Giáo án Công nghệ 7 - Tiết 20 bài 20: Thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản

Ngày soạn: ngày/tháng/năm 
Ngày dạy: ngày/tháng/năm; lớp ........
Ngày dạy: ngày/tháng/năm; lớp ........
TIẾT: 20
BÀI 20: THU HOẠCH, BẢO QUẢN VÀ CHẾ BIẾN NÔNG SẢN
 	I. MỤC TIÊU 
 	1. Kiến thức 
	- Nêu được mục đích, yêu cầu của các phương pháp thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản.
 	2. Kỹ năng 
	- Vận dụng được các phương pháp thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản tại gia đình và địa phương.
 	3. Thái độ 
	- Có thái độ yêu thích lao động, quý trọng nông sản và bảo vệ môi trường.
 	II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 
 	1. Chuẩn bị của giáo viên 
 - SGK, giáo án, tranh vẽ hình 31, 32, bảng phụ.
 	2. Chuẩn bị của học sinh 
- SGK, vở ghi.
 	III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 
 	1. Ổn định tổ chức (kiểm tra sĩ số)
 	2. Kiểm tra bài cũ 
	Câu hỏi: 
	- Tại sao phải chăm sóc cây trồng? 
	- Có những biện pháp chăm sóc cây trồng nào? 
	Đáp án: 
	- Chăm sóc cây trồng có tác dụng làm cho cây trồng có thể sinh trưởng và phát triển tốt.
	- Các biện pháp chăm sóc cây trồng gồm:
	+ Tỉa và dặm cây.
	+ Làm cỏ, vun xới.
	+ Tưới, tiêu nước.
	+ Bón phân thúc.
 	3. Bài mới
 	* Vào bài 
Thu hoạch, bảo quản và chế biến là khâu cuối cùng trong qua trình sản xuất cây trồng, Khâu kĩ thuật này làm không tốt sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới năng suất cây trồng, chất lượng sản phẩm và giá trị hàng hóa. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được các yêu cầu và phương pháp trong thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản.
 	Hoạt động 1: Tìm hiểu về biện pháp thu hoạch. 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Thu hoạch nông sản cần đảm bảo
những yêu cầu nào?
? Tại sao khi thu hoạch phải đảm bảo yêu cầu đúng độ chín? Cho ví dụ cụ thể?
? Tại sao khi thu hoạch phải nhanh gọn và cẩn thận? Cho ví dụ?
- GV: Nhận xét, bổ sung.
=> GV: Kết luận:
- Thu hoạch nông sản cần đảm bảo
những yêu cầu: Đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận.
- GV: Yêu cầu học sinh quan sát H 29, tìm hiểu thông tin, liên hệ, thảo luận và hoàn thành bài tập SGK.
? Hãy nêu tên các phương pháp thu
hoạch? Cho ví dụ?
? Người ta sử dụng công cụ gì để thu hoạch?
? Nêu ưu, nhược điểm giữa việc sử dụng công cụ thủ công và công cụ cơ giới?
- GV gọi đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV: Nhận xét, bổ sung:
=> GV: Kết luận:
- Hái = tay
- Nhổ = tay
- Đào = cuốc, xẻng
- Cắt = kéo, liềm
I. Thu hoạch
1. Yêu cầu
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận.
- Vì nếu thu hoạch sớm quá hay muôn quá đều ảnh hưởng tới số lượng và chất lượng nông sản. Ví dụ: Khi thu hoạch lúa quá chin dẫn đến hao hụt do hạt bị rụng quá nhiều. Thu hoạch quá sớm, lúa còn xanh, chất lượng không tốt. Do đó cần thu hoạch đúng độ chín.
- Vì thời gian thu hoạch kéo dài và không cẩn thận sẽ làm giảm chất lượng và số lượng nông sản.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2. Các phương pháp thu hoạch
- Tìm hiểu thông tin, quan sát, liên hệ, thảo luận và hoàn thành bài tập SGK. 
+ Ha. Hái ( Đỗ, đậu, cam, quýt)
+ Hb. Nhổ ( Su hào, sắn)
+ Hc. Đào ( Khoai lang, khoai tây)
+ Hd. Cắt ( Hoa, lúa, bắp cải).
- Thu hoạch bằng các công cụ đơn giản: Liềm, lưỡi hái, dao, kéo Ngoài ra người ta còn dùng máy để thu hoạch.
- Biện pháp thủ công:
+ Ưu điểm: Dễ thực hiện, ít tốn kém.
+ Nhược điểm: Tốn công.
- Biện pháp cơ giới:
+ Ưu điểm: Không tốn nhiều thời gian.
+ Nhược điểm: Chi phí cao.
- Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
 	Hoạt động 2: Tìm hiểu về biện pháp bảo quản. 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Mục đích của việc bảo quản nông sản là gì?
? Nông sản sẽ ra sao nếu không được bảo quản tốt?
- GV: Nhận xét, bổ sung:
=> GV: Kết luận:
- Bảo quản để hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng nông sản.
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Bảo quản nông sản tốt cần đảm bảo những điều kiện nào?
? Tại sao khi bảo quản hạt phải phơi khô, để nơi kín?
