Giáo án tự chọn - Tiết 16: Bài tập cân bằng của vật rắn có trục quay cố định

Ngày soạn: 
Tiết 16 . Bài tập cân bằng của vật rắn có trục quay cố định.
 I .mục tiêu:
a. Kiến thức : Tác dụng của lực lên vật có trục quay cố định.Mô men lực,điều kiện cân bằng của vật có trục quay cố định ,quy tắc mô men lực.
b.Kỹ năng : Xác định được cánh tay đòn của một số trường hợp đơn giản, Viết biểu thức của mô men lực .
c.Thái độ : Nghiêm tục trong học tập.
 II . chuẩn bị:
- Giáo viên. Thí nghiệm như hình 3.11, 3.12.
- Học sinh . Kiến thức bài học 30 ,31
 III. tiến trình dạy học :
1. ổn định lớp. 
2 .Kiểm tra bài cũ .
 a. Vật như thế nào gọi là vật có trục quay cố định? Mô men lực là gì ? 
 b. Điều kiện cân bằng của một chất điểm ? Quy tắc mô men lực ?
3 .Hoạt động dạy học .
 Hoạt động 1: Tác dụng của lực đặt vào vật rắn có trục quay cố định . 
 Mô men lực 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Gv .cho hs quan sát thí nghiệm 
Và trã lời các câu hỏi sau.
HS. Phát biểu quy tắc mô men lực theo sách gk đã học.
Các em hãy xác định cánh tay đòn của các lực trên.
Nêu vai trò của các lực trong việc làm quay vật quanh trục cố định .
 Độ lớn của lực tổng hợp bằng bao nhiêu 
Nêu công thức tính.
Hãy phát biểu quy tắc mô men lực .
Nêu các quy ước về dấu của mô men lực .
Nếu chúng đồng thời tác dụng vào vật thì điều kiện để vật rắncó trục quay cố định cân bằng là gì? 
Hs
Quan sát sơ đồ hình vẽ 
 Xác định cánh tay đòn của cac lực tác dụng lên vật có trục quay cố định trên.
d d
A
B
Các mô men tác dụng lên vật có tác dụng làm vật quay ngược chiều nhau.
 Bt. M = F. d
 Mô men làm vật quay theo chiều kim đồng hồ thì nhận giá trị dương,nếu quay theo chiều ngược kim đồng hồ thì nhận gia trị âm.
Khi đồng thời nhiều lực tác dụng vào vật thì vật cân bằng khi tổng của chúng tác dụngvào vật phải bằng không.
 Hoạt động2: Điều kiện cân bằng của một vật rắn có trục quay cố định
Quy tắc mô men 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Gv.
Trong thí nghiệm trên em nào có thể nêu được quy tắc mô men là gì?
Hs.
Phát biểu quy tắc mô men lực theo sách giáo khoa .
 Viết biểu thức của mô men lực .cho nhận xét tổng quát nhất về dấu và độ lớn của mô men lực.
 M + M = 0
 M , Mluôn cùng độ lớn nhưng ngược chiều.
 Hoạt động3: Các bài tập áp dụng 
 về sự cân bằng của vật rắn có trục quay cố định. 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Gv. Đọc đề các bài toán sau.
vẽ hình bài tập sau.
Hs.
Một thanh nhôm đồng chất tiết diện đều,
Có klg m= 50 gam và độ dài L = 40 cm.
Thanh này có thể quay quanh trục nằm ngang đi qua đầu A của nó .Người ta buộc một đầu của sợi dây vào thanh nhôm này tại điểm 0 nằm cách đầu A một đoạn 0A = a = 15 cm.sau đó vắt sợi dây vòng qua một ròng rọc treo vào đầu còn lại một vật quả nặngcó klg = 200 g.
Như hình vẽ sau.
Hỏi phải treo vào đầu B của thanh nhôm một quả nặng có khối lượng bằng bao nhiêu để thanh nhôm nằm thăng bằng ngang ?
A
B
Để thanh nằm ngang thì hợp lực tác dụng vào vật phải có tổng các mô men bằng không.
 M + M+ M = 0
Thay số vào ta có kết quả m= 50 gam.
 Hoạt động4: Ôn tập – Cũng cố.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Gv.
Ra bài tập cũng cố về nhà .
Hs.
Nhận nhiệm vụ ,ghi chuẩn bị ở nhà
Về nhà chuẩn bị bài học sau
 quy tắc hợp lực song song.
.Hãy giải hiện tượng người ta hay chơi cầu bập bênh. 
IV. rút kinh nghiệm.
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................