Giáo án Tin học khối 8 - Tiết 45: Cấu trúc lặp không xác định

TIẾT 45: CẤU TRÚC LẶP KHÔNG XÁC ĐỊNH
I MỤC TIÊU
1. Kiến thức
	- Hiểu nhu cầu cần có cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước trong ngôn ngữ lập trình.
- Hiểu ngôn ngữ lập trình dùng cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước để chỉ dẫn máy tính thực hiện lặp đi lặp lại công việc đến khi một điều kiện nào đó được thoả mãn.
2. Kỹ năng
	- Xác định được hoạt động lặp không xác định
	- Viết đúng cú pháp câu lệnh while..do
3. Thái độ
- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác, tư duy khoa học trong cuộc sống.
 4. Năng lực hướng tới
	- Sử dụng câu lệnh while ..do để giải quyết các tình huống có thực trong thực tế.
	- Diễn tả thuật toán cấu trúc lặp không xác định trên ngôn ngữ lập trình.
	- Năng lực công nghệ thông tin
	- Năng lực giao tiếp, hợp tác.
II. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ YÊU CẦU CẦN ĐẠT.
Nội dung
Loại câu hỏi /Bài tập
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
1. Cấu trúc lặp không xác định
Câu hỏi/ Bài tập định tính 
HS lấy được một số VD việc sử dụng cấu trúc lặp không xác định trong giải quyết BT 
HS chỉ ra và giải thích được cấu trúc lặp không xác định trong một mô tả TT cụ thể 
HS vận dụng cấu trúc lặp không xác định để mô tả thuật toán của một bài toán quen thuộc 
HS vận dụng cấu trúc lặp không xác định để mô tả thuật toán của một bài toán mới 
Bài tập định lượng 
Bài tập thực hành 
2. Câu lệnh While .. do
Câu hỏi/ Bài tập định tính 
HS mô tả cấu trúc, ý nghĩa lệnh While ..do
HS chỉ ra các thành phần của một câu lệnh Whlie .. do
Bài tập định lượng 
HS biết cơ chế hoạt động của câu lệnh lặp không xác định
HS biết cơ chế hoạt động của câu lệnh lặp không xác định để giải thích được hoạt động một tập lệnh cụ thể chứa While..do
HS viết được câu lệnh câu lệnh lặp không xác định để thực hiện một tình huống quen thuộc
HS viết được câu lệnh câu lệnh lặp không xác định để thực hiện một tình huống mới
Bài tập thực hành 
HS sửa lỗi câu lệnh lặp không xác định trong chương trình quen thuộc có lỗi
HS vận dụng câu lệnh lặp không xác định kết hợp với các lệnh khác đã học để viết chương trình hoàn chỉnh giải quyết vấn đề tình huống quen thuộc
HS vận dụng câu lệnh lặp không xác định kết hợp với các lệnh khác đã học để viết chương trình hoàn chỉnh giải quyết vấn đề tình huống mới.
III. PHƯƠNG PHÁP
- Phát hiện, giải quyết vấn đề
- Thuyết trình, vấn đáp
- Thảo luận nhóm
IV. CHUẨN BỊ
Giáo viên
- Nghiên cứu kỹ chuẩn kiến thức, kĩ năng
- Tham khảo sách giáo khoa, các tài liệu có liên quan
- Chuẩn bị tình huống có trong thực tế
2. Học sinh: SGK, Sách vở, dụng cụ học tập
3. Phương tiện dạy học: Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập
V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
Ổn định lớp (1 phút)
Ổn định tổ chức. Kiểm tra sĩ số và tác phong của học sinh.
Bài mới
Hoạt động khởi động: (5 phút)
Mục đích
- Phát triển phẩm chất thân thiện, uống nước nhớ nguồn.
 b) Nội dung: Bạn Long gọi điện hẹn Trang tới thăm nhà cô giáo cũ vào chủ nhật tới. Nhưng Trang không nhấc máy, Long quyết định gọi thêm một lần nữa, Trang cũng không nhấc máy, sau đó cứ 10 phút Long gọi 1 lần cho đến khi có người nhấc máy. 
Trả lời các câu hỏi
	- Nêu các hoạt động lặp
	- Khi nào thì hoạt động lặp được dừng lại?
 c) Dự kiến sản phẩm hoạt động của HS
	- Xác định được các hoạt động lặp
	- Nêu được điều kiện kết thúc hoạt động lặp
 d) Cách thức tổ chức hoạt động
	- GV giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS chia nhóm và xem nội dung
	- HS thực hiện nhiệm vụ, thảo luận.
	- Báo cáo kết quả.
	- GV: Chốt.
	Là HS chúng ta phải biết nhớ ơn thầy cô giáo đã dạy chúng ta những năm qua. Thường xuyên thăm nhà thầy cô giáo cũ. 
	Hoạt động lặp là gọi điện
	Điều kiện kết thúc hoạt động lặp là có người nhấc máy.
Khi viết chương trình máy tính cũng vậy, để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện các công việc được lặp lại nhiều lần cần cấu thúc lặp với số lần chư biết trước. 
Hoạt động hình thành kiến thức: (20 phút)
Mục đích
	- Hiểu nhu cầu cần có cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước trong ngôn ngữ lập trình.
- Hiểu ngôn ngữ lập trình dùng cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước để chỉ dẫn máy tính thực hiện lặp đi lặp lại công việc đến khi một điều kiện nào đó được thoả mãn.
	b) Nội dung
	- Tìm hiểu bài toán tính tổng s=1+2+....N sao cho s<1000.
