Bài 44: Thực hành tìm hiểu chức năng của tủy sống

Tuần : 	 	Tiết : 	Ngày :
BÀI 44 : 	Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng 
	( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống 
I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:
Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định 
Từ kết quả quan sát thí nghiệm : 
Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ sống .
Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng .
2/ Kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng thực hành 
3/ Thái độ :
Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .
II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl 0,3% , 1 % 
2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở 
Bảng 44 
Tuỷ sống
Đặc điểm
Cấu tạo ngoài
Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II 
Hình dáng : hình trụ dài 50 cm
	Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt lưng .
Màu sắc : Màu trắng bóng 
Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng nhện , màng nuôi à Bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống .
Cấu tạo trong
Chất xám : Nằm trong , có hình cánh bướm 
Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất xám 
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2 / Kiềm tra bài cũ : 
Hoàn thành sơ đồ sau : 
		Tuỷ sống 
Hệ thần kinh 	Bộ phận ngoại biên 	
	Hạch thần kinh 
Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng của tủy sống :
Mục tiêu: học sinh tiến hành thành công 3 thí nghiệm ở lô 1 . Từ kết quả thí nghiệm của 3 lô nêu được chức năng của tủy sống . 
GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm trên Ếch đã hủy não .
Cách làm : 
Ếch cắt đầu hoặc phá não .
Treo trên giá , để cho hết choáng ( khoảng 5 – 6 phút ) 
Bước 1 : Học sinh tiến hành thí nghiệm theo giới thiệu ở bảng 44 . 
GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lần kích thích bằng axit phải rưả sạch chỗ da có axit và để khoảng 3 – 5 phút mới kích thích lại .
Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự đoán về chức năng của tủy sống .
GV ghi nhanh các dự đoán ra một góc bảng .
Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4 , 5 
Cách xác định vị trí vết cắt ngang tủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa khoảng cách của gốc đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ hai ( Ở lưng )
GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có thể chỉ cắt đường lên ( Trong chất trắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nếu kích thích chi trước thì chi sau cũng co ( Đường xuống trong chất trắng còn ) .
GV hỏi : Em hãy cho biết thí nghiệm này nhằm mục đích gì ?
Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệm 6, 7
Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định được điều gì ? 
GV cho học sinh đối chiếu với dự đoán ban đầu à Sưả chưã câu sai . 
Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống 
Mục tiêu : 
GV cho học sinh quan sát hình 44.1 ; 44.2 đọc chú thích và hoàn thành bảng của GV :
GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tủy sống = cách treo bảng đáp án .
Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm trên , liên hệ với cấu tạo trong của tủy sống , GV yêu cầu học sinh nêu rõ chức năng của : 
Chất xám ?
Chất trắng ? 
Học sinh từng nhóm chuẩn bị hủy tủy Ếch theo hướng dẫn của GV 
Đọc kỹ 3 thí nghiệm các nhóm phải làm và lần lược làm 3 thí nghiệm đó. Ghi kết quả quan sát vào bảng 44
Thí nghiệm thành công có kết quả : 
Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co.
Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co 
Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co .
Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra nháp . 
Một số nhóm đọc kết quả 
Học sinh quan sát thí nghiệm ghi kết quả thí nghiệm 4 và 5 vào cột trống bảng 44 .
Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co 
Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước co 
Các trung khu thần kinh liên hệ với nhau nhờ các đường dẫn truyền 
Học sinh quan sát phản ứng của Ếch ghi kết quả thí nghiệm 6 và 7 vào bảng 44 .
Thí nghiệm 6 : 2 chi trước không co nưã 
Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co 
Tủy sống có các trung khu thần kinh điều khiển các phản xạ . 
Học sinh quan sát kỹ hình và đọc chú thích .
Thảo luận à hoàn thành bảng 
Đại diện nhóm phát biểu 
Chất xám là trung khu thần kinh của các phản xạ không điều kiện 
Chất trắng : Là các đường dẫn truyền nối các trung khu thần kinh trong tủy sống với nhau và với não bộ .
IV/ CỦNG CỐ:
1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hoỉ sau : 
Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhận ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ?
Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ? 
V/ DẶN DÒ:
Học cấu tạo của tủy sống . 
Hoàn thành báo cáo thu hoạch 
Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ”