Giáo án Lịch sử 7 - Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427) - Dương Thị Oanh - Trường THCS Lê Hồng Phong

Tuần 20 	 NS: 07/01 /2013	
Tiết 38 	 NG: 12/01/2013
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN
(1418 – 1427) (tiết 2)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
Lập niên biểu và tường thuật được diễn biến của cuộc khởi nghĩa trên lược đồ: giải phóng Nghệ An, Tân Bình, Thuận Hóa và tiến quân ra Bắc (1424 – 1426).
2. Tư tưởng: Giáo dục HS truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất kiên cường và tự hào dân tộc.
3. Kỹ năng: HS biết sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện và nhận xét nhân vật lịch sử tiêu biểu.
II. CHUẨN BỊ :
1. GV: Lược đồ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Tư liệu về Nguyễn Chích và Trần Nguyên Hãn.
 Lược đồ tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn.
2. HS: Đọc và chuẩn bị bài theo nội dung câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
1. Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1418 – 1423?
- Tại sao Lê Lợi tạm hoà với quân Minh?
 2. Giới thiệu bài: Sau khi tạm hoà để có thời gian củng cố lực lượng và chuẩn bị lương thực thực phẩm, ta bước vào giai đoạn hai với tư thế phản công để tiêu diệt quân Minh.
3. Bài mới
II - GIẢI PHÓNG NGHỆ AN, TÂN BÌNH, THUẬN HOÁ
VÀ TIẾN QUÂN RA BẮC (1424 – 1426)
Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu kế hoạch của Nguyễn Chích và thắng lợi đầu tiên.
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1 /87 cho biết:
H: Trước tình hình quân Minh tấn công, Nguyễn Chích nảy ra ý định gì?
HS: Rời rừng núi Thanh Hoá và chuyển quân vào Nghệ An.
H: Tại sao Nguyễn Chích lại đề nghị như vậy?
HS: Vì Nghệ An là vùng đất rộng, người đông, địa hình hiểm trở và xa trung tâm địch 
H: Em hãy cho biết vài nét về Nguyễn Chích?
HS: trả lời theo đoạn in nghiêng /87 SGK.
H: Việc thực hiện kế hoạch đó sẽ đem lại kết quả gì?
HS: Thoát khỏi thế bao vây và mở rộng địa bàn hoạt động (Nghệ An, Tân Bình, Thuận Hoá).
=>GV khẳng định: Kế hoạch được Lê Lợi chấp nhận.
Sau đó GV dùng lược đồ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn cho HS quan sát để chỉ đường tiến quân và các trận đánh lớn của nghĩa quân Lam Sơn.
H: Lúc này nghĩa quân làm gì và thu kết quả gì?
HS: Tiến vào miền Tây Nghệ An -> địch đầu hàng sau 2 tháng vây hãm.
=>GV bổ sung: Sau thất bại, địch tập trung ở Khả Lưu.
H: Trên đà đó, nghĩa quân làm gì?
HS: Đánh Diễn Châu và tiến ra Thanh Hoá không đầy một tháng.
H: Do đâu mà ta nhanh chóng giải phóng Nghệ An?
HS: Được nhân dân ủng hộ và nghĩa quân hăng hái.
*HS trao đổi bàn (1’): Nhận xét về kế hoạch của Nguyễn Chích?
HS: Phù hợp với tình hình lúc đó và thu nhiều thắng lợi.
=>GV chốt chuyển ý: Ta chủ động chuyển địa bàn để đánh vào Nghệ An và làm bàn đạp giải phóng phía nam.
Hoạt động 2: Tìm hiểu những thắng lợi tiếp theo của nghĩa quân Lam Sơn.
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 2 /87 cho biết:
H: Trên đà thắng lợi đó, Lê Lợi làm gì?
HS: Cử tướng chỉ huy lực lượng để đập tan sức kháng cự của giặc.
=> GV chuẩn kiến thức và yêu cầu HS xác định các địa điểm đó trên lược đồ.
H: Kết quả mà nghĩa quân thu được là gì?
HS: Giải phóng khu vực rộng lớn.
=>GV chuẩn kiến thức, xác định trên lược đồ khu vực được giải phóng và nhấn mạnh: Lúc này, quân Minh chỉ còn giữ được mấy thành luỹ bị cô lập và bị nghĩa quân vây hãm.
Hoạt động 3: Tìm hiểu việc mở rộng địa bàn.
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 3 /88 tìm hiểu:
H: Lúc này, Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định làm gì?
HS: Tiến quân ra Bắc.
=>GV dùng lược đồ tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn yêu cầu xác định đường tiến quân của 3 đạo cũng như nhiệm vụ của từng đạo.
H: Nhiệm vụ chung của 3 đạo quân là gì?
HS trả lời.
H: Em có nhận xét gì về kế hoạch tiến quân ra Bắc của Lê Lợi?
HS: được vạch ra rõ ràng, chỉ rõ nhiệm vụ cụ thể của từng đạo quân.
H: Vì sao cuộc khởi nghĩa nhanh chóng lan rộng khắp nước, thu hút đông đảo nhân dân?
HS: muốn đứng lên đấu tranh lại chế dộ hà khắc, giành lại độc lập tự do.
H: nêu dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân?
HS trả lời theo đoạn trích SGK.
GV giáo dục HS.
H: Kết quả cuộc tiến quân ra Bắc?
=>HS trả lời và bổ sung theo đoạn cuối, GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Có được những thắng lợi đó là do sự ủng hộ về mọi mặt của nhân dân và từ đây cuộc kháng chiến chuyển sang giai đoạn phản công.
1. Giải phóng Nghệ An (1424):
- Nguyễn Chích đưa kế hoạch chuyển quân vào Nghệ An.
- 12.10.1424, nghĩa quân tập kích đồn Đa Căng (Thanh Hóa) và hạ thành Trà Lân.
- Tiến đánh giặc ở Khả Lưu
- Giải phóng Nghệ An, Diễn Châu và Thanh Hoá.
2. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá (1425)
- 08.1425, Trần Nguyên Hãn và Lê Ngân chỉ huy lực lượng tiến vào Tân Bình và Thuận Hoá.
=>10 tháng: nghĩa quân giải phóng từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân.
3. Tiến quân ra Bắc và mở rộng phạm vi hoạt động (cuối 1426).
* 09.1426, Lê Lợi chia quân làm 3 đạo tiến ra Bắc:
- Đạo 1: giải phóng miền Tây Bắc và chặn giặc từ Vân Nam sang.
- Đạo 2: giải phóng hạ lưu sông Hồng, chặn giặc từ Nghệ An về Đông Quan.
- Đạo 3: tiến thẳng ra Đông Quan.
* Kết quả:
- Quân ta chiến thắng nhiều trận lớn.
- Địch cố thủ ở thành Đông Quan.
=> Cuộc khởi nghĩa chuyển sang phản công.
4. Củng cố:
*HS trả lời câu hỏi :
- Tóm tắt diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (cuối 1424 – 1426) ?
- Dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân ?
*GV chốt lại: Trên đà thắng lợi của đợt tiến quân ra Bắc, lại được nhân dân ủng hộ, Lê Lợi quyết định quét sạch bóng quân Minh trên đất nước ta (tiết sau).
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài theo nội dung đã học.
- Tìm hiểu về các chiến thắng lớn của nghĩa quân Lam Sơn.
- Chuẩn bị tiết sau học tiếp bài 19 - mục III.
6. Rút kinh nghiệm: