Tiết 29, Bài 17: Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Tiết 1) - Năm học 2008-2009

 Ngày soạn: 17/3/2009
 Ngày giảng:19/3/2009
Tiết 29 – Bài 17
Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ( Tiết 1)
I. Mục tiêu:
1. Giúp HS hiểu được Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của ai, ra đời từ bao giờ, do ai ( Đảng nào) lãnh đạo. Cơ cấu tổ chức của Nhà nước ta hiện nay bao gồm những loại cơ quan nào . Chia thành mấy cấp và tên gọi của từng cấp. Chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan nhà nước .
2. Hình thành ở HS ý thức tự giác trong việc thực hiện chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước , sống và học tập theo pháp luật . ý thức và tinh thần trách nhiệm công dân trong việc bảo vệ các cơ quan nhà nước . Sẵn sàng giúp đỡ các cơ quan nhà nước thực hiện công vụ .
3. Giúp và giáo dục HS biết thực hiện đúng pháp luật của Nhà nước, những quy định của chính quyền địa phương và quy chế học tập của nhà trường . Báo cáo kịp thời cho những cơ quan chức năng khi nhìn thấy trường hợp vi phạm pháp luật hoặc khả nghi . Giúp đỡ cán bộ nhà nước thi hành công vụ . Đấu tranh phê phán những hiện tượng tự do, vô kỉ luật.
II. Nội dung và phương pháp :
1. Nội dung:
- HS nắm rõ Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân, vì dân.
- Nhà nước ta do Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo.
- Nắm được sơ đồ phân cấp bộ máy Nhà nước .
2. Phương pháp:
- Trực quan - đàm thoại.
- Kích thích tư duy.
- Trò chơi.
- Thảo luận nhóm .
III. Chuẩn bị:
- Máy chiếu Porecter.
- Tranh ảnh, đoạn phim tư liệu.
- Hiến pháp năm 1992 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Bảng phụ, bút dạ.
IV. Hoạt động trên lớp.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
1. Thế nào là tín ngưỡng , tôn giáo?
2. Bài tập?
Hãy khoanh tròn vào phương án trả lời đúng.
Hành vi nào sau đây thể hiện đúng quyền tự do tín ngưỡng , tôn giáo của công dân? Tại sao? 
A.Biết tôn trọng nơi thờ tự của các tôn giáo khác.
B. Tổ chức xem bói nhân dịp hội chùa.
C. Tuyên truyền giáo dân thực hiện tốt chính sách của Đảng và Nhà nớc.
D.Không bài xích các tôn giáo khác.
E. Công dân có quyền theo hoặc không theo một tôn giáo nào.
3. Bài mới:
Giới thiệu bài: ( Qua phần kiểm tra bài cũ) 
GV: Như vậy đề cao quyền con người và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đó là điểm ưu việt của Nhà nước ta – Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vậy nhà nước ta do ai lãnh đạo , bản chất Nhà nước ta như thế nào, cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước ra sao. Đó là nội dung bài 17.Chúng ta sẽ tìm hiểu tiết 1 của bài .
Hoạt động 1
HS phân tích thông tin và tìm hiểu phần a,b,c nội dung bài học.
Đồ dùng: Máy chiếu Porecter, tranh ảnh, Hiến pháp 1992 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Phương pháp: Trực quan đàm thoại, kích thích tư duy, trò chơi.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng
Máy chiếu đưa phần thông tin 1 SGK
? Đọc thông tin 1?
Theo dõi vào thông tin 1 và cho biết Nhà nước ta – Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa ra đời từ bao giờ? Khi đó ai là chủ tịch nước?
?Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa là thành quả của cuộc cách mạng nào? Cuộc cách mạng đó do Đảng nào lãnh đạo ? Do ai đứng lên đấu tranh ? Thành quả cách mạng đó là của ai?
GV kết hợp ghi bảng phụ.
GV: Năm 1858 Pháp nổ tiếng súng đầu tiên tại Đà Nẵng đánh dấu sự đô hộ của chúng trên đất nước ta .( ảnh minh họa). Ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Đình – Hà Nội , Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc bản tuyên ngôn độc lập , khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong bản tuyên ngôn Người khẳng định “ Tất cả các dân tộc trên thế giới sinh ra đều bình đẳng , dân tộc nào cũng có quyền sống , quyền sung sướng và quyền tự do.
 Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do độc lập và sự thật đã trở thành nước tự do độc lập.”-> Khẳng định chủ quyền tòan vẹn của đất nước ta.
?Bằng kiến thức lịch sử em hãy cho biết sau Cách mạng Tháng Tám /1945 cách mạng Việt Nam gặp phải những trở ngại nào?
? Dưới sự lãnh đạo của ĐCS Việt Nam , cuộc kháng chiến chống Pháp , Mĩ cứu nước của nhân dân ta đã thu được kết quả như thế nào?
GV: .( ảnh minh họa) Với truyền thống yêu nước và căm thù giặc sâu sắc , cả nước hừng hực một khí thế căm thù giặc sâu sắc – cuộc chiến tranh nhân dân – một thế trận lòng dân đã chiến thắng những tên đế quốc sừng sỏ nhất thế giới . Ngày 30/4/1975 lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập đã đánh dấu sự thắng lợi hoàn toàn của cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ Tổ quốc của dân tộc Việt Nam . Bác Hồ đã từng nói “ Dễ trăm lần không dân cũng chịu , khó trăm lần dân liệu cũng xong”.
? Qua phân tích trên em hãy cho biết Nhà nước ta là nhà nước của ai?
? Nước ta đổi tên là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào năm nào? Tại sao lại đổi tên như vậy?
GV: đưa Điều 1,2,5 Hiến pháp năm 1992 trên màn hình và yêu cầu HS đọc.
?Các Điều trên của Hiến pháp 1992 cho thấy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoạt động vì lợi ích của ai?
GV: ghi bảng phụ : hoạt động vì lợi ích của nhân dân .
?Em hãy nêu bản chất của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? 
GV: Nội dung thứ 1 bài học hôm nay:
? Tại sao nói Nhà nước ta là nhà nước của nhân dân vì nhân dân?
? Lấy ví dụ chứng minh nhà nước ta hoạt động vì lợi ích của nhân dân?
GV: ảnh minh họa
? Bằng kiến thức của mình các em hãy so sánh bản chất của Nhà nước CHXHCN Việt Nam với bản chất của nhà nước phong kiến và nhà nước TBCN? Từ đó rút ra nhận xét?
( HS thảo luận nhóm)
? Vậy mỗi chúng ta cần phải làm gì để góp phần bảo vệ Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
? Trước sự quan tâm của Đảng và nhà nước như vậy , em thấy mọi người đã làm tròn bổn phận công dân của mình chưa?
? Quay trở lại với thông tin em hãy cho biết Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng nào lãnh đạo?
GV: Phần 2 NDBH.
? Bằng kiến thức của mình em cho biết Tổng bí thư đầu tiên của ĐCS Việt Nam là ai? Hiện nay ai đang là TBT của ĐCS Việt Nam?
GV: để hiểu thêm về ĐCS Việt Nam -> đọc Điều 4 Hiến pháp 1992.
ĐCSVN lấy chủ nghĩa Mác – Lêninvà tư tưởng Hồ Chí minh làm kim chỉ nam cho phương châm hành động của mình , hết lòng phục vụ nhân dân.Bác đã từng răn dạy Đảng viên “ Việc gì có lợi cho dân ” Thực tế lịch sử đã chứng minh ĐCSVN đã chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác..
GV: chuyển ý và đưa sơ đồ phân cấp bộ máy nhà nước Việt Nam .
? Quan sát vào sơ đồ cho biết bộ máy nhà nước ta chia làm mấy cấp?Tên gọi từng cấp?
GV ghi bảng phụ.
? Bộ máy Nhà nước cấp Trung Ương bao gồm những cơ quan nào?
GV ghi bảng phụ
? Bộ máy Nhà nước cấp tỉnh ( thành phố trực thuộc Trung Ương) bao gồm những cơ quan nào?
GV ghi bảng phụ
? Bộ máy Nhà nước cấp huyện ( quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh) bao gồm những cơ quan nào?
GV ghi bảng phụ
? Bộ máy nhà nước cấp xã ( phường , thị trấn) bao gồm những cơ quan nào?
GV ghi bảng phụ
? Quan sát vào màn hình và theo chiều mũi tên , em có nhận xét gì về Bộ máy nhà nước ta?
GV chốt và ghi bảng .
? Hải Phòng thuộc cấp nào trong bộ máy nhà nước ta?
? Trường Trần Văn Ơn của các em thuộc địa bàn phường nào? Thuộc cấp nào?
- Bộ máy nhà nước cấp xã( phường , thị trấn) lại không có TAND và VKSND vậy vấn đề đặt ra là mọi đơn thư khiếu kiện của công dân, hoặc công dân trong xã ( phường , thị trấn ) vi phạm pháp luật sẽ được xử lí như thế nào ?
- Theo luật mới của Quốc hội, đến 25/4/2009 hết nhiệm kì HĐND các cấp sẽ thí điểm ở 14 tỉnh thành trong đó có Hải Phòng sẽ xóa bỏ HĐND quận , huyện , thị xã và HĐND phường , thị trấn.
? Những cơ quan nào trong bộ máy nhà nước ta được gọi là cơ quan đại biểu của nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước? Cơ quan nào là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất? Tại sao?
? Những cơ quan nào trong bộ máy nhà nước ta được gọi là cơ quan hành chính nhà nước ? Cơ quan nào là cơ quan hành chính nhà nước cấp cao nhất ?
GV: Nhà nước ta là thành quả của nhân dân bao đời chiến đấu gian khổ để giành được 
? Là học sinh chúng ta cần phải làm gì để góp phần bảo vệ Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? 
GV: Mặc dù nước ta còn nghèo , đặc biệt trong những năm gần đây cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã tác động rất lớn đến nền kinh tế nước tanhưng với sự ưu việt của mình , nhà nước ta đã không ngừng quan tâm đến nhân dân như hỗ trợ tiền lương cho cán bộ công chức, cho nhân dân vay vốn ưu đãi với lãi súât thấp để phát triển kinh tế gia đình , hỗ trợ HS- SV nghèo ( ảnh minh họa)
- HS đọc.
- Ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Đình – Hà Nội , Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc bản tuyên ngôn độc lập , khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa – nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu á.
- Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa do:
+ Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
+ Do nhân dân đấu tranh.
+ Thành quả cách mạng của nhân dân.
- Pháp quay trở lại xâm lược Việt Nam lần 2, Mĩ cũng đặt nền thống trị trên đất nước ta.
- Nhân dân ta đã lập nhiều chiến công oanh liệt : Chiến dịch Điện Biên Phủ , chiến dịch Mậu Thân, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử ..
- Nhà nước của dân , do dân.
- Ngày 2/7/1976 Quốc hội Việt Nam thống nhất đã quyết định đổi tên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam , cả nước bước vào thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội .
- HS đọc.
- Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoạt động vì lợi ích của nhân dân lao động .
-Nhà nước ta là nhà nước của dân do dân bầu ra và hoạt động vì lợi ích cuả toàn thể nhân dân lao động. 
- Vì nhà nước ta là thành quả cách mạng của nhân dân, do nhân dân lập ra và hoạt động vì lợi ích của nhân dân.
