Giáo án môn Lịch sử lớp 6 - Bài 18. Trưng Vương và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán - Hà Thị Giang - Trường THCS Minh Tân

Tuần 21 - Tiết 21 
Ngày soạn:05/01/2014 
 Bài 18 TRƯNG VƯƠNG VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN 
 CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC HÁN
I/ Mục tiêu:
 1/ Kiến thức: Sau khi thắng lợi hai bà Trưng đã tiến hành công cuộc xây dựng đất nước và giữ gìn nền độc lập vừa giành được. Đó là những việc làm thiết thực đem lại quyền lợi cho nhân dân, tạo nên sức mạnh để tiến hành công cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán (42- 43) nêu bật ý chí bất khuất của nhân dân ta.
 2/ Kỹ năng: Đọc bản đồ lịch sử, bước đầu làm quen với phương pháp kể chuyện lịch sử.
 3/ Thái độ: GD cho HS tinh thần bất khuất của dân tộc, mãi mãi ghi nhớ công lao của các anh hùng DT thời hai bà Trưng.
II/ Chuẩn bị :
1. Thầy:+ Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán.
 + Bản đồ cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng và kháng chiến chống Hán (42- 43).
2. Trò : Đọc trước bài 18, vẽ lược đồ H 44
III/ TiÕn tr×nh bài giảng :
1.ổn định tổ chức.( 1’).
2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng bùng nổ như thế nào. (ng/nhân, diễn biến,kết quả)
* Đáp án:
- Nguyên nhân: Sự áp bức bóc lột tàn bạo của nhà Hán
- Diễn biến: Mùa xuân năm 40 Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn ( Hà Tây). Nghĩa quân khắp nưI kéo về hưởng ứng.Chỉ trong thời gian ngắn nghĩa quân đã làm chủ Mê Linh, tiến đánh Cổ Loa rồi Luy Lâu.
* Kết quả: Thái thú Tô Định bỏ trốn, quân Hán bị đánh tan, khởi nghĩa giành thắng lợi 
3. Bài mới.(34’)
 ở bài trước các em đã tìm hiểu ng/nhân, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng, ngay sau cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng ND đã tiến hành cuộc kháng chiến trong điều kiện vừa mới giàng được độc lập, đất nước còn nhiều khó khăn, cuộc kháng chiến diễn ra ntn? Chúng ta tìm hiểu bài hôm nay.
Hoạt động 1(15’)
- GV giảng theo SGK “ sau khi..bãi bỏ”. Và giải thích.
? Trưng Trắc được suy tôn làm vua, việc đó có ý nghĩa và tác dụng như thế nào.
( Khẳng định đất nước ta có chủ quyền, có vua, đem lại quyền lợi cho nhân dân, tạo nên sức mạnh để chiến thắng quân xâm lược).
- GV giảng theo SGK “ Được tin.nghĩa quân”.
? Vì sao vua Hán chỉ hạ lệnh cho các quận miền nam TQ khẩn trương chuẩn bị quân, xe, thuyềnđàn áp khởi nghĩa Hai Bà Trưng mà không tiến hành đàn áp ngay.
( Lúc này ở TQ nhà Hán còn phải lo đối phó với các cuộc đấu tranh của nhân dân ta và thực hiện bành chướng lãnh thổ về phía Tây Bắc.)
- GVKL: Sau khi giành thắng lợi Hai Bà Trưng đã bắt tay vào xây dựng đất nước và chuẩn bị đối phó với cuộc xâm lược của nhà Hán. Những việc làm tuy ngắn(2 năm)Nhưng đã góp phần nâng cao ý trí đấu tranh bảo vệ độc lập của nhân dân.
* Hoạt động2: ( 19’)
GV giảng theo SGK.
? Em có nhận xét gì về lực lượng và đường tiến quân của nhà Hán khi sang xâm lược nước ta.
( Lực lượng đông mạnh, có đầy đủ vũ khí, lương thực, chọn Mã Viện chỉ huy.)
? Vì sao mã Viện lại được chọn làm chỉ huy đạo quân xâm lược này.
( Mã Viện là tên tướng lão luyện, nổi tiếng gian ác, lại lắm mưu nhiều kế, quen chinh chiến ở phương Nam..)
- GV đọc bài thơ của Nguyễn Du chế diễu nhân cách tầm thường và bộ mặt tham lam độc ác của Mã Viện.
 “ Sáu chục người ta sức mỏi mòn
 Riêng ông yên giáp nhảy bon bon’’
- HS quan sát kênh chữ SGK.
? Gọi HS trình bày ( điền kí hiệu vào lược đồ cuộc k/c chống quân xâm lược Hán).
- GV mô tả và ghi.
? Gọi HS đọc đoạn in nghiêng.
? Tại sao Mã Viện lại nhớ về vùng này như vậy? Có phải vì thời tiết ở đây quá khắc nghiệt không
( Xuất phát từ nỗi sợ hãi tinh thần chiến đấu dũng cảm, bất khuất của nhân dân ta, một tên tướng đã bỏ mạng)
- GV giảng tiếp theo SGK.
? Vì sao Hai Bà Trưng phải tự vẫn.
( Lực lượng của ta yếu .ko để rơi vào tay giặc..)
? Cuộc kháng chiến tuy thất bại song có ý nghĩa lịch sử như thế nào
- GV cho HS xem H 45 và liên hệ “ Kỷ niệm hai bà Trưng vào ngày 8/3 và ND lập đền thờ”.
- GVKL: Với lực lượng kẻ thù đông mạnh, dưới sự lãnh đạo hai bà Trưng, nhân dân ta đã chiến đấu anh dũng nhg cuối cùng bị thất bại, hai bà Trưng hi sinh anh dũng.
1/Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành được độc lập.
- Trưng Trắc được suy tôn lên làm vua, đóng đô ở Mê Linh.
- Bà phong chức tước cho những người có công, tổ chức lại chính quyền, xá thuế 2 năm, bãi bỏ luật pháp cùng các thứ lao dịch của nhà Hán.
2/ Cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán (42- 43) đã diến ra như thế nào?.
- Lực lượng quân Hán: 2 vạn quân tinh nhuệ, 2000 xe, thuyền các loại, dân phu , do Mã Viện chỉ huy.
- Tháng 4/ 42 tấn công Hợp Phố.
 * Diễn biến:
- Mã Viện vào nước ta theo 2 đường:
+Quân bộ: Qua quỷ Môn quan, xuống Lục Đầu. 
+Quân thuỷ: Từ Hải Môn vào sông Bạch Đằng, theo sông Thái Bình, lên Lục Đầu.=>hợp lại tại Lãng Bạc.
- Hai Bà Trưng kéo lên Lãng Bạc để nghênh chiến.
- Quân địch đông và mạnh, Trưng Vương quyết định lui quân về Cổ Loa- Mê Linh, địch giáo giết đuổi theo, quân ta rút về Cẩm Khê, quân ta chiến đấu ngoan cường, tháng 3/ 43 Hai Bà Trưng hi sinh, cuộc kháng chiến vẫn tiếp tục đến tháng 11/ 43 mới kết thúc.
* ý nghĩa: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán thời Trưng Vương tiêu biểu cho ý chí quật cường bất khuất của nhân dân ta.
4.Củng cố ,dặn dò: (5’)
Gọi HS trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán trên lược đồ.
BT: Điến dữ kiện cho khớp với thời gian
Niên đại
Dữ kiện lịch sử
4 - 42
3 - 43
11 - 43
Mùa thu năm 44
-Học thuộc bài cũ. 
- Sưu tầm thơ truyện viết về Hai Bà Trưng.
- Đọc trước bài 19 và trả lời câu hỏi SGK. 
Rút kinh nghiệm.
....................
Ký duyệt tuần 21
Ngày: