Giáo án phụ đạo Ngữ văn 8 - Năm học: 2015 - 2016

ện
 VD
 * Cách 4: Dùng phương thức biểu cảm là chính để dẫn dắt vào truyện 
(thường dành cho những câu chuyện có tính chất hồi tưởng, hoài niệm)
 VD: VB “ Tôi đi học”
b.Thân bài.
c.Cách viết đoạn kết bài.
 * Cách 1: Dùng phương thức tự sự kết hợp với biểu cảm để nêu kết cục và cảm nghĩ của người trong cuộc (Người kể chuyện hay một nhân vật nào đó)
 * Cách 2: Dùng phương thức biểu cảm là chính để bày tỏ thái độ, tình cảm của người trong cuộc 
 * Cách 3: Dùng phương thức miêu tả là chính đan xen biểu cảm để kết thúc câu chuyện.
BT 6: ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 7 – 10 c©u kÓ l¹i mét buæi tèi thø bÈy ë gia ®×nh em ( Cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m)
 4.Củng cố: 
 ? Để viết được đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm bất kì, ta thực hiện theo mấy bước ?
 ? Bố cục của bài văn tự sự gồm mấy phần ? N/v của mối phần ? 
 5, HD về nhà: 
 - Nắm chắc cách viết các đoạn. Hoàn thành BT 6.
 - Vận dụng viết 1 đoạn mở bài bất kì cho 1 đề TLV do em tự đặt.
B/ Néi dung:
Bµi 1
Cho ®o¹n v¨n sau:
 “ Kim ®ång hå nhÝch dÇn ®Õn con sè 12. MÆt trêi ®· ®øng bãng. C¸i n¾ng hÌ gay g¾t ®Õn khã chÞu, l¹i thªm tõmg ®ît giã Lµo qu¹t d÷ déi. Ngoµi v­ên, hµng chuèi d­êng nh­ còng ®ang rò xuèng. T«i nh×n ra ngâ, giê nµy mÑ vÉn ch­a vÒ. H«m nµo còng vËy, mÑ th­êng ®i lµm vÒ rÊt muén. C¬ quan th× xa, chiÕc xe ®¹p cò vµ c¸i d¸ng gÇy cña mÑ ph¶i chèng chäi víi n¾ng, víi giã Lµo, vÊt v¶ l¾m míi v­ît qua ®­îc c¶ qu·ng ®­êng dµi. NghÜ ®Õn ®ã, tù nhiªn t«i thÊy cay cay n¬i khãe m¾t, vµ trong lßng t«i chît thæn thøc: Lµm sao con cã thÓ chia sÎ nçi nhäc nh»n cña mÑ, mÑ ¬i!”
 §äc ®o¹n v¨n, §¹t cho ®ã lµ ph­¬ng thøc miªu t¶, Long cho ®ã lµ ph­¬ng thøc tù sù, Quang cho ®ã lµ ph­¬ng thøc biÓu c¶m. Khi nghe c¸c b¹n ph¸t biÓu, c« gi¸o nhËn xÐt: Ch­a cã ý kiÕn nµo ®óng.
 Theo em, v× sao c« gi¸o nhËn xÐt nh­ vËy? Ph¶i tr¶ lêi nh­ thÕ nµo cho ®óng?
Bµi 2
Cho ®o¹n v¨n tù sù sau:
 “ S¸ng nay, giã muµ ®«ng b¾c trµn vÒ. VËy mµ khi ®i häc, t«i l¹i quªn mang theo ¸o Êm. Bçng nhiªn, t«i nh×n thÊy mÑ xuÊt hiÖn víi chiÕc ¸o len trªn tay. MÑ xin phÐp c« gi¸o cho t«i ra ngoa× líp råi giôc t«i mÆc ¸o. §©y lµ c¸i ¸o mÑ ®· ®an tÆng t«i tõ mïa ®«ng n¨m ngo¸i. Kho¸c chiÕc ¸o vµo, t«i thÊy thËt Êm ¸p. T«i muèn nãi thµnh lêi: “ Con c¶m ¬n mÑ!”
 H·y bæ sung thªm ph­¬ng thøc miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®Ó viÕt l¹i ®o¹n v¨n trªn cho sinh ®éng ( kh«ng thay ®æi ®Ò tµi ®o¹n v¨n).
Bµi 3:
 H·y chuyÓn nh÷ng c©u kÓ sau ®©y thµnh nh÷ng c©u kÓ cã ®an xen yÕu tè miªu t¶ hoÆc yÕu tè biÓu c¶m:
T«i nh×n theo c¸i bãng cña th»ng bÐ ®ang khuÊt dÇn phÝa cuèi con ®­êng.
T«i ng­íc nh×n lªn, thÊy hµng ph­îng vÜ ®· në hoa tù bao giê.
Nghe tiÕng hß cña c« l¸i ®ß trong bãng chiÒu tµ, lßng t«i chît buån vµ nhí quª.
C« bÐ lÆng lÏ dâi theo c¸nh chim nhá trªn bÇu trêi.
(* Mçi tr­êng hîp cã thÓ bæ sung 1-2 c©u).
Bµi 4:
 Cho ®o¹n v¨n tù sù sau:
 “ Mét buæi chiÒu, nh­ th­êng lÖ, t«i x¸ch cÇn c©u ra bê s«ng. Bçng nhiªn t«i nh×n thÊy mét cËu bÐ tr¹c tuæi m×nh ®· ngåi c©u ë ®ã tõ bao giê. T«i ®Þnh lªn tiÕng chµo lµm quennh­ng v× ng¹i nªn l¹i th«i. ThÕ lµ t«i lÆng lÏ lïi xa mét qu·ng, bu«ng c©u nh­ng thØnh tho¶ng vÉn liÕc m¾t nh×n trém cËu ta. Lãng ngãng thÕ nµo, t«i ®Ó tuét c¶ hép måi r¬i xuèng s«ng. Ng¸n ngÈm, t«i cuèn cÇn c©u, ®Þnh ra vÒ. Ch­a kÞp ®øng dËy, t«i ®· nh×n thÊy cËu bÐ ®øng sõng s÷ng ngay tr­íc mÆt. Trªn tay cËu ta lµ mét hép måi ®Çy. CËu ta l¼ng lÆng san nöa sè måi cho t«i. ThÕ lµ chóng t«i lµm quen víi nhau.”
 H·y thªm c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®Ó viÕt l¹i ®o¹n v¨n tù sù trªn sao cho sinh ®éng vµ hÊp dÉn h¬n.
( *Gîi ý:
Bæ sung yÕu tè miªu t¶;
+ Khung c¶nh thiªn nhiªn: n¾ng, giã, dßng s«ng, tiÕng c¸ ®íp måi
+ H×nh ¶nh ng­êi b¹n míi: g­¬ng mÆt, n­íc da, mai tãc, trang phôc
Bæ sung yÕu tè biÓu c¶m: th¸i ®é ng¹c nhiªn, sù tß mß vÒ cËu bÐ, sù bùc m×nh khi ®¸nh r¬i hép måi.)
Bµi tập về nhµ
 ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 7 – 10 c©u kÓ l¹i mét buæi tèi thø bÈy ë gia ®×nh em ( Cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m)
 *****************************************************
Ngµy so¹n: 21/11/2015
 Tuần 11
ÔN TẬP CÁC VĂN BẢN NƯỚC NGOÀI
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
 Gióp HS: 
- Cñng cè l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vµ n©ng cao n¨ng lùc c¶m thô c¸i hay cña t¸c phÈm. 
- RÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô th«ng qua mét sè bµi tËp.
B. ChuÈn bÞ:
	GV: §äc tµi liÖu - so¹n bµi
	HS: ¤n c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n 
C. Ho¹t ®éng D¹Y – HäC:
 * æn ®Þnh tæ chøc:
 * KiÓm tra bµi cò:
	 Kt bµi tËp cña HS.
 * Bµi míi:
I. V¨n b¶n: C« bÐ b¸n diªm
1. T¸c gi¶: 
Nhµ v¨n §an M¹ch Hanx Cri-xti-an An-®Ðc-xen(1805-1875) næi tiÕng chuyªn viÕt chuyÖn cho thiÕu nhi.¤ng cã thÓ dùa theo nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch ®îc lu truyÒn trong d©n gian ®Ó viÕt l¹i nhng còng nhiÒu truyÖn «ng tù s¸ng t¸c míi hoµn toµn. Dï theo c¸ch nµo th× nh÷ng c©u chuyÖn cña «ng còng ®îc c¸c b¹n nhá kh¾p n¬i trªn thÕ giíi (trong ®ã cã VN) hoan nghªnh nhiÖt liÖt. C¸c n/v cña «ng ®«i khi ë trong nh÷ng hoµn c¶nh rÊt th¬ng t©m nhng nh×n chung truyÖn cña «ng lu«n lÊp l¸nh thø ¸nh s¸ng l·ng m¹n k× ¶o, kÕt thóc cã hËu, mang ®Õn cho b¹n ®äc niÒm tinh vµ ty ®èi víi c/s.
2. Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: 
§o¹n trÝch cho ta thÊy 1 NT kÓ chuyÖn hÊp dÉn, c¸c t×nh Õt ®îc s¾p xÕp, miªu t¶ hîp lÝ, thñ ph¸p l·ng m¹n ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ khiÕn cho c¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm tuy rÊt th¬ng t©m nhng kh«ng bi th¶m, ®Ó l¹i nhiÒu d vÞ, c¶m xóc tèt ®Ñp trong lßng b¹n ®äc. GV HD HS lµm BT. 
3. C©u hái vµ bµi tËp:
C©u 1. Trong truyÖn, c« bÐ ®· cã 4 lÇn quÑt diªm, t¬ng øng víi 4 giÊc m¬. C« bÐ ®· m¬ thÊy nh÷ng g×?
§äc truyÖn “C« bÐ b¸n diªm”, ta c¶m thÊy nh An-®Ðc-xen ®ang dÉn chóng ta ®i theo con ®êng b¸n diªm cña 1 em bÐ nghÌo khæ, bÊt h¹nh, må c«i mÑ. §Çu trÇn, ch©n ®Êt, em lñi thñi bíc ®i trong ®ªm gi¸o thõa “rÐt d÷ déi, tuyÕt r¬i”. PhÇn c¶m ®éng nhÊt, thÊm ®Ém tinh thÇn nh©n ®¹o nhÊt lµ khi An-®Ðc-xen nãi vÒ nh÷ng giÊc m¬ cña em bÐ.
