Giáo án Địa lý 9 - Trường THCS Liêng Trang - Bài 13: Vai trò, đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

Tuần 7 Ngày soạn: 02/10/2015
Bài 13: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA DỊCH VỤ
Tiết 13 Ngày dạy: 05/10/2015
I. MỤC TIÊU: Qua bài học, HS cần đạt được:
1. Kiến thức: 
- Biết được cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ.
- Biết được đặc điểm phân bố của các ngành dịch vụ nói chung.
2. Kĩ năng:
 Phân tích số liệu, biểu đồ để nhận biết cơ cấu, sự phát triển của ngành dịch vụ ở nước ta.
3. Thái độ: 
 Có nhận thức đúng hơn về vai trò của ngành dịch vụ đối với sự phát triển kinh tế.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán, 
- Năng lực chuyên biệt: Sử dụng số liệu thống kê; sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình, video, clip, 
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Sơ đồ về cơ cấu các ngành dịch vụ ở nước ta (hình 13.1 phóng to).
- Bản đồ dịch vụ.
- Một số hình ảnh về các ngành dịch vụ ở nước ta hiện nay.
2. Chuẩn bị của học sinh: 
 Tài liệu liên quan đến dịch vụ.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
1. Ổn định: Kiểm tra vệ sinh, sĩ số lớp học (1 phút).
9A4................................, 9A5................................, 9A6................................
2. Kiểm tra bài cũ: 5 phút.
Câu hỏi: Chứng minh rằng cơ cấu công nghiệp nước ta đa dạng?
3. Tiến trình bài học:
 Khởi động: (1 phút) Dịch vụ là một trong những ngành đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của đất nước. Ở nước ta dịch vụ phát triển khá nhanh trong những năm gần đây, đặc điểm phát triển như thế nào các em cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Biết được cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ (cá nhân) 20 phút.
*Phương pháp dạy học: Đàm thoại gợi mở; sử dụng bản đồ; sử dụng số liệu thống kê và biểu đồ; giải quyết vấn đề; tự học; ...
*Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi; 
*Hình thức tổ chức hoạt động: Hình thức “ bài lên lớp”; cá nhân; ...
* Bước 1:
- Khái niệm dịch vụ là gì? thuật ngữ gsk tr. 153?
- Dịch vụ gồm những ngành nào? Tên một số ngành trong từng nhóm dịch vụ? 
(Gọi HS yếu dựa vào nội dung SGK trả lời).
* Bước 2:
- Quan sát hình 13.1: cho biết cơ cấu trong từng ngành dịch vụ? Ngành dịch vụ nào chiếm tỉ trọng lớn nhất trong cơ cấu GDP? 
- Cho ví dụ chứng minh: nền kinh tế càng phát triển thì hoạt động dịch vụ càng đa dạng hơn? (Dành cho học sinh giỏi). 
* Bước 3:
- Dịch vụ có vai trò gì đối với các ngành kinh tế? Đối với đời sống xã hội?
- Phân tích vai trò của ngành bưu chính viễn thông trong sản xuất và đời sống?
- Học sinh trả lời, GV chuẩn xác kiến thức.
Hoạt động 2: Biết được đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ nói chung (cá nhân) 16’.
*Phương pháp dạy học: Đàm thoại gợi mở; giải quyết vấn đề; tự học; ...
*Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi; 
*Hình thức tổ chức hoạt động: Hình thức “ bài lên lớp”; cá nhân; ...
* Bước 1:
- Tỉ trọng của khu vực dịch vụ trong cơ cấu GDP? 
(Gọi HS yếu dựa vào nội dung SGK trả lời).
- Ngành dịch vụ ở nước ta phát triển như thế nào?
- Học sinh dựa vào sgk trả lời.
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
* Bước 2: 
- Giáo viên chia lớp thành 6 nhóm dựa vào H13.1, tính tỉ trọng các nhóm dịch vụ:
+ Nhóm 1 + nhóm 2: dịch vụ tiêu dùng và nêu nhận xét?
+ Nhóm 3 + nhóm 4: dịch vụ sản xuất và nêu nhận xét?
+ Nhóm 5 + nhóm 6: dịch vụ công cộng và nêu nhận xét?
- Học sinh tính tỉ trọng các nhóm dịch vụ, đại diện nhóm trình bày.
(Dịch vụ tiêu dùng: 51%; dịch vụ sản xuất: 26,8%; dịch vụ công cộng: 22,2%).
- Nước ta có những yếu tố nào thu hút sự đầu tư dịch vụ?
- Việc phát triển các ngành dịch vụ ở nước ta đang gặp phải những thách thức gì?
(Gọi HS yếu dựa vào nội dung SGK trả lời). 
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
* Bước 3:
- Sự phân bố các ngành dịch vụ phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
- Các hoạt động dịch vụ phân bố chủ yếu ở đâu?
* Bước 4: 
- Tại sao hoạt động dịch vụ ở nước ta phân bố không đều giữa các vùng? 
(Dành cho học sinh giỏi).
- Cho biết các trung tâm dịch vụ lớn ở nước ta? 
- Học sinh xác định 2 trung tâm lớn: TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội trên bản đồ.
- Giáo viên chuẩn xác kiến thức.
I. Cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ trong nền kinh tế.
1. Cơ cấu ngành dịch vụ. 
- Cơ cấu đa dạng, gồm ba nhóm ngành: 
+ Dịch vụ tiêu dùng: thương nghiệp, dịch vụ sửa chữa; khách sạn, nhà hàng; dịch vụ cá nhân và công cộng.
+ Dịch vụ sản xuất: giao thông vận tải, bưu chính viễn thông; tài chính, tín dụng; kinh doanh tài sản, tư vấn.
+ Dịch vụ công cộng: KHCN, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, ...
2. Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống. 
- Cung cấp nguyên liệu, vật tư sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho các ngành kinh tế.
- Tạo ra các mối liên hệ giữa các ngành sản xuất, các vùng trong nước và giữa nước ta với nước ngoài.
- Tạo nhiều việc làm, góp phần quan trọng nâng cao đời sống nhân dân, đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế.
II. Đặc điểm phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta.
1. Đặc điểm phát triển.
2. Đặc điểm phân bố.
- Sự phân bố dịch vụ phụ thuộc chặt chẽ vào phân bố dân cư, sự phát triển của sản xuất.
- Các hoạt động dịch vụ ở nước ta phân bố không đều: tập trung ở các thành phố lớn, thị xã, đồng bằng còn ở các vùng núi hoạt động dịch vụ còn nghèo nàn.
- Hai trung tâm dịch vụ lớn nhất và đa dạng nhất nước ta: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội.
IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 2 phút.
1. Tổng kết: 
- Hướng dẫn học sinh làm bài tập 1 sgk trang 50.
- Lấy ví dụ để chứng minh rằng hoạt động dịch vụ phụ thuộc vào sự phân bố dân cư?
2. Hướng dẫn học tập: 	
- Giáo viên dặn dò học sinh về nhà học bài, trả lời các câu hỏi và làm bài tập trong sgk. 
- Chuẩn bị bài mới: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông.
V. PHỤ LỤC:
VI. RÚT KINH NGHIỆM: