Giáo án Lịch sử 7 - Bài 25: Phong trào Tây Sơn (2)

Ngày dạy: 13/3/2012 
Tiết 53-Bài 25 :
PHONG TRÀO TÂY SƠN
III. TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH
I. Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
- Thấy được tội ác của Lê Chiêu Thống khi rước quân Thanh về giày xéo đất nước.
- Quá trình chuẩn bị kháng chiến chống xâm lược của quân dân ta dưới sự lãnh đạo của Hoàng đế Quang Trung Nguyễn Huệ.
- Diễn biến, kết quả và ý nghĩa của trận đại phá 29 vạn quân Thanh.
2.Thái độ: 
Sức mạnh quật khởi, lòng căm thù giặc và lòng yêu nước của nhân dân ta.
Tài năng của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ.
Biết ơn, trân trọng công lao của các thế hệ cha ông đã bảo vệ và xây dựng đất nước.
3.Kĩ năng: 
Sử dụng lược đồ kết hợp với tường thuật.
Nhận xét, đánh giá sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử.
II. Chuẩn bị
- Chuẩn bị lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến chống xâm lược Thanh năm 1788. Máy tính, máy chiếu và hình ảnh trình chiếu.
III. Tiến trình TC các HĐ dạy- học
1. Ổn định lớp: KT sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ:
 (?) Quân Tây Sơn đã lật đổ chính quyền PK Trịnh và Lê như thế nào? Yếu tố nào giúp quân Tây Sơn lật được các chính quyền đó?
Trả lời:
- Giữa năm 1786, với danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”, Nguyễn Huệ ra bắc lật đổ chính quyền họ Trịnh, giao quyền cho vua Lê 
- Tình hình Bắc Hà rối loạn, vua Lê không cai quản được nên nhờ Nguyễn Hữu Chỉnh dẹp loạn.
- Nguyễn Hữu Chỉnh lộng quyền, ra mặt chống Tây Sơn.
- Vũ Văn Nhậm được cử đi trị tội Chỉnh xong Nhậm lại mưu đồ tạo phản.
- Giữa 1788 Nguyễn Huệ ra Bắc lần 2, diệt Nhậm, thu phục Bắc Hà, thống nhất đất nước.
Nguyên nhân:
- Được nhân dân, nhiều sĩ phu nổi tiếng giúp đỡ
- Lực lượng TS hùng mạnh
- Chính quyền PK Lê - Trịnh quá thối nát.
3. Bài mới
	Sau khi quân Tây Sơn thu phục Bắc Hà, vì quyền lợi dòng tộc, Lê Chiêu Thống đã chạy sang Trung Quốc cầu cứu nhà Thanh, hy vọng giành lại đất nước từ tay quân Tây Sơn. Lê Chiêu Thống lại “rước voi về giày mả tổ” khiến cho đất nước một phen lao đao, nhân dân ta dưới sự lãnh đạo tài ba của Nguyễn Huệ đã phá tan 29 vạn quân Thanh như thế nào? Tài năng đức độ của người anh hùng dân tộc được thể hiện ra sao? Nguyện nhân nào dẫn đến thắng lợi của phong trào nông dân Tây Sơn?...->Bài mới.
Hoạt động của GV & HS
Nội dung KT cơ bản
H: Tiếp cận sgk.
? Vì sao quân Thanh xâm lược nước ta?
? Nhà Thanh có bỏ qua cơ hội này không?
- Nhân cớ đưa quân về giúp vua LCT, Càn Long thực hiện âm mưu XL nước ta
? Em nhận xét gì về lực lượng của quân Thanh?
GV chỉ lược đồ H.57:
Năm 1788, nhà Thanh cử Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta chia làm 4 đạo quân
+ Đạo 1: Tôn Sĩ Nghị -> Quảng Tây- Lạng Sơn.
+ Đạo 2: Sầm Nghi Đống -> Cao Bằng.
+ Đạo 3: Ô Đại Kinh -> Tuyên Quang.
+ Đạo 4: Theo đường Quảng Ninh
 ->Hải Dương.
? Em có nhận xét gì về lực lượng quân Thanh?
- Tướng giỏi, hiếu chiến, quân đông được bè lũ Lê Chiêu Thống rước vào kinh mổ trâu bò...
? Em có NX gì về bè lũ Lê Chiêu Thống?
- Vua bán nước hèn hạ, nhục nhã
- Chỉ vì quyền lợi cá nhân mà bán rẻ Tổ quốc, gây đau khổ cho nhân dân "Cõng rắn..."
? Trước tình thế đó quân Tây Sơn đã làm gì?
? Việc quân ta rút khỏi Thăng Long có ý kiến cho rằng đó là thua, là hèn nhát em có đồng ý với ý kiến đó không?
