Giáo án môn Đại số 9 - Trường THCS Nguyễn Tất Thành

I. MỤC TIÊU :

 - Kiến thức: HS hiểu được khái niệm căn bậc hai của một số không âm, ký hiệu căn bậc hai, phân biệt được căn bậc hai dương và căn bậc hai âm của cùng một số dương, định nghĩa căn bậc hai số học.

 - Kỹ năng: Tính đựợc căn bậc hai của một số, vận dụng được định lý

 để so sánh các căn bậc hai số học.

II. CHUẨN BỊ : GV: - Caâu hoûi, baøi taäp, ñònh nghóa, ñònh lí.

 - Maùy tính boû tuùi.

 HS: - OÂn taäp Khaùi nieäm veà caên baäc hai (Toaùn 7).

 - Baûng phuï nhoùm, maùy tính boû tuùi.

 

doc 134 trang Người đăng phammen30 Lượt xem 804Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án môn Đại số 9 - Trường THCS Nguyễn Tất Thành", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 
a. Định nghĩa phương trình bậc nhất hai ẩn. Cho ví dụ.
b. Cho phương trình : 3x – 2y = 6. Viết nghiệm tổng quát và vẽ đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của phương trình.
Câu hỏi thêm cho cả lớp: Biểu diễn tập nghiệm của phương trình 2x + 2y = 9 trên mặt phẳng tọa độ của bài b. Xác định tọa độ giao điểm của 2 đường thẳng và cho biết tọa độ của nó là nghiệm của phương trình nào ? GV vào bài
	2. Bài mới:
Hoạt động của thầy- của trò
Nội Dung 
HĐ1: 1. Khái niệm về hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn:
+ Kiến thức: Hiểu được đn nghĩa hệ ptbn hai ẩn, nghiệm của hệ ptbn 2ẩn.
+ Kỹ năng: Biết cho ví dụ về hệ ptbn 2 ẩn, nhận biết được nghiệm của hệ ptbn 2 ẩn.
GV: ta có cặp số (3; 1,5) vừa là nghiệm của phương trình 3x – 2y = 6 vừa là nghiệm của phương trình 2x + 2y = 9. Ta nói: cặp số (3; 1,5 ) là một nghiệm của hệ phương trình 
GV yêu cầu HS xét 2 phương trình (1) và (2)
HS thực hiện ?1.
GV: ta nói cặp số ( 2 ; -1 ) là một nghiệm của phương trình .
Sau đó GV yêu cầu HS đọc phần “tổng quát” đến hết mục 1 sgk
HĐ2: 2. Minh họa hình học tập nghiệm của hệ phương trình bậc nhất hai ẩn:
+ Kỹ năng: Biết tìm nghiệm của hệ ptbn 2 ẩn bằng minh họa hình học
GV: quay lại hình vẽ của HS lúc kiểm tra:
- Mỗi điểm thuộc đường thẳng 3x – 2y = 6 có tọa độ như thế nào đối với 3x – 2y = 6.
GV cho HS làm ?2.
- Như vậy trên mặt phẳng tọa độ nếu điểm M(x0, y0) là điểm chung của 2 đường thẳng ax +by = c (d) và a’x + b’y = c’ (d’) thì cặp (x0, y0) gọi là gì ?
GV: Vậy tập hợp nghiệm của hệ phương trình được biểu diễn bởi tập hợp các điểm chung của 2 đường thẳng (d) và (d’).
HS ghi bài.
GV: Để xét xem 1 hệ phương trình có thể có bao nhiêu nghiệm ta xét các ví dụ sau:
Ví dụ 1: Xét hệ pt: 
GV: Hãy biến đổi các phương trình trên về dạng hàm số bậc nhất, rồi vẽ 2 đường thẳng trên cùng một mặt phẳng tọa độ. Tìm tọa độ giao điểm của chúng.
H: Hệ phương trình có nghiệm như thế nào ?
GV cho HS thử lại cặp ( 2; 1) có là nghiệm của hệ phương trình không ?
Ví dụ 2: Xét hệ pt: 
Trước hết ta làm gì ?
GV có nhận xét gì về vị trí tương đối của 2 đường thẳng. 
Vậy hệ phương trình có mấy nghiệm ?.
HS vẽ 2 đường thẳng trên mặt phẳng tọa độ.
Ví dụ 3: Xét hệ pt: 
HS giải từng bước như như ví dụ 1 và 2.
Vậy một cách tổng quát, một hệ phương trình bậc nhất hai ẩn có thể có mấy nghiệm ? Ứng với vị trí tương đối nào của 2 đường thẳng.
