Tiết 87, Bài 12: Phép chia phân số - Năm học 2010-2011

Ngày soạn : 08/03/2011
Ngày dạy : 15/03/2011
Tuần : 28 Tiết : 87
§12 PHÉP CHIA PHÂN SỐ 
I. Mục tiêu : 
Kiến thức :
Học sinh hiểu khái niệm số nghịch đảo và biết cách tìm số nghịch đảo của một số khác 0, biết vận dụng được quy tắc chia phân số. 
Kỹ năng :
Có kỹ năng thực hiện phép chia phân số. 
Thái độ: 
Học sinh hiểu và vận dụng được quy tắc chia phân số. 
II. Chuẩn bị : 
Giáo viên : SGK, giáo án, bảng phụ, bảng nhóm, phấn. 
Học sinh : Ôn lại phép chia phân số đã học ở tiểu học 
III. Tiến trình dạy học : 
TG
Nội dung 
Hoạt động của giáo viên 
Hoạt động của học sinh 
1’
4’
5’
1. Số nghịch đảo: 
 Định nghĩa:
 Hai số gọi là nghịch đảo của nhau nếu tích của chúng bằng 1 
Hoạt động 1: ổn định lớp
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ.
 Làm phép nhân
b)
a)
- Gọi hai HS lên bảng làm.
- Gọi HS nhận xét.
- GV nhận xét và cho điểm.
GV nói: các em đã biết các phép tính về phân số như: phép cộng, trừ, nhân. Hôm nay các em được biết thêm một phép tính nữa. Đó là phép chia phân số.
Để tìm hiểu về vấn đề này. Chúng ta học sang bài mới. 
Hoạt động 3: Số nghịch đảo 
- ?1 SGK trang 41 (HS đã làm ở kiểm tra bài cũ
GV nói:
 là số nghịch đảo của –8 , ngược lại –8 là số nghịch đảo của ; hai số –8 và là hai số nghịch đảo của nhau. 
- Tương tự cho HS làm ?2 trang 41 
- Thế nào là hai số nghịch đảo của nhau ? 
- GV khẳng định và cho HS ghi 
- Cho HS làm ? 3 SGK trang 42 
 Tìm số nghịch đảo của
(Bổ sung a; 0; 1)
- Chúng ta đã tìm hiểu xong về số nghịch đảo. Vậy số nghịch đảo ứng dụng để làm gì? Để biết được vấn đề này, chúng ta học sang phần 2.
- HS 1:
- HS 2:
- HS nhận xét.
- ?1 
- Cả lớp làm ?2 
 là số nghịch đảo của , là số nghịch đảo của , hai số , là hai số nghịch đảo của nhau 
- Trả lời: 
 Hai số gọi là nghịch đảo của nhau nếu tích của chúng bằng 1 
- Ghi bài 
- Cả lớp làm ?3 SGK trang 42 
Số 
Số nghịch đảo 
7
-5
a
0
Không có
1
1
20’
2. Phép chia phân số : 
 Quy tắc:
 Muốn chia một phân số hay một số nguyên cho một phân số, ta nhân số bị chia với số nghịch đảo của số chia.
Nhận xét: 
 Muốn chia một phân số cho một số nguyên (khác 0), ta giữ nguyên tử của phân số và nhân mẫu với số nguyên.
Hoạt động 4: Phép chia phân số. 
- Cho HS làm ?4 SGK trang 42 
 Hãy tính và so sánh:
 và 
 và 
(Bổ sung câu b)
Gọi 2 HS lên bảng 
- Em có nhận xét gì về mối quan hệ của và ? 
Tổng quát: c ≠ 0
GV nói: ở lớp 4 các em đã học phép chia phân số với tử và mẫu là các số tự nhiên. Hôm nay các em học phép chia các phân số với tử và mẫu là các số nguyên.
- Muốn chia một phân số cho một phân số, ta làm như thế nào? 
- Muốn chia một số nguyên cho một phân số, ta làm như thế nào? 
- Vậy muốn chia một phân số hay một số nguyên cho một phân số, ta làm như thế nào? 
- GV khẳng định và cho HS ghi bài. 
