Phân phối chương trình THCS môn Ngữ văn 6 năm 2015 - 2016

høng gi¸m
 b. TiÕp ....h×nh trßn
 c. Cßn l¹i
II. §äc-hiÓu chi tiÕt
1. Vua Hïng chän ng­êi nèi ng«i
- Hoµn c¶nh: giÆc ngoµi ®· yªn, ®Êt n­íc th¸i b×nh, ND no Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i.
- ý cña vua: ng­êi nèi ng«i vua ph¶i nèi ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thiÕt lµ con tr­ëng.
- H×nh thøc: ®iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Ó thö tµi.
2. Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang
- C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. 
- Lang Liªu: Lµm ra hai lo¹i b¸nh: b¸nh tr­ng, b¸nh giµy
3. KÕt qu¶ cuéc thi
 - Lang Liªu ®­îc chän lµm ng­êi nèi ng«i. V× chµng lµ ng­êi cã tµi, cã ®øc vµ hiÕu th¶o
III. Tæng kÕt
 1. NghÖ thuËt :
 - Sö dông nghÖ thuËt tiªu biÓu cho truyÖn d©n gian...
 2. Néi dung :  
 - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn vµ phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ tôc thê cóng tæ tiªn cña ng­êi ViÖt.
 - §Ò cao nghÒ n«ng trång lóa n­íc.
 - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt.
 - ¦íc m¬ vua s¸ng, t«i hiÒn, ®Êt n­íc th¸i b×nh, nh©n d©n no Êm.
 * Ghi nhí : T12/SGK
IV. LuyÖn tËp: 
 1. TËp kÓ chuyÖn.
 2. ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
- §Ò cao nghÒ n«ng, ®Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha «ng ta ®· x©y dùng phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
4. Cñng cè : - ý nghÜa truyÖn B¸nh Ch­ng b¸nh GiÇy?
 - Nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ : - Häc bµi, thuéc ghi nhí.
 - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt
*Liªn hÖ ®t 0168.921.8668
 TiÕt 3: Ngµy so¹n: 
Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt
I. MỨC ĐỘ CÇN ĐẠT
- Nắm chắc định nghĩa về từ, cấu tạo của từ.
- Biết phân biệt các kiểu cấu tạo từ.
Lư ý: Học sinh đã học về cấu tạo từ ở Tiểu học
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức
- Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức.
- Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt.
 2. Kỹ năng:
- Nhận diện, phân biệt được:
	+ Từ và tiếng
	+ Từ đơn và từ phức
	+ Từ ghép và từ láy.
- Phân tích cấu tạo của từ.
 *CÁC KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC
- Ra quyết định : lựa chọn cách sử dụng từ tiếng việt, trong thực tiễn giao tiếp của bản thân.
- Giao tiếp : Trình bày suy nghĩ, ý tưởng , thảo luận và chia sẻ những cảm nhận cá nhân về cách sử dụng từ trong tiếng việt.
3.Thái độ:
Giáo dục các em biết yêu quí, giữ gìn sự trong sáng của vốn từ tiếng Việt.
III. CHUÈn bÞ:
 1. Gi¸o viªn: 
 - So¹n bµi
 - §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
 - B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp
 2. Häc sinh: + So¹n bµi
IV. C¸c b­íc lªn líp:
 1. æn ®Þnh tæ chøc.
 2. KTBC: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi
 3. Bµi míi: 
 H§1: 	Khëi ®éng
 TiÓu häc, c¸c em ®· ®ùoc häc vÒ tiÕng vµ tõ. TiÕt häc nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt ®Ó gióp c¸c em sö dông thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt.
H§1: H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ tõ
* GV treo b¶ng phô ®· viÕt VD.
? C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo?
? Tr­íc mçi g¹ch chÐo lµ 1 tõ, em h·y cho biÕt c©u v¨n trªn cã mÊy tõ ? Vµ cã bao nhiªu tiÕng( mçi mét con ch÷ lµ mét tiÕng)
? VËy tiÕng vµ tõ trong c©u v¨n trªn cã cÊu t¹o ntn? TiÕng dïng ®Ó lµm g×?
? 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?(t¹o ra c©u cã ý nghÜa)
? Tõ dïng ®Ó lµm g×?
? Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ?
? Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i niÖm tõ lµ g×?
* GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm vµ cho hs ®äc ghi nhí
H§2: H×nh thµnh kh¸i niÖm tõ ®¬n, tõ phøc.
* GV treo b¶ng phô
? Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë tiÓu häc em h·y ®iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i?
* HS lÇn l­ît lªn b¶ng ®iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i.
? Qua viÖc lËp b¶ng, em h·y nhËn xÐt, tõ ®¬n vµ tõ phøc cã g× kh¸c nhau?
? Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã g× gièng vµ kh¸c nhau?
+ Gièng: ®Òu lµ tõ phøc (gåm hai tiÕng)
+ Kh¸c: Ch¨n nu«i: gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa
 ? VËy tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®­îc gäi lµ tõ g×?
- Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m
? Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng ®­îc gäi lµ tõ g×?
? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n, tõ phøc? Tõ phøc cã mÊy lo¹i, ®ã lµ nh÷ng lo¹i nµo?
 * HS ®äc ghi nhí
* Qua bµi häc ta cã thÓ dùng thµnh s¬ ®å sau( dïng s¬ ®å t­ duy)
i. Kh¸i niÖm vÒ tõ
 1. VÝ dô: 
ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/.( Con Rång ch¸u Tiªn)
 2. NhËn xÐt:
 - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng.
 - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng.
 - TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ
 - Tõ dïng ®Ó t¹o c©u.
 - Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy trë thµnh mét tõ.
 à Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó t¹o c©u.
* Ghi nhí : T13/SGK
II. Tõ ®¬n vµ tõ phøc:
 1. VÝ dô: 
 Tõ /®Êy /n­íc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm /b¸nh ch­ng/, b¸nh giÇy/.
* §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i:
 - Cét tõ ®¬n: tõ, ®Êy, n­íc, ta....
 - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i
 - Cét tõ l¸y: trång trät.
* NhËn xÐt :
 à Tõ ®¬n lµ tõ chØ gåm cã mét tiÕng.
 à Tõ phøc gåm cã 2 tiÕng trë lªn
- Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt nghÜa.
- Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng.
* Ghi nhí: SGK - Tr13:
 Tõ 
 Tõ ®¬n
Tõ phøc
Tõ ghÐp
Tõ l¸y
H§3: III. LuyÖn tËp
Bµi 1: - §äc vµ thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp 1
 - S¾p xÕp theo giíi tÝnh nam/ n÷
 - S¾p xÕp theo bËc trªn/ d­íi
a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp.
b. Tõ ®ång nghÜa víi tõ nguån gèc: Céi nguån, gèc g¸c...
c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em.
Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp:
- ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî...
- B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh...
 Bµi 3: 
- Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, b¸nh n­íng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng...
- Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh...
- TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp...
- H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng...
Bµi 4:
- Miªu t¶ tiÕng khãc cña ng­êi
- Nh÷ng tõ cã t¸c dông miªu ta ®ã: nøc në, sôt sïi, r­ng røc... 
B5 :Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y
* GV cho ®¹i diÖn c¸c tæ lªn t×m 
Bµi 5: - T¶ tiÕng c­êi: khóc khÝch, s»ng sÆc, h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch...
- T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng...
- T¶ d¸ng ®iÖu: Lõ ®õ, l¶ l­ít, nghªnh ngang, ng«ng nghªnh, th­ít tha...
 4. Cñng cè: Nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n
 5. H­íng dÉn vÒ nhµ 
 - Häc bµi, thuéc ghi nhí.
 - Hoµn thiÖn bµi tËp.
 - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh
 cña Lang liªu
 - So¹n: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t.
 ---------------------------------------------------------------
 TiÕt 4 Ngµy so¹n :
Giao tiÕp,v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc BiÓu ®¹t .
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Bước đầu biết về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt
- Nắm được mục đích giao tiếp, kiểu văn bản và phương thức biểu đạt.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức
 - Sơ giản về hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ: giao tiếp, văn bản, phương thức biểu đạt, kiểu văn bản.
 - Sự chi phối của mục đích giao tiếp trong việc lựa chọn phương thức biểu đạt để tạo lập văn bản.
 - Các kiểu văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, lập luận, thuyết minh và hành chính công vụ.
 2. Kỹ năng:
 - Bước đầu nhận biết về việc lựa chọn phương thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao tiếp.
 - Nhận ra kiểu văn bản ở một văn bản cho trước căn cứ vào phương thức biểu đạt.
 - Nhận ra tác dụng của việc lựa chọn phương thức biểu đạt ở một đoạn văn bản cụ thể.
