Tiết 1, Bài 1: Dân số - Năm học 2010-2011

Tuần: 1
 Tiết: 1
 Bài1: DÂN SỐ
 24/08/2010
I. MỤC TIÊU: Học xong bài này HS có khả năng: 
1. Kiến thức: 
-Trình bày được quá trình phát triển và tình hình gia tăng dân số thế giới, nguyên nhân và 
 hậu quả của nó. 
-Nêu được các nội dung thể hiện trên tháp tuổi,... hậu quả của nó đối với môi trường.
2. Kĩ năng: 
- Đọc và hiểu cách xây dựng tháp dân số và biểu đồ gia tăng dân số thế giới thấy được tình 
 hình gia tăng dân số trên thế giới.
-Đọc và khai thác thông tin từ tháp dân số và biểu đồ gia tăng dân số
-Phân tích mối quan hệ giữa sự gia tăng dân số nhanh với môi trường.
3. Thái độ:
 Ủng hộ các chính sách và các hoạt động nhằm đạt tỉ lệ gia tăng dân số hợp lí.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
 - Biểu đồ thể hiện sự gia tăng dân số thế giới.
 - Hình vẽ các dạng tháp tuổi cơ bản. 
 - Biểu đồ tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ở các nước phát triển và đang phát triển.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1/Ổn định: (1/)
2/Kiểm tra bài cũ: (4/) GV giới thiệu chương trình Địa lí 7
3/Bài mới: (34/)
 Ở lớp 6 các em đã học về các thành phần tự nhiên của môi trường. Sang lớp 7 chúng ta sẽ nghiên cứu về thành phần rất quan trọng, có tác động mạnh mẽ đến tự nhiên đó là con người thành phần nhân văn của môi trường.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
Hoạt động 1: (11/) Tìm hiểu dân số, nguồn lao động. HS làm việc cá nhân, nhóm (nhóm nhỏ) 
*Bước 1:
-HS đọc trang 186 sgk, nêu k/n “dân số”, nội dung ở SGK trả lời:
+Muốn biết dân số của 1 nước... ta phải làm gì?
+Kết quả điều tra dân số cho biết điều gì? 
*Bước 2:
-Dân số được biểu hiện cụ thể bằng tháp tuổi.
-GV cho HS quan sát H1.1và trả lời câu hỏi:
-Tổng số trẻ em từ khi mới sinh ra -> 4t ở mỗi tháp tuổi ước tính có bao nhiêu bé trai và bao nhiêu bé gái?
-Hình dạng của hai tháp tuổi khác nhau như thế nào? Tháp có hình dạng như thế nào thì tỉ lệ người trong độ tuổi lao động cao?
-Nhìn vào tháp dân số chúng ta biết được những điều gì?
HS trình bày kết quả, GV giúp HS chuẩn xác kiến thức.
Hoạt động 2: (12/) Tìm hiểu sự gia tăng dân số thế giới trong thế kỉ XIX - XX
*Bước 1:
-GV cho HS quan sát H1.2 SGK và nhận xét tình hình tăng dân số thế giới từ đầu TK XIX đến cuối TK XX?
-HS trả lời. -GV nhận xét, bổ sung.
*Bước 2:
-HS quan sát H1.3 và H1.4 SGK cho biết tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa các yếu tố nào?
-HS dựa vào sgk nêu khái niệm gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng cơ giới.
GV : sự gia tăng dân số ở biểu đồ là gia tăng dân số tự nhiên.
*Bước 3: 
-Tại sao trên phạm vi thế giới tỉ lệ gia tăng dân số chỉ phụ thuộc vào GTTN? 
-HS trả lời. -GV nhận xét, kết luận.
Hoạt động 3: (11/) Tìm hiểu sự bùng nổ dân số.
Dựa vào kênh chữ ở sgk hãy:
+Cho biết bùng nổ dân số xảy ra khi nào?
+Từ năm 1950 -> nay, dân số thế giới tăng nhanh chủ yếu do nhóm nước nào tạo nên?
+Khi kinh tế chưa phát triển, gia tăng dân số nhanh dẫn đến những khó khăn gì? Cần phải có biện pháp gì để giải quyết vấn đề này?
1/Dân số, nguồn lao động:
-Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số, nguồn lao động... của 1 địa phương, 1 nước.
-Độ tuổi lao động: Là lứa tuổi có khả năng lao động do Nhà nước quy định...
-Tháp tuổi: Là biểu hiện cụ thể dân số của một địa phương, nó cho biết:
+Kết cấu dân số theo độ tuổi và giới tính 
+Nguồn lao động hiện tại và dự đoán được nguồn lao động bổ sung.
+Tình trạng dân số của địa phương “già” hay “trẻ”.
2/Dân số thế giới tăng nhanh trong thế kỷ XIX và XX:
-Trong nhiều thế kỉ, dân số thế giới tăng hết sức chậm chạp. 
+Nguyên nhân: Bệnh dịch, đói kém, chiến tranh.
-Từ năm đầu thế kỉ XIX -> nay: tăng rất nhanh (đặc biệt từ 1960 ->1987). 
+Nguyên nhân: Tiến bộ về KT- XH và y
 tế.
-Gia tăng dân số do gia tăng tự nhiên và gia tăng cơ giới (trừ trên phạm vi toàn cầu).
 GTTN = Tỉ lệ sinh – Tỉ lệ tử / 10
 GT cơ giới = Xuất cư – Nhập cư 
3./Sự bùng nổ dân số:
- Bùng nổ dân số xảy ra khi tỉ lệ gia tăng tự nhiên đạt từ 2,1% trở lên.
- Từ 1950 của thế kỉ XX: Bùng nổ dân số đã diễn ra ở các nước đang phát triển Châu Á, Châu Phi và Mĩ Latinh.
*Nguyên nhân: Do các nước này giành được độc lập, đời sống được cải thiện và những tiến bộ về y tế lảm giảm nhanh tỉ lệ tử, trong khi tỉ lệ sinh vẫn cao.
- Hậu quả: 
+ Tạo sức ép lớn đối với việc làm, phúc lợi xã hội, môi trường.
+ Kìm hãm sự phát triển KT-XH...
-Biện pháp:
+ Giảm tỉ lệ sinh (Kiểm soát sinh đẻ, phát triển giáo dục).
+Đẩy mạnh sự phát triển KT-XH.
4. Củng cố, đánh giá: (5/)
 GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi 1, 2, 3 sgk tr 6
5.Hoạt động nối tiếp: (1/)
 Học bài - tìm hiểu về “ sự phân bố dân cư - các chủng tộc trên thế giới”