸c gi¶ miªu t¶: im n»m, nghe vá. NghÖ thuËt nh©n ho¸ miªu t¶ con thuyÒn cã hån nh mét phÇn sù sèng lao ®éng cña lµng chµi. Con thuyÒn còng gièng nh con ngêi sau mét chuyÕn ra kh¬i ®Çy mÖt mái, nã n»m nghØ ng¬i vµ c¶m nhËn vÞ mÆn mßi cña biÓn kh¬i ®ang lan to¶ trong thí vá - Ngêi viÕt cã t©m hån tinh tÕ, tµi hoa vµ nhÊt lµ cã tÊm lßng g¾n bã s©u nÆng víi quª h¬ng 2. Nçi nhí quª h¬ng(khæ cuèi) - Xa quª nhng t¸c gi¶ “lu«n tëng nhí” quª h¬ng. Lèi biÓu c¶m trùc tiÕp béc lé nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt cña nhµ th¬ nªn lêi th¬ gi¶n dÞ, tù nhiªn. - Nhí vÒ quª h¬ng t¸c gi¶ nhí vÒ: Nhí mµu níc .v«i.Nhí con qu¸ ®Æc biÖt lµ vÒ ''c¸i mïi nång mÆn''. Dï ®i xa, ®øa con hiÕu th¶o cña quª h¬ng lu«n tëng nhí ''mïi nång mÆn'' ®Æc trng cña quª h¬ng - §ã lµ h¬ng vÞ riªng ®Çy quyÕn rò, mïi riªng cña lµng biÓn rÊt ®Æc trng... * Quª h¬ng lµ nçi nhí thêng trùc trong t©m hån t¸c gi¶, «ng lu«n nhí tíi nh÷ng h/a th©n thuéc trong cuéc sèng cña ngêi d©n lµng chµi. c. KÕt bµi - Kh¸i qu¸t l¹i gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt 3. ViÕt bµi a. Më bµi - TH cã mÆt trong phong trµo th¬ míi víi nh÷ng bµi th¬ mang nÆng nçi buån vµ t/y quª h¬ng ®Êt níc. ''Quª h¬ng'' lµ bµi th¬ ®îc in trong tËp ''Hoa niªn'' xuÊt b¶n n¨m 1945 më ®Çu cho nguån c¶m høng lín trong suèt ®êi th¬ TÕ Hanh. b. Th©n bµi c. KÕt bµi Víi nh÷ng vÇn th¬ b×nh dÞ mµ gîi c¶m, bµi th¬ Quª h¬ng cña TH ®· vÏ lªn mét bøc tranh t¬i s¸ng vÒ mét lµng quª miÒn biÓn, trong ®ã næi bËt lªn h/a khoÎ kho¾n, ®Çy søc sèng cña ngêi d©n lµng chµi vµ sinh ho¹t lao ®éng lµng chµi. Bµi th¬ cho ta thÊy t/c quª h¬ng trong s¸ng tha thiÐt cña nhµ th¬. 4.§äc vµ ch÷a bµi 3. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp c¸c kiÕn thøc Khi con tu hó TuÇn 23 Ngµy so¹n: 2/08 Ngµy d¹y: Buæi 21 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vµ rÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n qua bµi Khi con tu hó B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ “Khi con tu hó” cña Tè H÷u? HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó lËp dµn bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó viÕt bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n trong dµn bµi GV gäi mét sè HS ®äc bµi vµ cïng nhËn xÐt, ch÷a bµi hoµn chØnh 1.T×m hiÓu ®Ò - ThÓ lo¹i: C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc - Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: Khi con tu hó cña TH lµ bµi th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, thiÕt tha, thÓ hiÖn s©u s¾c lßng yªu cuéc sèng vµ niÒm kh¸t khao tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong c¶nh tï ®Çy. - C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c yÕu tè NT lµm s¸ng tá ND. LÇn lît ph©n tÝch bµi th¬ theo tõng khæ th¬. 