 *CÁC KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC
 - Giao tiếp ứng xử : Biết các phương thức biểu đạt và sử dụng văn bản theo những phương thức biểu đạt khác nhau phù hợp với mục đích giao tiếp.
 - Tự nhận thức được tầm quan trọng của giao tiếp bằng văn bản và hiệu quả của các phương thức biểu đạt.
* GDMT: Liên hệ, dùng văn nghị luận thuyết minh về môi trường.
3.Thái độ:
Lòng say mê tìm hiểu, học hỏi.
III. ChuÈn bÞ	
 1. Gi¸o viªn: + So¹n bµi
 + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
 + B¶ng phô
 2. Häc sinh: + So¹n bµi
IV. C¸c b­íc lªn líp:
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KTBC
3. Bµi míi.
 H§1. Khëi ®éng
 C¸c em ®· ®­îc tiÕp xóc víi mét sè v¨n b¶n ë tiÕt 1 vµ 2. VËy v¨n b¶n lµ g×? §­îc sö dông víi môc ®Ých giao tiÕp nh­ thÕ nµo? TiÕt häc nµy sÏ gióp c¸c em gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c ®ã.
Ho¹t ®éng cña thÇy-trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm giao tiÕp v¨n b¶n vµ ph­¬ng tghøc biÓu ®¹t 
? Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo?
? §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo?
* GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em ®· dïng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ ®Ó biÓu ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi. Nhê ph­¬ng tiÖn ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp.
? Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp?
* GV chèt: ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu gi÷a ng­êi truyÒn ®¹t vµ ng­êi tiÕp nhËn.
? ViÖc em ®äc b¸o vµ xem truyÒn h×nh cã ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao?
- Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c)
? Bµi ca dao cã néi dung g×?
* GV: §©y lµ vÊn ®Ò chñ yÕu mµ cha «ng chóng ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao nµy. §ã chÝnh lµ chñ ®Ò cña bµi ca dao.
? Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ nµo? Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo?
* GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t trän vÑn ý.
? Cho biÕt lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu tr­ëng trong buæi lÔ khai gi¶ng n¨m häc cã ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao?
- §©y lµ mét v¨n b¶n v× ®ã lµ chuçi lêi nãi cã chñ ®Ò, cã sù liªn kÕt vÒ néi dung: b¸o c¸o thµnh tÝch n¨m häc tr­íc, ph­¬ng h­íng n¨m häc míi.
? Bøc th­ em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao?
? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n?
 Hs ®äc ghi nhí
I.t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph­¬ng th­c biÓu ®¹t:
1. V¨n b¶n vµ môc ®Ých giao tiÕp:
 a. Giao tiÕp:
- Giao tiÕp lµ mét ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng, t×nh c¶m b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ
 b. V¨n b¶n
* VD:
- VÒ néi dung bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i cã lËp tr­êng kiªn ®Þnh
- VÒ h×nh thøc: VÇn ªn
 + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, cã sù liªn kÕt chÆt chÏ:
 -> Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t mét ý trän vÑn
- Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu tr­ëng-> lµ mét d¹ng v¨n b¶n nãi.
- Bøc th­: Lµ mét v¨n b¶n v× cã chñ ®Ò, cã néi dung thèng nhÊt t¹o sù liªn kÕt -> ®ã lµ d¹ng v¨n b¶n viÕt.
* V¨n b¶n: lµ mét chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vËn dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp
* Ghi nhí: T17/sgk
2. KiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t:
 a. VD:
TT
KiÓu VB ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
 Môc ®Ých giao tiÕp
 VÝ dô
1
Tù sù
Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc
TruyÖn: TÊm C¸m
2
Miªu t¶
T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con ng­êi
+ Miªu t¶ c¶nh
+ C¶nh sinh ho¹t
3
BiÓu c¶m
Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc.
4
NghÞ luËn
Bµn luËn: Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸.
+ Tôc ng÷: Tay lµm...
+ Lµm ý nghÞ luËn
5
ThuyÕt minh
Giíi thiÖu ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, ph­¬ng ph¸p.
Tõ ®¬n thuèc ch÷a bÖnh, thuyÕt minh thÝ nghiÖm
6
Hµnh chÝnh
c«ng vô
Tr×nh bµy ý míi quyÕt ®Þnh thÓ hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm gi÷a ng­êi vµ ng­êi.
§¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng b¸o, giÊy mêi.
- GV treo b¶ng phô
- GV giíi thiÖu 6 kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÕu ®¹t.
- LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? 
? ThÕ nµo lµ giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t?
- 6 KiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh, c«ng vô.
- Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶.
 Ghi nhí: (SGK - tr17)
Ho¹t ®éng 5: III. LuyÖn tËp:
1. Chän c¸c t×nh huèng giao tiÕp, lùa chän kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp
- Hµnh chÝnh c«ng vô
- Tù sù
- Miªu t¶
- ThuyÕt minh
- BiÓu c¶m
- NghÞ luËn
2. C¸c ®o¹n v¨n, th¬ thuéc ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo?
a. Tù sù
b. Miªu t¶
c. NghÞ luËn
d. BiÓu c¶m
®. ThuyÕt minh
3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa.
4 . Cñng cè : - V¨n b¶n lµ g× ?
 - KiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t ? 
 5. H­íng dÉn häc tËp:
Häc bµi, thuéc ghi nhí.
Hoµn thiÖn bµi tËp.
Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8.
------------------------------------------------------------------------
* Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6, 7,8,9®Çy ®ñ chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi 
 * TÝch hîp ®Çy ®ñ kü n¨ng sèng chuÈn n¨m häc cã so¹n c¸c tiÕt tr×nh chiÕu thao gi¶ng thi gi¸o viªn giái vµ s¸ng kiÕn kinh nghiÖm ®Ò tµi míi theo yªu cÇu 
 * Gi¶m t¶i ®Çy ®ñ chi tiÕt .
 *Liªn hÖ ®t 0168.921.8668
 HỌC KÌ 2 
 Tiết 73 	 Ngày soạn. 
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
“Trích Dế Mèn phiêu lưu kí” 
 - Tô Hoài -
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của Bài học đường đời đầu tiên.
- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.
- Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột kiêu ngạo.
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
 2. Kỹ năng:
- Văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả.
- Phân tích các nhân vật trong đoạn trích.
*- Kĩ năng sống:
 + Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn và biết tôn trọng người khác.
 + Giao tiếp phản hồi lắng nghe cảm nhận trình bày suy nghĩ của bản thân về nội dung và nghệ thuật của truyện.
3.Thái độ:
- Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết miêu tả.
III. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Soạn bài- đọc sách tham khảo
Học sinh: soạn bài
IV. LÊN LỚP
 1. Ổn định tổ chức 
 2. Kiểm tra bài cũ : - Kiểm tra bài cũ (Kiểm tra vở soạn)
 3. Bài mới: 
 HĐ 1: Giới thiệu bài : Tô Hoài là nhà văn chuyên viết chuyện ngắn cho thiếu nhi. Các tác phẩm của ông đều mang màu sắc tưởng tượng phong phú. Dế mèn phiêu lưu kí cũng là một trong những tác phẩm như vậy. Truyện vô cùng hấp dẫn nên đã được chuyển thành phim và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. 
 HĐ2
Hướng dẫn HS đọc
- đ1: - Giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang.
 - Nhấn mạnh ở các động từ, tính từ miêu tả.
- đ2: - Chú ý giọng đối thoại:
 + DMèn: trịnh thượng, khó chịu
 + DChoắt: yếu ớt, rên rẩm
 + Chị Cốc: đáo để, tức giận.
- đ3: đọc chậm, buồn, sâu lắng (bi thương)
? Giới thiệu đôi nét về Tô Hoài?
? Hãy kể tên một số tác phẩm văn học của ông?
- Võ sĩ bọ ngựa; Đàn chim quý; Cá đi ăn thề 
- Vợ chồng A Phủ; Người ven thành
? Hãy tìm xuất xứ đoạn trích? 
? T/P sáng tác theo thể loại nào?
? Giải thích từ Mẫm: Đầy đặn, mập mạp... 
? Bố cục của bài được chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần?
? Phần nội dung kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn có những sự việc chính nào? 
- Dế Mèn coi thường Dế Choắt
 - Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.
 - Sự ân hận của Dế Mèn.
? Truyện được kể bằng lời của nhân vật nào? Và được kể ở ngôi thứ mấy? 
 HĐ3
? Cho biết nội dung chính của phần 1
? Hình ảnh của chú Dễ Mèn được miêu tả qua những nét cụ thể nào?
? Những chi tiết nào miêu tả hình dáng(ngoại hình) của Dế Mèn?
? Vậy theo em Dế Mèn có vẻ đẹp như thế nào?
