Bài giảng Ngữ văn 6, tập 2 - Câu trần thuật đơn

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ TIẾT NGỮ VĂN LỚP 6/2 KIỂM TRA BÀI CŨ Xác định thành phần chính và thành phần phụ trong câu sau và đặt câu hỏi cho chủ ngữ, vị ngữ. Trên sân trường, các bạn học sinh đang đá cầu.TNCNVNChủ ngữ trả lời câu hỏi : Ai đang đá cầu?Vị ngữ trả lời câu hỏi : Các học sinh bạn đang làm gì?HỏiCâu Mục đích nóiCấu tạo ngữ phápCâunghi vấnCâu cảm thánCâu cầu khiếnCâu trần thuậtCâu đơnCâu phứcCâu trần thuật đơnCÂU TRẦN THUẬT ĐƠNChµo mõng quý thÇy c«1. VÍ DỤI-CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN LÀ GÌ?a)(1)Chưa nghe hết câu tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài(2)Rồi ,với điệu bộkhinh khỉnh, tôi mắng:-(3)Hức!(4)Thông ngách sang nhà ta? (5)Dễ nghe nhỉ !(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. (7) Thôi im cái điệu mưa dầm sùi sụt ấy đi.(8) Đào tổ nông thì cho chết! (9)Tôi về, không một chút bận tâm. (.Tô Hoài)?-Các câu dưới đây được dùng để làm gì?kể,tảkểnêu ý kiếnBộc lộ cảm xúcCầu khiếnkể,tảBộc lộ cảm xúcBộc lộ cảm xúcHỏiCÂU TRẦN THUẬT ĐƠNNếu phân loại theo mụcđích nói: thì câu nào là câu trần thuật,câu nào là câu nghi vấn,câu cảm thán,câu cầu khiến?Câu trần thuật:1,2,6,9Câu nghi vấn:4Câu cảm thán:3,5,8Câu cầu khiến:7Tiết 110:1) Chưa nghe hết câu tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.(2) Rồi với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng :(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này ta nào chịu được. (9) Tôi về, không một chút bận tâm.Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau:CNCNVNVNVNVNVNCNCNCNkể,tảkể,tảkể,tả?Xếp các câu trần thuật nói trên thành hai loại:-Nhóm1:Câu do một cặp chủ ngữ-vị ngữ( một cụm c-v) tạo thành:-Nhóm 2:Câu do hai hoặc nhiều cụm c-v sóng đôi tạo thành.Câu 1,2,9Câu 6Câu trần thuật đơnCâu trần thuật ghépb)Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình.  (Thép Mới) c)Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.  (Vũ Trinh) Nêu ý kiếnGiới thiệu Hai câu này được dùng để kể,tả hay để làm gì?Xác định chủ ngữ,vị ngữ của hai câu này.Nhận xét chung:Ví dụ a)Câu 1,2,9:-mục đích nói :kể,tả -cấu tạo ngữ pháp: 1 cụm C-VVí dụ b)-mục đích nói :nêu ý kiến -cấu tạo ngữ pháp:1 cụmC-VVí dụ c)-mục đích nói: giới thiệu -cấu tạo ngữ pháp:1 cụm C-VCNVNCNVN1. VÍ DỤI-CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN LÀ GÌ ?2. KẾT LUẬNCâu trần thuật đơnDo một cụm C - V tạo thành CÂU TRẦN THUẬT ĐƠNDùng để giới thiệu , tả hoặckể về một sự việc,sự vật hay để nêu một ý kiếnDTiết 110:2. Chó ý Câu trần thuật đơn có thể có một hay nhiều chủ ngữ hoặc một hay nhiều vị ngữ.Xác định chủ ngữ - vị ngữ trong các câu sau:Ví dụ:- Mai, Hoa, Thảo đều là C1 C2 C3học sinh chăm ngoan. V- Tre trông thanh cao, V1giản dị, chí khí như người. V2 V3 CII.Luyện tậpBài tập 1. Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng để làm gì?Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời cô tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong những ngày động bão , thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.CNVNCNVNCNVNCNVNCNCNVNCNCNVNVNCâu 1 là câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu.Câu 2 là câu trần thuật đơn dùng để nhận xét.CNVNCâu 3 là câu trần thuật kép.Câu 4 là câu trần thuật kép.2.Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long nữ, tên là Lạc Long Quân (Con Rồng, cháu Tiên) b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.	 ( Ếch ngồi đáy giếng)	c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.	 (Vũ Trinh)II. Luyện tập:Thảo luận nhóm (3 Phút)Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : Lạc Long QuânCâu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếchCâu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh :bà đỡ Trần3.Bµi tËp 3 : (SGK/102) So s¸nh c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh ë bµi tËp 3 phÇn a và phÇn b víi c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt ë c¸c c©u trong bµi tËp 2 (T102). II. Luyện tập:BT Câu /đoạn văn Cách giới thiệu nhân vật2b, Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.c, Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. 3 a, Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. Hai ông bà ao ước có một đứa con. Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kén bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô. (Thánh Gióng) Giới thiệu ngay nhân vật chínhGiới thiệu nhân vậtphụ trước rồi từ những việc làm của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chínhSo s¸nh c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh ë 2 bµi tËp b. Hïng V­¬ng thø m­êi t¸m cã mét ng­êi con g¸i tªn lµ MÞ N­¬ng, ng­êi ®Ñp nh­ hoa, tÝnh nÕt hiÒn dÞu. Vua cha yªu th­¬ng nµng hÕt mùc, muèn kÐn cho con mét ng­êi chång thËt xøng ®¸ng. Mét h«m cã hai chµng trai ®Õn cÇu h«n ( Sơn Tinh, Thủy Tinh )4. Bµi tËp 4 (SGK/105)Ngoµi t¸c dông giíi thiÖu nh©n vËt, nh÷ng c©u më ®Çu sau ®©y cßncã t¸c dông gì ?X­a cã mét ng­êi thî méc dèc hÕt vèn trong nhµ ra mua gç ®Ó lµm nghÒ ®Ïo cµy. ( §Ïo cµy gi÷a ®­êng)b) Ng­êi kiÕm cñi tªn mç ë huyÖn L¹ng Giang, ®ang bæ cñi ë s­ên nói, thÊy d­íi thung lòng phÝa xa, c©y cá lay ®éng kh«ng ngít míi v¸c bóa ®Õn xem, thÊy con hæ tr¸n tr¾ng, cói ®Çu cµo bíi ®Êt, nh¶y lªn, vËt xuèng, thØnh tho¶ng lÊy tay mãc häng, më miÖng nhe cái r¨ng, m¸u me, nhớt d·i trµo ra. ( Vò Trinh )=> Câu mở đầu ngoài giới thiệu nhân vật còn miªu t¶ ho¹t ®éng cña c¸c nh©n vËtII. LuyÖn tËp. Câu 1: C©u trÇn thuËt ®¬n lµ : A. Lµ lo¹i c©u do mét côm C-V t¹o thµnh, dïng ®Ó béc lé c¶m xóc. B. Lµ lo¹i c©u do mét cụm C-V t¹o thµnh, dïng ®Ó cÇu khiÕn. C. Lµ lo¹i c©u do mét côm C - V t¹o thµnh, dïng ®Ó giíi thiÖu , t¶ hoÆc kÓ vÒ mét sù việc, sù vËt hay ®Ó nªu mét ý kiÕn . D. Lµ lo¹i c©u do mét côm C-V t¹o thµnh, dïng ®Ó háiBài tập trắc nghiệmCâu 2: C©u “Tr­êng cña em lµ tr­êng Phú an” thuéc kiÓu c©u nµo ? A. C©u trÇn thuËt ®¬n. B. C©u nghi vÊn. C. C©u cÇu khiÕn. D. C©u c¶m th¸n.