2. Dµn ý a. Më bµi - Tè H÷u ®îc coi lµ l¸ cê ®Çu cña th¬ ca c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. Bµi th¬ Khi con tu hó ®îc viÕt trong nhµ lao Thõa Phñ(HuÕ) khi t¸c gi¶ ®¬ng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, míi bÞ b¾t giam (7/1939) thÓ hiÖn t©m tr¹ng bøc xóc, híng tíi cuéc sèng bªn ngoµi b. Th©n bµi - C¶nh mïa hÌ ®îc t¸c gi¶ gîi ra b»ng ©m thanh cña tiÕng tu hó - tiÕng chim ®Æc trng b¸o hiÖu hÌ vÒ - TiÕng chim tu hó ®· thøc dËy trong t©m hån ngêi chiÕn sÜ trÎ trong tï mét khung c¶nh mïa hÌ ®Ñp víi tiÕng ve kªu r©m ran trong vên c©y, lóa chiªm chÝn vµng trªn c¸nh ®ång, bÇu trêi cao réng víi c¸nh diÒu chao lîn, §©y lµ mïa hÌ rén r· ©m thanh, rùc rì mµu s¾c vµ h¬ng vÞ ngät ngµo, bÇu trêi kho¸ng ®¹t tù doCuéc sèng thanh b×nh ®ang sinh s«i, n¶y në, ngät ngµo trµn trÒ nhùa sèng ®ang s«i ®éng trong t©m hån ngêi tï. Nhng tÊt c¶ ®Òu trong t©m tëng. - Nhµ th¬ ®· ®ãn nhËn mïa hÌ b»ng thÝnh gi¸c, b»ng t©m tëng, b»ng søc m¹nh cña t©m hån nång nhiÖt víi t×nh yªu cuéc sèng tù do:“Ta nghelßng”.ChÝnh v× thÕ nhµ th¬ ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong tï cã t©m tr¹ng ngét ng¹t: Mµ ch©n tan «i. Ngét uÊt th«i. NhÞp th¬ 6/2; 3/3, ®éng tõ m¹nh (®¹p tan phßng, chÕt uÊt), sö dông nhiÒu th¸n tõ («i, th«i, lµm sao) ta c¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng ngét ng¹t uÊt øc cao ®é, khao kh¸t tho¸t c¶nh tï ngôc trë vÒ víi cuéc sèng tù do ë bªn ngoµi. - Më ®Çu vµ kÕt thóc bµi th¬ ®Òu cã tiÕng chim tu hó. TiÕng chim tu hó ë ®Çu bµi lµ tiÕng chim b¸o hiÖu hÌ vÒ mét mïa hÌ trµn ®Çy søc sèng vµ tù do.TiÕng chim tu hó ë cuèi bµi l¹i khiÕn cho ngêi chiÕn sÜ ®ang bÞ giam c¶m thÊy hÕt søc ®au khæ, bùc béi t©m hån ®ang ch¸y lªn kh¸t väng sèng tù do. * TiÕng chim lµ tiÕng gäi tha thiÕt cña tù do, cña thÕ giíi sù sèng ®Çy quyÕn rò, th«i thóc giôc gi· muèn ngêi tï vît ngôc ra ngoµi víi c/s tù do. c. KÕt bµi - Khi con tu hó cña TH lµ bµi th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, thiÕt tha, thÓ hiÖn s©u s¾c lßng yªu cuéc sèng vµ niÒm kh¸t khao tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong c¶nh tï ®Çy 3. ViÕt bµi a. Më bµi - Tè H÷u ®îc coi lµ l¸ cê ®Çu cña th¬ ca c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. Bµi th¬ Khi con tu hó ®îc viÕt trong nhµ lao Thõa Phñ(HuÕ) khi t¸c gi¶ ®¬ng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, míi bÞ b¾t giam (7/1939) thÓ hiÖn t©m tr¹ng bøc xóc, híng tíi cuéc sèng bªn ngoµi b. Th©n bµi c. KÕt bµi - Khi con tu hó cña TH lµ bµi th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, thiÕt tha, thÓ hiÖn s©u s¾c lßng yªu cuéc sèng vµ niÒm kh¸t khao tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong c¶nh tï ®Çy. 4.