Tiết 22, Bài 24: Khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép - Đoàn Thị Thanh

Chương IV:
Chi tiết máy và lắp ghép.
Tiết 22.
Tuần 11. Thứ  ngàytháng  năm 200.
Bài 24:
 khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép.
Mục tiêu.
Hiểu được khái niệm và phân loại chi tiết máy.
Biết được các kiểu lắp ghép của chi tiết và công dụng của các kiểu lắp ghép.
Chuẩn bị.
GV:- Nghiên cứu bài 24 SGK, SGV và các tài liệu tham khảo.
 - Các hình vẽ, các mẫu vật H24.1; H24.2; 24.3.
HS: - Tìm hiểu trước bài 24 SGK.
- Quan sát kỹ cấu tạo cụm trục trước xe đạp, các chi tiết H 24.2.
- Chuẩn bị các mẫu vật H 24.1; và H24.2.
Tiến trình dạy học.
Tổ chức ổn định.
Kiểm tra bài cũ.
GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
Bài mới
 Hoạt động1: Giới thiệu bài.
 Máy hay các sản phảm cơ khí thường được cấu tạo thành từ nhiều chi tiết khác nhau. Khi hoạt động máy thường hỏng những chỗ lắp ghép. Vì vậy để hiểu được các kiểu lắp ghép chi tiết máy nhằm kéo dài thời gian sử dụng của máy và thiết bị chúng ta cùng nhau nghiên cứu bài học hôm nay.
Hoạt động 2: Khái niệm về chi tiết máy.
1- Chi tiết máy là gì?
- GV giới thiệu những các sản phẩm cơ khí, những máy cơ khí đơn giản và chỉ rõ những bộ phận của máy và thiết bị.
- Yêu cầu học sinh quan sát hình 24.1 và hỏi: Cụm trục trước xe đạp được cấu ta từ mấy bộ phận? Kể tên ? Các bộ phận trên có những đặc điểm gì chung? 
? Có thể tháo rời các chi tiết ra được nữa không?
? Làm bài tập T83-SGK.
GV kết luận chung về chi tiết máy và dấu hiệu nhận biết chi tiết máy.
* Phân tích hình 24.1:
- Cụm trục trước xe đạp gồm 5 phần tử: Trục, đai ốc, vòng đệm, đai ốc hãm côn, côn.
+ Trục là chi tiết hình trụ, hai đầu có ren để lắp các chi tiết khác.
+ Đai ốc là ci tiết lỗ ở trong có ren, bên ngoài có nhiều hình dạng sao cho vặ được các chìa vặn.
+ Vòng đệm là chi tiết mỏng nằm ở giữa đai ốc và mặt vật ghép dùng đểbảo vệ mặt vật ghép của chi tiết.
+ Đai ốc hãm côn và côn
* Khái niệm : Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh và thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy.
* Dấu hiệu nhận biết: Cấu tạo hoàn chỉnh, không tháo rời được.
2- Phân loại chi tiết máy.
- Giáo viên nêu câu hỏi: Em hãy cho biết phạm vi ứng dụng của từng chi tiết trong hình24.2-SGK.
- Học sinh trả lời.
- Gv kết luân chung.
- Các chi tiết a, b, c, d, e được sử dụng chung cho nhiều máy.
- Chi tiết g chỉ sử dụng được cho 1 máy.
* Phân loại: Chi tiết máy được phân loại theo công dụng:
+ Nhóm chi tiết có công dụng chung: bu lông, đai ốc
+ Nhóm chi tiết có công dụng riêng: Trục khuỷu, kim khâu
Hoạt động 3: Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào?
- Gv treo tranh vẽ hình 24.3 yêu cầu học sinh quan sát và trả lời câu hỏi trong SGK.
? Các mối ghép trên có đặc điểm gì giống và khác nhau?
-Học sinh trả lời
- GV kết luận chung.
- Ghép giữa móc treo với giá đỡ là mối ghép bằng đinh tán (cố định).
- Ghép giữa trục và giá đỡ là môi ghép bằng đinh tán ( cố định).