? Đẹp cường tráng là đẹp ntn?- Đẹp - Khoẻ mạnh
? Vẻ đẹp cường tráng còn được thể hiện ntn trong từng hành động của chú Dế? Hãy tìm những từ ngữ miêu tả hành động của Dế Mèn?
Thảo luận:
? Em hãy cho biết trình tự và cách miêu tả của tg?
- Lần lượt từng biện pháp, gắn liền miêu tả từ ngoại hình tới hành động khiến hình ảnh Dế Mèn hiện lên mỗi lúc một rõ nét
? Khi miêu tả, tác giả đã sử dụng những từ loại nào? Em hãy n/x cách dùng những từ loại này?
? Có thể thay thế những tính từ trong phần nay bằng những tính từ khác...
? Đoạn văn miêu tả đã làm hiện lên một chàng Dế ntn trong tưởng tượng của em?
? Và Dế Mèn lấy “làm hãnh diện với bà con” về vẻ đẹp của mình. Theo em DM có quyền hãnh diện như thế không? Vì sao?
- Có, vì đó là tình cảm chính đáng.
- Không, vì nó tạo thành một thói tự kiêu, có hại cho Dế Mèn sau này.
? Tính cách của Dế Mèn được miêu tả qua các chi tiết nào? Về hành động và ý nghĩ? 
? Khi nói về mình, Dế Mèn tự nhận mình là “tợn lắm”, “ xốc nổi”, và “ngông cuồng”. Em hiểu những lời đó của Dế Mèn như thế nào?
- Dế tự thấy mình liều lĩnh, thiếu cho mình là nhất, không coi ai ra gì.
? Qua đây, ta thấy Dế Mèn có tính cách ntn?
? Qua phần vừa tìm hiểu trên em hãy rút ra những nhận xét của mình về Dế Mèn?
- Việc m/t ngoại hình đã bộc lộ tính nết, thái độ của n/v. Tất cả các chi tiết đều thể hiện được vẻ đẹp cường tráng, trẻ trung, chứa chất sức sống mạnh mẽ của tuổi trẻ ở DM. Nhưng đồng thời cũng cho thấy những nét chưa đẹp, chưa hoàn thiện trong tính cách, trong nhận thức và hành động của Dế ở tuổi mới lớn. Đó là tính kiêu căng, tự phụ, xem thường mọi người, hung hăng, xốc nổi. Nét chưa đẹp ấy chúng ta sẽ tìm hiểu ở phần sau của đoạn trích.
I. Đọc- tìm hiểu chung
 1. Đọc 
2. Tác giả - Tác phẩm
 - Tên khai sinh: Nguyễn Sen
 - Sinh 1920 lớn lên ở quê ngoại, Hoài Đức- Hà Tây (cũ), nay là Cầu Giấy HN
 -Viết văn trước cách mạng tháng 8.
Viết nhiều cho trẻ em 
 - Trích từ
 3. Thể loại: Tiểu thuyết
 4. Từ khó: SGK
 5. Bố cục: 2 phần
- Đ1: Từ đầu...thiên hạ rồi: Miêu tả hình dáng tính cách Dế Mèn
- Đ2: Còn lại: Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn truyện Dế Mèn phiêu lưu kí
6. Ngôi kể:
- Dế Mèn tự kể - Ngôi thứ nhất.
II. Tìm hiểu chi tiết. 
 1. Hình ảnh của Dế Mèn
 a. Hình dáng (Ngoại hình):
 - Càng: mẫm bóng
 - Vuốt: nhọn hoắt
 - cánh: dài
 - thân người: màu nâu bóng mỡ
 - đầu: to, nổi từng mảng
 - 2 răng: đen nhánh
 - râu: dài, uốn cong.
à Vẻ đẹp cường tráng
b. Hành động:
 - đạp phành phạch
 - nhai ngoàm ngoạp
 - trịnh trọng vuốt râu
 - ăn uống điều độ
 - làm việc chừng mực
-> NT: động từ, tính từ - miêu tả khá chính xác về tập tính loài dế.
 à Chàng Dế: hùng dũng, đẹp đẽ, đầy sức sống, tự tin, yêu đời và hấp dẫn
 c.Tính cách
- đi đứng oai vệ như con nhà võ
- cà khịa với tất cả hàng xóm
- quát mấy chị Cào Cào
- đá mấy anh Gọng Vó
- tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ
- chê bai kẻ khác.
àKiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh
*Tiểu kết: Dế Mèn có một vẻ đẹp cường tráng, đầy sức sống, tự tin, yêu 
đời. Nhưng cũng đầy kiêu căng, hợm hĩnh.
 4. Củng cố
 1.Chi tiết nào sau đây không thể hiện được vẻ đẹp cường tráng của dế Mèn?
 A. Đôi càng mẫm bóng vói những cái vuốt nhọn hoắt
 B. Hai cái răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp
 C. Cái đầu nổi từng tảng rất bướng
 Đ. Nằm khểnh, bắt chân chữ ngũ trong hang.
 5. Hướng dẫn về nhà.
 - Học thuộc bài phần I
 - Soạn câu hỏi còn lại theo câu hỏi sgk. Chuẩn bị phần II
 - Vẽ tranh theo sgk.
Tiết 74 Ngày: 
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
 Tô Hoài
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của Bài học đường đời đầu tiên.
- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.
- Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột kiêu ngạo.
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
 2. Kỹ năng:
- Văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả.
- Phân tích các nhân vật trong đoạn trích.
*- Kĩ năng sống:
 + Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn và biết tôn trọng người khác.
 + Giao tiếp phản hồi lắng nghe cảm nhận trình bày suy nghĩ của bản thân về nội dung và nghệ thuật của truyện.
3.Thái độ:
- Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết miêu tả.
III. CHUẨN BỊ
- GV: Giáo án, tài liệu tham khảo; Tranh ảnh
 - HS: Soạn bài
IV. LÊN LỚP
 1. Ổn định lớp.
 2. Kiểm tra bài cũ:
 ? Em hãy m/t lại hình ảnh của chú Dế Mèn và cho biết chú là nhân vật như thế nào?
 3. Bài mới. HĐ1. GV giới thiệu tiếp 
 HĐ2
* GV: Em hãy tóm tắt các sự việc chính trong đoạn 2?
- Dế mèn coi thường Dế Choắt . 
- Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. 
- Dế Mèn ân hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên . 
? Cái tên Dế Choắt do đâu mà có? Do DMèn đặt- một cách chế giễu và trịnh thượng.
? Hãy tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh, tính nết của Dế Choắt? 
? Vậy dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt hiện lên ntn?
? Khi nói chuyện với Dế Choắt, DMèn đã xưng hô với DChoắt ntn? Hãy n/x cách xưng hô của DM với Dế choắt ? 
? Khi DChoắt có ý định nhờ vả DMèn, DM đã có thái độ ntn? Thái độ đó đã tô đậm thêm tính cách gì của DM? 
? Vì tính hung hăng đó, Dế Mèn đã gây ra chuyện gì? 
? Vì sao DM dám gây sự với chị Cốc to lớn hơn mình ?
- Hết coi thường DC, DM lại gây sự với chị Cốc, vì muốn ra oai với DC và muốn chứng tỏ mình sắp đứng đầu thiên hạ
? Hãy n/x thái độ của DM khi gây sự với chị Cốc bằng câu hát? 
? Việc DM dám gây sự với Cốc lớn khoẻ hơn mình có phải là hành động dũng cảm không?
? Vì sao? 
- Không dũng cảm mà ngông cuồng. Vì nó sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho DC.
? Thái độ của Dế Mèn thay đổi như thế nào khi Dế Choắt chết ?
? Thái độ ấy cho ta hiểu thêm gì về Dế Mèn ? 
- Quỳ xuống, nâng DC lên mà than, đắp mộ to cho DC, đứng lặng hồi lâu nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.
? Thái độ ấy cho ta hiểu thêm gì về DM? 
– Còn có t/c đồng loại, biết ăn năn hối lỗi.
? Theo em sự ăn năn của Dế Mèn có cần thiết không ? Có thể tha thứ được không ? 
- Cần, vì kẻ biết lỗi sẽ tránh được lỗi - Cần nhưng khó tha thứ vì hối lỗi không thể cứu được mạng người đã chết - Có thể tha thứ vì t/c của DM rất chân thành
? Cuối truyện là hình ảnh Dế Mèn đứng lặng giờ lâu trước nấm mồ bạn . Em thử hình dung tâm trạng của Dế Mèn lúc này ? 
- Cay đắng vì lỗi lầm của mình, xót thương DC, mong DC sống lại, nghĩ đến việc thay đổi cách sống của mình.
? Bài học rút ra của Dế Mèn là gì ?
- Học sinh đọc lời khuyên của Dế choắt đối với Dế Mèn. 
* Như vậy, qua câu chuyện trêu Cốc để rồi Dế Choắt phải chết oan, Dế