Giáo án Văn lớp 8 - Năm học 2015 - 2016

diªm thø ba: mét c©y th«ng N«- en
 - BËt que diªm thø t­: thÊy bµ xuÊt hiÖn
 - Cuèi cïng bËt c¸c que diªm cßn l¹i ®Ó nÝu gi÷ bµ.
 +Miªu t¶: ngän löa xanh lam, tr¾ng ra, rùc hång, tuyÕt phñ kÝn mÆt ®Êt, diªm ch¸y vµ s¸ng rùc lªn, kh¨n bµn tr¾ng tinh, hµng ngµn ngän nÕn s¸ng rùc...
+ BiÓu c¶m:
- Chµ! Gi¸ quÑt 1 que diªm ... nhØ?
- Chµ! ¸nh s¸ng k× dÞ lµm sao
- ThËt lµ dÔ chÞu...
- Em ch­a bao giê thÊy bµ to lín...
 C¸c yÕu tè nµy ®an xen trong qu¸ tr×nh kÓ chuyÖn c¶nh méng t­ëng vµ thùc ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ sinh ®éng, kÌm theo lµ suy nghÜ, t©m tr¹ng cña nh©n vËt 
 *KÕt bµi: C« bÐ b¸n diªm ®¶ chÕt trong ®ªm giao thõa.
 - Ngµy ®Çu n¨m míi, mäi ng­êi thÊy thi thÓ em bÐ ngåi gi÷a nh÷ng bao diªm, trong ®ã cã mét bao ®· ®èt hÕt nh½n...nh­ng ch¼ng ai biÕt nh÷ng c¸i kú diÖu em bÐ ®· tr«ng thÊy.
4. Cñng cè:(3 phót)
Em h·y cho biÕt muèn lËp ®­îc dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m ta lµm nh­ thÕ nµo?
5. DÆn dß:(2 phót)
 - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong sgk n¾m v÷ng ®­îc dµn ý bµi v¨n tù sù kÕ hîp miªu t¶, biÓu c¶m.
 - Lµm bµi tËp trong sgk.
 - ChuÈn bÞ lµm bµi viÕt 2 tiÕt( tuÇn sau)
 .
Ngµy gi¶ng: 17-19/10/2013
 TiÕt 33- 34 : hai c©y phong
(TrÝch ''Ng­êi thÇy ®Çu tiªn'') (Ai-ma-tèp)
 I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu và cảm nhận được tình yêu quê hương và lòng biết ơn người thầy đã vun tròng ước mơ và hi vọng cho những tâm hồn trẻ thơ.
- Hiểu rõ về nghệ thuật tự sự, miêu tả và biểu cảm trong văn bản truyện.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích.
- Sự gắn bó của người hoạ sĩ với quê hương, với thiên nhiên và lòng biết ơn người thầy Đuy-sen.
- Cách xây dựng mạch kể; cách miêu tả hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc.
2. Kỹ năng:
- Đọc – hiểu một văn bản có giá trị văn chương, phát hiện, phân tích những đặc sắc về nghệ thuật miêu tả, biểu cảm trong một đoạn trích tự sự.
- Cảm thụ vẻ đẹp sinh động, giàu sức biểu cảm của các hình ảnh trong đoạn trích.
3.Th¸i ®é: Gi¸o dôc t×nh yªu quª h­¬ng vµ lßng biÕt ¬n víi nh÷ng thÕ hÖ ®i tr­íc, nh÷ng ng­êi cã c«ng x©y dùng nªn quª h­¬ng yªu dÊu cña m×nh.
III- CHUÈN BÞ:
 1. Gi¸o viªn:
 - Sgk, Sgv vµ mét sè tµi liÖu tham kh¶o liªn quan.
 - ¶nh t¸c gi¶ Ai-ma-tèp.
 2. Häc sinh:
 - ChuÈn bÞ theo hÖ thèng c©u hái trong SGK.
 IV- HO¹T §éNG L£N LíP:
 1. æn ®Þnh tæ chøc:(1 phót)
 2. KiÓm tra bµi cò:(7 phót)
 	- HS1: V× sao bøc tranh “ ChiÕc l¸ cuèi cïng” ®­îc xem lµ mét kiÖt t¸c ?