- Ghép giữa bánh ròng rọc và trục là mối ghép động.
Củng cố.
? Hãy quan sát chiếc xe đạp và tìm ra các chi tiết và các mối ghép trong xe?
- GV gọi học sinh đọc phần ghi nhớ.
Hướng dẫn về nhà.
- Học kỹ bài và trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Chuẩn bị bài 25-SGK
..
Hết tuần 11.
Tiết 23.
Tuần 12. Thứngày tháng  năm 200...
Bài 25.
Mối ghép cố định 
Mục tiêu.
Hiểu khái niệm và biết cấu tạo của mối ghép cố định.
Biết được những đặc điểm, cấu tạo và ứng dụng của mối ghép không tháo được thường gặp.
Chuẩn bị.
GV: - Nghiên cứu bài 25 SGK, SGV và các tài liệu tham khảo.
 - Tranh vẽ các mối ghép và sưu tầm các vật thật.
HS: - Tìm hiểu và đọc trước bài 25 SGK.
 - Sưu tầm một số mối ghép.
Tiến trình dạy học.
Tổ chức ổn định lớp.
Kiểm tra bài cũ.
? Chi tiết máy là gì? Gồm những loại nào? Cho ví dụ?
? Chi tiết máy được lắp với nhau như thế nào?
Bài mới.
Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
 Mỗi thiết bị máy móc đều do nhiều bộ phận, chi tiết tạo thành. Mỗi bộ phận, mỗi chi tiết đều có một yêu cầu nhất định về hình dáng, kích thước, tính chất khác nhau tuỳ theo công dụng, chức năng và điều kiên làm việc của chúng. Gia công lắp ghép là giai đoạn quan trọng để tạo thành sản phẩm hoàn chỉnh đảm bảo chất lượng. Để hiểu được nguyên công cuối cùng của quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay: Mối ghép cố định - Mối ghép tháo được.
Hoạt động 2: Mối ghép cố định.
- GV yêu cầu học sinh quan sát H 25.1 SGK và trả lời câu hỏi: 
? Hai mối ghép trên có đặc điểm gì giống và khác nhau? 
? Làm thế nào để tháo rời các chi tiết trong mối ghép ta làm như thế nào?
- Học sinh quan sát hình vẽ và trả lời.
- GV nhận xét và bổ sung rồi kết luận chung.
- Mối ghép cố định gồm hai loại:
Mối ghép tháo được và mói ghép không tháo được.
+ Mối ghép tháo được là mối ghép có thể tháo rời các chi tiếtở dạng nguyên vẹn như ban dầu khi chưa lắp.
+ mối ghép không tháo được là mối ghép muốn tháo rời các chi tiết bắt buộc phải phá bỏ một thành phần nào đó của mối ghép.
Hoạt động 3: Mối ghép không tháo được.
GV yêu cầu học sinh quan sát hình 25.2 và cho biết cấu tạo của mối ghép bằng đinh tán.
Khi nào thì người ta thường dùng mối ghép bằng đinh tán?
Hàn là gì? Có mấy phương pháp hàn? Dựa vào đâu người ta phân chia được các kiểu hàn?
Em hãy cho biết đặc điểm và ứng dụng của các phương pháp hàn?
Mối ghép bằng đinh tán.
Cấu tạo: 
Gồm: Chi tiết 1, chi tiết 2 được ghép với nhau bằng đinh tán.
Trong mối ghép bàng đinh tán các chi tiết ghép thường dạng tấm. Chi tiết ghép là đinh tán, có dạng hình trụ, đầu có mũ làm bằng kim loại dẻo.
Đặc điểm và ứng dụng dụng – SGK- 87.
Mối ghép bằng hàn.
Khái niệm.
Hàn là phương háp làm nóng chảy cục bộ kim loại tại chỗ tiếp xúc để dính kết các chi tiết lại với nhau hoặc được dính kết với nhau bằng vật liệu nóng chảy khác
Đặc điểm và ứng dụng.
Củng cố:.