HĐ3: 3. Hệ phương trình tương đương.
+ Kiến thức: Hiểu được đn hai hệ pt tương đương.
+ Kỹ năng: Nhận biết được hai hệ pt tương đương.
GV: tương tự như đối với phương trình
HS nêu định nghĩa.
HĐ4: Củng cố:
HS làm bài tập 4/sgk
1. Khái niệm về hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn:
* Tổng quát: (sgk)
-Cho hai pt bËc nhÊt hai Èn: ax + by =c vµ a’x + b’y = c’, ta cã hÖ hai ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn:
(I) 
+NghiÖm chung cña hai pt lµ nghiÖm cña hÖ.
+VD: HÖ pt 
cã nghiÖm (1;4)
2. Minh họa hình học tập nghiệm của hệ phương trình bậc nhất hai ẩn:
Nếu điểm M thuộc đường thẳng ax + by = c thì tọa độ ( x0; y0) của điểm M là một nghiệm của phương trình ax + by = c.
Trên mặt phẳng tọa độ, nếu điểm M (x0, y0) là điểm chung của hai đường thẳng ax + by = c và đường thẳng a’x + b’y = c’ thì cặp số (x0, y0) có tọa độ là nghiệm của hệ phương trình: 
* Ví dụ 1:
Xét hệ phương trình: 
HS biến đổi: 
x + y = 3 y = - x + 3 (d1)
x – 2y = 0 y = (d2)
* (d1): y = - x + 3
 x = 0 y = 3 ( 0 ; 3)
 y = 0 x = 3 ( 3 ; 0)
* (d2): y = 
 x = 0 y = 0
 x = 2 y = 1 
Tọa độ giao điểm giữa (d) và (d’) là M(2; 1)
Vậy hệ phương trình có 1 nghiệm ( x; y) = ( 2 ;1 )
* Ví dụ 2: XÐt hÖ pt: 
Hai ®­êng th¼ng (3) vµ (4) song song
 => hÖ v« nghiÖm
* Ví dụ 3: 
 XÐt hÖ pt: 
Hai ®­êng th¼ng (5) vµ (6) trïng nhau 
=> hÖ cã v« sè nghiÖm.
* Tổng quát: (sgk)
3. Hệ phương trình tương đương.
* Định nghĩa: (sgk)
-Hai hÖ ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng lµ hai hÖ cã cïng tËp hîp nghiÖm
VD: 
IV. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : 
Học kỹ phần tổng quát. Định nghĩa hệ phương trình tương đương. 
Giải bài tập 5, 6 SGK trang 7,8.***********************************
TUẦN 16 Ngày soạn: 01/12/2014
Ngày dạy : 02/12/2014
Lớp dạy :9a,9c
Tiết 32: 	 	 GIẢI HỆ PHƯƠNG TRÌNH 
	 BẰNG PHƯƠNG PHÁP THẾ
I. MỤC TIÊU : 
Kiến thức: Hiểu cách biến đổi hệ phương trình bằng qui tắc thế. Nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp thế.
Kỹ năng: Giải hệ phương trình bằng pp thế, HS không bị lúng túng khi gặp các trường hợp đặc biệt 
( hệ vô nghiệm, vô số nghiệm).
II. CHUẨN BỊ :
GV:, thước, mặt phẳng tọa độ
HS: ôn giải hệ pt bằng pp đồ thị.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 
	1. Kiểm tra bài cũ: (8ph)
HS 1: Cho biết số nghiệm của hệ phương trình. Đoán nghiệm của hệ phương trình sau:
HS 2: Giải hệ phương trình sau bằng đồ thị: 
ĐVĐ: để tìm nghiệm của một hệ phương trình bậc nhất ẩn ngoài việc đoán nhận số nghiệm và phương pháp minh họa hình học ta còn có thể biến đổi hệ phương trình đã cho thành 1 hệ phương trình mới tương đương trong đó 1 phương trình của nó chỉ còn 1 ẩn. Một trong các cách giải đó là quy tắc thế Vào bài
	2. Bài mới:
Hoạt động của thầy -của trò
Nội Dung 
HĐ1: 1. Quy tắc thế (10ph)
- Kiến thức: HS hiểu được quy tắc thế.
- Kỹ năng: HS thành thạo việc dùng quy tắc thế
GV giới thiệu khái niệm quy tắc thế.
HS đọc quy tắc thế trong sgk.
GV nêu ví dụ 1 và ghi đề bài lên bảng.
- Để giải hệ pt trước hết ta làm gì?
- Trong hai pt của hệ ta nên chọ pt nào và biểu diến ẩn nào theo ẩn còn lại ?
HS lên bảng thực hiện.
- Tiếp theo ta cần làm gì ?
HS lên bảng thực hiện.
- Hệ pt mới tìm được như thế nào với hệ pt đã cho? Có đặc điểm gì ?
- Tiếp theo ta làm gì ?
HS lên bảng giải và tìm nghiệm cho pt bậc nhất 1 ẩn.
- Tiếp theo ta làm gì ?
HS lên bảng thực hiện ?
- Ta có kết luận gì ?
HS lên bảng thực hiện.
- Đối chiếu với kết quả bài kiểm tra em thấy như thế nào ?
HĐ2: 2. Áp dụng(20ph)
- Kiến thức: HS nắm vững các bước giải hệ phương trình bằng pp thế.
- Kỹ năng: HS thành thạo giải hệ phương trình bằng phương pháp thế, biết các trường hợp hệ phương trình vô nghiệm – vô số nghiệm.
GV nêu ví dụ 2 và ghi đề bài lên bảng.
GV hướng dẫn HS thực hiện như ví dụ 1.
HS lên bảng trình bày
HS làm ?1/sgk
GV cho HS đọc chú ý trong sgk
GV nêu ví dụ 3 và ghi đề lên bảng.
HS thực hành giải.
GV trình bày lời giải mẫu ở bảng phụ.
GV nêu ví dụ 4 và ghi đề bài lên bảng
HS thảo luận nhóm.
GV cho các nhóm trình bày lời giải ở bảng nhóm. 
GV giới thiệu lời giải mẫu ở bảng phụ.
HĐ 3: 3. Các bước giải hệ pt bằng phương pháp thế.(5ph)
- Qua các ví dụ, cho biết các bước giải hệ pt bằng pp thế ?
GV nêu lại và HS ghi vào vở.
HĐ4: Củng cố:
HS thực hành giải bài 12/sgk
1. Quy tắc thế:
* Quy tắc: sgk
a) Ví dụ 1: Giải hệ pt sau bằng pp thế:
Giải: 
Vậy hệ pt có một nghiệm duy nhất
2. Áp dụng:
a/ Ví dụ 2: Giải hệ pt sau bằng pp thế:
* Chú ý: sgk.
b) Ví dụ 3: Giải hệ pt sau bằng pp thế:
Giải:
Vậy hệ pt vô nhiệm.
c) Ví dụ 4: Giải hệ pt sau bằng pp thế:
Giải:
Vậy hệ pt có vô số nghiệm.
3. Các bước gải hệ pt bằng pp thế:
B1: Rút x hoặc y từ một pt của hệ. Thế vào pt còn lại của hệ ta được pt bậc nhất 1 ẩn.
B2: Giải pt bậc nhất 1 ẩn tìm nghiệm. Thế giá trị của ẩn tìm được vào pt còn lại tim giá trị của ẩn còn lại
B3: Kết luận nghiệm cho hệ pt.
IV. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : (2ph)
Học kỹ quy tắc thế. Cac bước giải hệ pt bằng pp thế.
Giải các bài tập 13, 15, 16 SGK/16.
*******************************
Ngày soạn :11/12/2013
Ngày dạy : 12/12/2013
TiÕt 33:¤n tËp häc k× I 
I. Môc tiªu
- ¤n tËp cho HS c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai.
LuyÖn tËp c¸c kÜ n¨ng tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc biÕn ®æi biÓu thøc cã chøa c¨n bËc hai, t×m x vµ c¸c c©u hái liªn quan ®Õn rót gän biÓu thøc.
Th¸i ®é: TÝch cùc x©y dùng bµi, tÝch cùc «n tËp.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
GV: - bµi tËp.
 - Th­íc th¼ng, ªke, phÊn mµu.
HS: - ¤n tËp c©u hái vµ bµi tËp GV yªu cÇu.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. ¤n tËp lÝ thuyÕt c¨n bËc hai th«ng qua bµi tËp tr¾c nghiÖm
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - HS
Ghi b¶ng
GV ®­a ®Ò bµi.
§Ò bµi: XÐt xem c¸c c©u sau ®óng hay sai? Gi¶i thÝch. NÕu sai h·y söa l¹i cho ®óng
1. C¨n bËc hai cña lµ 
2. = x Û x2 = a (®k: a ³ 0) 
3. = 2 – a nÕu a £ 0
 a – 2 nÕu a > 0
4. nÕu A.B > 0
5. nÕu A ³ 0
 B ³ 0
6. = 9 + 4
8. x¸c ®Þnh khi x ³ 0
 x ¹ 4
GV yªu cÇu lÇn l­ît HS tr¶ lêi c©u hái, cã gi¶i thÝch, th«ng qua ®ã «n l¹i:
§Þnh nghÜa c¨n bËc hai cña mét sè.
C¨n bËc hai sè häc cña mét sè kh«ng ©m.
H»ng ®¼ng thøc A2 = |A|
Khai ph­¬ng mét tÝch, khai ph­¬ng mét th­¬ng.
Khö mÉu cña biÓu thøc lÊy c¨n, trôc c¨n thøc ë mÉu
§iÒu kiÖn ®Ó biÓu thøc chøa c¨n x¸c ®Þnh.
1. §óng v×: ()2 = 
2. Sai (®k: a > 0) 
 söa lµ: = xÛ x ³ 0
 x2 = a
3. §óng v×: 
4. Sai ; söa lµ nÕu A ³ 0
 B ≥ 0
V× A.B > 0 cã thÓ x¶y ra A < 0, B < 0 khi ®ã A, B kh«ng cã nghÜa.
5. Sai; söa lµ A ³ 0
 B > 0
V× B = 0 th× vµ kh«ng cã nghÜa
6. §óng v× = 
= = 9 + 4
7. §óng v×:
8. Sai v× víi x = 0 ph©n thøc 
cã mÉu = 0, kh«ng x¸c ®Þnh.
3. LuyÖn tËp
 HS lµm bµi tËp, sau Ýt phót gäi hai HS lªn tÝnh, mçi em 2 c©u
a) 
b) 
c) 
d) 
Bµi 2. Rót gän c¸c biÓu thøc
a) 
b) 
c) (15 - 3 + 2) : 
d) 5 - 4b + 5a- 2
Víi a > 0 ; b > 0
HS lµm bµi tËp, 4 HS lªn b¶ng lµm.
D¹ng 1. Rót gän, tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc.
Bµi 1. TÝnh:
KÕt qu¶:
 a) 55
b) 4,5
c) 45
d) 2
Bµi 2. Rót gän c¸c biÓu thøc
KÕt qu¶:
a) -
b) 1
c)23
d)-(-3 + 5ab)
4. Cñng cè
- Nh¾c l¹i c¸c d¹ng to¸n ®· häc
- Nªu c¸ch lµm tõng d¹ng bµi.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ
Häc vµ lµm c¸c bµi tËp.
Bµi tËp 30,31,32,33,34 (SBT- 62)
************************************
TiÕt 31
¤n tËp häc k× I (TiÕp) 
I. Môc tiªu
- ¤n tËp cho HS c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai.
LuyÖn tËp c¸c kÜ n¨ng tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc biÕn ®æi biÓu thøc cã chøa c¨n bËc hai, t×m x vµ c¸c c©u hái liªn quan ®Õn rót gän biÓu thøc.
Th¸i ®é: TÝch cùc x©y dùng bµi, tÝch cùc «n tËp.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
GV: - B¶ng phô ghi c©u hái, bµi tËp.
 - Th­íc th¼ng, ªke, phÊn mµu.
HS: - ¤n tËp c©u hái vµ bµi tËp GV yªu cÇu.
B¶ng phô nhãm, bót d¹.
III. ph­¬ng ph¸p.
- «n tËp tæng hîp kiÕn thøc.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. ¤n tËp lÝ thuyÕt c¨n bËc hai th«ng qua bµi tËp tr¾c nghiÖm
3. LuyÖn tËp
Ho¹t ®éng cña GV – HS
Ghi B¶ng
- GV ®­a bµi tËp
Bµi 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
a) = 8
b)12 - - x = 0
Nöa líp lµm c©u a
Nöa líp lµm c©u b
- GV yªu cÇu HS t×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó biÓu thøc cã nghÜa.
HS ho¹t ®éng nhãm kho¶ng 3 phót th× ®¹i diÖn hai nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy.
Bµi 4:. Cho biÓu thøc
P = 
Rót gän P
TÝnh P khi x = 4 – 2
T×m x ®Ó P < -
T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
HS lµm bµi tËp, sau 5 phót mét HS lªn b¶ng lµm c©u a.
GV yªu cÇu 2 HS tiÕp tôc lªn b¶ng gi¶i c©u b vµ c, mçi HS mét c©u.
HS líp kiÓm tra bµi rót gän cña b¹n.
d) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
Cã nhËn xÐt g× vÒ gi¸ trÞ cña P ?
VËy P nhá nhÊt khi nµo?