§äc vµ ch÷a bµi 3. Cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp c¸c kiÕn thøc - Giê sau kiÓm tra TuÇn 24 Ngµy so¹n: 2/08 Ngµy d¹y: Buæi 22 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ c©u cÇu khiÕn - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vµ rÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n qua bµi Tøc c¶nh P¸c Bã B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ? ThÕ nµo lµ c©u cÇu khiÕn? Chøc n¨ng? VD? §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ “Tøc c¶nh P¸c Bã” cña HCM? HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó lËp dµn bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau HS dùa vµo kiÕn thøc ®îc t×m hiÓu ®Ó viÕt bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n trong dµn bµi GV gäi mét sè HS ®äc bµi vµ cïng nhËn xÐt, ch÷a bµi hoµn chØnh 1. Bµi tËp 1 - C©u cÇu khiÕn lµ c©u cã nh÷ng tõ cÇu khiÕn nh: h·y, ®õng, chínµohay ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn, dïng ®Ó yªu cÇu, ra lÖnh, khuyªn b¶o - Khi viÕt c©u cÇu khiÕn thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than, nhng khi ý kiÕn kh«ng ®îc nhÊn m¹nh th× cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm. VD: Th«i ®õng lo l¾ng – khuyªn b¶o. Cø vÒ ®i. – yªu cÇu. §i th«i con. – yªu cÇu 2. Bµi tËp 2 *.T×m hiÓu ®Ò - ThÓ lo¹i: C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc - Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: Tøc c¶nh P¸c Bã cho thÊy tinh thÇn l¹c quan, phong th¸i ung dung cña BH trong cuéc sèng CM gian khæ ë P¸c Bã.Víi Ngêi lµm CM vµ sèng hoµ hîp víi thiªn nhiªn lµ niÒm vui lín. - C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c yÕu tè NT lµm s¸ng tá ND. LÇn lît ph©n tÝch bµi th¬ theo tõng c©u th¬. 2. Dµn ý a. Më bµi - HCM (1890- 1969) quª ë lµng Kim Liªn – Nam §µn – NghÖ An, lµ nhµ l·nh tô vÜ ®¹i, nhµ th¬ lín, nhµ CM cña d©n téc VN. Bµi th¬ Tøc c¶nh P¸c Bã ra ®êi trong thêi gian B¸c sèng vµ lµm viÖc t¹i hang P¸c Bã – Cao B»ng (2/1941). Bµi th¬ t¶ c¶nh sinh ho¹t, lµm viÖc vµ c¶m nghÜ cña B¸c trong nh÷ng ngµy H§CM gian khæ ë P¸c Bã. b. Th©n bµi - C©u th¬ 1 sö dông phÐp ®èi vÒ kh«ng gian vµ ®èi vÒ thêi gian, ng¾t nhÞp 4/3 sãng ®«i t¹o c¶m gi¸c nhÞp nhµng gióp ta hiÓu vÒ cuéc sèng cña B¸c. §ã lµ cuéc sèng hµi hoµ th th¸i, ung dung hoµ ®iÖu víi nhÞp sèng cña nói rõng. - C©u th¬ 2 nãi vÒ chuyÖn ¨n cña B¸c ë P¸c Bã. Thøc ¨n chñ yÕu lµ ch¸o bÑ, rau m¨ng. §©y lµ nh÷ng thøc ¨n cã s½n hµng ngµy trong b÷a ¨n cña B¸c. Giäng ®iÖu ®ïa vui: l¬ng thùc, thùc phÈm ë ®©y ®Çy ®ñ vµ d thõa. B÷a ¨n cña B¸c thËt ®¹m b¹c gi¶n dÞ mµ chan chøa t×nh c¶m ®ã lµ toµn lµ s¶n vËt cña thiªn nhiªn ban tÆng cho con ngêi. §ã còng lµ niÒm vui cña ngêi chiÕn sÜ CM lu«n g¾n bã víi cuéc sèng cña thiªn nhiªn - C©u th¬ 3 nãi vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña B¸c. B¸c lµm viÖc bªn bµn ®¸ ch«ng chªnh rÊt gi¶n dÞ, ®¬n s¬. H×nh tîng ngêi chiÕn sÜ ®îc kh¾c ho¹ thËt næi bËt võa ch©n thùc võa sinh ®éng l¹i võa nh cã mét tÇm vãc lín lao, mét t thÕ uy nghi, lång léng, gièng nh mét bøc tîng ®µi vÒ vÞ l·nh tô CM. HCM ®ang dÞch sö §¶ngCéng s¶n Liªn X« lµm tµi liÖu huÊn luyÖn c¸n bé ®ång thêi chÝnh lµ xoay chuyÓn lÞch sö VN. - C©u th¬ thø 3 lµ suy nghÜ cña B¸c vÒ cuéc ®êi c¸ch m¹ng. §ã
Tài liệu đính kèm: