Tiết 10, Bài 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường ở đới nóng

Tuần: 5
Tiết PPCT: tiết 10
Ngày dạy:/././.
Dạy lớp: 7A 7B 7C
Tên bài: “ BÀI 10. DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG ”
MỤC TIÊU
Sau bài học, HS cần
Về kiến thức
Biết được đới nóng vừa đông dân, vừa có sự bùng nổ dân số trong khi nền kinh tế dang còn trong quá trình phát triển, chưa đáp ứng được nhu cầu cơ bản (ăn, mặc, ở) của người dân.
Biết được sức ép dân số, đời sống và các biện pháp của các nước đang phát triển đang áp dụng để giảm sức ép dân số, đời sống và các phương pháp bảo vệ môi trường.
Về kĩ năng
Luyện tập cách đọc, phân tích biểu đồ và sơ đồ về các mối quan hệ và bước đầu luyện tập cách phân tích các số liệu thống kê.
 Thái độ
Nhận thức được vai trò của công tác dân số - kế hoạch hoá gia đình và ý thức được sự cần thiết phải có quy mô gia đình hợp lí.
CHUẨN BỊ
Giáo Viên
Biểu đồ về mối quan hệ giữa dân số và lương thực ở châu phi, bảng số liệu, các hình ảnh lên quan đến vấn đề dân số.
Học sinh
Tìm hiểu 10 nước đông dân số nhất hiện nay.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Kiểm tra kiến cũ
Môi trường xích đạo ẩm có những thuận lợi và khó khăn gì đối với sản xuất nông nghiệp?
Giảng kiến thức mới
Đới nóng tập trung gần một nửa dân số thế giới nhưng kinh tế còn chậm phát triển. Dân cư tăng nhanh và tập trung quá đông vào một số khu vực đã dẫn tới những vấn đề lớn về tài nguyên và môi trường ở đới nóng. Việc giải quyết mối quan hệ giữa dân cư và môi trường ở đây phải gắn chặt với sự phát triển kinh tế-xã hội. Tại sao lại thế, chúng ta vào bài mới tìm hiểu: Tiết 10 - Bài 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên môi trường đới nóng.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
Hoạt động 1: cả lớp
Kể tên 10 quốc gia đông dân nhất hiện nay?
GV: 10 quốc gia đông dân nhất hiện nay là: Trung Quốc (1,35 tỉ)àẤn Độ (1,26 tỉ)à Hoa Kì (314 tr)à In-đo-nê-xi-a (241 tr)à Braxin (195 tr), Pakistan (180tr) àNegieria (170tr)à Băng ladesh (153tr)à Nga (143tr) à Nhật (128). Trong đó có 6 quốc gia ở khu vực đới nóng.
Hoạt động 2 : Cá nhân
GV yêu cầu HS: Quan sát H 2.1(bài 2), trả lời các câu hỏi sau: 
Đới nóng chiếm bao nhiêu phần trăm dân số thế giới? 
Những khu vực nào ở đới nóng có dân cư tập trung đông?
Dân số ở đới nóng chiếm gần 50% nhân loại nhưng lại chỉ tập trung sinh sống trong 4 khu vực ấy, thì sẽ có tác động đến tài nguyên, môi trường như thế nào?
( Tài nguyên, môi trường nhanh chóng bị cạn kiệt. môi trường rừng biển bị suy thoái tác động xấu đến nhiều mặt)
Quan sát biểu đồ 1.4 bài 1 cho biết tình trạng gia tăng dân số của đới nóng như thế nào?
(Tỉ lệ sinh: giảm từ khoảng 42% xuống còn 27%; Tỉ lệ tử: giảm nhanh hơn từ khoảng 37% xuống còn 8%; Tỉ lệ gia tăng tự nhiên ở mức cao khoang 20%)à dân số tăng nhanh 
Cho biết đặc điểm gia tăng dân số ở đới nóng có ảnh hưởng gì tới kinh tế và đời sống?
Mối quan tâm hàng đầu về dân số của các quốc gia đới nóng là gì? 
HS trả lời, GV chuẩn kuến thức.
GV nhấn mạnh: Hiện nay việc kiểm soát tỉ lệ gia tăng dân số đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia ở đới nóng.
