Giáo án Địa lý 7 - Môi trường đới lạnh

Tuần 12
Tiết 23
Ngày dạy :
 Chương IV : MÔI TRƯỜNG ĐỚI LẠNH.
 HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI LẠNH 
 MÔI TRƯỜNG ĐỚI LẠNH
1. MỤC TIÊU:
1.1. Kiến thức:
*HĐ 1: HS biết vị trí của đới lạnh trên bản đồ tự nhiên thế giới.
 + Trình bày và giải thích ( ở mức độ đơn giản) một số đặc điểm tự nhiên cơ bản của đới lạnh.
*HĐ 2: HS hiểu được sự thích nghi của động vật và thực vật với mơi trường đới lạnh.
1.2. Kỹ năng:
- HS thực hiện được: Qua ảnh nhận xét được sự thích nghi của thực, động vật với mơi trường.
- HS thực hiện thành thạo: Xác định vị trí đới lạnh trên bản đồ, phân tích nhiệt độ và lượng mưa ở đới lạnh.
1.3.Thái độ:
-Thói quen : Bảo vệ các loài động vật quý hiếm.
- Tính cách: Ý thức bảo vệ môi trường, tình yêu thiên nhiên.
2 NỘI DUNG HỌC TẬP:
- Xác định vị trí của đới lạnh trên bản đồ tự nhiên thế giới.
- Đặc điểm mơi trường
- Việc nghiên cứu và khai thác mơi trường.
3. CHUẨN BỊ:
3.1. Giáo viên:
- Lược đồ tự nhiên châu Nam Cực .
- Bản đồ các mơi trường địa lí .
- Tranh ảnh về các loải động , thực vật sống ở đới lạnh .
3.2. Học sinh:
- Học bài, xem và chuẩn bị trước nội dung bài như đã dặn ở tiết trước .
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện : 
- Lớp 7a1 : 
 -Lớp 7a2 : 
 -Lớp 7a3 : 
4.2 .Kiểm tra miệng :
1) Em hãy cho biết các hoạt động kinh tế cổ truyền và kinh tế hiện đại trong các hoang mạc ngày nay ? ( 8 đ)
2) Cho biết vị trí của đới lạnh ? (2đ)
ĐÁP ÁN :
1)
- Chăn nuôi du mục và trồng trọt ở các ốc đảo và chuyên chở hàng hoá qua hoang mạc . 
 - Khoan sâu giếng, khai thác khống sản, du lịch . 
2) Khoảng từ 2 vịng cực đến 2 cực.
4.3 . Tiến trình bài học :
Hoạt động của giáo viên và học sinh 
Nội dung bài học
Đới lạnh là xứ sở của băng tuyết, khí hậu rất khắc nghiệt cho đến nay cịn nhiều điều chúng ta chưa biết... Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hơm nay .
Hoạt động 1 : 20’, Tìm hiểu đặc điểm của mơi trường 
GV: Treo bản đồ các mơi trường địa lí.
? Dựa H 21.1 và 21.2, bản đồ treo tường em hãy xác định vị trí của môi trường đới lạnh ?
HS: Dựa vào bản đồ và hình 21.1 & 21.2 đọc & tìm được vị trí của môi trường đới lạnh (BC & NC )
? Qua bản đồ và H 21.1, 21.2 SGK cho biết sự khác nhau về bề mặt cấu tạo giữa môi trường đới lạnh Bắc bán cầu và Nam ban cầu?
->Chốt lại :
 - HS xác định được đới lạnh Bắc cực là đại dương ( Bắc Băng Dương) còn Nam cực là lục địa ( Châu Nam Cực)
GV cho HS quan sát biểu đồ H 21.3 tr 68 SGK , tìm ra những đặc điểm cơ bản của mơi trường đới lạnh:
+ Nhiệt độ tháng cao nhất ? nhiệt độ tháng thấp nhất ? số tháng cĩ nhiệt độ trên 00C? số tháng cĩ nhiệt độ dưới 00C? 
+ Lượng mưa trung bình năm ? các tháng mưa nhiều nhất và ít nhất ?
=> Rút ra những đặc điểm chính của khí hậu ở đới lạnh ?
? Quang cảnh thường gặp ở đới lạnh là gì ? Vào mùa hạ, băng ở đây sẽ như thế nào ?