 	- HS2: Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ “ t×nh huèng ®¶o ng­îc hai lÇn” trong truyÖn “ChiÕc l¸ cuèi cïng”? H·y ph©n tÝch ?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 3. Bµi míi:(32phót)
 * Giíi thiÖu bµi:(2 phót)
 Trong mçi con ng­êi ViÖt nam, ký øc tuæi th¬ th­êng g¾n liÒn víi cay ®a bÕn n­íc, s©n ®×nh ë nh÷ng lµng quª mê xa trong kh«ng gian vµ thêi gian th¨m th¼m: C©y ®a cò, bÕn ®ß x­a, nhÆt l¸ b»ng mçi chiÒu ®«ng. Cßn ®èi víi nh©n vËt trong chuyÖn Ng­êi thÇy ®Çu tiªn cña nhµ v¨n Ai-ma-tèp nhí tíi lµng quª lµ nhí tíi hai c©y phong trªn ®Ønh ®åi ®Çu lµng.
 *. Néi dung bµi míi:(30 phót)
Ho¹t ®éng cña GVvµ HS
KiÕn thøc. 
H§ 1: H­íng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c phÈm
Yªu cÇu hs ®äc chó thÝch * SGK
Tr×nh bµy hiÓu biÕt cu¶ em vÒ Ai- ma-Tèp vµ t¸c phÈm? 
?Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch. 
- HS ®äc phÇn tãm t¾t néi dung truyÖn Ng­êi thÇy ®Çu tiªn.
GV kÓ tãm t¾t truyÖn 
Yªu cÇu: §äc chËm r·i, h¬i buån gîi nhí th­¬ng vµ suy nghÜ cña ng­êi kÓ chuyÖn.
Gi¸o viªn ®äc mét ®o¹n vµ gäi häc sinh ®äc tiÕp- nhËn xÐt.
? T×m hiÓu bè côc ®o¹n trÝch.
- Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi bè côc.
? Trong v¨n b¶n xuÊt hiÖn 2 lo¹i h×nh ¶nh nµo.
- H×nh ¶nh con ng­êi: nh©n vËt ''t«i'' vµ ''chóng t«i''
- H×nh ¶nh thiªn nhiªn: 2 c©y phong vµ th¶o nguyªn.
GV h­íng dÉn HS t×m hiÓu mét sè chó thÝch.
- X¸c ®Þnh hai m¹ch kÓ ph©n biÖt lång vµo nhau trong truyÖn?
- C¨n cø vµo ®¹i tõ nh©n x­ng ( T«i, chóng t«i) cña ng­êi kÓ chuyÖn, h·y x¸c ®Þnh hai m¹ch kÓ ph©n biÖt lång vµo nhau trong hai c©y phong?
- Ng­êi kÓ chuyÖn x­ng chung t«i b¾t ®Çu tõ "Vµo n¨m häc cuèi cïng....." Cho ®Õn " LÉn sau ch©n trêi xa th¼m biªng biÕc kia".
PhÇn cßn l¹i tõ ®Çu bµi v¨n cho ®Õn " ChiÕc g­¬ng thÇn xanh" vµ tõ t«i l¾ng nghe cho ®Õn hÕt. Ng­êi kÓ chuyÖn x­ng t«i".
- Nh©n vËt ng­êi kÓ chuyÖn ®ång thêi lµ ho¹ sü cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ë tõng m¹ch kÓ Êy?
T×m nh÷ng lý do v× sao cã thÓ nãi m¹ch kÓ cña ng­êi kÓ chuyÖn x­ng " T«i" quan träng h¬n?
GV kÕt luËn: Ng­êi kÓ chuyÖn x­ng t«i trong bµi v¨n lµ quan träng h¬n
* HS ®äc tõ ®Çu... “ ch©n trêi phÝa t©y”.
? Làng Ku-ku-rêu được miêu tả thông qua những chi tiết nào? 
Gi¸o viªn h­íng dÉn HS theo dâi ®o¹n v¨n tiÕp. 
- Ên t­îng næi bËt cña t«i trong nh÷ng lÇn vÒ quª lµ g×?Do ®©u mµ nh©n vËt t«i cã Ên t­îng nµy?
