Bài 43: Giới thiệu chung hệ thần kinh - Trường THCS Lý Thường Kiệt

Trường THCS Lý Thường Kiệt
Tổ chuyên môn: Sinh
GIÁO ÁN
Mục đích yêu cầu:
Kiến thức:
Trình bài được cấu tạo và chức năng của nơron, xác định rõ nơron là đơn vị cấu tạo cơ bản của hệ thần kinh.
Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh (bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên).
Phân biệt được chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng.
Kĩ năng: tiếp tục phát triển các kĩ năng quan sát, mô tả, trình bày, hoạt động nhóm.
Thái độ tình cảm: tạo thái độ yêu thích môn học.
Chuẩn bị: 
Giáo viên: tranh phóng to hình 43-1; 43-2; bảng phụ bài tập điền từ.
Học sinh: nghiên cứu bài trước, ôn lại kiến thức bài 6 chương I.
Hoạt động dạy - học:
Ổn định lớp: (1 phút) kiểm tra sĩ số.
Kiểm tra bài cũ: (9 phút)
HS1: Nêu các biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó?
HS2: Nêu các hình thức và nguyên tắc rèn luyện da?
Bài mới: Cơ thể thường xuyên tiếp nhận và trả lời các kích thích bằng sự điều khiển, điều hòa và phối hợp hoạt động các nhóm cơ quan, hệ cơ quan, giúp cơ thể luôn thích nghi với môi trường, dưới sự chỉ đạo của hệ thần kinh. Vậy hệ thần kinh được cấu tạo như thế nào để thực hiện được chức năng đó.
Hoạt động 1: (10 phút)
Nơron - đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
Mục tiêu: học sinh miêu tả được cấu tạo của một nơron điển hình và nêu được chức năng của chúng.
Tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS quan sát H 43-1, cùng với kiến thức đã học và trả lời câu hỏi:
Nêu thành phần cấu tạo của mô thần kinh?
Mô tả cấu tạo 1 nơron?
- GV lưu ý HS: nơron không có trung thể.
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
 Nêu chức năng của nơron?
- Cho HS quan sát tranh để thấy chiều dẫn truyền xung thần kinh của nơron.
- GV bổ sung: dựa vào chức năng dẫn truyền, nơron được chia thành 3 loại.
- HS nhớ lại kiến thức đã học ở bài phản xạ dể trả lời:
 Mô thần kinh gồm: tế bào thần kinh đệm, Tế bào thần kinh (nơron) là đơn vị cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh.
1 HS gắn chú thích cấu tạo của nơron, sau đó mô tả cấu tạo.
Chức năng cẩm ứng và dẫn truyền.
- Quan sát tranh, nghe GV giới thiệu và tiếp thu kiến thức.
Tiểu kết:
Nơron- đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
Cấu tạo của nơron gồm:
	+ Thân chứa nhân.
	+ Các sợi nhánh ở quanh thân.
	+ 1 sợi trục dài, thường có bao miêlin. Tận cùng sợi trục có các xinap là nới tiếp giáp giữa các nơron này với nơron khác, hoặc với cơ quan trả lời. 
Chức năng của nơron:
	+ Cảm ứng(hưng phấn)
	+ Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiều (từ sợi nhánh tới thân, từ thân tới sợi trục).
Hoạt động 2: (15 phút)
Tìm hiểu các bộ phận của hệ thần kinh
Mục tiêu:học sinh nắm được cách phân chia hệ thần kinh theo cấu tạo và chức năng của chúng.
Tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV thông báo có nhiều cách phân chia các bộ phận của hệ thần kinh (giới thiệu 2 cách).
Theo cấu tạo
Theo chức năng
- Yêu cầu HS quan sát H 43.2, đọc kĩ bài tập, lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống.
- Gọi 1 HS báo cáo kết quả, cho học sinh khác nhận xét.
- Cho học sinh trả lời các câu hỏi:
Xét về cấu tạo, hệ thần kinh gồm những bộ phận nào?
Dây thần kinh do bộ phận nào của nơron cấu tạo nên?
Căn cứ vào chức năng dẫn truyền xung thần kinh của nơron có thể chia mấy loại dây thần kinh?
Dựa vào chức năng hệ thần kinh gồm những bộ phận nào? Sự khác nhau về chức năng của 2 bộ phận này?
- Giáo viên nhận xét chung, và cho học sinh lặp lại.
- HS thảo luận nhóm, làm bài tập điền từ SGK vào vở bài tập.
- 1 HS trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung.
1: Não
2: Tuỷ
3 + 4: bó sợi cảm giác và bó vận động.
- Học sinh trả lời các câu hỏi:
Hệ thần kinh gồm: bộ phân trung ương và bộ phận ngoại biên.
Do sợi trục của nơron tạo thành.
Có 3 loại dây thần kinh: dây hướng tâm, dây li tâm, dây pha.
HS dựa vào SGK để trả lời.
- Học sinh lắng nghe và ghi bài.
Tiểu kết:
Các bộ phận của hệ thần kinh
Cấu tạo: Dựa vào cấu tạo hệ thần kinh gồm: 
	+ Bộ phận trung ương gồm bộ não tương ứng.
	+ Bộ phận ngoại biên gồm dây thần kinh và các hạch thần kinh.
	+ Dây thần kinh: dây hướng tâm, li tâm, dây pha.
Chức năng: Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được chia thành:
	+ Hệ thần kinh vận động điều khiển sự hoạt động của cơ vân chính là hoạt động có ý thức).
	+ Hệ thần kinh sinh dưỡng: điều hoà hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản và hoạt động không có ý thức).
4. Kiểm tra, đánh giá (8 phút)
	- GV treo tranh câm cấu tạo nơron, yêu cầu HS trình bày cấu tạo và chức năng của nơron.
	- Hoàn thành sơ đồ sau:
	 ....
 .............
	Hệ thần kinh Tuỷ sống
 ...........................
 Bộ phận ngoại biên 
 Hạch thần kinh
5. Hướng dẫn học bài ở nhà (2 phút)
	- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK.
	- Đọc mục “Em có biết”.
	- Chuẩn bị thực hành theo nhóm: ếch, bông, khăn lau.
D. Rút kinh nghiệm:
 	Long xuyên ngày 25 tháng 1 năm 2010 
 GVHD	Sinh viên soạn