Bài 10: Cấu tạo bên trong của Trái Đất - Năm học 2011-2012

Ngày soạn: 15 /11/2011
Ngày giảng: / 11/2011
Bài 10: cấu tạo bên trong của trái đất
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức.
- Biết và trình bày cấu tạo bên trong của Trái Đất 
- Biết lớp vỏ Trái Đất được cấu tạo do bảy địa mảng lớn và một số địa mảng nhỏ. 
2. Kĩ năng. Rèn kĩ năng quan sát, phân tích ảnh địa lí.
3.Thái độ: Biết cấu tạo của trái đất,có ý thức bảo vệ môi trường 
ii. đồ dùng, phương tiện dạy học.
1. Giáo viên.
- Tranh vẽ cấu tạo bên trong của Trái Đất.
- Tranh vẽ các địa mảng của lớp vỏ Trái Đất.
- Bảng số liệu trong sách giáo khoa.
2. Học sinh.
- Bài chuẩn bị trước ở nhà.
III. phương pháp dạy học
- Sử dụng phương tiện trực quan.
- Đàm thoại.
IV.Tiến trình tổ chức dạy học.
1. ổn định tổ chức: 1 phút.
2. Kiểm tra bài cũ: 3 phút
* Câu hỏi:
- Kể tên và nêu ảnh hưởng các hệ quả của vận động tự quay quanh trục và vận động quanh Mặt Trời của Trái Đất tới đời sống và sản xuất của con người trên Trái Đất?
- Giáo viên nhận xét và đánh giá câu trả lời của học sinh.
3. Tiến trình dạy bài mới (1 phút)
Trái Đất là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống. Chính vì vậy, từ lâu các nhà khoa học đã dày công tìm hiểu Trái Đất được cấu tạo ra sao, bên trong nó gồm những gì? Sự phân bố các lục địa, đại dương trên lớp vỏ Trái Đất như thế nào? Cho đến nay, vấn đề này vẫn còn nhiều bí ẩn sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo của trái đất.
Hoạt động của thầy và trò.
Nội dung cần đạt.
*Giáo viên nêu vấn đề: Để tìm hiểu các lớp đất sâu trong lòng đất, con người không thể quan sát và nghiên cứu trực tiếp được, vì lỗ khoan sâu nhất chỉ đạt độ 15.000m, trong khi bán kinh Trái Đất dài hơn 6.300km, nên không thể khoan trực tiếp đến tâm trái đất. Vì vậy, để tìm hiểu các lớp đất sâu hơn phải dùng phương pháp nghiên cứu 
 gián tiếp: Sóng địa chấn
 Trọng lực
 Địa từ.
 Ngoài ra, gần đây, con người nghiên cứu thành phần, tính chất của các thiên thạch và mẫu đất, các thiên thể khác như Mặt Trăng để tìm hiểu thêm về cấu tạo và thành phần của Trái Đất.
-GV treo tranh vẽ cấu tạo bên trong của Trái Đất cho học sinh quan sát,yêu cầu học sinh kết hợp H26 và bảng ở trang 32-SGK,cho biết:
?Cấu tạo Trái Đất gồm có những lớp nào ? 
-Lớp nhận xét ,bổ xung, giáo viên chuẩn kiến thức:
-GV lấy ví dụ: Trái Đất là quả trứng thì vỏ trứng là lớp vỏ TĐ, lòng trắng-Lớp trung gian, Lòng đỏ-Lớp lõi.
Học sinh quan sát bảng tổng hợp trang 32 SGK và trả lời câu hỏi.
?Độ dày và trạng thái vật chất,nhiệt độ của từng lớp như thế nào?
-Lớp nhận xét ,bổ xung, giáo viên chuẩn kiến thức.
?Nêu vai trò của lớp vỏ đối với đời sống sản xuất của con người?
-Lớp nhận xét ,bổ xung, giáo viên chuẩn kiến thức.
?Tâm động đất và lò mắc ma ở phần nào của Trái Đất?
-Lớp nhận xét ,bổ xung, giáo viên chuẩn kiến thức. Giáo viên: mở rộng hiện tượng động đất, núi lửa hậu quả.
-Học sinh trả lời,lớp nhận xét,bổ xung ,giáo viên giới thiệu lại trên tranh vẽ và chuẩn kiến thức:
(Lớp vỏ,nơi tồn tại của các thành phần tự nhiên,môi trường xã hội loài người.
+Lớp trung gian: nguyên nhân gây ra sự di chuyển các lục địa/bề mặt TĐ.
+Lõi: Nhân ngoài lỏng,nhân trong rắn chắc).
-GV: trong các lớp cấu tạo bên trong của TĐ,"lớp vỏ TĐ" có cấu tạo và vai trò rất đặc biệt mà chúng ta sẽ tìm hiểu ...
*GV yêu cầu hs dựa vào H26, 27 và nội dung mục 2-SGK trang 32-33 để trả lời các câu hỏi:
Học sinh : quan sát, nhận xét vị trí của các lục địa và đại dương trên Trái Đất.
Đan xen lẫn nhau.
? Lớp vỏ Trái Đất có vị trí như thế nào?
(Là lớp ngoài cùng của Trái Đất).
?Lớp vỏ Trái Đất chiếm bao nhiêu thể tích và khối lượng so với toàn bộ Trái Đất ?
(1% và 0,5 %).
? Chúng ta đang sống ở vị trí nào trên lớp vỏ Trái Đất?
TL: Sống trên bề mặt của lớp vỏ Trái Đất.
Giáo viên nhận xét và đánh giá phần trả lời của học sinh.
?Tại sao nói,lớp vỏ Trái Đất có vai trò rất quan trọng?
(Là nơi tồn tại của các thành phần tự nhiên khác,nơi sinh sống,phát triển của loài người...).
? Vậy, trên bề mặt lớp vỏ Trái Đất có những gì?
(Bao gồm không khí, nước, sinh vật, con người......)
?Vỏ Trái Đất có phải là một khối liên tục không?Nó có cấu tạo gồm các địa mảng chính nào?
(Vỏ Trái Đất không phải là một khối liên tục mà gồm nhiều địa mảng tạo thành,có 7 địa mảng chính là : á Âu,Bắc Mĩ, Nam Mĩ ,Thái Bình Dương ,ấn Độ, Ôxtrâylia, Nam Cực).
?Vị trí của các địa mảng có cố định không?Khi hai địa mảng tách ra xa nhau,hoặc xô chờm vào nhau gây nên hệ quả gì?
(+Khi hai địa mảng tách ra xa nhau,vật chất ở tầng sâu sẽ trào ra hình thành núi ngầm dưới đáy đại dương.
+Khi hai địa mảng xô chờm vào nhau hoặc luồn xuống dưới nhau làm cho vật chất bị dồn ép hoặc bị đội lên thành núi và ở đó cũng sinh ra núi lửa,động đất).
-Giáo viên chỉ trên bản đồ Thế Giới các dãy núi ven bờ các lục địa để minh hoạ cho các hệ quả trên.
1. Cấu tạo bên trong của
 Trái Đất.
-Cấu tạo Trái Đất gồm 3 lớp:
+Lớp vỏ (Thạch quyển)
+Lớp trung gian (lớp manti)
+Lớp lõi (Nhân).
a. Lớp vỏ:
-Độ dày: 5-70 km
-Trạng thái : rắn chắc.
-Nhiệt độ : càng xuống sâu nhiệt độ càng cao,tối đa đạt 10000C 
Là nơi tồn tại các thành phần tự nhiên, môi trường xã hội loài người.
b. Lớp trung gian
-Độ dày :gần 3000 km.
-Trạng thái : Từ quánh dẻo -> lỏng.
-Nhiệt độ: 15000C -> 47000C
-Là nguyên nhân gây nên sự di chuyển các lục địa trên bề mặt Trái Đất.
c. Lớp nhân(lõi): 
 -Độ dày : > 3000 km.
-Trạng thái : Lỏng ở ngoài,rắn ở trong.
-Nhiệt độ : Cao nhất, 50000C.
2. Cấu tạo của lớp vỏ Trái Đất.
Vỏ TĐ rất mỏng so với các lớp khác:
- Chiếm1% thể tích;0,5% khối lượng Trái Đất.
- Là một lớp đất đá rắn chắc dày từ 5 – 70km (đá trầm tích, đá granit, đá bazan).
-Có vai trò rất quan trọng,là nơi sinh sống,tồn tại của các thành phần tự nhiên khác và xã hội loài người.
- Do một số địa mảng nằm kề nhau tạo thành. Các địa mảng có thể dịch chuyển tách ra xa nhau, xô chờm vào nhau...tạo núi, vực biển, động đất, núi lửa..
5. Củng cố Kiến thức.(5 phút)
-Giáo viên yêu cầu học sinh đọc nội dung ghi nhớ trong SGK.
?Nêu đặc điểm của lớp trung gian,vai trò của lớp mềm(trong lớp man ti trên) đối với sự hình thành,xuất hiện địa hình, núi lửa, động đất trên bề mặt Trái Đất?
-HS đọc bài đọc thêm trang 36 SGK.
6.Hướng dẫn.(1 phút)
-GV hướng dẫn hs làm bài tập 3 vào vở bài tập,học câu hỏi 1,2.
-Chuẩn bị cho giờ thực hành: Quả Địa Cầu; Bản đồ TG.
-Tìm hiểu và xác định vị trí 6 lục địa; 4 đại dương trên bản đồ.