RÐt qu¸, tèi t¨m vµ c« ®¬n, em “®¸nh liÒu” 1 que. “Que diªm thø nhÊt s¸ng rùc nh than hång” lµm cho em tëng chõng nh “®ang ngåi tríc 1 lß sëi b»ng s¾t cã nh÷ng h×nh næi b»ng ®ång bãng nho¸ng”.
Que diªm thø 2 bïng ch¸y, em m¬ ®îc sèng trong 1 m¸i nhµ ªm Êm cã “tÊm rÌm b»ng v¶i mµu”, cã 1 m©m cç sang träng. Bµn ¨n cã kh¨n tr¶i bµn tr¾ng tinh, cã b¸t ®Üa sø quý gi¸, cã ngçng quay...Em ®ang bông ®ãi, cËt rÐt, nªn em m¬ thÊy “ngçng nh¶y ra khái ®Üa vµ mang c¶ dao ¨n, phãng sÕt c¾m trªn lng tiÕn vÒ phÝa em”...
Que diªm thø 3 quÑt lªn. Em bÐ thÊy hiÖn lªn 1 c©y th«ng n«-en ®îc trang trÝ léng lÉy víi hµng ngµn ngän nÕn s¸ng rùc, lÊp l¸nh trªn cµnh l¸ xanh t¬i. Em gi¬ tay víi vÒ phÝa c©y n«-en th× diªm t¾t. Em m¬ thÊy c¸c ngän nÕn bay cao lªn m·i råi “biÕn thµnh nh÷ng ng«i sao trªn trêi.”
Que diªm thø t bïng ch¸y, ¸nh löa xanh to¶ ra. Em bÐ m¬ nh×n thÊy râ rµng bµ em ®ang mØm cêi víi em”. Em bÐ nguyÖn cÇu tha thiÕt: “Ch¸u van bµ, bµ xin thîng ®Õ chÝ nh©n, cho ch¸u vÒ víi bµ...”
Em bÐ quÑt hÕt c¶ bao diªm. Diªm nèi nhau chiÕu s¸ng. §ªm cµng khuya cµng rÐt, tuyÕt cµng phñ dµy mÆt ®Êt. Em bÐ nhËp chên trong m¬. Em thÊy bµ em hiÖn lªn to lín vµ ®Ñp l·o. Bµ néi cÇm tay em, 2 bµ ch¸u “vÒ chÇu Thîng ®Õ”.
C©u 2. Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña giÊc m¬ thø 4 cña em bÐ.
GiÊc m¬ em bÐ m¬ thÊy sau khi lÇn thø t quÑt diªm lµ xóc ®éng nhÊt. Em ch×m dÇn vµo ngän löa xanh. Em “nh×n râ rµng bµ em ®µng mØm cêi víi em”. Em m¬ ®îc sèng l¹i nh÷ng ngµy ªm Êm, hp thêi bÐ th¬ ®îc sèng bªn bµ. Diªm ch¸y s¸ng råi tµn lµm tan giÊc m¬: “Que diªm t¾t phôt, vµ ¶o ¶nh vôt s¸ng trªn khu«n mÆt c« bÐ còng biÕn mÊt”. §· h¬n 1 thÕ kØ tr«i qua, tõ ngµy An-®Ðc-xen viÕt truyÖn (1845), ngêi ®äc kh¾p hµnh tinh gÇn xa, nhÊt lµ nh÷ng b¹n nhá h×nh nh cßn nghe v¨ng v¼ng ®©u ®©y lêi nguyÖn cÇu tha thiÕt cña em bÐ téi nghiÖp: “xin bµ ®õng bá ch¸u ë n¬i nµy...ch¸u van bµ, bµ xin Thîng ®Õ chÝ nh©, cho ch¸u vÒ vÒ víi bµ. Ch¾c Ngêi kh«ng tõ chèi ®©u.”
ChËp chên trong nh÷ng c¬n m¬.§ªm giao thõa cµng vÒ khuy cµng rÐt, tuyÕt phñ dµy c¶ mÆt ®Êt. Tèi t¨m, l¹nh lÏo, c« ®¬n. Em bÐ quÑt hÕt c¶ bao diªm. Ngän löa diªm nèi nhau ch¸y s¸ng. Em thÊy bµ néi hiÖn lªn to lín, hiÒn tõ. Bµ néi cÇm tay em cïng bay lªn cao, cao m·i “ch¼ng cßn ®ãi rÐt, ®au buån nµo ®e do¹” em n÷a. Hai bµ ch¸u ®· “vÒ chÇu Thîng ®Õ”.
Còng nh Tiªn, PhËt, Bôt... trong truyÖn cæ d©n gian ViÖt Nam, Thîng ®Õ trong truyÖn cæ Am-®Ðc-xen lµ 1 biÓu tîng vÒ niÒm tin híng tíi c¸i th¸nh thiÖn v« cïng cao c¶, thiªng liªng, tèt ®Ñp. Thîng ®Õ trong giÊc m¬ chø kh«ng ph¶i thîng ®Õ trong Kinh th¸nh, trong ®¹o gi¸o. M¬ íc cña em bÐ lµ m·i m·i muèn ®îc sèng bªn bµ tron yªn vui Êm no hp, vÜnh biÖt hiÖn thùc ®ãi rÐt, ®au khæ, c«i cót, bíc sangh 1 thÕ giíi hp tèt ®Ñp, ®ã lµ lªn trêi víi Thîng ®Õ chÝ nh©n.
Em bÐ ®· chÕt ®ãi, chÕt rÐt trong ®ªm gi¸o thõa. ThÕ nhng ngêi ®äc vÉn c¶m thÊy em kh«ng chÕt. Nãi vÒ giÊc m¬ em bÐ b¸n diªm, ngßi bót An-®Ðc-xen thÉm ®Ém t×nh nh©n ®¹o.
C©u 3. Ph©n tÝch ý nghÜa h×nh tîng ngän löa – diªm trong truyÖn “CBBD”.
Tham kh¶o:
 §äc truyÖn... ta thÊy h×nh tîng ngän löa lµ h×nh tîng lÊp l¸nh nhÊt. §ã lµ ngän löa cña íc m¬ tuæi th¬ vÒ m¸i Êm gia ®×nh, vÒ Êm no hp, ®îc ¨n ngon mÆc ®Ñp, ®îc vui ch¬i vµ sèng trong t×nh th¬ng. Tõ nh÷ng ngän löa diªm ®· ho¸ thµnh nh÷ng ng«i sao trªn trêi...®Ó soi ®êng cho em bÐ bay lªn ë víi bµ néi trªn Thîng ®Õ.
	Qua ngän löa vµ ng«i sao, An-®Ðc-xen ®· c¶m th«ng, tr©n träng, ngîi ca nh÷ng íc m¬ b×nh dÞ vµ k× diÖu cña tu«i th¬. VÎ ®Ñp nh©n v¨n cña truyÖn “CBBD” chÝnh lµ ë h×nh tîng ngän löa Êy. 
II. V¨n b¶n: §¸nh nhau víi cèi xay giã:
* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: Sù t¬ng ph¶n vÒ mäi mÆt gi÷a §«n Ki-h«-tª vµ Xan-cho Pan-xa trong tiÓu thuyÕ §«n Ki-h«-tª cña XÐc-van-tÐt t¹o nªn 1 cÆp nh©n vËt bÊt hñ trong vh thÕ giíi. §«n Ki-h«-tª thËt nùc cêi nhng c¬ b¶n cã nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng quý; Xan-ch« Pan-xa còng cã nh÷ng mÆt tèt song còng béc lé nhiÒu ®iÓm ®¸ng chª tr¸ch.
* Bµi tËp: Ch©n dung vµ tÝnh c¸ch cña hiÖp sÜ giang hå mÆt bi th¶m §«n-ki-h«-tª vµ Xan-ch« ®îc kh¾c häa nh thÕ nµo?
Ch©n dung vµ tÝnh c¸ch cña hiÖp sÜ giang hå mÆt bi th¶m §«n-ki-h«-tª hiÖn lªn thËt dÝ dám, hµi híc qua viÖc «ng ta lËp chiÕn c«ng ®¸nh nhau víi c¶ cèi xay giã.
Lµ mét hiÖp sÜ ch©n chÝnh nªn võa nh¸c tr«ng thÊy nh÷ng tªn khæng lå hung tîn, nghªnh ngang trªn c¸nh ®ång (nh÷ng chiÕc cèi xay giã v« tri) lµ m¸u hiÖp sÜ trong ngêi l·o s«i lªn ngay. Hµnh ®éng ®¸nh nhau víi cèi xay giã nãi lªn tÝnh c¸ch dòng c¶m, träng danh dù hiÖp sÜ nhng ®ång thêi l¹i lµ mét viÖc lµm ®iªn rå, kh«ng cßn tØnh t¸o cña ngêi ®ang mª muéi, ®ang hoang tëng, nh×n gµ hãa cuèc.
Cßn Xan-ch« lµ mét n«ng d©n tØnh t¸o, cã ®Çu ãc thùc tÕ, thÝch cã lîi cho m×nh, thêng nghÜ vÒ viÖc riªng cña m×nh, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quyÒn lîi vËt chÊt tríc m¾t. Xan-ch« tin nh÷ng ®iÒu chñ nãi mµ b¸c cho lµ ®óng: ®îc rªn khi bÞ ®au, ®îc ¨n uèng tù do, ®îc thu chiÕn lîi phÈm sau chiÕn th¾ng cña chñ. Nhng b¸c cßn lµ ngêi thÝch nhµn, thÝch lîi, thÝch oai, thÝch danh väng h·o huyÒn (§«n-ki-h«-tª høa cho b¸c lµm chóa ®¶o). B¸c c¶m thÊy c¸i nghÒ lµm gi¸m m· chu du thiªn h¹ nµy tuy cã nguy hiÓm nh÷ng kh«ng ®Ðn nçi vÊt v¶.
