Giáo án Địa lý 7 - Trường THCS Liêng Trang - Bài 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường ở đới nóng

Tuần 5 Ngày soạn: 21 /09/2015
Tiết 10 Ngày dạy: 25 /09/2015
Bài 10: DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
 I. MỤC TIÊU : Qua bài học, HS cần đạt được:
 1. Kiến thức: 
 - Phân tích mối quan hệ giữa dân số với tài nguyên, môi trường ở đới nóng.
 - Nhận biết tác động của dân số đông góp phần ảnh hưởng tới sự biến đổi khí hậu
 2. Kĩ năng:
 - Luyện tập cách đọc, phân tích biểu đồ và sơ đồ về các mối quan hệ.
 - Bước đầu luyện tập cách phân tích các số liệu thống kê.
 3. Thái độ:
 - Có hành động tích cực góp phần giải quyết các vấn đề môi trường ở đới nóng và ứng phó với biến đổi khí hậu. 
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng bản đồ; sử dụng số liệu thống kê; sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình, video, clip
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
 - Bản đồ phân bố dân cư thế giới.
- Hình ảnh tác động của dân số đông tới tài nguyên, môi trường.
2. Chuẩn bị của học sinh: 
- sgk, tài liệu sưu tầm khác
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP :
1.Ổn định (1 phút): Kiểm tra vệ sinh, sĩ số lớp 7A1................................................,7A2.............................................. 7A3.............................................., 7A4.................................................,7A5................................., 
2. Kiểm tra bài cũ (5 phút): 
 - Môi trường xích đạo ẩm có những thuận lợi và khó khăn gì đối với sản xuất nông nghiệp? Biện pháp khắc phục ?
 3.Tiến trình bài học :
 Khởi động: Đới nóng là nơi tập trung phần lớn diện tích đất nổi và gần một nửa dân số trên thế giới, diều này có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển kinh tế - xã hội, tài nguyên, môi trường.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung 
Hoạt động 1:Tìm hiểu về dân số ở đới nóng (15 phút)
* Hình thức tổ chức hoạt động:Hình thức “ bài lên lớp”; cá nhân; 
*Phương pháp dạy học : Đàm thoại vấn đáp, diễn giảng, pp sử dụng bản đồ, pp hình thành kĩ năng xác lập mối quan hệ nhân quả,tự học,
* Kỹ thuật dạy học: KT đặt câu hỏi, 
 Bước 1:Tìm hiểu sự phân bố dân cư ở đới nóng
- GV treo bản đồ phân bố dân cư thế giới.
- GV hướng dẫn HS quan sát bản đồ phân bố dân cư thế giới.
- Cho biết dân cư ở đới nóng tập trung chủ yếu ở những khu vực nào? Xác định trên bản đồ ?
- Nhận xét mật độ dân số ở đới nóng so với các đới khác ?
- Rút ra đặc điểm dân số ở đới nóng 
 - HS trả lời, gv chuẩn xác kiến thức.
 Bước 2:Tìm hiểu tình hình gia tăng dân số ở đới nóng
 - Dựa vào SGK em hãy cho biết tình hình gia tăng dân số hiện nay ở đới nóng như thế nào ? Hậu quả của sự gia tăng dân số?( kinh tế, con người, tài nguyên, môi trường )?
- Hs trả lời, GV kết luận, nhấn mạnh: hiện nay việc kiểm soát tỉ lệ gia tăng dân số đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia ở đới nóng. 
Hoạt động 2:Tìm hiểu mối quan hệ dân số với tài nguyên, môi trường ( 20 phút )
* Hình thức tổ chức hoạt động:Hình thức “ bài lên lớp”; cá nhân; nhóm
*Phương pháp dạy học : Đàm thoại, diễn giảng, pp hình thành kĩ năng xác lập mối quan hệ nhân quả, pp sử dụng số liệu thống kê và biểu đồ, thảo luận, tự học,
* Kỹ thuật dạy học: KT đặt câu hỏi, KT học tập hợp tác, 
Bước 1:
 GV hướng dẫn HS cả lớp đọc biểu đồ hình 10.1 và bảng số liệu trang 34 sgk / Tr.34
GV chia lớp làm 4 nhóm, thảo luận 
- Nhóm 1 : Nêu sức ép dân số tới các loại tài nguyên ở đới nóng ?
- Nhóm 2 : Phân tích hình 10.1/ Tr.34 để thấy mối quan hệ giữa sự gia tăng dân số tự nhiên quá nhanh với tình trạng thiếu lương thực ở châu Phi ? Giải thích nguyên nhân và nêu biện pháp khắc phục ?
- Nhóm 3 : Nêu sức ép dân số tới môi trường ở đới nóng ? 
+ Nhận xét mối tương quan giữa dân số và diện tích rừng ở khu vực Đông Nam Á? Giải thích nguyên nhân? 
+ Nêu một vài dẫn chứng để thấy rõ sự khai thác rừng quá mức sẽ có tác động xấu tới môi trường ? Liên hệ Việt Nam ?
- Nhóm 4 : Nêu sức ép dân số tới nền kinh tế - xã hội.
 Bước 2:
Đại diện các nhóm lần lượt báo cáo kết quả, bổ sung.
GV nhận xét, chuẩn xác kiến thức.
 Bước 3:
- Từ những phân tích trên, em hãy nêu những tác động của sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường và chất lượng cuộc sống của người dân? Lấy ví dụ?
- Để giảm sức ép trên, các nước ở đới nóng có những giải pháp tích cực nào? (Việc giảm tỉ lệ gia tăng dân số, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân ở đới nóng sẽ có tác động tích cực tới tài nguyên và môi trường.)
- HS trả lời, GV nhận xét, lưu ý HS: Dân số đông, khai thác tài nguyên quá mức cũng góp phần làm môi trường bị tàn phá. Đới nóng là nơi sinh sống của gần một nửa dân số thế giới. Dân số đông, tác động tới tài nguyên, MT lớn. Diện tích rừng bị thu hẹp do phá rừng, khoáng sản khai thác nhiều góp phần làm biến đổi khí hậu. Vì vậy cần có biện pháp để giảm tỉ lệ gia tăng dân số ở đới nóng.
 Liên hệ Việt Nam.
1. Dân số.
- Dân số đông : chiếm gần một nửa dân số thế giới 
2. Sức ép của dân số tới tài nguyên, môi trường.
- Dân số gia tăng nhanh đã đẩy nhanh tốc độ khai thác tài nguyên làm suy thoái môi trường, diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp, đất bạc màu, khoáng sản cạn kiệt, thiếu nước sạch
IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
1. Tổng kết (4 phút)
 - Hướng dẫn HS làm bài tập 2 / tr.35
 - Dân số đông, tăng nhanh ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội, tài nguyên, môi trường? 
2 . Hướng dẫn học tập (1 phút): 
 - HS học bài cũ, làm bài tập 2 /tr.35 vào vở
 - Chuẩn bị bài 11 “ Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng”
 - Sưu tầm tranh ảnh về các thành phố sạnh đẹp và các khu nhà ổ chuột
V. PHỤ LỤC:
VI. RÚT KINH NGHIỆM:
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................