- Không phải do hèn nhát, sợ giặc. Đây là 1 kế hoạch sáng suốt và chu đáo;
+ Bảo toàn lực lượng (quân Thanh quá đông, hung hăng, quân ta chỉ có vài vạn)
+ Làm kiêu lòng địch.
+ Chờ thời cơ.
? Vì sao nghĩa quân TS lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn?
- Phòng tuyến có chiều sâu, liên kết thuỷ bộ vững chắc.
- Là bàn đạp cho quân TS hội quân và tấn công ra Thăng Long diệt quân Thanh.
? Thái độ của quân Thanh khi vào XL nước ta ntn?
- Chủ quan, kiêu ngạo
G: Chuyển ý.
H: Đọc sgk.
? Nhận được tin cấp báo Nguyễn Huệ đã làm gì?
? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì?
- Làm yên lòng dân, tập hợp lực lượng tạo sức mạnh, khẳng định chủ quyền dân tộc, làm cho quân Thanh cho biết rằng nước Nam ta có chủ.
G: Trên đường từ Huế ra Bắc Quang Trung đã chuẩn bị lực lượng, khích lệ tinh thần quân sĩ, ....
? Vì sao ông quyết định tiêu diệt quân Thanh trong dịp tết Kỉ Dậu?
- Quân Thanh mới chiếm được Thăng Long dễ dàng nên còn chủ quan, kiêu ngạo.
- Vào dịp Tết, quân Thanh lơ là, không đề phòng -> quân địch bị bất ngờ
G: Dùng lược đồ thuật diễn biến khởi nghĩa.
? Tại sao quân Tây Sơn vây đồn Ngọc Hồi Khương Thượng trong cùng 1 thời gian?
- Sự chỉ huy, lãnh đạo tài tình, sáng suốt cùng phối hợp tác chiến -> giặc không kịp trở tay, không kịp tiếp ứng cho nhau.
? Kết quả ta đạt được ra sao?
? Thuật lại diễn biến trận đại phá quân Thanh.
G: Kết luận chuyển ý.
H: Đọc sgk.
? Phong trào nông dân Tây Sơn thắng lợi có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
? Vì sao quân Tây Sơn giành thắng lợi nhanh chóng lẫy lừng?
? Em có nhận xét gì về chiến lược của nghĩa quân Tây Sơn?
- Thần tốc, táo bạo, tiên đoán trước thắng lợi
=> Nghệ thuật quân sự thần tốc, táo bạo, bất ngờ, cơ động.
GV nhấn mạnh: Với thắng lợi đại phá quân Thanh đã giữ vững độc lập dân tộc, 1 lần nữa đập tan cuồng vọng XL của các đế chế quân chủ phương Bắc.
IV. Tây Sơn đánh tan quân Thanh.
1.Quân Thanh xâm lược nước ta.
a) Hoàn cảnh:
- Lê Chiêu thống sang cầu cứu nhà Thanh
- Năm 1788, Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta
b) Chuẩn bị của nghĩa quân
- Rút quân khỏi Thăng Long.
- Lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn
2.Quang Trung đại phá quân Thanh 1789.
- 11/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, đặt niên hiệu Quang Trung -> Tiến quân ra Bắc ngay.
+ Đến Nghệ An: Tuyển quân, duyệt binh.
+ Đến Thanh Hoá: Tuyển quân.
+ Đến Tam Điệp: Khen kế hoạch rút quân và mở tiệc khao quân.
+ Quyết định tiêu diệt quân Thanh trong dịp Tết Kỉ Dậu.
* Diễn biến:
 - Từ Tam Điệp ta chia quân làm 5 đạo.
+ Đêm 30 tết -> đánh đồn tiền tiêu.
+ Đêm 3 tết -> vây đồn Hà Hồi (Thường Tín- Hà Tây)
+ Mờ sáng 5 tết: Bao vây và tấn công tiêu diệt đồn Ngọc Hồi, đồn Khương Thượng (Đống Đa – HN)
*Kết quả:
- Trong 5 ngày quét sạch 29 vạn quân Thanh.
3. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
a)Ý nghĩa lịch sử.
- Lật đổ các tập đoàn PK
- Lập lại thống nhất đất nước.
- Đánh đuổi ngoại xâm
b) Nguyên nhân thắng lợi.
- Sự ủng hộ của nhân dân.
- Tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân sĩ.
- Lãnh đạo tài giỏi (Nguyễn Huệ).
	4. Củng cố:
(?) Em hãy trình bày cuộc tiến quân của vua QT đại phá quân Thanh vào dịp tế Kỉ Dậu 1789.
	5. Dặn dò:
	- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
	- CBB: Đọc trước bài 26 SGK
BỔ SUNG KIẾN THƯC
..