- Hai c©y phong hiÖn ra tr­íc m¾t hÖt nh­ nh÷ng ngän ®Ìn h¶i ®¨ng trªn nói.
- Sù tån t¹i cña hai c©y phong lín trªn ®Ønh ®åi
- “Mæi lÇn vÒ quª...còng nh×n râ”.Theo em trong nh÷ng lêi lÏ Êy nh©n vËt t«i ®· béc lé t×nh c¶m víi hai c©y phong nh­ thÕ nµo?
- Nh©n vËt t«i cã t×nh c¶m yªu quÝ ®Æc biÖt víi hai c©y phong. T×nh c¶m gÇn gòi, yªu quÝ.
HS ®äc: “Ta s¾p ®­îc ... say s­a ng©y ngÊt”.
- Qua ®o¹n v¨n em hiÓu g× vÒ t©m hån cña ng­êi kÓ chuyÖn x­ng t«i? 
- T×nh c¶m th­¬ng nhí m·nh liÖt . §ã còng lµ t×nh c¶m cña nh©n vËt t«i ®èi víi vÎ ®Ñp cña lµng m×nh.
? T¹i sao c¶m xóc ®ã l¹i g¾n liÒn víi “ mét nçi buån da diÕt” ë nh©n vËt “t«i”?
Hai c©y phong lµ h/¶ trong s¸ng, t­¬i ®Ñp, th©n thuéc víi tuæi th¬ ªm ®Òm cña t«i v× thÕ khi xa quª mong trë vÒ quª sÏ n¶y sinh nçi buån
- Tõ c¶m nhËn ®ã t¸c gi¶ ®· miªu t¶ hai c©y phong nh­ thÕ nµo ? Cã g× ®Æc s¾c trong c¸ch miªu t¶ hai ®o¹n v¨n nµy ?
- có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng, lời ca êm dịu.
- ko ngớt tiếng rì rào.
- như làn sóng thuỷ triều.
như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình.
im bặt, cất tiếng thở dài 1 lượt như thương tiếc người nào.
- reo vù vù như 1 ngọn lửa bốc cháy rừng rực.
- T¸c gi¶ ®· sö dông phÐp tu tõ nµo trong ®o¹n v¨n nµy ? td ?
Sử dụng hàng loạt các h/ả so sánh, nhân hoá cùng vơi sự cảm nhận tinh tế và trí tưởng tượng phong phú của tâm hồn người nghệ sĩ h/ả 2 cây phong hiện lên với hình hài cao lớn, hiên ngang, dũng mãnh, có sự sống riêng và tâm hồn riêng như 2 người con của làng ku-ku-rêu.
- §iÒu ®ã cho thÊy tµi n¨ng cña t¸c gi¶ nh­ thÕ nµo ?
- N¨ng lùc c¶m nhËn tinh tÕ: c¶m nhËn ®­îc sù sèng cña c¶ nh÷ng vËt v« tri, v« gi¸c.
?Trong mạch kể của người kể chuyện xưng ''tôi'', nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện? 
Đến dây ta có thể nói trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong được miêu tả hết sức sống động, như hai con người, và không chỉ thông qua sự quan sát của người hoạ sĩ mà chúng ta cũng cảm nhận được. 
I. §äc - T×m hiÓu chung: :(15 phót)
1, T¸c gi¶:
- Ai-ma-tèp (1928) lµ nhµ v¨n C­-r¬-g­-xtan - mét n­íc thuéc Liªn bang X« ViÕt tr­íc ®©y .
- ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn võa, tiÓu thuyÕt næi tiÕng.
2, T¸c phÈm:
-Lµ phÇn ®Çu truyÖn Ng­êi ThÇy §Çu Tiªn. 
*. Bè côc: 4 phÇn
- PhÇn 1: tõ ®Çu phÝa t©y: giíi thiÖu chung vÒ vÞ trÝ cña lµng quª
- PhÇn 2: phÝa bªn lµng thÇn xanh: Nhí vÒ h×nh ¶nh 2 c©y phong
- PhÇn 3: vµo n¨m häc biªng biÕc kia: Nhí vÒ tuæi th¬
- PhÇn 4: cßn l¹i: Nhí vÒ ng­êi trång 2 c©y phong g¾n liÒn víi tr­êng.
II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n: :(15 phót)
1. Hai mach kÓ lång ghÐp:
- Hai m¹ch kÓ.
+ M¹ch kÓ x­ng t«i, " T«i" lµ ng­êi kÓ chuyÖn ng­êi Êy tù giíi thiÖu m×nh cßn lµ ho¹ sü. HS nghÜ r»ng t«i chÝnh lµ nhµ v¨n Ai- ma-Tèp.
+ M¹ch kÓ x­ng " Chóng t«i" vÉn lµ ng­êi kÓ chuyÖn trªn nh­ng l¹i kÓ nh©n danh c¶ bän con trai ngµy tr­íc vµ håi Êy, ng­êi kÓ chuyÖn còng lµ 1 ®øa trÎ trong bän.
2. Làng Ku-ku-rêu:
- Ngôi làng hiện lên rất thơ mộng, có núi, có thảo nguyên, có âm thanh của khe nước ào ào, có màu sắc.
-> Bức tranh phong cảnh được đan cài hài hòa giữa động và tĩnh.
3. H×nh ¶nh hai c©y phong:
* Hai c©y phong qua c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña nh©n vËt t«i.
- Hai c©y phong lín trªn ®Ønh ®åi.
- Nh­ ngän h¶i ®¨ng ®Æt trªn nói.
-> Kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu cña chóng ®èi víi nh÷ng ng­êi ®i xa vÒ lµng vµ thÓ hiÖn niÒm tù hµo cña d©n lµng.
=> Béc lé t×nh c¶m yªu lµng tha thiÕt.
- Miªu t¶ hai c©y phong: 
 + cã tiÕng nãi riªng.
 + cã t©m hån riªng.
 + Nh­ ®èm löa v« h×nh.
 + Nh­ th­¬ng tiÕc ng­êi nµo.
 + Nh­ ngän löa bèc ch¸y rõng rùc.
- Sử dụng các h/ả so sánh, nhân hoá cïng trí tưởng tượng phong phú của tâm hồn người nghệ sĩ 
 Hai cây phong hiện lên thật hiên ngang, dũng mãnh, có sự sống riêng và tâm hồn riêng như 2 người con của làng ku-ku-rêu.
- Chóng nh­ nh÷ng ng­êi b¹n th©n thiÕt cña “t«I”, lµ h×nh ¶nh cña lµng quª yªu dÊu.
 Tiết 2 ( tiếp)
V- HO¹T §éng L£N LíP:
 1. æn ®Þnh tæ chøc:(1 phót)
 2. KiÓm tra bµi cò:(5 phót)
 ? Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch “ Hai c©y Phong”?
 H×nh ¶nh hai c©y phong hiÖn lªn nh­ thÕ nµo qua c¸i nh×n cña nh©n vËt t«i? T«i cã t×nh c¶m ntn víi hai c©y Phong?
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 3.Bµi míi: (34 phót)
 * Giíi thiÖu bµi:(2 phót)
 ë giê tr­íc c¸c em ®· ®­îc t×m hiÓu vÒ h×nh ¶nh hai c©y phong qua c¸I nh×n cña t«I thËt ®Ñp gièng nh­ nh÷ng con ng­êi cña th¶o nguyªn th¬ méng . Giê häc h«m nay c¸c em sÏ ®­îc t×m hiÓu tiÕp vÒ nh÷ng h×nh ¶nh kh¸c.
 *Néi dung bµi míi:(32 phót)
Ho¹t ®éng cña GVvµ HS
KiÕn thøc.
* HS ®äc “Vµo n¨m häc cuèi cïng... bao la vµ ¸nh s¸ng”
- §o¹n v¨n t¶ c¶nh bän trÎ trÌo lªn c©y phong ®Ó say mª kh¸m ph¸ th¶o nguyªn mªnh m«ng phÝa sau lµng ®­îc miªu t¶ ntn vµ cã nghÜa g× ?
- Hai cây phong nghiêng ngả đu đưa như muốn chào mời-> bóng râm mát rượi, tiếng lá xào xạc dịu hiền.
- leo lên cao-cao nữa.
- mở ra trước mắt 1 thế giới đẹp đẽ vô ngần ko gian và ánh sáng.
H/s theo dõi đv: “Đất rộng bao la-> biêng biếc kia”
? Từ trên cao bọn trẻ quan sát thấy những gì?
- Đất rộng bao la.
- Chuồng ngựa của nông trại: toà nhà rộng nhất thế gian-> như căn nhà xép bình thường.
- Thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sương mờ đục.
- Nhìn thấy vùng đất chưa biết, những con sông chưa từng nghe.
? NT miêu tả của tg?
? Niềm say mê quan sát của bọn trẻ có ỹ nghĩa gì?
- Tg đã đan xen kể lẫn với tả qua con mắt nhìn của một hoạ sĩ khiến cho bức tranh thiên nhiên vừa có đường nét, màu sắc, ánh sáng, âm thanh, độ cao, bề rộng, lại có tâm hồn và chất chứa bao kỉ niệm và tình người trong đó. Tg đã kết hợp miêu tả và biểu cảm thật tự nhiên và khéo léo.
=> Hai cây phong là nơi tiếp sức, mở rộng tầm nhìn, niềm vui khám phá những hiểu biết về thiên nhiên và con người. Hai cây phong là cái ghế ngồi, là bệ đỡ, bệ phóng cho những ước mơ và khát vọng lần đầu thức tỉnh trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu.
- ë cuèi v¨n b¶n hai c©y phong nh¾c ®Õn mét ®iÒu bÝ Èn vÒ ng­êi v« danh nµo ®· trång nã víi nh÷ng ­íc m¬, hy väng g× ? 
GV:Hai c©y phong lµ nh©n chøng cña c©u chuyÖn xóc ®éng vÒ thÇy trß An-t­ -nai. ThÇy §uy-sen trång hai c©y phong ®Ó göi g¾m ­íc m¬, hi väng nh÷ng ®øa trÎ nghÌo khæ th«ng minh, ham häc nh­ An-t­-nai sau nµy sÏ lín lªn, sÏ tr­ëng thµnh, sÏ lµ ng­êi cã Ých
- Liªn kÕt c¸c biÓu hiÖn ®ã, ta sÏ cã mét h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ 2 c©y phong trong v¨n b¶n nµy ?
Bªn c¹nh h/¶ hai c©y phong hiÖn thËt ®Ñp gièng nh­ nh÷ng con ng­êi cã t©m hån, t×nh c¶m lµ h/¶ cña ai n÷a ?
 Lµ nh©n vËt t«i – mét häa sÜ
? Qua viÖc kÓ vÒ hai c©y phong em thÊy “ t«i” lµ ng­êi ntn?
- C¸i ®iÒu nh©n vËt “t«i” ch­a hÒ nghÜ ®Õn thêi bÐ gîi cho ta hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nh©n vËt “t«i” hiÖn t¹i?
- ViÖc t¸c gi¶ ®an xen vµ lång ghÐp hai ng«i kÓ cã hiÖu qu¶ g×?
- Trong ®o¹n trÝch t¸c gi¶ ®· sö dông ®an xen nh÷ng ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo?
? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo chiÕm phÇn nhiÒu h¬n?
- §äc v¨n b¶n “Hai c©y phong”, em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng vÎ ®Ñp nµo cña thiªn nhiªn vµ con ng­êi ®­îc ph¶n ¸nh trong ®ã?
- Em cã c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ t©m hån cña nhµ v¨n qua ®o¹n trÝch?
II. T×m hiÓu v¨n b¶n:(22 phót)
3. H×nh ¶nh hai c©y phong:
*Hai c©y phong g¾n víi kÝ øc tuæi th¬.
+ NiÒm vui tuæi th¬.
- Hai cây phong nghiêng ngả đu đưa như muốn chào mời, tiếng lá xào xạc dịu hiền.
NT: Nhân hoá, miêu tả, biểu cảm.
 Hai cây phong gắn bó chan hoà, thân thuộc, gần gũi là nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ của bọn trẻ trong làng.
+ Lò trÎ say s­a kh¸m ph¸: §Êt réng bao la, chuång ngùa cña n«ng tr¹i nh­ c¨n nhµ xÐp, th¶o nguyªn hoang vu, nh÷ng vïng ®Êt ch­a biÕt
- Tg đã đan xen kể lẫn với tả-> hiÖn lªn bức tranh thiên nhiên vừa có đường nét, màu sắc, ánh sáng, âm thanh, độ cao, bề rộng, lại có tâm hồn và chất chứa bao kỉ niệm và tình người trong đó
-> Hai c©y phong lµ n¬i tuæi th¬ kh¸m ph¸ c¸i míi, là cái ghế ngồi, là bệ đỡ, bệ phóng cho những ước mơ và khát vọng lần đầu thức tỉnh trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu.
* Hai c©y phong vµ thÇy §uy - sen
- Ng­êi trång nã lµ thÇy §uy-sen- cã tÊm lßng cao c¶ nh­ lµ ©n nh©n cña lµng.
- Hai c©y phong lµ nh©n chøng lÞch sö vÒ tr­êng, vÒ thÇy §uy- sen.
->Hai c©y phong:
- Lµ tÝn hiÖu cña lµng.
- G¾n bã th©n thuéc vµ gÇn gòi víi con ng­êi.
- Cã sù sèng riªng.
- N¬i héi tô niÒm vui tuæi th¬.
- N¬i më réng ch©n trêi hiÓu biÕt.
- N¬i kh¾c ghi biÕn cè cña lµng lµ tr­êng §uy sen.
4. H×nh ¶nh con ng­êi:
- C¶m nhËn hai c©y phong nh­ ng­êi th©n yªu.
- Coi ®ã lµ h/¶ cña lµng quª.
- BiÕt ¬n ng­êi ®· trång nã
-> Yªu thiªn nhiªn, yªu con ng­êi, yªu quª h­¬ng tha thiÕt.
5. Tæng kÕt:(10 phót)
 1. NghÖ thuËt:
- C©u chuyÖn trë nªn sinh ®éng, hÊp dÉn, ch©n thËt vµ ®¸ng tin cËy h¬n.
- Tù sù - miªu t¶ - biÓu c¶m.
- Miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®Ëm h¬n.
2. Néi dung:
- VÎ ®Ñp th©n thuéc vµ cao quý cña hai c©y phong.
- TÊm lßng g¾n bã thiÕt tha cña con ng­êi víi c¶nh vËt n¬i quª h­¬ng yªu dÊu.
- T¸c gi¶ cã t©m hån nh¹y c¶m, yªu quª s©u nÆng.Cã tµi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong khi kÓ chuyÖn.
4 Cñng cè: (4 phót)
1. H·y t×m nh÷ng ®iÓm næi bËt trong nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n?
5.DÆn dß:(1phót)
 - Häc bµi, n¾m kiÕn thøc.
 - So¹n bµi “¤n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam hiÖn ®¹i” theo h­íng dÉn trong SGK
Ngày giảng: 21/10/2015
Tiết 35-36: Viết bài Tập làm văn số 2
I. MỤC TIÊU CầN ĐạT:
 1. Kiến thức: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm.
 2. Kĩ năng: - Rèn luyện các kỉ năng diển đạt trình bày, sử dụng đan xen các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm. 
II.CHUẩN Bị:
Giáo viên: Lập ma trận
Mức độ
Nhận
Thức 
Nội
dung
 Nhận biêt 
 Thông hiểu 
 Vận dụng 
Tổng điểm
 Thấp 
 Cao
TN
TL
TN
TL
TN
TL
TN
TL
Miêu tả và biểu cảm trong vb
tự sự.
2
2
2
Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với MTvàBC
1
1
1
Văn tự sự
1
7
Tổng số câu
3
3
1
7
Tổng số điểm
1,5
1,5
7
10
 Ra đề và đáp án.
 2. Học sinh:- Xem lại lý thuyết về kiểu bài văn tự sự có sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm. 
 III.HOạT Động LÊN LớP: 
 1. ổn định lớp:(1 phút)
 2. Kiểm tra bài cũ :
 3. B ài mới:(85 phút)
 * Chép đề:
 Phầ1:Trắc nghiệm(3 điểm): Khoanh tròn vào chữ cái đầu đáp án đúng. 