? Quan sát H21.4 và H24.5 tr 69 SGK So sánh sự khác nhau giữa núi băng và băng trôi? ( kích thước khác nhau,Vị trí và thời gian xuất hiện) 
? Sự hình thành các núi băng trôi có tác hại gì đối với ngành hàng hải? Băng dày và lớn khí hậu TĐ nĩng lên băng sẽ ra sao?
->Chốt lại :
Hoạt động 2: 10’, Tìm hiểu về sự thích nghi của thực vật và động vật với mơi trường :
? Quan sát H21.6 và H24.7 tr 69 SGK mô tả cảnh hai đài nguyên vào mùa hạ ở bắc Aâu, Bắc Mĩ?
- H21.6 : thực vật có rêu, điạ y, nằm ở ven hồ cây thấp mọc. Mặt đất chưa tan hết băng.
- H 21.7: thực vật vài cây địa y mọc thưa thớt nghèo hơn bắc Âu. Băng chưa tan không có cây thấp, cây bụi chỉ có địa y.
? Tai sao cây cỏ chỉ phát triển vào mùa hạ và thấp lùn?
- Vì khí hậu quá lạnh lẽo và giĩ mạnh. Thực vật chỉ phát triển vào mùa hạ, trong các thung lũng kín giĩ.
Chốt lại :
? Để thích nghi với môi trường đới lạnh, thực vật cần có những đặc điểm gì?
? Xem 3 hình (21.8 & 21.9, 21.10 )cho biết các con vật sống ở đới lạnh ? để tồn tại được ở đới lạnh, các con vật đã phải thích nghi bằng cách nào ?
? So sánh số lượng thực vật và động vật?
Động vật nhiều hơn thực vật.
- GV treo tranh ảnh về các lồi động vật và thực vật ở đới lạnh để HS quan sát .
1. Đặc điểm của môi trường :
- Đới lạnh nằm trong khoảng từ 2 vòng cực về phía 2 cực.
- Đới lạnh ở Bắc cực là đại dương, cịn Nam cực là lục địa .
-Khí hậu : vô cùng lạnh giá. Mùa hạ ngắn ngủi . Mưa rất ít, phần lớn dưới dạng tuyết rơi .
- Quang cảnh thường gặp ở đới lạnh là băng .Vào mùa hạ, băng tan-> băng trơi .
- Hiện nay, Trái Đất đang nĩng lên, băng ở hai vùng cực tan chảy bớt, diện tích phủ băng thu hẹp lại .
2. Sự thích nghi của thực vật và động vật với mơi trường :
- Thực vật : chỉ phát triển vào mùa hạ ngắn ngủi , trong các thung lũng kín giĩ.
- Cây cối cịi cọc, thấp lùn , mọc xen lẫn với rêu và địa y .
- Động vật : cĩ tuần lộc, hải cẩu, chim cánh cụt, gấu trắng, cá voi.
- Cĩ lớp mỡ dày, lớp lơng dày, khơng thấm nước, sống tập trung thành đàn để sưởi ấm cho nhau hoặc di cư khi mùa đơng lạnh .
4.4. Tổng kết:
1) Nêu đặc điểm khí hậu của môi trường đới lạnh ?
-Khí hậu : vô cùng lạnh giá. Mùa hạ ngắn ngủi . Mưa rất ít, phần lớn dưới dạng tuyết rơi .
- Quang cảnh thường gặp ở đới lạnh là băng .Vào mùa hạ, băng tan-> băng trơi .
2)Hướng dẫn HS làm bài tập bản đồ .
4.5. Hướng dẫn học tập:
- Đối với bài học tiết này: Học bài, làm bài tập 4 SGK trang 70 theo gợi ý sau :
+ Đoạn văn mô tả điều gì ?
+ Đặc điểm nhà ở, quần áo, cách chống lạnh? 
+ Nhà băng của người Inúc sống mùa nào? Tại sao lại phải xây dựng nhà băng?
- Đối với bài học tiết sau :
- Chuẩn bị bài: HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI LẠNH
+ Tên các dân tộc đang sinh sống ở phương Bắc và hoạt động kinh tế chủ yếu của họ là ?
+ Tại sao con người chỉ sinh sống ở ven biển Bắc Âu , Bắc Á, Bắc Mĩ  mà không sống ở gần cực Bắc, cực Nam ?
+ Phân tích H22.1-> H22.5 SGK 
5.PHỤ LỤC:
*THAM KHẢO :
- Đổi mới phương pháp dạy học và những bài dạy minh họa Địa lí 7
- Dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng Địa lí 7