GV cã thÓ h­íng dÉn c¸ch kh¸c
 cã > 0 "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn 
 + 3 >3 "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn
 "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn
VËy P nhá nhÊt = -1 Û x = 0
D¹ng 2. T×m x
Bµi 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
a) = 8 ®k: x ³ 1
KÕt qu¶:
x = 5 (TM§K).
NghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ x = 5
b)12 - - x = 0 ®k: x ³ 0
KÕt qu¶: x = 9 (TM§K)
NghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ x = 9.
D¹ng 3. Bµi tËp rót gän tæng hîp
Bµi 4:. Cho biÓu thøc
Rót gän P
®k: x > 0; x ¹ 9
P = 
 = 
 = 
 = 
 = 
x = 4 – 2 = 3 – 2 + 1
 = ( - 1)2
Þ = - 1 (tho¶ m·n ®iÒu kiÖn)
Thay = - 1 vµo P
P = = 
= 
= 3 ( - 2)
c)P < - Û < - vµ x ³ 0
 x ¹ 9
Û 
Û 6 > + 3 Û < 3 
Û x < 9
KÕt hîp ®iÒu kiÖn: 0 £ x < 9 th× P < -
d) Theo kÕt qu¶ rót gän
P = 
Cã tö: -3 < 0
MÉu + 3 > 0 "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn.
Þ P < 0 "x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn.
P nhá nhÊt khi | P | lín nhÊt
| P | = | | = lín nhÊt
Khi ( + 3) nhá nhÊt Û = 0 
Û x = 0
VËy P nhá nhÊt = -1 Û x = 0
4. Cñng cè
- Nh¾c l¹i c¸c d¹ng to¸n ®· häc
- Nªu c¸ch lµm tõng d¹ng bµi.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ
Häc vµ lµm c¸c bµi tËp.
Bµi tËp 33,34 (SBT- 62)
ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I
V. Rót kinh nghiÖm
 TiÕt 34 ¤N TËP HäC Kú i 
A-Môc tiªu: 
-1. KiÕn thøc: Cñng cè l¹i cho HS c¸c kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu n¨m . ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ c¨n bËc hai , biÕn ®æi c¨n bËc hai ®Ó lµm bµi to¸n rót gän , thùc hiÖn phÐp tÝnh . Cñng cè mét sè kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt .
2. Kü n¨ng: Gi¶i mét sè bµi tËp vÒ c¨n bËc hai , rót gän biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai . RÌn kü n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp liªn quan ®Õn hµm sè bËc nhÊt . 
3. Th¸i ®é: Chó ý, tÝch cùc, hîp t¸c tham gia ho¹t ®éng häc.
B-ChuÈn bÞ: 
GV : - So¹n bµi chu ®¸o , ®äc kü gi¸o ¸n . 
- B¶ng phô tãm t¾t c¸c c«ng thøc khai ph­¬ng , biÕn ®æi ®¬n gi¶n c¨n bËc hai . 
HS : - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch­¬ng I vµ phÇn hµm sè bËc nhÊt . 
- Gi¶i l¹i mét sè bµi tËp phÇn «n tËp ch­¬ng I vµ ®å thÞ hµm sè bËc nhÊt 
C-TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ho¹t ®éng 1: (10 phót)
1ViÕt c«ng thøc khai ph­¬ng mét tÝch , mét th­¬ng ® quy t¾c nh©n , chia c¸c c¨n bËc hai . 
- ViÕt c«ng thøc biÕn ®æi ®¬n gi¶n c¸c thøc bËc hai . 
Ho¹t ®éng 2: (30 phót)
 - §Ó chøng minh ®¼ng thøc ta lµm nh­ thÕ nµo ? 
- H·y t×m c¸ch biÕn ®æi VT ® VP vµ kÕt luËn . 
- HD : ph©n tÝch tö thøc vµ mÉu thøc thµnh nh©n tö , rót gän , quy ®ång sau ®ã biÕn ®æi biÓu thøc . 
- GV gäi HS chøng minh theo h­íng dÉn .
- Nªu c¸ch biÕn ®æi phÇn (d) . Theo em ta lµm thÕ nµo ? Tö vµ mÉu cã thÓ rót gän ®­îc kh«ng ? 
- HS lµm bµi sau ®ã lªn b¶ng tr×nh bµy . 
- GV ra tiÕp bµi tËp 35 ( SBT - 60 ) cñng cè cho HS c¸c kiÕn thøc vÒ hµm sè bËc nhÊt . 
- §å thÞ hµm sè bËc nhÊt ®i qua 1 ®iÓm ® ta cã to¹ ®é ®iÓm ®ã tho¶ m·n ®iÒu kiÖn g× ? vËy ®Ó gi¶i bµi to¸n trªn ta lµm nh­ thÕ nµo ? 
- T­¬ng tù ®èi víi phÇn (b) ta cã c¸ch gi¶i nh­ thÕ nµo ? H·y tr×nh bµy lêi gi¶i cña em ? 
- §­êng th¼ng c¾t trôc tung , trôc hoµnh th× to¹ ®é c¸c ®iÓm nh­ thÕ nµo ? H·y viÕt to¹ ®é c¸c ®iÓm ®ã råi thay vµo (1) ®Ó t×m m vµ n ? 
- HS lµm bµi GV ch÷a vµ chèt c¸ch lµm . 
- Khi nµo hai ®­êng th¼ng c¾t nhau , song son víi nhau . H·y viÕt c¸c hÖ thøc liªn hÖ trong tõng tr­êng hîp . 
- VËn dông c¸c hÖ thøc ®ã vµo gi¶i bµi to¸n trªn .
- GV cho HS lªn b¶ng lµm bµi . C¸c HS kh¸c nhËn xÐt vµ nªu l¹i c¸ch lµm bµi . 
- Khi nµo hai ®­êng th¼ng trïng nhau . ViÕt ®iÒu kiÖn råi ¸p dông vµo lµm bµi . 
- HS lµm bµi GV nhËn xÐt .
1 : ¤n tËp lý thuyÕt
Häc sinh - ViÕt c«ng thøc khai ph­¬ng mét tÝch , mét th­¬ng ® quy t¾c nh©n , chia c¸c c¨n bËc hai . 
- ViÕt c«ng thøc biÕn ®æi ®¬n gi¶n c¸c thøc bËc hai . 
häc sinh nªu l¹i c¸c c«ng thøc ®É häc 
I./ C¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc .
(sgk - 39 ) 
II./ C¸c kiÕn thøc vÒ hµm sè bËc nhÊt 
Bµi tËp luyÖn tËp
Bµi tËp 75 ( sgk - 40 ) Chøng minh
b) 
Ta cã : VT = = 
VËy VT = VP ( ®cpcm) 
d) víi a ³ 0 vµ 
VT
 = 1 - a . VËy VT = VP ( ®cpcm) 
Bµi tËp 35 ( SBT - 62 ) 
Cho ®­êng th¼ng y = ( m - 2)x + n ( m ¹ 2 ) (1) (d)
a) V× ®­êng th¼ng (d) ®i qua ®iÓm A ( -1 ; 2 ) ® thay to¹ ®é cña ®iÓm A vµo (1) ta cã : 
Û 2= (m - 2).(-1) + n Û - m + n = 0 Û m = n ( 2) 
V× ®­êng th¼ng (d) ®i qua ®iÓm B ( 3 ; - 4) ® thay to¹ ®é ®iÓm B vµo (1) ta cã :
Û - 4 = ( m - 2) . 3 + n Û 3m + n = 2 (3) 
Thay (2) vµo (3) ta cã : (3) Û 3m + m = 2 ® m = 0,5 
VËy víi m=n= 0,5 th× (d) ®i qua Avµ B cã to¹ ®é nh­ trªn 
b) §­êng th¼ng (d) c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng ® víi x = 0 ; y = thay vµo (1) ta cã : (1)Û 
V× ®­êng th¼ng (d) c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é lµ ® víi x = ; y = 0 thay vµo (1) ta cã :(1)Û 0 = 
Û 
® m = .VËy víi m = tho¶ m·n ®Ò bµi 
c) §Ó ®­êng th¼ng (d) c¾t ®­êng th¼ng - 2y + x- 3 = 0 hay y = ® ta ph¶i cã: ( m - 2 ) ¹ ® m ¹ 
VËy víi m ¹ ; n Î R th× (d) c¾t ®­êng th¼ng - 2y + x - 3 = 0 . 
d) §Ó ®­êng th¼ng (d) song song víi ®­êng th¼ng 3x + 2y = 1 hay song song víi ®­êng th¼ng : ta ph¶i cã : ( m - 2 ) = ® m = th× (d) song song víi 3x + 2y = 1 . 
e) §Ó ®­êng th¼ng (d) trïng víi ®­êng th¼ng y - 2x + 3 = 0 hay y = 2x - 3 ® ta ph¶i cã : 
( m - 2) = 2 vµ n = - 3 ® m = 4 vµ n = - 3 . 
VËy víi m = 4 vµ n = - 3 th× (d) trïng víi ®­êng th¼ng y - 2x + 3 = 0 .