- Chú ý: 
- Cho HS làm ?5 SGK trang 42 
 Hoàn thành các phép tính sau:
- Gọi HS đứng tại chỗ trả lời. 
 Làm tính chia 
 - Gọi HS đứng tai chỗ trả lời. 
- Qua phép tính trên em hãy nêu nhận xét : Muốn chia một phân số cho một số nguyên khác 0 ta làm thế nào ? 
- Cho HS làm ?6 SGk trang 42 
 Làm phép tính:
(Bổ sung câu d)
- GV cho HS hoạt động nhóm
 + Chia lớp làm 4 nhóm.
 + Phân nhóm trưởng, thư kí.
 + Nhóm I, III làm câu a, b.
 + Nhóm II, IV làm câu c. d.
+ Thời gian hoạt động nhóm tối đa là 4 phút.
- Gọi HS nhận xét.
- GV cho điểm nhóm làm tốt.
Lưu ý HS rút gọn khi có thể 
- Cả lớp làm ?4 
- 2 HS lên bảng 
- HS 1:
- HS 2:
 và là hai số nghịch đảo của nhau.
- Trả lời: Muốn chia một phân số cho một phân số, ta nhân số bị chia với số nghịch đảo của số chia.
- Trả lời: Muốn chia một số nguyên cho một phân số, ta nhân số bị chia với số nghịch đảo của số chia
- Trả lời: Muốn chia một phân số hay một số nguyên cho một phân số, ta nhân số bị chia với số nghịch đảo của số chia.
- HS ghi bài.
- Cả lớp làm ? 5 
- HS trả lời 
 HS trả lời theo yêu cầu của GV.
- Nêu nhận xét như SGK trang 43
 Muốn chia một phân số cho một số nguyên (khác 0), ta giữ nguyên tử của phân số và nhân mẫu với số nguyên.
- ?6 
HS hoạt động nhóm
- HS đại diện các nhóm nhận xét.
13’
Hoạt động 5 : Củng cố 
- Cho HS nhắc lại định nghĩa số nghịch đảo, quy tắc chia phân số, nhận xét.
* Phần 1 “trò chơi ô chữ”
 Đây là một cụm từ nĩi lên cảm nhận của em khi học bộ mơn Tốn. 
 Em hãy thực hiện các phép tính sau rồi viết chữ cái tương ứng với đáp số đúng vào ơ trống.
Tìm x, biết:
Hs đứùng tại chỗ trả lời (hs trả lời đúng có thể cho điểm)
* Phần 2 “Hộp quà may mắn”
LuËt ch¬i: Cã 3 hép quµ kh¸c nhau, trong mçi hép quµ chøa mét c©u hái vµ mét phÇn quµ hÊp dÉn. NÕu tr¶ lêi ®ĩng c©u hái th× mãn quµ sÏ hiƯn ra. NÕu tr¶ lêi sai th× mãn quµ kh«ng hiƯn ra. Thêi gian suy nghÜ cho mçi c©u lµ 15 gi©y. 
Hộp quà màu vàng
 Khẳng định sau đúng hay sai?
 Phân số có số nghịch đảo -63.
Hộp quà màu xanh
 Một bạn học sinh thực hiện phép tính sau, theo em bạn giải đúng hay sai? Giải thích?
Hộp quà màu tím
 Một bạn học sinh thực hiện phép tính sau, theo em bạn giải đúng hay sai? Giải thích?
(HS trả lời đúng cho điểm 10 và tràn pháo tay)
Gv nhận xét, cho điểm HS 
- HS nhắc lại định nghĩa số nghịch đảo, quy tắc chia phân số, nhận xét.
R
Ấ
T
B
Ổ
Í
C
H
 Lần lượt 3 HS chọn hộp quà và trả lời.
Đúng
Sai
Vì:
Sai
Vì:
Hoạt động 6 : Hướng dẫn về nhà(2’)
Học thuộc định nghĩa số nghịch đảo, quy tắc phép chia phân số và nhận xét.
Về nhà làm các bài tập 84, 85, 86, 87, 88 Tr. 43 sgk.
Xem trước các bài tập 89, 90, 91, 92, 93 Tr. 43, 44 sgk. Chuẩn bị tiết sau luyện tập.