Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Bài viết tập làm văn số 3

Trường THCS Mạc Đĩnh Chi
TUẦN 15- Tiết 69-70: BÀI VIẾT TẬP LÀM VĂN SỐ 3
Lớp 9
Học sinh chọn một trong hai đề sau:
Đề 1 : Kể về một kỉ niệm đáng nhớ giữa em và thầy (cô) giáo cũ. Trong đó, có vận dụng các yếu tố nghị luận, yếu tố đối thoai, độc thoại nội tâm.
 Đề 2: Hãy tưởng tượng mình gặp gỡ và nói chuyện với người lính lái xe trong tác trong tác phẩm ”Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện đó (lưu ý có vận dụng các yếu tố nghị luận , đối thoại, độc thoại nội tâm) 
HƯỚNG DẪN CHẤM
 ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM :
1. Yêu cầu chung: 
 - Bài làm đúng thể loại, có vận dụng các yếu tố nghị luận, đối thoại, độc thoại nội tâm trong khi kể chuyện. 
 - Bố cục rõ ràng, đúng chính tả, có cảm xúc.
2 . Dàn bài: 
Đề 1:
a. Mở bài: (1,5đ ) 
 - Giới thiệu chung về tình cảm thầy trò.
 - Giới thiệu khái quát câu chuyện sẽ kể .
b. Thân bài : (7đ)
 - Thời gian địa điểm xảy ra câu chuyện (0,5đ) 
 - Diễn biến câu chuyện, có đối thoại (2,5đ )
 - Thái độ tình cảm của thầy hoặc cô, có miêu tả nội tâm ( 1đ )
 - Suy nghĩ thái độ tình cảm của em trước, trong và sau khi phạm lỗi, có miêu tả nội tâm độc thoại ( 2đ )
 - Việc làm để sữa chữa lỗi lầm, bài học rút ra. ( 1đ )
c. Kết bài : (1,5đ )
 - Suy nghĩ về công lao tình cảm của thầy cô, có nghị luận (0,75đ)
 - Tình cảm của em đối với thầy cô ( 0,75đ )
Đề 2:
YÊU CẦU:
Kể chuyện tưởng tượng sáng tạo trên một bài thơ có yếu tố tự sự
Cần bám sát nội dung “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” để xây dựng một câu chuyện thích hợp.
Bài viết cần vận dụng các thao tác làm bài văn tự sự, kể linh hoạt, bố cục hợp lí. Vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt bổ trợ: biểu cảm, nghị luận,các yếu tố miêu tả nói chung, miêu tả nội tâm
Câu chuyện phải làm rõ chủ đề của bài thơ: ca ngợi những người chiến sĩ lái xe Trường Sơn trẻ trung, dũng cảm, lạc quan đã vượt qua gian khổ, khó khăn để thực hiện nguyện vọng của dân tộc – thống nhất đát nước.
Trước khi làm bài, học sinh cần đọc kĩ bài thơ về chi tiết cũng như chủ đề.
Để “nhân vật kể chuyện” gặp nhân vật người lính lái xe cách đây đã hơn 30 năm cần tạo một tình huống truyện hợp lí.
Có thể dựa trên bài thơ tách thành những cảnh nhỏ cho dễ kể và dễ thể hiện nhân vật: Ví dụ: cảnh xe trên đường ra trận với gian khổ, hiểm nguy; cảnh những người lính lái xe gặp nhau, thành đoàn xe không kính; cảnh lái xe quay quần khi trú quân
DÀN Ý THAM KHẢO:
MỞ BÀI:
 *Tình huống để các nhân vật gặp gỡ:
Đến thăm gia đình thương binh, thăm bảo tang quân đội, thăm nghĩa trang liệt sĩgặp được người lính lái xe trên đường Trường Sơn năm xưa.
Hoặc có thể tưởng tượng đến Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ ác liệt và gặp những người lính lái xe..
 ( Lưu ý : tình huống tự nhiên, có tác dụng làm rõ tính cách nhân vật của người lái xe)
THÂN BÀI:
 - Người lính lái xe Trường Sơn kể chuyện: Trong những năm tháng ác liệt trên tuyến đường Trường Sơn:
 + Giặc Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, cho máy bay ném bom bắn phá suốt ngày đêm hòng hủy diệt hậu phương lớn của tiền tuyến lớn miền Nam.
 + Đường Trường Sơn là mịc tiêu đánh phá hang đầu của chúng hòng cắt đứt chi viện từ Bắc vào Nam.
 + Bộ đội và thanh niêm xung phong quyết tâm giữ vững con đường huyết mạch, với tinh thần : “Giăc phá ta cứ đi!”
 + hằng ngày, những chuyến xe chở đạn dược, lương thực, thuốc men vẫn nối nhau vào tiền tuyến.
( Nhân vật “tôi” giữ vai trò gợi chuyện, làm rõ ý nghĩa câu chuyện, độc thoại nội tâm)
- Những gian khổ mà người lính phải chịu đựng: sự khốc liệt của chiến tranh, kính xe vỡ, xe bị hư hỏng nặng nề, bị méo mó , bị biến dạng hoàn toàn( Sử dụng kết hợp yếu tố miêu tả)
- .Khắc nghiệt của thời tiết các chiến sĩ trên xe không kính lại càng gian nan, vất vả
- Những phẩm chất cao đẹp của người lính: dũng cảm, hiên ngang, lạc quan và có chút ngang tàng của nghề nghiệp, trẻ trung nhưng sống có lý tưởng và trách nhiệm đối với quê hương, Tổ quốc( Kết hợp yếu tố nội tâm, độc thoại nội tâm, biểu cảm, nghị luận..)
- Sự khâm phục, yêu mến kính trọng của nhân vật “ tôi ”( Sử dụng kết hợp yếu tố độc thoại nội tâm, biểu cảm, nghị luận..)
III. KẾT BÀI ( Sử dụng kết hợp yếu tố biểu cảm nghị luận)
Kết thúc cuộc trò chuyện:
Chia tay người lái xe
Ấn tượng của nhân vật “tôi”
Suy nghĩ về người lính lái xe, về thế hệ cha anh.(Nghị luận)
+ Khâm phục và tự hào về thế hệ ông cha anh dũng, kiên cường đánh giặc và làm nên chiến thắng vẻ vang
+ Thấm thía giá trị thiêng liêng của chủ quyền tự do, độc lập mà dân tộc ta đã đổ bao xương máu mới giành được.