- Xóa đói giảm nghèo, chăm lo đến việc học hành của nhân dân, hỗ trợ vốn cho nhân dân phát triển kinh tê, đánh thuế suất thấp đôí với các mặt hàng thiết yếu cho nhu cầu của nhân dân
- HS thảo luận và trình bày kết quả.
-> Nhà nước CHXHCN Việt Nam ưu việt hơn so với 2 nhà nước còn lại : đó là sự chăm lo cho đời sống nhân dân..
- Hs nêu
- HS liên hệ .
- Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo .
- HS đọc. 
- TBT đầu tiên là Trần Phú.
Hiện nay đ/c Nông Đức Mạnh là TBT cảu ĐCS nước ta.
- Bộ máy nhà nước ta chia làm 4 cấp: Bộ máy nhà nước cấp Trung Ương, cấp Bộ máy nhà nước cấp Tỉnh ( thành phố trực thuộc Trung Ương), Bộ máy nhà nước cấp quận ( huyện , thị xã thuộc tỉnh), Bộ máy nhà nước cấp xã ( phường , thị trấn)
- Gồm Quốc hội, Chính Phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
- Gồm HĐND tỉnh ( Thành phố), UBND tỉnh ( thành phố), Tòa án nhân dân tỉnh ( thành phố), Viện kiểm sát nhân dân tỉnh ( thành phố).
- Gồm HĐND huyện ( quận, thị xã ), UBND huyện ( quận, thị xã ), Tòa án nhân dân huyện ( quận thị xã), Viện kiểm sát nhân dân huyện ( quận , thị xã ).
- Gồm HĐND xã ( phường , thị trấn), UBND xã ( phường , thị trấn)
- Bộ máy nhà nước ta là một hệ thống tổ chức bao gồm các loại cơ quan nhà nước cấp trung ương và cấp địa phương. Bộ máy nhà nước chia làm 4 cấp : Bộ máy nhà nước cấp Trung Ương, cấp Bộ máy nhà nước cấp Tỉnh ( thành phố trực thuộc Trung Ương), Bộ máy nhà nước cấp quận ( huyện , thị xã thuộc tỉnh), Bộ máy nhà nước cấp xã ( phường , thị trấn)
- Mọi đơn thư khiếu kiện của công dân đều được đưa lên UBND và ban công an xã ( phường , thị trấn) làm công tác hòa giải. Nếu hòa giải 3 lần mà không được sự đồng ý của người khiéu kiện thì đơn đó sẽ được đưa lên TAND cấp trên theo đúng luật khiếu nại , tố cáo đã quy định. 
-> tìm hiểu kĩ hơn trong chương trình GDCD lớp cao hơn.
- Quốc hội, HĐND các cấp.
- Quốc hội là ..
- Chính phủ và UBND các cấp.
- Chính phủ là ..
- Học hành chăm chỉ.
- Tuân theo pháp luật
- Nhắc nhở gia đình cùng thực hiện tốt chính sách
- Không sa vào các tệ nạn xã hội.
- Không tiếp tay cho kẻ xấu
- Không lười học....
1. Thông tin, sự kiện.
- Thông tin 1:
2. Nội dung bài học.
a. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân , do nhân dân và vì nhân dân.
b.Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
c. Bộ máy nhà nước ta là một hệ thống tổ chức bao gồm các cơ quan nhà nước cấp trung ương và cấp địa phương . 
- Bộ máy nhà nước chia làm 4 cấp.
Hoạt động 2
HS làm bài tập.
Đồ dùng : Máy chiếu Porecter, các bài tập, các tình huống thảo luận.
Phương pháp: Thảo luận nhóm , Kích thích tư duy, đàm thoại.
Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
Ghi bảng
Bài tập 1 : 
Tại sao nói : Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân, vì dân?
Bài tập 2: 
Khoanh tròn vào câu trả lời đúng:
1. Cơ quan nào là cơ quan quyền lực nhà nước cấp cao nhất?
A. Quốc hội.
B. Chính phủ.
C. Tòa án nhân dân tối cao.
D. Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
2. Cơ quan nào là cơ quan hành chính nhà nước cấp cao nhất?
A. Quốc hội.
B. Chính phủ.
C. Tòa án nhân dân tối cao.
D. Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Bài tập 3: GV cho HS sắm vai tình huống sau:
Một hôm trên đường đi học về, Lan và Hải nhặt được một lá thư trên đường. Cả 2 bạn cùng mở ra xem thì thấy nội dung tòan nói xấu về Đảng và nhà nước ta. Câu cuối cùng còn khẳng định: nếu ai nhặt được tờ giấy này mà sao ra 100 bản kgác thì sẽ được bình an vô sự. Nếu không làm được việc nêu trên thì sẽ bị trừng phạt. Cả 2 bạn cùng băn khoăn không biết làm thế nào.
GV chốt và khái quát nội dung tiết 1 của bài.
- Vì nhà nước ta là thành quả cách mạng của nhân dân, do nhân dân lập ra và hoạt động vì lợi ích của nhân dân .
-HS suy nghĩ cá nhân và trình bày kết quả.
2.1 : Đáp án A
2.2: Đáp án B
HS sắm vai và cả lớp cùng nhau giải quyết tình huống.
- Đó là thông tin của những kẻ xấu nhằm bôi nhọ danh dự của Đảng và Nhà nước ta. Nếu là 1 trong 2 bạn thì em em sẽ đem lá thư đó trình báo với chính quyền địa phương và cơ quan công an nơi gần nhất để có biện pháp giải quyết kịp thời ngăn chặn những kẻ xấu phá hoại nhà nước ta .
Bài a/59 SGK
Bài tập b.
Bài tập c.
4 Những tấm gương góp phần bảo vệ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam :
- Chị Nguyễn Thị Bé , sinh ra và lớn lên ở Triệu Phong , Quảng Trị, khi xuất ngũ chị xin được làm quản lí trong nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, chị đã chăm sóc nơi yên nghỉ của 10624 liệt sĩ cả nước.
- Anh Nguyễn Mạnh Hiệp ở Sóc Sơn , Hà Nội , là một nông dân làm kinh tế giỏi đồng thời là một người hảo tâm . Nhân dịp kỉ niệm chiến thắng Địên Biên Phủ , anh gửi tặng các cựu chiến binh 2 tỉnh Điện Biên và Lai Châu 5 triệu đồng .
- Bác Lê Hạnh Phúc tổ trưởng tổ 44 phường Đồng Xuân ( Hà Nội) là “ Bộ đội cụ Hồ” nay đã về hưu . Bác rất quan tâm đến hoàn cảnh gia đình của từng hộ dân , bác cùng chính quyền giúp đõ họ về vật chất và tinh thần . Bác rất được nhiều người quý nể.
5. Củng cố:
Cho các từ sau: Đảng Cộng sản Việt Nam, của nhân dân, cơ quan hành chính Nhà nước, cơ quan quyền lực , cơ quan xét xử. Hãy lựa chọn các từ trên điền vào chỗ trống để được nội dung thích hợp.
1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước (1).. do nhân dân và vì nhân dân.
2. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do (2) lãnh đạo.
3. Quốc hội, HĐND các cấp là (3).. đại biểu của nhân dân .
4.Chính phủ và UBND các cấp là.(4). 
6. Dặn dò:
- Học thuộc nội dung bài học tiết 1.
- Làm bài tập tiết 1 trong vở bài tập.
- Chuẩn bị trước tiết 2: đọc phần thông tin và nắm được sự phân công của bộ máy nhà nước ta: các cơ quan có nhiệm vụ làm việc gì ? cơ quan nào là cơ quan quỳên lực nhà nước cao nhất ? Cơ quan nào là cơ quan hành chính cao nhất cả nước?
- Sưu tầm tranh ảnh về chủ tịch quốc hội nước ta qua các nhiệm kì.