Câu 1: Trong văn bản tự sự yếu tố miêu tả có vai trò và ý nghĩa như thế nào đối với sự việc được kể? 
 A. Làm cho sự việc được kể ngắn gọn hơn.
 B. Làm cho sự việc được kể đơn giản hơn.
 C, Làm cho sự việc được kể đầy đủ hơn. 
 D. Làm cho sự việc được kể sinh động và hiện lên như thật.
Câu 2: Trong văn bản tự sự yếu tố biểu cảm có tác dụng gì.
 A.Giúp người viết thể hiện được thái độ của mình với sự việc được kể.
 B. Giúp người viết hiểu một cách sâu sắc về một sự việc.
 C. Giúp người viết hiểu một cách toàn diện sự việc được kể.
 D. Giúp sự việc dược kể hiện lên sinh động, phong phú.
 Câu 3: Trong đoạn văn sau câu nào không phải là câu chứa yếu tố miêu tả?
 “ Mặt lão đột nhiên co rúm lại.(1) Những nếp nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra.(2)Cái đầu lão ngọeo về một bênvà cái miệng của lão mếu như con nít.(3). Lão hu hu khóc.(4)Tôi thương lão quá.(5)”
A. Câu 1; B. Câu 2,3; C. Câu 4; D. Câu 5. 
Câu 4: Trong các câu văn sau câu nào chứa yếu tố biểu cảm?
“Chao ôi, đối với những người không bao giờ ta thương”
“ Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi” 
“Khi người ta khổ thì người ta chẳng còn nghĩ đến ai được nữa”.
“ Tôi biết vậy nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận”. 
Phần 2: Tự luận(8điểm): 
 Em hãy kể lại một lần mắc khuyết điểm khiến thầy, cô buồn.
2. Dàn ý:
a. Mở bài: Có thể kể theo thứ tự kể ngược- kết quả trước, diễn biến sau như bản thân mình đang ân hận khi nghĩ lại những lỗi mình gây ra khiến thầy cô buồn. 
b. Thân bài: Đan xen, kết hợp kể, tả, biểu cảm 
* Yếu tố kể:
- Kể lại suy nghĩ của mình khi làm những sự việc mà sau này mình thấy đó là lỗi lầm.
- Kể lại quá trình sự việc mắc lỗi.
- Kể lại những khó khăn, dằn vặt khi mắc khuyết điểm mà mình đã trải qua.
* Yếu tố tả:
- Tả cụ thể hoạt động mắc lỗi của mình.
- Tả nét mặt, cử chỉ không hài lòng của thầy cô khi mình mắc khuyết điểm.
* Yếu tố biểu cảm:
- Lo lắng khi nhận ra lỗi lầm của mình. Ân hận và tự nhủ sẽ không bao giờ làm như vậy nữa.
c. Kết bài
- Nhận lỗi với thầy cô giáo và tự hứa với thầy cô không bao giừo tái phạm ( Có thể đó chỉ là sự việc diễn ra trong đầu.)
 Đáp án và thang điểm.
Phần I:Trắc nghiệm:
Câu:
1
2
3
4
5
6
Đáp án: 
D
A
D
A
B
A
3. Biểu điểm:
- Điểm giỏi: Diễn đạt tốt, đủ ý, kết hợp 3 yếu tố kể, tả, biểu cảm tốt.
- Điểm khá: Tương đối đủ ý; diến đạt lưu loát, sai một số lỗi chính tả.
- Điểm TB; Đảm bảo 1/2 ý , diễn đạt khá lưu loát; có chỗ còn lủng củng,..
- Điểm yếu: Bài viết kém sinh động, không kết hợp kể với tả và biểu cảm, dựa nhiều vào sách, sai nhiều lỗi chính tả.
4. Thu bài:(3 phút)
5. Dặn dò: :(1 phút)
 - Ôn lại bài văn tự sự có kết hợp với miêu tả và biểu cảm. 
 - Chuẩn bị bài: Nói quá. 
Ngày giảng:24/10/2013
 Tiết 37: Nói quá
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu được khái niệm, tác dụng của nói quá trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày.
- Biết vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu và tạo lập văn bản.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức:- Khái niệm nói quá.
- Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá (chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao,)
- Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.
2. Kỹ năng: Vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc – hiểu văn bản.
3. Thái độ: Phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật.
III- CHUẩN Bị: 
 1. Giáo viên:- Sgk, Sgv và một số tài liệu tham khảo liên quan.
Học sinh:- Học bài cũ và đọc kĩ bài mới. 
IV. HOạT ĐộNG LÊN LớP: 
 1. ổn định tổ chức.
 2. Kiểm tra bài cũ.
 ? ở lớp 6 và lớp 7 các em đã được học những phép tu từ nào? Hãy đọc một câu ca dao có sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 3. Bài mới:(34 phút)
 * Giíi thiÖu bµi:
 Như chúng ta đã biết cái làm nên sự kì diệu của ngôn ngữ TV chính là các phương tiện, biện pháp tu từ TV. Trong chương trình NV 6, 7 các em đã được học 1 số biện pháp tu từ TV. Để tiếp tục giúp các em có khả năng khám phá sự kì diệu của ngôn ngữ TV chúng ta sẽ học bài ngày hôm nay.
 * Néi dung bµi míi:.
 Hoạt động của GV và HS 
 KiÕn thøc
GV treo bảng phụ ghi 2 ví dụ trong SGK.
- Cách nói của câu tục ngữ và câu ca dao trên có đúng sự thật không?
- ý nghĩa hàm ẩn của những câu nói ấy là gì?
- Thực chất cách nói ấy nhằm mục đích gì?
GV treo bảng phụ 2 ( ghi cách nói của ca dao và cách nói bình thường)
- Em có nhận xét gì về 2 cách nói trên? 
- Cách nói nào gây ân tượng hơn, sinh động hơn?
GV: Cách nói như hai câu tục ngữ và ca dao trên gọi là nói quá.
- Vậy thế nào là nói quá? Nói quá có tác dụng gì? 
- Có thể dùng những từ ngữ nào đồng nghĩa thay thế cho từ “nói quá”?
GV đưa ra câu hỏi cho HS thảo luận: 
- Em hãy phân biệt phép tu từ nói quá với lời nói khoác trong cuộc sống?
I. Nói quá và tác dụng của nói quá:(20 phút)
1. Ví dụ: 
2. Nhận xét:
- Cách nói đó không đúng với sự thật.
+ chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối: rất ngắn.
+ thánh thót như mưa ruộng cày: ướt đẫm => sự vất vả của người lao động.
- Nhấn mạnh mức độ, quy mô, tính chất của sự vật được nói tới.
- Trong cách nói của ca dao:
 + Mức độ, qui mô, tính chất của nội dung sự vật, hiện tượng đã được phóng đại lên.
 + Điều muốn nói được nhấn mạnh. 
- Cách nói của ca dao ấn tượng hơn sinh động hơn. Đồng thời tăng giá trị biểu cảm.
* Nói quá: là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, qui mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
=> Ghi nhớ: HS đọc. 
* Bài tập nhanh.
?Cho biết tác dụng biểu cảm của nói quá trong các câu sau đây!
“Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cực còn theo sau”.
“Bao giờ cây cải làm đình
Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ta”.
“Đêm nằm lưng chẳng tới giường
Mong trời mau sáng ra đường gặp em”. 
GV Chốt lại vấn đề và nội dung bài học.
- VÝ dô: khoa tr­¬ng, c­êng ®iÖu, thËm x­ng, phãng ®¹i, ...
- HS th¶o luËn.
Nói quá và nói khoác đều là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng nhưng khác nhau ở much đích. Nói quá là biện pháp tu từ nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Còn nói khoác nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực. Nói khoác là hành động có tác động tiêu cực.
II. Luyện tập:(14 phút)
 Bài tập 1:
 a. Sỏi đá thành cơm: thành quả của lao động gian khổ, vất vả, nhọc nhằn ( Nghĩa bóng: niềm tin vào bàn tay lao động)
 b. Đi lên đến tận trời: vết thương chẳng có nghĩa lý gì không phải bận tâm.
 c. Thét ra lửa: kẻ có quyề