Tiết 9, Bài 7: Sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất và các hệ quả - Năm học 2012-2013

Ngày soạn:	10/10/2012	
Ngày giảng:	18/10/2012	Điều chỉnh:......../......../..........	
Tiết: 9
Bài 7: SỰ VẬN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC
CỦA TRÁI ĐẤT VÀ CÁC HỆ QUẢ
I. MỤC TIÊU CỦA BÀI: 
- Học sinh trình bày được: Sự chuyển động tự quay quanh trục tưởng tượng của Trái Đất.
- Sử dụng hình vẽ hoặc quả địa cầu để mô tả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.
- Yêu thích môn học.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 
1, Chuẩn bị của thầy:
	- GV: Quả địa cầu, tranh: Hướng tự quay của Trái Đất; Các khu vực giờ trên Trái Đất; Hiện tượng ngày và đêm trên Trái Đất; Sự lệch hướng do vận động tự quay của Trái Đất.
2, Chuẩn bị của trò:
- Xem trước bài.
III. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1. Ổn định lớp:
- Kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Không
3. Bài mới: 
* Khởi động: Hàng ngày chúng ta thấy hiện tượng ngày đêm lần lượt diễn ra, vậy hiện tượng đó là do đâu? Đó là một trong những hệ quả của chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất. Vậy Trái Đất tự quay quanh trục như thế nào? Và nó còn có những hệ quả nào nữa?
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1 (Cặp)
1. VẬN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT QUANH TRỤC
- Giáo viên giới thiệu quả Địa Cầu, đẩy quả Địa Cầu cho nó quay: 
+ Quả địa cầu là mô hình thu nhỏ của Trái Đất, Trái Đất tự quay quanh một trục tưởng tượng nối liền hai cực của Trái Đất. Trong khi chuyển động trong vũ trụ Trái Đất chuyển động trên một mặt phẳng gọi là mặt phẳng quỹ đạo, các em có thể tưởng tượng mặt bàn giáo viên là mặt phẳng quỹ đạo.
- Chiếu cho học sinh quan sát hình 19, giới thiệu trục quay, mặt phẳng quỹ đạo, mũi tên chỉ hướng tự quay của Trái Đất.
? Quan sát hình 19, đọc phần thông tin cho biết góc nghiêng cảa trục Trái Đất so với mặt phẳng quỹ đạo?
 ? Cho biết hướng tự quay quanh trục của Trái Đất?
- Yêu cầu một học sinh lên biểu diễn sự tự quay quanh trục của Trái đất bằng quả Địa Cầu.
- Chiếu hình 20 SGK, giới thiệu hình 20.
- Yêu cầu học sinh đọc thông ting SGK, quan sát hình kết hợp với kiến thức thực tế thảo luận cặp (5’) trả lời câu hỏi:
	? Thời gian Trái Đất tự quay một vòng quanh trục trong một ngày đêm được quy ước là bao nhiêu giờ?
	? Tại sao người ta lại chia bề mặt Trái Đất thành 24 khu vực giờ?
- Hướng dẫn các nhóm thảo luận.
- Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi.
- Học sinh trả lời câu hỏi, học sinh khác nhận xét, bổ sung.
- Chiếu đoạn video về múi giờ.
+ Để thuận tiện cho việc tính giờ và giao dịch người ta chia bề mặt Trái Đất thành 24 khu vực giờ, mỗi khu vực giờ rộng 15 kinh độ, tất cả những nơi cùng trong một múi giờ có cùng một giờ gọi là giờ khu vực. Người ta lấy giờ của khu vực giờ gốc (có đường kinh tuyến gốc đi qua chính giữa) làm giờ gốc hay giờ Quốc tế (GMT).
?Hãy xác định trên hình 20 khu vực giờ gốc?
+ Để trách nhầm lẫn có quy ước đường đổi ngày quốc tế.
? Nước ta nằm ở khu vực giờ thứ mấy?
? So sánh và nhận xét giờ của hai khu vực giờ liền kề nhau?