	- Sử dụng câu lệnh while..do để giải quyết bài toán.
	c) Dự kiến sản phẩm hoạt động của HS
	- Ghi lại được cú pháp câu lệnh lặp, viết được chương trình.
	d) Cách thức tổ chức hoạt động
	- GV giao nhiệm vụ:
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Nội dung 
* GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK và cho các ví dụ về các hoạt động hằng ngày có liên quan đến câu lệnh lặp chưa biết trước
* HS: Làm theo yêu cầu của GV 
* GV: Đưa ra ví dụ: 
Nếu cộng lần lượt n số tự nhiên đầu tiên (n = 1, 2, 3,...), cần cộng bao nhiêu số tự nhiên đầu tiên để ta nhận được tổng Tn nhỏ nhất lớn hơn 1000?
* GV: Tìm hiểu các bước của thuật toán trong ví dụ này
* HS: Suy nghĩ và trả lời theo yêu cầu của GV
GV: Nêu hoạt động lặp trong thuật toán trên.
HS: Trả lời
GV: Hoạt động cộng thực hiện khi nào?
HS: Trả lời.
GV: Hoạt động cộng kết thúc khi nào?
HS: Trả lời.
GV: Theo thuật toán trên, ta đưa các điều kiện và hoạt động vào sơ đồ khối sau:
* HS: Chú ý nghe giảng
1. Lệnh lặp với số lần chưa biết trước 
Ví dụ 1: Nếu cộng lần lượt n số tự nhiên đầu tiên (n = 1, 2, 3,...), cần cộng bao nhiêu số tự nhiên đầu tiên để ta nhận được tổng Tn nhỏ nhất lớn hơn 1000?
Thuật toán:
Kí hiệu S là tổng cần tìm và ta có thuật toán như sau:
- Bước 1. S ¬ 0, n ¬ 0.
- Bước 2. Nếu S ≤ 1000, n ¬ n + 1; ngược lại chuyển tới bước 4.
- Bước 3. S ¬ S + n và quay lại bước 2.
- Bước 4. In kết quả : S và n là số tự nhiên nhỏ nhất sao cho S > 1000. Kết thúc thuật toán.
* Nhận xét: Cách mô tả hoạt động lặp trong các ví dụ trên được gọi là cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước. Trong NNLT Pascal, để thể hiện cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước, ta sử dụng câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước While...do. 
* GV: Đưa ra cú pháp về lệnh lặp với số lần chưa biết trước
 While do ;
* HS: Chú ý nghe giảng và ghi vở
* GV: Giảng: Điều kiện? Câu lệnh?
* HS: Trả lời
* GV: Nhận xét
* GV: Nêu sơ đồ khối của câu lệnh
* HS: Chú ý nghe và ghi vở
* GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK => Nêu hoạt động của câu lệnh.
 Cú pháp
 While do ;
Trong đó: 
- Điều kiện: thường là một phép so sánh
- Câu lệnh: có thể là câu lệnh đơn giản hay câu lệnh ghép.
 Sơ đồ khối
 Hoạt động
- Bước 1. Kiểm tra điều kiện.
- Bước 2. Nếu điều kiện sai, câu lệnh sẽ bị bỏ qua và việc thực hiện câu lệnh lặp kết thúc. Nếu điều kiện đúng, thực hiện câu lệnh và quay lại bước 1
Hoạt động luyện tập: (10 phút)
Mục đích
- Phát triển kĩ năng sử dụng câu lệnh while..do để giải quyết nhiệm vụ học tập
- Phát huy năng lực hợp tác
	b) Nội dung: Thảo luận nhóm làm bài tập
Bài tập: Viết chương trình Pascal giải quyết bài toán trong ví dụ 1.
Dự kiến sản phẩm hoạt động của HS: Trình bày được bài tập.
HS: Trả lời
	Program Tinh_tong;
	Uses crt;
	Var n,s: integer;
	Begin
	Clrscr;
	S:=0; n:=0;
	While s<=1000 do
	Begin
	N:=n+1;
	S:=s+n;
	End;
	Writeln(‘So N nho nhat de tong >1000 la: ’,n);
	Writeln(‘Tong dau tien > 1000 la: ’,s);
	Readln;
	END.
Hoạt động vận dụng và mở rộng: (7 phút)
Mục đích
- Vận dụng và mở rộng câu lệnh while..do để giải quyết các bài toán trong thực tiễn
- Phát huy năng lực tự học
- Phát triển phẩm chất chăm chỉ
 b) Nội dung
	Bài toán: Em có 100 đồng, em muốn có 200 đồng thì em phải gửi trong bao lâu với lãi suất hiện hành của ngân hàng?
	Tài liệu tham khảo: Sách bài tập.
Dự kiến sản phẩm của HS: Trình bày được bài toán.
Cách thức tổ chức hoạt động
- GV: Giao nhiệm vụ cho HS nghiên cứu ngoài giờ học
- GV đánh giá vào giờ học tiếp theo
 3. Củng cố: (1 phút)
- Giáo viên hệ thống lại nội dung kiến thức
- Yêu cầu học sinh lấy thêm một số ví dụ về các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước.
 4. Dặn dò – hướng dẫn về nhà: (1 phút)
- Đọc nội dung ở SGK
- Vẽ sơ đồ hoạt động của câu lệnh
- Làm bài tập SGK và bài tập trên lớp.
— — —»@@&??«— — —