Giáo án Ngữ văn lớp 8 - Kiểm tra văn

Tuần 30 - bài 28
Ngày soạn: 09/03/2011
Ngày dạy: 8A: 8B : 
Tiết 113 : Kiểm tra văn
A.Mục tiêu cần đạt
 * Giúp học sinh:
- Giúp học sinh ôn tập củng cố những kiến thức văn học về: Nội dung tư tưởng, những đặc sắc nghệ thuật trong các tác phẩm Văn học đã học ở học kỳ II lớp 8
- Rèn kỹ năng hệ thống hoá, phân tích, tổng hợp, so sánh, kết hợp kiểm tra trắc nghiệm và kiểm tra tự luận trong bài viết ngắn.
B.Chuẩn bị . 
+ GV: Đề bài và đáp án chi tiết
+ HS: Ôn tập kĩ các văn bản đã học
C.Tổ chức hoạt động dạy học 
Hoạt động 1: Khởi động
	1.Tổ chức:
 Sĩ số: 8A:
 8B: 
2.Kiểm tra: Sự chuẩn bị của HS
3.Bài mới: 
 * Giới thiệu bài mới: Dựa vào yêu cầu của bài.
Hoạt động 2: 
I. Phần trắc nghiệm (2đ)
 Câu 1.( 0.5 đ) Văn bản Tức cảnh Pác Bó của Hồ Chí Minh được sáng tác vào thời gian nào?
A. Năm 1941 
C. Năm 1943 
B. Năm 1942 
D. Năm 1944 
 Câu 2.( 0.5 đ) Chiếu dời đô đô, Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta, Bàn luận về phép học được viết theo thể loại nào?
A. Văn bản biểu cảm 
C. Văn bản tự sự 
B. Văn bản Nghị luận 
D. Văn bản miêu tả
Câu3.( 0.5 đ) Tế Hanh đã so sánh “ cánh buồm” với hình ảnh nào trong văn bản?
A. Con tuấn mã 
C. Dân làng 
B. Mảnh hồn làng 
D. Quê hương 
Câu 4.( 0.5 đ) Hình ảnh nào không xuất hiện trong văn bản “Hịch tướng sĩ” của Trần Quốc Tuấn?
A. Cú diều 
C. Trâu ngựa 
B. Dê chó 
D. Hổ đói 
Câu 5 (1 điểm): Nối cột A với cột B sao cho phù hợp
Cột A
Cột B
 1. Hịch
a. Là loại văn thư của bề tôi thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc ý kiến
 2. Cáo
b. Là thể văn nghị luận cổ được vua chúa thủ lĩnh dùng, để trình bày chủ trương, công bố kết quả
 3. Chiếu
c. Là thể văn nghị luận được vua, tướng lĩnh dùng để kêu gọi đấu tranh
 4. Tấu
d. Là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh
Nối: 1 -  2 -  3 -  4 - 
II. Phần tự luận (7đ)	
 Câu1(1,5đ): Câu 1: Câu thơ tả con hổ đẹp, lãng mạn nhất trong bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ, theo em là câu thơ nào? Giải thích ngắn gọn sự lựa chọn của em bằng 2 - 3 câu văn?
 Câu2(2đ): Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi được thể hiện như thế nào qua 
đoạn trích Nước Đại Việt ta ( Bình Ngô Đại Cáo)?
 Câu 3(3,5đ): Phân tích tình yêu thiên nhiên tha thiết của Hồ Chí Minh qua bài thơ 
Vọng Nguyệt (Ngắm Trăng)? 
Hoạt động 3: HS làm bài
Đáp án và thang điểm
I. Phần trắc nghiệm (2đ) Mỗi câu đúng được 0.5 điểm, câu 5 được 1 điểm
Câu
1
2
3
4
Đáp án
A
B
B
D
 Câu 5: Nối: 1 - c 2 - b 3 - d 4 - a
II. Phần tự luận (7đ)
 Câu 1: (1,5đ): học sinh chọn 1 trong 4 hình ảnh đẹp.
 Câu 2: (2đ): Tư tưởng nhân nghĩa:
- Yên dân và điếu phạt.
- Lo cho dân được thái bình, tư tưởng nhân nghĩa phù hợp với lòng dân.
- Kẻ bạo ngược là quân xâm lược ( giặc Minh) -> Điếu phạt.
Câu 3: (3.5đ): Phân tích bài thơ làm nổi bật giá trị nội dung và nghệ thuật -> Hình ảnh trăng với cảm xúc độc đáo, sâu sắc.