- Cho học sinh làm bài tập:
+ Chiếu slide 5: Trái Đất tự quay quanh trục tưởng tượng nghiêng 66033’ so với mặt phẳng quỹ đạo, thời gian quay một vòng là 24 giờ, sự chuyển động đó của Trái Đất sinh ra những hệ quả gì?
- Trái Đất tự quay quanh trục tưởng tượng nối liền hai cực và nghiêng 66033' trên mặt phẳng quỹ đạo.
- Hướng tự quay: từ Tây sang Đông.
- Thời gian tự quay 1 vòng quanh trục là 24 giờ (1 ngày đêm), vì vậy bề mặt Trái Đất được chia làm 24 khu vực giờ.
Hoạt động 2 (Cả lớp)
2. HỆ QUẢ SỰ VẬN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT
? Trái Đất có hình gì?
- Cho học sinh quan sát quả Địa Cầu.
- Yêu cầu một học sinh trả lời:
? Quan sát quả Địa Cầu em có nhìn thấy toàn bộ bề mặt quả Địa Cầu cùng một lúc hay không?
+ Ánh sáng Mặt Trời cũng chiếu tới Trái Đất từ một phía như mắt nhìn của chúng ta, nên nó cũng không thể chiếu sáng hết toàn bộ bề mặt Trái Đất được.
? Điều đó sinh ra hiện tượng gì?
- Chiếu đoạn video về hiện tượng ngày đêm.
? Nếu Trái Đất không quay thì hiện tượng ngày đêm sẽ như thế nào?
? Nhưng trên thực tế em thấy hiện tượng ngày đêm diễn ra như thế nào?
- Học sinh trả lời nó diễn ra lần lượt.
? Vậy nhờ đâu có hiện tượng ngày đêm lần lượt diễn ra trên Trái Đất?
? Tại sao hằng ngày, chúng ta thấy Mặt Trời, Mặt Trăng và các ngôi sao trên bầu trời chuyển động theo hướng từ Đông sang Tây?
- Cho học sinh quan sát hình 22: giới thiệu hình:
+ Nét đứt là hướng chuyển động ban đầu của vật, nhưng trên thực tế vật không chuyển động theo hướng đó mà nó chuyển động theo đường nét liền.
? Đọc thông tin SGK, quan sát hình 22 cho biết: Do đâu mà chuyển động của vật lại bị lệch hướng như vậy?
- Cho học sinh quan sát hình cho biết.
? Ở Bắc bán cầu, các vật chuyển động theo hướng từ P đến N và từ O đến S lệch về phía bên phải hay bên trái?
? Ở Nam bán cầu, các vật chuyển động theo hướng từ H đến Q lệch về phía bên phải hay bên trái?
- Giáo viên mở rộng....
- Do Trái Đất tự quay quanh trục nên có hiện tượng ngày, đêm kế tiếp nhau ở khắp mọi nơi trên Trái Đất.
- Trái Đất chuyển dộng tự quay quanh trục sinh ra sự chuyển động lệch hướng của các vật thể ở nửa cầu Bắc và nửa cầu nam do Trái Đất chuyển động tự quay quanh trục:
	+ Ở nửa cầu Bắc lệch về bên phải.
	+ Ở nửa cầu Nam lệch về bên trái.
4. Kiểm tra đánh giá:
1, Hoàn thành thông tin sau:
	- Trái Đất tự quay quanh trục tưởng tượng nghiêng (1).. so với mặt phẳng quỹ đạo. Hướng tự quay: từ (2).. sang (3)
	- Thời gian Trái đất tự quay một vòng hết (4).. giờ, vì vậy bề mặt Trái Đất được chia thành 24 (5)..
2, Lựa chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Trái Đất tự quay quanh trục sinh ra hệ quả:
	a, Khắp nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm.
	b, Sự lệch hướng của chuyển động trên bề mặt Trái Đất.
	c, Hiện tượng mây, mưa.
	d, Cả a và b đúng.
5. Hoạt động nối tiếp:
 - Làm BT 1, 3 (SGK).
 - Đọc trước bài 8.