- GV: Nhận xét, bổ sung:
=> GV: Kết luận:
+ Các điều kiện để bảo quản tốt:
- Đối với các loại hạt phải được phơi, sấy khô để làm giảm lượng nước trong hạt tới mức độ nhất định.
- Đối với rau quả phải sạch sẽ, không dập nát.
- Kho bảo quản phải khô dáo, thoáng khí có hệ thống gió và được khử trùng mối mọt.
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Em hãy nêu các phương pháp bảo quản nông sản mà em biết?
? Tại sao lại bảo quản thông thoáng?
? Tại sao lại bảo quản kín?
? Vì sao phải bảo quản lạnh? Bảo quản lạnh thường được áp dụng với nông sản nào?
- GV: Nhận xét, bổ sung thông tin về các phương pháp bảo quản.
=> GV: Kết luận:
- Có 3 phương pháp bảo quản:
+ Bảo quản thông thoáng.
+ Bảo quản kín.
+ Bảo quản lạnh.
II. Bảo quản
1. Mục đích
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Bảo quản để hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng nông sản.
- Nông sản nếu không bảo quản tốt hoặc không bảo quản sẽ bị mọt, mốc phá hại hư thối
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2.Các điều kiện để bảo quản tốt.
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Đối với các loại hạt phải được phơi, sấy khô để làm giảm lượng nước trong hạt tới mức độ nhất định.
- Đối với rau quả phải sạch sẽ, không dập nát.
- Kho bảo quản phải khô dáo, thoáng khí có hệ thống gió và được khử trùng mối mọt.
- Hạn chế lượng nước trong hạt tới mức nhất định.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
3. Phương pháp bảo quản
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Có 3 phương pháp bảo quản:
+ Bảo quản thông thoáng.
+ Bảo quản kín.
+ Bảo quản lạnh.
- Vì nông sản để trong kho nhưng vẫn được tiếp xúc với môi trường không hkis bên ngoài nên trong kho phải có hệ thống thông gió thích hợp.
- Vì không kín thì không khí sẽ xâm nhập vào, làm tang sự hô hấp của nông sản dẫn đến giảm chất lượng sản phẩm. 
- Nhiệt độ thấp vi sinh vật, côn trùng ngừng hoạt động giảm sự hô hấp của nông sản. Thường áp dụng đối với các loại nông sản: rau, quả, hạt giống.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
	Hoạt động 3: Tìm hiểu về biện pháp chế biến
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Mục đích của việc chế biến nông sản là gì?
? Em hãy cho ví dụ về các loại nông sản nhờ chế biến mà tăng giá trị và kéo dài thời gian bảo quản?
- GV: Nhận xét, bổ sung:
=> GV: Kết luận:
- Chế biến nông sản làm tăng giá trị của sản phẩm đồng thời kéo dài thời gian bảo quản.
- GV: Yêu cầu học sinh quan sát H 29, tìm hiểu thông tin, liên hệ, thảo luận và trả lời câu hỏi.
? Để đạt được mục đích chế biến cần
chế biến các sản phẩm sau như thế nào?
Quả: Vải, nhãn....
Củ: Sắn dây, sắn, dong giềng...
Rau: Xu hào, cải....
Hạt: Ngô, đậu...
? Khi muối chua mẹ em thường làm như thế nào?
- GV gọi đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV: Nhận xét, bổ sung: Quy trình sấy khô, quy trình chế biến thành bột mịn hay tinh bột.
=> GV: Kết luận:
- Các phương pháp chế biến:
+ Sấy khô: Rau, củ, quả
+ Chế thành bột: Các loại hạt, loại củ
+ Muối chua
+ Đóng hộp
III. Chế biến
1. Mục đích
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Làm tăng giá trị của sản phẩm đồng thời
kéo dài thời gian bảo quản.
- Nho, vải sấy khô
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2. Phương pháp chế biến
- Tìm hiểu thông tin, quan sát, liên hệ, thảo luận và trả lời câu hỏi.
- Sấy khô: Rau, củ, quả
- Chế thành bột: Các loại hạt, loại củ
- Muối chua
- Đóng hộp
- Trả lời.
- Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin
	4. Củng cố
- GV: Tại sao khi thu hoạch phải đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận? 
	- HS: Vì nếu thu hoạch sớm quá hay muôn quá đều ảnh hưởng tới số lượng và chất lượng nông sản. Ví dụ: Khi thu hoạch lúa quá chin dẫn đến hao hụt do hạt bị rụng quá nhiều. Thu hoạch quá sớm, lúa còn xanh, chất lượng không tốt. Do đó cần thu hoạch đúng độ chín. Thời gian thu hoạch kéo dài và không cẩn thận sẽ làm giảm chất lượng và số lượng nông sản.
	- GV: Mục đích của việc bảo quản nông sản là gì?
	- HS: Bảo quản để hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng nông sản.
	- GV: Người ta chế biến nông sản bằng cách nào? 
	- HS: Các phương pháp chế biến:
	+ Sấy khô: Rau, củ, quả
	+ Chế thành bột: Các loại hạt, loại củ
	+ Muối chua
	+ Đóng hộp
 	5. Dặn dò
	- Học bài cũ.
	- Chuẩn bị bài mới.