Hai nh©n vËt mét chñ - mét tí, mét thÇy – mét trß nµy lu«n ®îc ®Æt c¹nh nhau, cã mÆt bªn nhau, song hµnh trªn nh÷ng chÆng ®êng lang thang ®i kiÕm chuyÖn bÊt b×nh ®Ó ra tay gi¶i quyÕt. Nh÷ng nÐt t¬ng ph¶n tõ ngo¹i h×nh ®Õn tÝnh c¸ch cña 
cÆp bµi trïng Êy cµng lµm næi bËt tõng bøc ch©n dung v« tiÒn kho¸ng hËu cña mçi ngêi. Nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña tõng nh©n vËt l¹i ®îc bæ sung cho nhau ®Ó t¹o thµnh cÆp bµi trïng v« cïng thó vÞ vµ bÊt diÖt.
* Hưíng dÉn häc ë nhµ:
- N¾m v÷ng néi dung «n tËp + Hoµn thiÖn bµi tËp.
Bµi 9 Cñng cè v¨n b¶n “ChiÕc l¸ cuèi cïng”
Néi dung:
I/ KiÕn thøc cÇn nhí:
TruyÖn ChiÕc l¸ cuèi cïng lµ cuéc chiÕn ®Êu ®Ó giµnh l¹i sù sèng cho Gi«n xi b»ng t×nh yªu th­¬ng cña Xiu vµ cô B¬men.
Quan niÖm nh©n v¨n cña O Henri vÒ mét kiÖt t¸c nghÖ thuËt qua h×nh ¶nh chiÕc l¸ cuèi cïng.
NghÖ thuËt: kÕt cÊu ®¶o ng­îc t×nh huèng hai lÇn, kÕt thóc truyÖn bÊt ngê vµ nhiÒu d­ vÞ.
II/ LuyÖn tËp:
Gi«n -xi ®· nãi khi ng¾m nh×n chiÕc l¸ mµ cô B¬-men vÏ: “ Muèn chÕt lµ mét téi”nh­ng cô B¬-men ®· ®¸nh ®æi sinh m¹ng cña m×nh ®Ó vÏ nªn chiÕc l¸ nµy. §iÒu t­ëng nh­ m©u thuÉn nµy ®· g©y cho em nh÷ng suy nghÜ g×?
(* HS cã thÓ cã nhiÒu lý gi¶i nh­ng nh×n chung cã thÓ tr¶ lêi b»ng gîi ý : Cô B¬-men lùa chän c¸i chÕt v× ng­êi kh¸c, c¸i chÕt Êy gieo mÇm cho sù sèng, nã håi sinh ý thøc sèng cho Gi«n- xi..)
BÝ mËt vÒ chiÕc l¸ cuèi cïng chØ ®­îc tiÕt lé ë phÇn kÕt cña c©u chuyÖn. H·y chØ ra ý nghÜa nghÖ thuËt cña c¸ch kÕt thóc truyÖn nµy?
( - T¹o ra sù bÊt ngê cho ng­êi ®äc, khiÕn cho truyÖn trë nªn hÊp dÉn ®Õn nh÷ng dßng cuèi cïng.
Gióp ta chøng kiÕn sù lo l¾ng, quan t©m ®Õn xãt xa cña Xiu giµnh cho Gi«n- xi.
KhiÕn ta nghÜ tíi mét triÕt lý thËt ®Ñp vµ giµu tÝnh nh©n v¨n: cuéc sèng cßn Èn chøa bao ®iÒu ®Ñp ®Ï mµ chóng ta ch­a biÕt ®Õn .)
3 .Chi tiÕt nµo trong truyÖn khiÕn em xóc ®éng nhÊt? V× sao?
Bµi 10 LuyÖn tËp lËp dµn ý
bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m
Néi dung:
KiÕn thøc cÇn ghi nhí:
LËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m tøc lµ lËp mét chuçi sù viÖc kÕ tiÕp nhau, cã më ®Çu, cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, cã ®Ønh ®iÓm vµ cã kÕt thóc.
Dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m chñ yÕu vÉn lµ dµn ý mét bµi v¨n tù sù cã 3 phÇn: MB, TB, KB.
Khi kÓ vÒ sù viÖc vµ con ng­êi, cÇn kÕt hîp víi c¸c yÕu tè ë miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®Ó c©u chuyÖn sinh ®éng vµ s©u s¾c h¬n. Song chó ý, yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m nªn sö dông trong bµi sao cho phï hîp.
II. LuyÖn tËp:
Bµi 1:
 Cho ®Ò v¨n sau: “H·y kÓ l¹i mét kû niÖm ®¸ng nhí cña em ®èi víi mét con vËt nu«i mµ em yªu thÝch”.
Mét b¹n HS ®· triÓn khai phÇn th©n bµi nh­ sau:
 - ý 1: Gµ lai tre kh«ng ®­îc bè mÑ t«i ®Ó ý ®Õn ( xen yÕu tè biÓu c¶m)
 - ý 2: LÝ do gµ lai tre xuÊt hiÖn ë nhµ t«i.( Miªu t¶ mµu l«ng cña gµ, d¸ng vÎ cña gµ)
 - ý 3: em bÐ ( em t«i) ®­îc ¨n bét quÊy víi lßng ®á trøng. C¶ nhµ khen gµ lai tre.( miªu t¶: mµu s¾c, h×nh ¶nh nh÷ng qu¶ trøng gµ, biÓu c¶m: qua lêi khen cña mäi ng­êi, c¶m xóc trµo d©ng trong t«i)
- ý 4: BÊt ngê ph¸t hiÖn gµ lai tre ®Î trøng, qua mét ngµy t×m gµ v× t­ëng gµ l¹c mÊt ( xen yÕu tè biÓu c¶m vµ miªu t¶)
1. Em cã t¸n thµnh c¸ch triÓn khai ®Ò bµi nh­ b¹n HS trªn ®©y kh«ng? V× sao?
( *s¾p xÕp ý lén xén > s¾p xÕp l¹i: 2- 1- 4- 3)
Bµi 2
LËp dµn ý cho ®Ò v¨n: “H·y kÓ vÒ mét viÖc em ®· lµm khiÕn bè mÑ em rÊt vui lßng?
Bµi 11 Cñng cè v¨n b¶n “Hai c©y phong”
Néi dung:
I/ KiÕn thøc c¬ b¶n:
§o¹n trÝch n»m ë phÇn më ®Çu cña t¸c phÈm- cã vai trß dÉn nhËp, t¹o kh«ng khÝ cho t¸c phÈm. §ång thêi, qua viÖc giíi thiÖu hai c©y phong do thÇy §uy-sen trång- t¸c gi¶ ®· khÐo lÐo gîi ra nh©n vËt chÝnh còng nh­ chñ ®Ò t¸c phÈm.
V¨n b¶n miªu t¶ vÎ ®Ñp rÊt sinh ®éng cña hai c©y phong tõ c¶m nhËn ®Çy rung ®éng vµ nghÖ sÜ cña ng­êi kÓ chuyÖn- ng­êi ®· ®Ó l¹i tuæi trÎ cña m×nh bªn gèc c©y phong.
NghÖ thuËt: c¸i nh×n héi häa, nghÖ thuËt nh©n hãa, nh÷ng liªn t­ëng t¸o b¹o vµ ®Çy chÊt th¬.
II/ LuyÖn tËp:
Ng­êi kÓ chuyÖn miªu t¶ hai c©y phong tõ thêi gian qu¸ khø hay hiÖn t¹i? ý nghÜa nghÖ thuËt cña c¸ch miªu t¶ nµy lµ g×?
(* Ng­êi kÓ chuyÖn miªu t¶ hai c©y phong tõ ®iÓm nh×n cña thêi gian hiÖn t¹i: nhiÒu n¨m ®· tr«i qua, cho ®Õn tËn ngµy nay®ång thêi còng miªu t¶ tõ ®iÓm nh×n cña thêi gian qu¸ khø: thuë Êy, n¨m häc cuèi cïng, tr­íc khi b¾t ®Çu nghØ hÌ.Trong c¶m nhËn cña t«i, h×nh ¶nh hai c©y phong vÉn ®Ñp ®Ï nguyªn vÑn bÊt chÊp mäi thay ®æi, nã vÉn m·i thuéc vÒ mét thÕ giíi ®Ñp ®Ï, nã trë thµnh mét phÇn ®Ñp nhÊt trong cuéc ®êi ng­êi häa sÜ.)
Nh÷ng ®Æc ®iÓm g× cña hai c©y phong khiÕn ng­êi kÓ chuyÖn lu«n nhí vµ mong ­íc ®­îc trë vÒ bªn nã ®Ó l¾ng nghe tiÕng l¸ reo cho ®Õn khi say s­a ng©y ngÊt?
(* §©y lµ c©u hái më, ngay c¶ ng­êi kÓ chuyÖn còng c¶m thÊy kh«ng biÕt gi¶i thÝch ra sao, song vÒ c¬ b¶n, hai c©y phong hiÖn lªn qua hai vÎ ®Ñp chÝnh : chóng cã tiÕng nãi riªng vµ h¼n ph¶i cã mét t©m hån riªng, chan chøa nh÷ng lêi ca ªm dÞu ( DC: SGK); hai c©y phong trªn ®åi cao, khi bän trÎ trÌo lªn ®ã, mét thÕ giíi ®Ñp ®Ï v« ngÇn -> hai c©y phong chÝnh lµ hiÖn th©n cho nh÷ng g× ®Ñp ®Ï nhÊt cña tuæi th¬: bÝ Èn, trµn ®Çy rung ®éng tinh tÕ, kh¸t khao..)
3. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi ®äc xong v¨n b¶n “Hai c©y phong.”
Bµi 12 ¤n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam
Néi dung:
I. KiÕn thøc c¬ b¶n:
- Bèn v¨n b¶n truyÖn kÝ hiÖn ®¹i VN häc ë líp 8 ®Òu thuéc giai ®o¹n 1900 – 1945, ®Òu cã néi dung hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c.
- C¸c v¨n b¶n Trong lßng mÑ, Tøc n­íc vì bê, L·o H¹c, ®Òu lÊy ®Ò tµi vÒ con ng­êi vµ cuéc sèng x· héi ®­¬ng thêi, ®Òu ®i s©u miªu t¶ sè phËn cùc khæ cña nh÷ng con ng­êi bÞ vïi dËp. §ã lµ c¸c t¸c phÈm ®­îc viÕt b»ng tÊm lßng ®ång c¶m s©u s¾c, b»ng th¸i ®é tr©n träng, n©ng niu vÎ ®Ñp t©m hån, phÈm chÊt cao quý cña ng­êi lao ®éng.
- C¸c t¸c phÈm kh¸c nhau vÒ thÓ lo¹i, c¸ch thÓ hiÖn, mµu s¾c vµ sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi tr÷ t×nh còng kh«ng hoµn toµn nh­ nhau.
II. LuyÖn tËp:
Ph©n tÝch tinh thÇn nh©n ®¹o cña ba v¨n b¶n ®· ®­îc häc: “ Trong lßng mÑ”, “Tøc n­íc vì bê”, “L·o H¹c”.
( *Cã thÓ ph©n tÝch qua nh÷ng mÆt c¬ b¶n:
DiÔn t¶ mét c¸ch ch©n thùc vµ c¶m ®éng nh÷ng nçi ®au, nh÷ng bÊt h¹nh cña con ng­êi.
Tè c¸o nh÷ng g× tµn ¸c, xÊu xa chµ ®¹p lªn quyÒn sèng, nh©n phÈm cña con ng­êi.
Tr©n träng vÎ ®Ñp nh©n phÈm, t©m hån phong phó cña con ng­êi trong c¸c t×nh thÕ nghiÖt ng·.
Tr×nh bµy sù kh¸c nhau vÒ mÆt thÓ lo¹i, ph­¬ng thøc biÓu ®¹t, néi dung chñ yÕu, ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña ba v¨n b¶n trªn.
ViÕt mét bµi v¨n ng¾n tr×nh bµy c¶m nghÜ, Ên t­îng cña em vÒ mét nh©n vËt hoÆc mét ®o¹n v¨n nµo ®ã trong ba v¨n b¶n trªn.
Ngày soạn: 2/12/2015
 Tuần 13 ÔN TẬP CÁC PHÉP TU TỪ
 ( Nói quá và nói giảm, nói tránh)
A. Mục tiêu cần đạt.
 - HS nắm chắc kiến thức về các phép tu từ : nói quá và nói giảm, nói tránh.
 - Rèn kĩ năng nhận biết và phân tích tác dụng của phép tu từ nói quá và nói giảm, nói tránh.
 - Biết sử dụng đúng đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp.
B. Chuẩn bị.
 GV : Soạn bài, n/c TL liên quan
 Hs : Chuẩn bị theo hướng dẫn của GV.
C. Tiến trình lên lớp.
 1. Ổn định t/c :
 2. KTBC : Kể tên các phép tu từ đã học ở lớp 8 ?
 3. Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
NỘI DUNG
? Thế nào là nói quá ? 
? Nói quá và nói khoác giống và khác nhau ntn ? 
? Cần chú ý điều gì khi sử dụng nói quá trong giao tiếp ?
? T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ cho biÕt hiÖu qu¶ diÔn ®¹t cña chóng trong c¸c vÝ dô sau ®©y: 
?T×m c¸c thµnh ng÷ cã sö dông biÖn ph¸p nãi qu¸ ®Ó diÔn ®¹t c¸c ý sau ®©y råi ®Æt c©u víi thµnh ng÷ Êy:
Ch¾t läc, chän lÊy c¸i quÝ gi¸, tinh tóy trong nh÷ng c¸i t¹p chÊt kh¸c.
KhuÕch tr­¬ng, cæ ®éng, lµm ån µo.
 Sî h·i, khiÕp ®¶m ®Õn møc mÆt t¸i mÐt.
Lu«n kÒ c¹nh bªn nhau hoÆc g¾n bã chÆt chÏ, kh¨ng khÝt víi nhau.
Gan d¹, dòng c¶m, kh«ng nao nóng tr­íc khã kh¨n hiÓm nguy.
Gièng hÖt nhau ®Õn møc t­ëng chõng nh­ cïng mét thÓ chÊt
- HS lên bảng làm cá nhân 
- HS khác nhận xét.
GV bổ sung và chuẩn xác kiến thức.
a. ChÝnh bän nµy còng ®ang ch¹y long tãc g¸y lªn v× chuyÖn dÇu mì ®Êy.
b. Nã häc dèt cã chu«i (®u«i) thÕ th× cßn biÕt lµm g× mµ tr«ng mong cËy nhê.
c. Mét cËu ng­êi ®Þa ph­¬ng ®­îc giíi thiÖu lµ du kÝch nh­ng nom mÆt bóng ra s÷a.
d. Th»ng bÐ cø nh­ con ong c¸i kiÕn, suèt ngµy ch¨m ch¾m vµo s¸ch vë.
? Thế nào là nói giảm, nói tránh?
 - Lấy VD minh hoạ?
? Nêu các cách nói giảm, nói tránh thường gặp ?
 Bµi 1: T×m biÖn ph¸p nãi gi¶m nãi tr¸nh trong c¸c c©u sau vµ cho biÕt ý nghÜa cña nã.
- GV hướng dẫn HS làm BT 
- Thảo luận cặp và lên bảng làm BT.
a. Trong nh÷ng n¨m qua sè ng­êi m¾c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ chÕt v× c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm gi¶m dÇn.
b. Sau trËn b·o, c©y cèi trong v­ên chÕt hÕt c¶.
c. Qu©n triÒu ®×nh ®· ®èt rõng ®Ó giÕt chÕt ng­êi thñ lÜnh nghÜa qu©n ®ã, khëi nghÜa bÞ dËp t¾t.
a. Anh cø chuÈn bÞ ®i, bµ cô cã thÓ chÕt trong nay mai th«i. 
b. ¤ng Êy muèn anh ®i khái n¬i nµy.
c. Bè t«i lµm ng­êi g¸c cæng cho nhµ m¸y.
d. CËu Êy bÞ bÖnh ®iÕc tai, mï m¾t.
®. MÑ t«i lµm nghÒ nÊu ¨n.
e. ¤ng gi¸m ®èc chØ cã mét ng­êi ®Çy tí.
A.Kiến thức cơ bản.
I. Nãi qu¸
1. Kh¸i niÖm. 
2. Ph©n biÖt biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ víi nãi kho¸c.
- Gièng nhau: Nãi phãng ®¹i qui m«, tÝnh chÊt, møc ®é cña sù vËt, sù viÖc, hiÖn t­îng.
- Kh¸c nhau:
 + Nãi kho¸c: lµm cho ng­êi nghe tin vµo n÷ng ®iÒu kh«ng cã thùc.
 + Nãi qu¸: nh»m nhÊn m¹nh, lµm næi bËt b¶n chÊt cña sù thËt gióp ng­êi nghe nhËn thøc sù thùc râ rµng h¬n; t¨ng søc biÓu c¶m.(cho HS lÊy vd ®Ó so s¸nh) 
 3. Nh÷ng l­u ý khi sö dông nãi qu¸ trong giao tiÕp:
- CÇn thËn träng khi sö dông nãi qu¸, ®Æc biÖt khi giao tiÕp víi ng­êi trªn, ng­êi lín tuæi.
- BiÖn ph¸p nãi qu¸ th­êng ®­îc sö dông kÌm víi biÖn ph¸p tu tõ so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô. VÝ dô: RÎ nh­ bÌo, nhanh nh­ c¾t
4. LuyÖn tËp:
Bµi 1
a. §éi trêi, ®¹p ®Êt ë ®êi
 Hä Tõ, tªn H¶i vèn ng­êi ViÖt §«ng.
 b. Chó t«i Êy µ, ®¹n b¾n vµo lç mòi chó hØ ra lµ chuyÖn th­êng!
 c. Søc «ng Êy cã thÓ v¸ trêi lÊp biÓn.
d. Ng­êi say r­îu mµ ®i xe m¸y th× tÝnh m¹ng nh­ ngµn c©n treo sîi tãc.
e. TiÕng h¸t ¸t tiÕng bom.
Bµi 2:
- G¹n ®ôc kh¬i trong, §¸nh trèng khua chiªng, MÆt c¾t kh«ng cßn giät m¸u, Nh­ h×nh víi bãng, Gan vµng d¹ s¾t, Nh­ hai giät n­íc.)
Bµi 3: T×m 5 thµnh ng÷ cã sö dông biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ ®Æt c©u víi mçi thµnh ng÷ ®ã.
 - Trắng như trứng gà bóc.
=> Bạn Lan có nước da trắng như trứng gà bóc.
BT 4: Gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c biÖn ph¸p nãi qu¸ ®­îc sö dông trong nh÷ng c©u sau:
a. Ch¹y long tãc g¸y: vÊt v¶, ®Õn chç nµy chç nä ®Ó lo toan c«ng viÖc.
b. Dèt cã chu«i: qu¸ dèt vµ ®Ó lé c¸I dèt ra, kh«ng che næi.
c. MÆt bóng ra s÷a: mÆt non choÑt, cßn trÎ m¨ng.
d.Con ong c¸i kiÕn: siªng n¨ng, ch¨m chØ, cÇn mÉn, chÞu khã trong c«ng viÖc.
II. Nãi gi¶m nãi tr¸nh (Nh· ng÷, uyÓn ng÷)
1. Kh¸i niÖm: 
 VD: Ch¸u bÐ ®· bít ®i ngoµi ch­a?
2. Mét sè c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh th­êng gÆp.
a. Sö dông c¸c tõ ®ång nghÜa H¸n viÖt
 - ChÕt: tõ trÇn, t¹ thÕ
 - Ch«n: mai t¸ng, an t¸ng
 b. Sö dông hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa th«ng qua c¸c h×nh thøc Èn dô, ho¸n dô.
 VD: B¸c ®· lªn ®­êng theo tæ tiªn.
 c. Phñ ®Þnh tõ tr¸i nghÜa.
 VD: XÊu: ch­a ®Ñp, ch­a tèt.
d. Nãi trèng
 VD: ¤ng Êy chØ nay mai th«i.
3.Nãi gi¶m nãi tr¸nh chñ yÕu ®­îc dïng trong lêi nãi hµng ngµy, VB chÝnh luËn, VB nghÖ thuËt...
4. Bµi tËp:
 Bµi 1: 
a. ChØ ®Õn