Giáo án Khoa học 4 - Không khí cần cho sự sống

KHOA HỌC
KHÔNG KHÍ CẦN CHO SỰ SỐNG
I. Mục tiêu:
Ở tiết học này, HS: 
Nêu được con người, động vật, thực vật phải có không khí để thở thì mới sống được.
* GDMT: Cần bảo vệ không khí trong lành bằng nhiều biện pháp.
* PHƯƠNG PHÁP: BTNB 
II. Đồ dùng dạy - học:
III. Các hoạt động dạy-học:
TG
Nội dung các hoạt động
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
3’
35’
3’
I.Ôn bài cũ
MT: Củng cố kiến thức đã học.
II. Bài mới:
1.Giới thiệu bài:
2. Các hoạt động:
2.1: Tìm hiểu về vai trò của không khí đối với con người, động vật, thực vật.
MT: HS nêu dẫn chứng để chứng minh người, động vật, thực vật đều cần không khí để thở.
HĐ 3: Tìm hiểu một số trường hợp phải dùng bình ô xi
MT: Nêu đựơc những ứng dụng vai trò của ô-xi vào đời sống.
III. Củng cố- dặn dò.
MT: Củng cố kiến thức đã học.
+Ô xi có vai trò như thế nào đối với sự cháy?
+Ni tơ có vai trò gì đối với sự cháy?
+ Để duy trì sự cháy cần phải làm gì? Tại sao phải làm như vậy?
+ Chúng ta đã làm thí nghiệm để chứng minh rằng không khí cần cho sự cháy. Vậy đối với đời sống con người, động vật, thực vật thì không khí có vai trò như thế nào. Để biết được câu trả lời chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học ngày hôm nay: Không khí cần cho sự sống.
->ghi bảng
BƯỚC 1: TÌNH HUỐNG NÊU VẤN ĐỀ
+Không khí có vai trò ntn đối với sự sống trên trái đất ?
BƯỚC 2 : BỘC LỘ HIỂU BIẾT BAN ĐẦU:
+Các con hãy bộc lộ những hiểu biết ban đầu của mình bằng cách viết ,vẽ hoặc trình bày bằng lời những hiểu biết của mình vào giấy . Sau đó, nhóm trưởng sẽ tập hợp ý kiến của các bạn trong nhóm lại và hoàn thành vào phiếu chung của nhóm.
-> Các con vừa bộc lộ những hiểu biết ban đầu của mình về vai trò của không khí đối với con người, động vật và thực vật.(Khen HS)
-Qua ý kiến của các con, cô thấy các con đều quan tâm tới Vai trò của không khí đối với con người, động vật và thực vật.
->GV ghi bảng: 
-Vai trò của không khí đối với:
+Con người
+Động vật
+Thực vật
-Các con hãy dựa vào những hiểu biết ban đầu của mình đặt các câu hỏi xung quanh vấn đề mà các con quan tâm, dự đoán câu trả lời và hoàn thành vào 2 cột đầu tiên của bảng.
+N1: (đặt câu hỏi về...)
Không khí cần cho sự sống của con người.
+N2, 3: (đặt câu hỏi về...)
Không khí có cần cho sự sống của động vật .
+N4: (đặt câu hỏi về...)
Không khí có cần cho sự sống của thực vật .
-GV HD học sinh trình bày 2 cột đầu của bảng.
BƯỚC 3 : ĐỀ XUẤT CÂU HỎI VÀ GIẢI PHÁP TÌM TÒI NGHIÊN CỨU
Câu hỏi đề xuất
Dự kiến phương án TL
TH thực nghiệm
KL
-YC đại diện 4 nhóm lên trình bày câu hỏi đề xuất và dự kiến phương án trả lời.
-Cô thấy các con đã đưa ra các câu hỏi và dự đoán câu trả lời.Vậy ...
+Để biết câu hỏi và dự đoán câu trả lời của mình đúng hay sai ta phải làm gì?
+Chúng ta có rất nhiều cách để tìm ra đáp án nhưng trong khuôn khổ tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ tiến hành làm thí nghiệm.
BƯỚC 4 : TIẾN HÀNH THỰC NGHIỆM.
->Cô phân công như sau:
Nhóm 1: Sẽ làm thí nghiệm để chứng minh:
+Không khí có cần cho sự sống của con người 
Nhóm 2:...
+Không khí cần cho sự sống của động vật.
Nhóm 3:....
+Không khí có cần cho sự sống của động vật .
Nhóm 4:....
+Không khí có cần cho sự sống của cây cối .
-Các con hãy làm thí nghiệm để tìm ra kết luận và hoàn thành 2 cột còn lại.
*Lưu ý khi làm thí nghiệm phải gọn gàng, sạch sẽ, khi làm cần đảm bảo an toàn cho bản thân và các bạn trong nhóm.