Hoạt động 4: Củng cố, HDVN
4. Củng cố
- Thu bài
- Nhận xét giờ kiểm tra
5. HDVN
- Ôn tập kỹ nắm vững các tác phẩm văn học đã học
- Soạn bài: Lựa chọn trật tự từ trong câu
Ngày soạn: 10/03/2011
Ngày dạy: 8A: 8B : 
Tiết 114 : Lựa chọn trật tự từ trong câu
A.Mục tiêu cần đạt
 * Giúp học sinh:
1. Về kiến thức :
- Tác dụng diễn đạt của một số cách sắp xếp trật tự từ.
2. Về kỹ năng :
- Phân tích được hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong văn bản.
- Lựa chọn trật tự từ hợp lý trong nói và viết, phù hợp với hoàn cảnh và mục đích giao tiếp. 
B.Chuẩn bị . 
+ GV: Nội dung bài học
 Bảng phụ, phiếu học tập
+ HS: Đọc và trả lời câu hỏi
C.Tổ chức hoạt động dạy học 
Hoạt động 1: Khởi động
	1.Tổ chức:
 Sĩ số: 8A:
 8B: 
2.Kiểm tra: 
 Câu hỏi : Lượt lời trong hội thoại được tổ chức như thế nào ? chữa BT 3?
3.Bài mới: 
 * Giới thiệu bài mới: Dựa vào yêu cầu của bài.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới	 
Ngữ liệu và phân tích
- Gọi HS Đọc ngữ liệu 1 sgk T110 -111
I.Bài học
1.Nhận xét chung 
- Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo những cách nào mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu ?
- Các cách diễn đạt:
+ Cách 1: Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ.
+ Cách 2: Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ, gõ đầu roi xuống đất.
+ Cách 3: Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ, Cai lệ gõ đầu roi xuống đất.
+ Cách 4: Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ, Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét.
+ Cách 5: Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ, gõ đầu roi xuống đất, Cai lệ thét.
+ Cách 6: Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ, Cai lệ thét.
- Có mấy cách thay đổi trật tự từ trong câu in đậm mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu ?
=> Có thể có 6 cách diễn đạt khác nhau mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của nó.
- Cách viết của tác giả nhằm các mục đích gì?
- Em thử chọn 1 trật tự từ khác và nhận xét tác dụng của nó ?
- Cách viết của Tác giả nhằm các mục đích sau :
+ Nhấn mạnh vị thế XH của cai lệ
+ Nhấm mạnh thái độ hung hãn của cai lê liên kết câu, tạo nhịp điệu cho câu văn
- Lập bảng thống kê thể hiện tác dụng của việc thay đổi trật tự từ.
Câu
Nhấn mạnh sự hung hãn
Nhấn mạnh việc liên kết với câu đứng trước
Liên kết với câu đứng sau
2
-
+
+
3
-
+
-
4
-
-
-
5
-
-
+
6
+
-
+
- Gọi 2 HS đọc ghi nhớ sgk/111
* Ghi nhớ 1: Sgk/111
Ngữ liệu 2
- HS đọc ngữ liệu phần II Sgk T111 
- Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ ( in đậm) trong các câu ?
2. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ :
a. Giật phắt cái thừng=> thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động.
- Xám mặt -> thứ tự trước sau
b. Cai lệ  -> thứ bậc cao thấp của các nhân vật, roi song, tay thước -> thứ tự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước
- So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ ?
2. Cách viết của tác giả góp phần tạo nên nhịp điệu cho câu văn
- Nhận xét về tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu ?
3. Tác dụng :
- Thể hiện thứ tự của sự việc , hành động
- Thể hiện vị thế xã hội của các nhân vật
- Nhấn mạnh tính chất, đặc điểm của sự việc, hành động
- Tạo liên kết câu
- Tạo nhịp điệu cho câu văn
- Gọi 2 HS đọc ghi nhớ sgk/112
Ghi nhớ 2 : Sgk T112
Hoạt động 3
III. Luyện tập:
1. Bài tập 1: 
 - Đọc các đoạn trích và giải thích lý do sắp xếp trật tự từ trong các câu
a. Cụm từ trong câu văn của Bác : Kể tê các vị Anh hùng dân tọc theo thứ tự xuất hiện của các vị thế ấy trong lịch sử
b. Đoạn thơ :
- Đẹp vô hùng – Nhấn mạnh vẻ đẹp của đất nước mới được giải phóng
- Hò ô : được đưa lên trước bắt vần với “Sông Lô” gợi ra 1 không gian ra mênh mang sông nước và bắt vần chân “ Ngạt - hát” -> tạo sự hài hoà về ngữ âm cho khổ thơ
Hoạt động 4: Củng cố, HDVN
4. Củng cố
- GV hệ thống, khái quát nhũng nội dung cơ bản cần nắm vững
5. HDVN
- Học sinh học thuộc 2 ghi nhớ Sgk
- Tìm các câu thơ, câu văn trong các tác phẩm văn học đã học có sự thay đổi trật tự từ
Ngày soạn: 09/03/2011
Ngày dạy: 8A: 8B : 
Tiết 115: trả bài tập làm văn số 6
A.Mục tiêu cần đạt
 * Giúp học sinh:
- Giúp học sinh củng cố nhận thức và kỹ năng làm bài văn nghị luận về các mặt trình bày diễn đạt đạt, sắp xếp luận điểm, phân tích luận cứ, luận chứng.
-Tích hợp với 1 số tác phẩm nghị luận vừa học
- Rèn các kỹ năng tự nhận xét bài viết sau khi được GV nhận xét, hướng dẫn, khái niệm tìm và hệ thống hoá luận điểm , trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận 
B.Chuẩn bị . 
+ GV: Nội dung bài học
 Bài viết đã chấm
+ HS: Đọc và tự sửa lỗi 
C.Tổ chức hoạt động dạy học 
Hoạt động 1: Khởi động
	1.Tổ chức:
 Sĩ số: 8A:
 8B: 
2.Kiểm tra: Sự chuẩn bị của HS
3.Bài mới: 
 * Giới thiệu bài mới: Dựa vào yêu cầu của bài.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới	 
I. Đề bài: 
- Giáo viên đọc và chép đề bài lên bảng.
“ Từ bài luận về phép học của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, hãy nêu suy nghĩ về mối quan hệ giữa học với hành”.
- Nêu yêu cầu khái quát của 
* Yêu cầu:
bài viết .
- Viết đúng thể loại, ngắn gọn, súc tích
- Giải thích được ý nghĩa của những từ: học, hành
- Có hệ thống luận điểm hợp lý.
- Phải đảm bảo có từ 1 - 2 luận điểm được trình bày bằng hệ thống luận cứ xác thực, chặt chẽ theo kiểu diễn dịch hoặc quy nạp, có câu chủ đề nêu luận điểm, có chuyển đoạn, kết đoạn.
- Lời văn không có lỗi dùng từ, ngữ pháp và chữ viết đúng chính tả.
2. Đáp án và Thang điểm 
a. Mở bài: (1 điểm)
- Giới thiệu và dẫn ra được luận điểm cần trình bày. MQH giữa học với hành. 
- Trích dẫn.
b. Thân bài: 8 điểm
- Giải thích sơ lược về MQH giữa học với hành
- Mục đích của học tập
- Cách học như thế nào đạt được hiệu quả nhất
- Tác dụng của việc học trong đời sống con người.
c. Kết bài: 1 điểm
- Khẳng định ý nghĩa, tác dụng của MQH giữa học với hành
- Liên hệ bản thân - rút ra bài học
Hoạt động 3
II. Nhận xét 
1. Nhận xét về ưu điểm, nhược điểm
a. Ưu điểm :
- Hiểu đề, bám sát yêu cầu của đề .
- Phần lớn xây dựng được hệ thống luận điểm, chứng minh bằng các luận cứ cụ thể, rõ ràng, có sức thuyết phục cao.
- Một số bài lập luận khá chặt chẽ, mạch lạc. Trình bày sạch đẹp
b. Nhuợc điểm :
- Một số em xác định chưa đúng yêu cầu đề bài trình bài rời rạc, xa đề, sắp xếp các ý lộn xộn, lủng củng
- Lý lẽ và dẫn chứng còn ít, thiếu sức thuyết phục
- Trình bày cẩu thả, bẩn, sai chính tả
2. Trả bài
Hoạt động 4: Củng cố, HDVN
4. Củng cố
- GV hệ thống, khái quát những nội dung cơ bản cần nắm vững
5. HDVN
- Sưu tầm những văn bản nghị luận 
- Soạn bài:Tìm hiểu các yếu tố Tự sự, miêu tả trong văn nghị luận
Ngày soạn: 12/03/2011
Ngày dạy: 8A: 8B : 
Tiết 116 : tìm hiểu các yếu tố
Tự sự - miêu tả trong văn nghị luận
A.Mục tiêu cần đạt
 * Giúp học sinh:
1. Về kiến thức :
- Hệ thống kiến thức đã học về văn nghị luận.
- Cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
2. Về kỹ năng :
- Xác định cảm xúc và biết cách diễn đạt cảm xúc đó trong bài văn nghị luận
B.Chuẩn bị . 
+ GV: Nội dung bài học
 Bảng phụ, phiếu học tập
+ HS: Đọc và trả lời câu hỏi
C.Tổ chức hoạt động dạy học 
Hoạt động 1: Khởi động
	1.Tổ chức:
 Sĩ số: 8A:
 8B: 
2.Kiểm tra: 
 Câu hỏi : Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận có vai trò như thế nào trong bài tập làm văn? Nêu tên 1 số tác phẩm nghị luận giàu yếu tố biểu cảm ?
3.Bài mới: 
 * Giới thiệu bài mới: Dựa vào yêu cầu của bài.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới	 
* Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu
- Gọi 2 HS đọc ngữ liệu Sgk T113.
- Vì sao văn bản a có yếu tố tự sự nhưng không phải là văn bản tự sự? 
- Vì sao văn bản b có yếu tố miêu tả nhưng không phải là văn bản miêu tả? 
I. Bài học
1. Yếu tố tự tự và miêu tả trong văn nghị luận.
* Ngữ liệu 1 :
a. Có nhiều yếu tố tự sự ( Kể về thủ đoạn bắt lính) nhưng không phải là văn bản tự sự bởi vì : Văn bản tạo lập không nhằm mục đích kể chuyện
b. Có nhiều yếu tố miêu tả ( cảnh khổ sở của người bắt lính)-> không nhằm mục đích miêu tả 
- Mục đích 2 văn bản trên là gì ?
=> Mục đích : Vạch trần tự bạo giải dối của TDP - đó là những đoạn văn nghị luận còn yếu tố tự sự, miêu cả chỉ là yếu tố phụ trong đoạn văn
- Nếu không có 2 yếu tố này trong đoạn văn có được không
- Nếu thiếu 2 yếu tố này người đọc thấy khó tiếp nhận được vì không rõ, không hiểu dược
- Gọi 2 HS đọc ngữ liệu 2 sgk/115 
Tìm cách yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản trên và cho biết tác dụng của chúng ?
- Vì sao tác giả không kể lại đầy đủ câu chuyện ?
* Ngữ liệu 2
- Các yếu tố kể và miêu tả:
+ Kể chuyện chàng trăng, nàng Han
+ Miêu tả : đọc đoạn văn Sgk
- Tác dụng : Làm cho văn bản giàu sức phục hấp dẫn người đọc, người nghe.
- Chỉ có những hình ảnh làm sáng tỏ cho luận điểm tác giả mới miêu tả kỹ.
- Gọi 2 HS đọc
* Ghi nhớ : Sgk T116
( Hs đọc và học thuộc)
Hoạt động 3
II. Luyện tập
1. Bài tập 1:
- Đọc đoạn trích và chỉ ra các yếu tố tự sự, miêu tả trong đoạn văn nghị luận ?
- Yừu tố tự sự giúp người đọc hình dung rõ hơn hoàn cảnh sáng tác của bài thơ và tâm trạng của nhà thơ
- Yếu tố miêu tả: Làm cho người đọc như trông thấy trước mắt mình khung cảnh đêm trăng
và cảm xúc của người tù - thi sĩ để nhận rõ hơn chiều sâu của 1 tâm tư.
2. Bài tập 2:
- GV chia nhóm thảo luận
- HD HS thảo luận nhóm
- Trong đề văn này người ta có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi lại vẻ đẹp của hoa sen
- HS ghi kết quả vào phiếu học tập
- Cũng có thể sử dụng yếu tố tự sự khi cần kể lại 1 kỷ niệm về bài ca dao cổ
Hoạt động 4: Củng cố, HDVN
4. Củng cố
- GV hệ thống, khái quát những nội dung cơ bản cần nắm vững
5. HDVN
- Sưu tầm những đoạn văn nghị luận có yếu tố tự sự và miêu tả -> phân tích.
- Soạn bài: Ông Giuốc- đanh mặc lễ phục.