Hoạt động: Nhóm
Chia lớp thành 2 nhóm lớn chia thành nhiều nhóm nhỏ mỗi nhóm 4 người
HS thảo luận về vấn đề hậu quả của dân số đông, gia tăng dân số nhanh tới đời sống, tài nguyên và môi trường ở đới nóng.
+ Tài nguyên (đất, khoáng sản, rừng)
+ Bình quân lương thực theo đầu người
+ Ô nhiễm môi trường
+ Biện pháp giải quyết.
Nhóm 1: 
Phân tích biểu đồ: Mối quan hệ giữa dân số với lương thực của châu Phi từ năm 1975 đến 1990, có 3 đại lượng và lấy mốc 1975 quy thành 100% => Thứ tự phân tích:
Qua biểu đồ sản lượng lương thực ta thấy điều gì?
(sản lượng lương thực tăng từ 100% lên trên 110%) 
Qua biểu đồ gia tăng dân số tự nhiên, tình hình gia tăng dân số ra sao?
(gia tăng dân số tự nhiên tăng từ 100% lên 160%)
So sánh sự gia tăng của lương thực với gia tăng dân số tự nhiên nói lên điều gì?
( Cả 2 đều tăng nhưng sản lượng lương thực không tăng kịp với đà gia tăng dân số )
Bình quân lương thực đầu người thay đổi như thế nào?
(Bình quân lương thực đầu người giảm từ 100% xuống 80% ) 
Nguyên nhân làm cho bình quân lương thực sụt giảm?
(Do dân số tăng nhanh hơn tăng lương thực )
Vậy cần có biện pháp gì để năng bình quân lương thực theo đầu người lên?
(Giảm tốc độ tăng dân số, nâng mức tăng lương thực lên )
Nhóm 2: 
Dựa vào bảng số liệu trang 34 sgk trang 34, nhận xét bảng số liệu về tương quan giữa dân số và diện tích rừng ở khu vực Đông Nam Á => thứ tự nhận xét:
Dân số có đặc điểm như thế nào?
( Dân số tăng từ 360 lên 442 triệu người)
Diện tích rừng có xu hướng như thế nào?
( Diện tích rừng giảm từ 240.2 xuống còn 208.6 triệu ha)
Mối tương quan giữa dân số và diện tích rừng ?
( Dân số càng tăng thì diện tích rừng càng giảm)
Nguyên nhân làm giảm diện tích rừng?
(Dân số tăng thì việc khai thác tài nguyên rừng cũng tăng mục đích là phá rừng lấy đất canh tác hoặc xây nhà máy, lấy củi, than gỗ)
 GV nhấn mạnh: nhằm đáp ứng nhu cầu số dân ngày càng đông, tài nguyên môi trường được khai thác với tốc độ ngày càng nhanh.
GV chốt lại (sử dụng bảng phụ 1: sơ đồ )
Dân số
Dân số đông chiếm gần 50% dân số thế giới.
Dân tập trung đông ở 4 khu vực: Đông Nam Á, Nam Á, Tây Phi, Đông Nam Braxin.
Dân số ở đới nóng tăng nhanh dẫn đến bùng nổ dân số gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với việc phát triển kinh tế xã hội của nhiều nước.
 Hiện nay việc kiểm soát tỉ lệ gia tăng dân số đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia ở đới nóng.
Sức ép của dân số tới tài nguyên môi trường
Củng cố bài giảng
Trình bày đặc điểm dân số của đới nóng.
Nêu những hậu quả của dân số đông, gia tăng dân số nhanh tới tài nguyên, môi trường và biện pháp giải quyết. 
Hướng dẫn học tập ở nhà
Học bài cũ và làm bài tập 1,2 trong sgk
Nghiên cứu trước bài mới: Tiết 11, bài 11: Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng.
Phụ lục
Bảng 1: Sức ép của dân số tới tài nguyên, môi trường
Dân số đông và tăng nhanh
sức ép
Tài nguyên
Môi trường
- Diện tích rừng ngày càng thu hẹp
- Đất bạc màu
- Khoáng sản nhanh chóng bị cạn kiệt
=> Tài nguyên bị khai thác kiệt quệ
- Môi trường bị ô nhiễm, đặc biệt nước sạch và nguồn nước ngầm bị cạn kiệt
- Môi trường bị tàn phá
=> Môi trường bị hủy hoại
 Biện pháp
 - Giảm tỉ lệ gia tăng dân số
 - Phát triển kinh tế
 - Nâng cao đời sống
RÚT KINH NGHIỆM