-Nhóm trưởng sẽ điều khiển các bạn làm thí nghiệm và phân công các bạnghi lại quá trình của thí nghiệm đó , sau đó các con cùng quan sát thí nghiệm và ghi kết luận vào bảng. (GV chỉ vào bảng HD)
-YCHS thực hiện thí nghiệm.
-YC đại diện nhóm lên trình bày.
Bổ sung: GV giảng cho HS biết tại sao không nên để nhiều hoa tươi và cây cảnh trong phòng ngủ đóng kín cửa (Vì cây hô hấp thải ra khí các-bô-níc, hút khí ôxi, làm ảnh hưởng đến sự hô hấp của con người)
-Kể câu chuyện từ xa xưa các nhà bác học đã làm TN để phát hiện vai trò của không khí đối với đời sống động vật bằng cách nhốt một con chuột bạch vào trong 1 chiếc bình thuỷ tinh kín , có đủ thức ăn và nước uống . Khi chuột thở hết ô-xi trong bình thuỷ tinh kín thì nó bị chêt mặc dù thức ăn và nước uống vẫn còn.
- Kết luận: 
- YC 1 HS đọc toàn bộ kết luận của các nhóm.
-(Và đó cũng là kết luận của bài ngày hôm nay)
Không khí rất cần cho hoạt động sống của con người, động vật, thực vật
-> Chiếu slide
-> đối chiếu so sánh với kết luận của học sinh.
+ Các con hãy so sánh câu hỏi đề xuất , dự kiến trả lời có trùng với kết luận của cô không?
+Các con có thấy hứng thú với tiết học này không? Với tiết học này thì Các con chính là những nhà khoa học, khám phá và tự tìm ra lời giải thích cho những thắc mắc của mình. 
- Yêu cầu 2 HS ngồi cùng bàn quan sát hình 5,6 trang 73 chỉ và nói dụng cụ giúp người thợ lặn lặn lâu dưới nước và dụng cụ giúp cho nước trong bể cá có nhiều không khí hòa tan. 
- Gọi HS trình bày kết quả quan sát. 
- Kết luận: Không khí có thể hòa tan trong nước. Một số động vật và thực vật có khả năng lấy ô xi hòa tan trong nước để thở. 
- Các em hãy thảo luận nhóm 4 để trả lời các câu hỏi sau: 
1. Nêu ví dụ chứng tỏ không khí cần cho sự sống của người, động vật và thực vật.
2. Thành phần nào trong không khí quan trọng nhất đối với sự thở?
3. Trong trường hợp nào người ta phải thở bằng bình ô xi? 
- Gọi đại diện nhóm trình bày 
- Cùng HS nhận xét, bổ sung.
+ Không khí cần cho sự sống của sinh vật như thế nào?
GDKNS: Bảo vệ bầu không khí trong sạch.
+Trong không khí thành phần nào quan trọng nhất đối với sự thở?
-Nhận xét
-Dặn HS chuẩn bị mỗi HS 1 cái chong chóng.
-Ô xi duy trì sự cháy được lâu hơn. Càng có nhiều không khí thì càng có nhiều 
ô xi và sự cháy diễn ra lâu hơn.
-Ni tơ giúp cho sự cháy trong không khí diễn ra không quá nhanh và quá mạnh.
+ Để duy trì sự cháy cần phải liên tục cung cấp không khí. Vì trong không khí có chứa ô xi . Ô xi rất cần cho sự cháy. Càng có nhiều không khí thì càng có nhiều ô xi và sự cháy sẽ diễn ra liên tục.
-HS lắng nghe, ghi vở.
Nhóm 1:
-Viết :
+Theo ý kiến của nhóm con thì: 
-Không khí cần cho sự sống của con người.
Nhóm 2:
-Vẽ 1 con vật đặt trong lọ thuỷ tinh bị chết.
+Nhóm con cũng có ý kiến trùng với nhóm 1 là Không khí cần cho sự sống của con người nhưng nhóm con có thêm một ý kiến nữa là Không khí cần cho sự sống của động vật, nhưng nhóm con sẽ mô tả bằng hình vẽ Khi cho con vật vào lọ đậy kín nắp thì con vật đó sẽ chết.
Nhóm 3:
- Nhóm con có ý kiến giống nhóm 2.
(Treo tranh Vẽ 1 con vật đặt trong lọ thuỷ tinh bị chết)
Nhóm 4:
-Vẽ 1 cây bị héo trong lọ bị đậy kín 
-Theo ý kiến của nhóm con thì Không khí cần cho hoạt động sống thực vật . Nếu không có không khí cây cối sẽ chết.
-Chú ý theo dõi.
-Các câu hỏi đề xuất: 
Nhóm 1:
+Không khí có cần cho sự sống của con người không ?
(có)
Nhóm 2:
+Không khí có cần cho sự sống của động vật không ?(có)
Nhóm 3:
+Không khí có cần cho sự sống của động vật không ?(có)
Nhóm 4:
+Không khí có cần cho sự sống của cây cối không ?(có)
Đại diện 4 nhóm lên trình bày.
-Quan sát vật thật, làm thí nghiệm, xem trên Ti vi,...
- Đại diện 4 nhóm lên trình bày.
-HS hoàn thành 2 cột còn lại 
N1:
-Nhóm con đã thực hành thí nghiệm và đưa ra kết luận NS:
-Không khí cần cho sự sống của con người.
-Giao lưu:
+Tại sao nhóm bạn lại kết luận rằng Không khí cần cho sự sống của con người?
-Mời bạn cùng làm theo mình nhé:
+Bạn hãy bịt mũi và ngậm miệng lại.
+Bạn cảm thấy thế nào?
(Mình cảm thấy tức ngực, tim đập nhanh , mạnh và không thể nhịn thở được thêm nữa.
->Nhóm mình đưa ra KL:
-Không khí cần cho sự sống của con người.
-Mình cảm ơn bạn.
-Khi để tay trước mũi thở ra và hít vào , các bạn cảm thấy ntn? Mình mời các bạn làm theo mình.
-Mình mời bạn...
+ Khi để tay trước mũi . thở ra và hít vào mình thấy có luồng không khí ấm chạm vào tay khi thở ra và luồng khí mát tràn vào lỗ mũi.
 -Khi thở ra, hít vào phổi của chúng ta sẽ có nhiệm vụ lọc không khí để lấy khí ô xi và thải ra khí các-bô-níc. Con người không thể sống thiếu ô-xi quá 3-4 phút.
N2:. Không khí có cần cho sự sống của động vật.(Quay clip)
-Nhóm mình làm thí nghiệm trên vật thật là 2 lọ thuỷ tinh , mỗi lọ đựng 1 con bọ ngựa nhưng 1 lọ không đậy nắp và 1 lọ đậy nắp. Qua thí nghiệm nhóm mình thấy với những điều kiện nuôi như nhau về thức ăn, nước uống nhưng con bọ ngựa nhốt trong lọ không có nắp vẫn sống còn con bọ ngựa nhốt tròn bình đậy nắp kín đã chết. Như vậy nhóm mình đưa ra kết luận sau:
Không khí cần cho sự sống của động vật.
-Giao lưu:
+Bạn có thể giải thích rõ hơn vì sao con bọ ngựa bị nhốt trong bình đậy nắp kín đã chết đựơc không?
-Vì khi nắp lọ bị đóng kín , lượng ô xi trong không khí trong lọ hết là nó sẽ chết.
-Mình cảm ơn bạn.
N3: Không khí có cần cho động vật.
-Nhóm mình cũng tiến hành làm thí nghiệm như nhóm 1nhưng nhóm mình sẽ thự hiện thí nghiệm ở bể cá. 
+ Để cá sống lâu , người ta dùng máy bơm không khí vào nước để giúp cá hô hấp . Nếu không làm vậy thì cá sẽ chết.
Như vậy nhóm mình đưa ra kết luận sau:
Không khí cần cho sự sống của động vật.
Nhóm 4
-Nhóm mình thực hành thí nghiệm trên 2 cây: 2 cây giống nhau và cùng được chăm sóc như nhau nhưng 1 cây bị úp kín. 
-Sau một thời gian thì cây bị úp kín sẽ chết ,còn cây kia vẫn sống và phát triển bình thường.
Như vậy nhóm mình đưa ra kết luận như sau:
Không khí cần cho sự sống của thực vật.
-Giao lưu:
-Nhóm bạn còn thí nghiệm nào chứng minh Không khí cần cho sự sống của thực vật?
-Nhóm mình còn 1 thí nghiệm nữa là mình sẽ lấy keo 502 quệt lên mặt tất cả lá để ngăn sự trao đổi khí của cây với môi trường bên ngoài. Sau 1thời gian cây héo dần cây chết)
(đưa ảnh chụp minh hoạ)
-1HS đọc KL.
-(Kết luận của nhóm 1 là....)
-1HS đọc
-Con so sánh thấy câu hỏi đề xuất, dự kiến trả lời của nhóm trùng với kết luận của cô.
+ Dụng cụ giúp người thợ lặn lặn lâu dưới nước là bình ô xi mà họ đeo ở lưng
+ Tên dụng cụ giúp nước trong bể cá có nhiều không khí hòa tan đó là máy bơm không khí vào nước
- Lắng nghe, ghi nhớ.
- Thảo luận nhóm 4, sau đó trình bày (mỗi nhóm 1 câu)
1. Không có không khí con người, động vật, thực vật sẽ chết, con người không thể nhịn thở quá 3-4 phút. 
2. Ô xi là thành phần quan trọng nhất đối với sự thở.
3. Những người thợ lặn, thợ làm việc trong các hầm lò, người bị bệnh nặng cần cấp cứu,...
- Nhận xét.
- Lắng nghe, ghi nhớ.
-2HSTL
-HS lắng nghe, ghi nhớ.