GV gọi học sinh đọc phần ghi nhớ.
Hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi cuối bài.
 5- Hướng dẫn về nhà.
Học kỹ bài và hoàn thành các câu hỏi cuối bài.
Chuẩn bị trước bài 26- Mối ghép tháo được.
Tiết 24 .
Tuần 12.
Thứ  ngàytháng.năm 200..
Bài 26.
Mối ghép tháo được
Mục tiêu.
- Hiểu khái niệm và biết cấu tạo của mối ghép tháo được.
- Biết được những đặc điểm, cấu tạo và ứng dụng của mối ghép tháo được thường gặp.
Chuẩn bị.
GV: - Nghiên cứu bài 26 SGK, SGV và các tài liệu tham khảo.
 - Tranh vẽ các mối ghép và sưu tầm các vật thật.
HS: - Tìm hiểu và đọc trước bài 25 SGK.
 - Sưu tầm một số mối ghép.
Tiến trình dạy học.
Tổ chức ổn định.
Kiểm tra bài cũ.
? Thế nào là mối ghép cố định? Chúng gồm mấy loại? Nêu sự khác biệt cơ bản của các loại mối ghép đó?
? Mối ghép bằng đinh tán và hàn được hình thành như thế nào? Nêu ứng dụng của chúng?
Bài mới.
Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
	Trong bài học trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về đặc điểm cấu tạo cũng như ứng dụng của một số mối ghép không tháo được. Hôm nay chúng ta sẽ được tìm hiểu thêm một số loại mối ghép mà trong quá trình sử dụng chúng ta có thể tháo rời các chi tiết ghép ra mà vẫn giữ nguyên được cấu tao của chúng. Đó là mối ghép tháo được.
Hoạt động 2: Mối ghép tháo được.
GV yêu cầu học sinh quan sát hình 26.1 và tìm hiểu cấu tạo của mối ghép ren.
-Học sinh trả lời câu hỏi T90-SGK.
? Tìm sự khác nhau giữa 3 mối ghép vừa tìm hiểu.
? Mối ghép bằng ren có những đặc điểm gì? Chúng có ứng dụng như thế nào trong thực tế?
? Kể tên một số mối ghép bằng ren?
1- Mối ghép bằng ren.
*Cấu tạo: Hình 26.1 SGK.
Gồm: -Mối ghép bằng bu lông
 -Mối ghép bằng vít cấy.
 -Mối ghép bằng đinh vít.
*Sự khác nhau: SGK T90.
*Đặc điểm và ứng dụng:
-Dùng để lắp ghép các chi tiết có chiều dài lớn và cần tháo lắp.
-Mối ghép vít cấy dùng cho mối ghép chiều dài quá lớn.
-Mối ghép đinh vít dùng ch những chi tiết chịu áp lực nhỏ.
Gv yêu cầu học sinh tìm hiểu cấu tạo mối ghép và hoàn thành các câu hỏi trang 91- SGK.
? Tìm hiểu đặc điểm và ứng dụng của mối ghép bằng then và chốt.
2- Mối ghép bằng then và chốt.
* Cấu tạo của mối ghép.
-Mối ghép bằng then gồm: Trục, bánh đai, then.
-Mối ghép bằng chốt gồm: Chốt, chi tiết ghép.
* Đặc điểm và ứng dụng.
- Cấu tạo đơn giản, dễ tháo lắp, thay thế dễ dàng nhưng khả năng chịu lực kém.
- Mối ghép bàng then thường dùng để lắp trục với bánh răng, bánh đai, đĩa xích.. để truyền chuyển động quay.
- Mối ghép bằng chốt dùng để hãm chuyển động tương đối giữa các chi tiết theo phương pháp tiếp xúc hoặc để truyền lực theo phương đó.
4- Củng cố:.
GV gọi học sinh đọc phần ghi nhớ.
Hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi cuối bài.
 5- Hướng dẫn về nhà.
Học kỹ bài và hoàn thành các câu hỏi cuối bài.
Chuẩn bị trước bài 27- Mối ghép động.
.
Hết tuần 12