Ho¹t ®éng 3: Cñng cè kiÕn thøc-H­íng dÉn vÒ nhµ: (5 phót)
a) Cñng cè : 
Nªu l¹i c¸c phÐp biÕn ®æi ®¬n gi¶n c¸c c¨n thøc bËc hai . §iÒu kiÖn tån t¹i c¨n thøc . 
 H­íng dÉn Gi¶i bµi tËp 100 ( SBT - 19 ) (a ) ; (c) -. 
- Khi nµo hai ®­êng th¼ng song song víi nhau , c¾t nhau . ViÕt c¸c hÖ thøc liªn hÖ . 
b) H­íng dÉn : 
¤n tËp kü l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc , n¾m ch¾c c¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc bËc hai . 
N¾m ch¾c c¸c kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt , c¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè bËc nhÊt , ®iÒu kiÖn hai ®­êng th¼ng song song , c¾t nhau .
 Xem l¹i c¸c bµi ®· ch÷a , gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i phÇn «n tËp ch­¬ng I vµ II trong SGK , SBT . 
- HD Xem h­íng dÉn gi¶i trong SBT . 
D. Rót kinh nghiÖm
 TUẦN 20 Ngày soạn :04/01/2015
 Ngày giảng:05/01/2015
Lớp dạy : 9A,9C
Tiết 37 	 	 GIẢI HỆ PHƯƠNG TRÌNH 
	 BẰNG PHƯƠNG PHÁP CỘNG ĐẠI SỐ
I. MỤC TIÊU : 
Kiến thức: Giúp HS hiểu cách biến đổi hệ phương trình bằng qui tắc cộng đại số và nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số. 
Kỹ năng : Giải hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn bằng pp cộng đai số
II. CHUẨN BỊ :
HS: ôn cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 
	1. Kiểm tra bài cũ: 
Giải hệ p.trình sau bằng phương pháp thế:
	2. Bài mới:
Hoạt động của thầy- của trò
Ghi bảng 
HĐ1: 1. Quy tắc cộng đại số.
- Kiến thức: HS hiểu được quy tắc cộng đại số.
- Kỹ năng: Biết dùng thành thạo quy tắc cộng đại số.
GV: xét hệ p.trình: (I) 
GV: Cộng từng vế 2 phương trình ta được phương trình nào ?
GV: đó là bước 1 của quy tắc cộng đại số.
Dùng ptrình mới ấy thay thế cho 1 trong 2 ptrình của hệ ta có hệ p.trình nào?
GV: các hệ p.trình trên tương đương với nhau. Đó là bước 2 của quy tắc công đại số.
GV: hãy nhắc lại nội dung 2 bước của quy tắc cộng đại số.
GV gọi 1 HS làm ?1,
HĐ2: 2. Áp dụng.
- Kiến thức: HS biết giải hệ phương trình bằng pp cộng đại số.
- Kỹ năng: HS giải thành thạo hệ phương trình bằng pp cộng đại số
a. Trường hợp thứ nhất: Các hệ số của cùng 1 ẩn nào đó trong hai phương trình bằng nhau hoặc đối nhau.
Ví dụ 2: Xét hệ p.trình: (II)
Các hệ số của y trong 2 ptrình của hệ (II) có đặc điểm gì ?
Áp dụng quy tắc cộng đại số ta được hệ p.trình bậc nhất trong đó có 1 ptrình bậc nhất 1 ẩn tương đương với hệ (II).
Tìm nghiệm của hệ p.trình (III).
Ví dụ 3: 
Dựa vào ?3. Tìm nghiệm của hệ p.trình (III).
b. Trường hợp thứ 2: Các hệ số của cùng một ẩn trong 2 phương trình không bằng nhau cũng không đối nhau.
GV cho HS đọc ví dụ 4.
GV hướng dẫn HS nhân 2 vế của ptrình (1) với 3 và ptrình (2) với (-2).
HS làm ?4.
Qua các bài tập. hãy tóm tắt cách giải hệ p.trình bằng phương pháp cộng đại số.
HĐ3: 3. Các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng
HS đọc sgk
HĐ4: Luyện tập, củng cố:
Giải hệ p.trình bằng phương pháp cộng đại số
a. 
b. 
GV cho HS làm bài tập nhóm.
½ lớp làm câu a.
½ lớp làm câu b.
HS nhận xét, sửa sai nếu có. 
1. Quy tắc cộng đại số.
 (sgk)
B1: Cộng hay trừ từng vế hai phương trình của hệ phương trình đã cho để được một phương trình mới.
B2: Dùng phương trình mới ấy thay thế cho một trong hai phương trình của hệ (và giữ nguyên pt kia) 
2. Áp dụng.
a. Trường hợp thứ nhất: Các hệ số của cùng 1 ẩn nào đó trong hai phương trình bằng nhau hoặc đối nhau.
Các hệ số của y trong hai phương trình của (II) là hai số đối nhau.
Cộng từng vế của 2 ptrình ta được; 3x = 9
Do đó:
 (II) 
Vậy hệ phương trình (II) có nghiệm duy nhất
 ( x ; y) = (3, -3)
 Các hệ số của x trong hai phương trình của (III) là các số bằng nhau.
Trừ từng vế ta được: 5y = 5 y = 1
Thay y =1 vào phương trình 2x + 2 = 9 
 x = 3,5
Vậy hệ phương trình (III) có nghiệm duy nhất :
(x ; y) = ( 3,5 ; 1).
b. Trường hợp thứ 2: Các hệ số của cùng một ẩn trong 2 phương trình không bằng nhau cũng không đối nhau.
Giải.
HS thực hiện: nhân 2 vế của p.trình (1) với (-2) và ptrình (2) với 3. ta có;
Vậy hệ phương trình (IV) có nghiệm duy nhất 
(x ; y) = ( 3 ; -1).
3. Các bước giải hpt bằng pp cộng: (sgk)
* Luyện tập, củng cố:
a. Giải.
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất 
(x;y) = ( 2; -3)
b. 
IV. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : 
Học kỹ phần tóm tắt cách giải bằng phương pháp cộng đại số.
Giải bài tập 20 b, d, e. bài 21, 22 SGK.
********************************TUẦN 20: Ngày soạn : 05/01/2015
Ngày giảng:06/01/2015
Lớp dạy :9A,9C
Tiết 38: 	 	 LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU : 
Kiến thức: Củng cố các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
II. CHUẨN BỊ :
GV: bảng phụ, các dạng bài tập.
HS: cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế và các bài tập về nhà.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 
	1. Kiểm tra bài cũ: 
HS1: Nêu cách giải hệ p.trình bằng phương pháp thế.
HS 2: Giải hệ phương trình sau bằng pp thế: 
	2. Luyện tập:
Hoạt động của thầy -của trò
Ghi bảng 
HĐ 1: Dạng 1: Hệ phương trình có hệ số nguyên.
GV giới thiệu dạng hệ pt có hệ số nguyên.
GV nêu đề bài 16b/sgk và ghi đề bài lên bảng.
HS đứng tại chỗ trình bày hướng giải bài toán.
GV cho 1 HS lên bảng trình bày bài giải
HĐ2: Dạng 2: Hệ pt có hệ số hữu tỉ.
GV giới thiệu dạng hệ pt có hệ số hữu tỉ (Hệ số là phân số hoặc số thập phân) 
GV nêu đề bài 13b/sgk
GV nêu cách giải:
- Quy đồng khử bỏ mẫu đưa mỗi phương trình của hệ về pt có hệ số nguyên.
- Giải hệ pt có hệ số nguyên.
HS lên bảng thực hành giải.
HĐ3: Dạng 3: Hệ pt có hệ số chứa căn bậc hai.
GV Giới thiệu dạng hệ pt có hệ số chứa căn bậc hai.
GV nêu đề bài 17a/sgk và ghi đề bài lên bảng.
GV: Việc thực hành giải hệ pt có hệ số chứa căn bậc hai ta tiến hàmh tương tự như hệ pt có hệ số nguyên.
GV hd HS thực hành giải.
HĐ4:Dạng 4: Hệ pt chứa ẩn ở mẫu:
GV gt dạng hệ pt chứa ẩn ở mấu.
GV nêu đề bài 16c/sgk và ghi đề bài lên bảng
GV nêu cách giải:
- Điều kiện xác định của hệ pt: Mẫu chứa ẩn 0.
- Quy đồng và khử bỏ mẫu đưa hệ pt về hệ pt có hệ số nguyên.
- Giải hệ pt có hệ số nguyên.
- Đối chiếu nghiệm với đkxđ, chọn nghiệm và kl nghiệm.
GV hướng dẫn HS thực hành giải.
HĐ5: Dạng 5: Hệ pt chứa tham số.
GV gt hệ pt chứa tham số.
GV nêu đề bài 15/sgk. Ghi đề bài lên bảng.
GV hướng dẫn H

Tài liệu đính kèm:

  • docChuong_III_4_Giai_he_phuong_trinh_bang_phuong_phap_cong_dai_so.doc