Tiết 10, Bài 12: Sâu, bệnh hại cây trồng - Nguyễn Tín Nhiệm

Ngày soạn:
Ngày dạy:..
Tuần 10
Tiết 10
BÀI 12: SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
	- Nêu được những tác hại do sâu, bệnh hại gây ra cho cây trồng về năng suất, chất lượng sản phẩm ở các mức độ khác nhau. Lấy được ví dụ minh họa.
	- Xác định được những đặc điểm sinh học cơ bản của côn trùng làm cơ sở để hình thành khái niệm sâu hại.
	- Xác định được đặc điểm chung và bản chất của sâu hại qua phân tích những điểm giống và khác nhau giữa côn trùng và sâu hại.
	- Lấy được ví dụ sâu hại cây trồng cần tiêu diệt và côn trùng có ich cần phát triển.
	- Chỉ ra được những dấu hiệu cơ bản của khái niệm về bệnh cây và lấy được ví dụ minh họa, phân biệt được sâu hại và bệnh hại về nguyên nhân gây hại, biểu hiện bị hại.
	- Trình bày được một số dấu hiệu cây bị hại ở các bộ phận khác nhau và xác định được nguyên nhân gây ra.
	- Nhận biết được các dấu hiệu của cây khi bị sâu bệnh phá hại.
2. Kỹ năng
	Hình thành những kỹ năng quan sát và nhận biết được các dâu hiệu sâu, bệnh hại cây trồng.	
3. Thái độ
	- Có ý thức phòng, trừ sâu bệnh để hạn chế sự gây hại về số lượng, chất lượng sản phẩm trồng trọt.
	- Có ý thức phát hiện sâu, bệnh hại qua quan sát dấu hiệu bị hại trên lá, thân. Hoa, quả của cây, từ đó có biện pháp phòng trừ có hiệu quả.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên
	- Tham khảo chuẩn kiến thức, kĩ năng và phương pháp tích hợp giáo dục môi trường.
	- Bảng phụ. 
2. Học sinh: Xem trước bài 12.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:	
TG
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
1’
5’
1’
12’
7’
5’
8’
1. Ổn định tổ chức lớp	
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới:
I. Tác hại của sâu, bệnh:
 Sâu, bệnh ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng phát triển của cây trồng và làm giảm năng suất, chất lượng nông sản.
II. Khái niệm về côn trùng và bệnh cây:
1. Khái niệm về côn trùng:
 - Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành Chân khớp, cơ thể chia làm 3 phần: đầu, ngực, bụng. Ngực mang 3 đôi chân và thường có 2 đôi cánh, đầu có 1 đôi râu.
 - Biến thái của côn trùng là sự thay đổi cấu tạo, hình thái của côn trùng trong vòng đời.
 - Có 2 loại biến thái:
+ Biến thái hoàn toàn.
+ Biến thái không hoàn toàn.
2. Khái niệm về bệnh cây:
 Bệnh cây là trạng thái không bình thường của cây do vi sinh vật gây hại hoặc điều kiện sống bất lợi gây nên.
3. Một số dấu hiệu của cây trồng bị sâu, bệnh phá hại:
 Khi bị sâu bệnh phá hại màu sắc, cấu tạo, hình thái các bộ phận của cây bị thay đổi.
- Yêu cầu lớp trưởng báo cáo
- Sản xuất giống cây trồng bằng hạt được tiến hành theo trình tự nào?
- Thế nào là giâm cành, chiết cành, ghép mắt?
- Em hãy nêu những điều kiện cần thiết để bảo quản tốt hạt giống.
à Giới thiệu bài mới: Trong trồng trọt có nhiều nhân tố làm giảm năng suất và chất lượng nông sản, trong đó sâu, bệnh là 2 nhân tố gây hại nhiều nhất. Để hạn chế sâu bệnh hại cây trồng ta cần nắm vững các đặc điểm của sâu bệnh hại. Để hiểu rõ điều đó ta vào bài mới.
* Hoạt động 1
- Yêu cầu HS đọc phần I SGK và trả lời các câu hỏi:
+ Sâu, bệnh có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống cây trồng?
+ Em hãy nêu một vài ví dụ về ảnh hưởng của sâu bệnh hại đến năng suất và chất lượng nông sản mà em biết hay thấy ở địa phương.
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
+ Sâu bệnh hại có ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây: cây trồng bị biến dạng, chậm phát triển, màu sắc biến đổi.
+ Khi bị sâu bệnh phá hại, năng suất cây trồng giảm mạnh.
+ Khi bị sâu bệnh phá hại, chất lượng nông sản giảm.
- Tiểu kết, ghi bảng.
* Hoạt động 2:
-Yêu cầu học sinh đọc mục II.1 và trả lời các câu hỏi:
+ Côn trùng là gì?
+ Vòng đời của côn trùng được tính như thế nào?
+ Trong vòng đời , côn trùng trải qua các giai đoạn sinh trưởng, phát triển nào?
+ Biến thái của côn trùng là gì?
- Yêu cầu học sinh chia nhóm, quan sát kĩ hình 18, 19 SGK và nêu những điểm khác nhau giữa biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn?
- Giáo viên giảng giải thêm khái niệm về côn trùng.
- Em hãy lấy ví dụ côn trùng có lợi và có hại
- Tiểu kết, ghi bảng.
- Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục II và hỏi:
+ Thế nào là bệnh cây?
+ Hãy cho một số ví dụ về bệnh cây.
- Giáo viên nhận xét, bổ sung, ghi bảng.
- Giáo viên treo tranh, đem những mẫu cây bị bệnh cho học sinh quan sát, thảo luận nhóm và hỏi:
+ Ở những cây bị sâu, bệnh phá hại ta thường gặp những dấu hiệu gì?
+ Nhìn vào hình cho biết hình nào cây bị sâu và hình nào cây bị bệnh.
+ Khi cây bị sâu, bệnh phá hại thường có những biến đổi về màu sắc, cấu tạo, trạng thái như thế nào?
- Giáo viên chốt lại kiến thức cho học sinh.
- Tiểu kết, ghi bảng.
- Lớp trưởng báo cáo
- HS trả lời
- Chú ý lắng nghe và suy nghĩ
- Học sinh đọc và trả lời:
à Sâu, bệnh có ảnh hưởng xấu đến đời sống cây trồng. Khi bị sâu, bệnh phá hại, cây trồng sinh trưởng, phát triển kém, năng suất và chất lượng nông sản giảm thậm chí không cho thu hoạch.
- Học sinh cho ví dụ: bệnh sâu cuốn lá, bệnh vàng lùn ở lúa,
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh ghi bài.
- Học sinh đọc thông tin và trả lời:
à Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành Chân khớp, cơ thể chia làm 3 phần: đầu, ngực, bụng. Ngực mang 3 đôi chân và thường có 2 đôi cánh, đầu có 1 đôi râu.
à Vòng đời của côn trùng là khoảng thời gian từ giai đoạn trứng đến giai đoạn trưởng thành và lại đẻ trứng.
à Qua các giai đoạn: trứng – sâu non – nhộng – trưởng thành hoặc trứng – sâu non – trưởng thành.
à Biến thái là sự thay đổi cấu tạo, hình thái của côn trùng trong vòng đời.
- Học sinh chia nhóm và thảo luận , nêu ra sự khác nhau:
+ Biến thái hoàn toàn phải trải qua 4 giai đoạn: trứng – sâu non – nhộng – trưởng thành.
+ Biến thái không hoàn toàn chỉ trải qua 3 giai đoạn: trứng – sâu non- trưởng thành.
- Học sinh lắng nghe.
- Có lợi: ong mắt đỏ, kiến vàng; có hại: sâu cắn lá, sâu đục thân,
- Học sinh ghi bài.
- Học sinh đọc và trả lời:
à Bệnh cây là trạng thái không bình thường về chức năng sinh lí, cấu tạo và hình thái cả cây dưới tác động của VSV gây bệnh và điều kiện sống không bình thường.
- Học sinh cho một số ví dụ.
- Học sinh ghi bài.
- Học sinh thảo luận nhóm và trả lời:
à Thường có những biến đổi về màu sắc, hình thái, cấu tạo.
- Yêu cầu nêu được:
+ Bị sâu: a, b, h.
+ Bệnh: c, d, e, g.
à Cây trồng thường thay đổi:
+ Cấu tạo hình thái: biến dạng lá, quả, gãy cành, thối cũ, thân cành sần sùi.
+ Màu sắc: trên lá, quả có đốm nâu, đen, vàng.
+ Trạng thái: cây bị héo rũ.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh ghi bài. 
4’
4. Củng cố: 
- Nội dung hoạt động 1
- Nội dung hoạt động 2
- Em hãy nêu tác hại của sâu, bệnh.
- Trình bày khái niệm về côn trùng và bệnh cây.
- Dấu hiệu nào chứng tỏ cây trồng bị sâu, bệnh phá hại?
- Trả lời nội dung hoạt động 1
- Trả lời nội dung hoạt động 2
- Trả lời nội dung hoạt động 2
5. Dặn dò: ( 2 phút )
 	- Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 13.
	- Xem trước ở địa phương ta thường áp dụng cách phòng trừ sâu, bệnh như thế nào?