Giáo án môn Ngữ văn 8 năm 2018 - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM
THẮNG CẢNH
Người soạn: Nguyễn Huy Thái
Giáo viên hướng dẫn: Lê Thị Bích Huệ
Ngày soạn: 07/01/2018
Lớp dạy: 8A6
Mục tiêu cần đạt
Kiến thức:
- Thấy được sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh.
-Trình bày được đặc điểm, cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh.
- Trình bày được mục đích, yêu cầu, cách quan sát và cách làm bài văn giới thiệu danh lam thắng cảnh.
2) Kĩ năng:
- Quan sát danh lam thắng cảnh.
-Đọc tài liệu, tra cứu, thu thập, ghi chép những tri thức khách quan về đối tượng để sử dụng trong bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh.
- Tạo lập được một văn bản thuyết minh theo yêu cầu: biết viết một bài văn thuyết minh về một cách thức, phương pháp.
3) Thái độ:
- Yêu thích các danh lam thắng cảnh của đất nước. Ham thích tìm tòi khám phá các cảnh đẹp của đất nước.
II. Chuẩn bị
- GV: Nghiên cứu bài học, tài liệu tham khảo
- HS: SGK, chuẩn bị bài
III) Tiến trình giờ dạy
Thời gian
Hoạt động của GV và HS
Nội dung dạy học
PTNL
3’
? Thuyết minh về một phương pháp (cách làm) cần nêu ra những nội dung những gì?
 Giới thiệu một phương pháp (cách làm) 
- Khi cần thuyết minh cách làm một đồ vật (hay cách nấu món ăn, may quần áo) người ta thường nêu những nội dung sau :
 + Nguyên vật liệu 
+ Cách làm 
+ Yêu cầu thành phẩm.
? Trong nội dung phần cách làm thì trình tự như thế nào?
 - Cách làm được trình bày cái nào làm trước, cái nào làm sau theo một thứ tự nhất định thì mới cho kết quả mong muốn.
Hoạt động 1: 
Kiểm tra bài cũ
5’
Em hiểu thế nào là danh lam thắng cảnh? Cho một vài ví dụ về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử mà em biết?
Danh lam thăng cảnh là những cảnh đẹp núi sông,rừng biển ,thiên nhiên hoặc do con người góp phần tô điểm nên. VD: Vịnh Hạ Long, hồ Ba Bể, Sa Pa 
Nhiều danh lam cũng chính là di tích lịch sử: Cổ Loa, Đền Sóc, Hồ Hoàn Kiếm
Thuyết minh danh lam thắng cảnh thường là công việc của ai? Nhằm mục đích gì?
Là công việc của hướng dẫn viên du lịch, nhằm mục đíchhướng dẫn khách du lịch hiểu tường tận hơn, đầy đủ hơn về nơi họ đang tham quan du lịch.
Còn học sinh luyện tập kiểu bài nàyđể có ý thức hiểu sâu sắc hơn về non sông đất nước.
Hoạt động 2:
Giới thiệu bài mới
20’
PPDH: Vấn đáp
HTTCDH: Toàn lớp
- Gọi hs đọc bài 
?Bài thuyết minh mấy đối tượng? Các đối tượng ấy có quan hệ với nhau ntn?
- Thuyết minh hai đối tượng: Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn 
-> Hai đối tượng có quan hệ gần gũi với nhau, gắn bó với nhau(đền Ngọc Sơn được toạ lạc trên Hồ Hoàn Kiếm)
Qua bài thuyết minh, em biết gì về Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn?
- Tri thức TM: 
+ Hồ Hoàn Kiếm : Nguồn gốc hình thành, sự tích tên hồ
+ Đền Ngọc Sơn : Nguồn gốc sơ lược, quá trình xây dựng đền Ngọc Sơn, vị trí và cấu trúc của đền.
Muốn có kiến thức đó, người viết phải làm gì?
-> tri thức có được là nhờ đọc sách, tra cứu tài liệu, hỏi han thăm thú quan sát
Bài viết sắp xêp bố cục như thế nào?
+ Đoạn1: Nếu tính từthuỷ quân
-> Giới thiệu Hồ Hoàn Kiếm
- Đoạn2: Theo truyền thuyếtgươm Hà Nội -> giới thiệu đền Ngọc Sơn
- Đoạn 3: Còn lại : Giới thiệu Bờ Hồ
?Theo em bài này có thiếu sót gì về bố cục? 
- Bài này thiếu phần mở bài : dẫn khách có cái nhìn bao quát về quần thể danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn
“ Quần thể danh lam thắng cảnh Hồ Hoàn Kiếm, Đền Ngọc Sơn là một thắng cảnh nổi tiếng nằm giữa thủ đô Hà Nội...”
?Theo em nội dung bài thuyết minh còn thiếu những gì?
- Miêu tả vị trí độ rộng hẹp của hồ, vị trí của Tháp Rùa, của đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, miêu tả quang cảnh xung quanh, cây cối, màu nước xanh, rùa nổi lên,bài viết còn khô
?Bài viết được viết theo phương pháp nào?
- Phương pháp TM: 
+ Dùng số liệu
+ Phân tích, phân loại
? Muốn làm được một bài văn về danh lam thắng cảnh, người viết phải làm gì?
 - Ghi nhớ SGK
- GV: Gọi hs đọc ghi nhớ (SGK)
Hoạt động 3: 
Dạy học bài mới 
I. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh
1. Ví dụ (SGK)
- Đối tượng: Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn
- Hai đối tượng gần gũi, gắn bó với nhau.
- Tri thức thuyết minh:
+ Hồ Hoàn Kiếm : Nguồn gốc hình thành, sự tích tên hồ
+ Đền Ngọc Sơn : Nguồn gốc sơ lược, quá trình xây dựng đền Ngọc Sơn, vị trí và cấu trúc của đền.
- Hạn chế:	
+ Thiếu phần mở bài
+ Phần thân bài thiếu nội dung
- Phương pháp TM: 
+ Dùng số liệu
+ Phân tích, phân loại
*Ghi nhớ (SGK)
15’
? Lập lại bố cục bài giới thiệu Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn một cách hợp lí?
Học sinh thảo luận nhóm, trình bày.
? Nếu muốn giới thiệu theo trình tự tham quan hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn từ xa đến gần, từ ngoài vào trong thì nên sắp xếp thứ tự giới thiệu như thế nào?
Hs làm việc cá nhân, trình bày kết quả.
? Nếu viết lai theo bố cục 3 phần, em sẽ chọn chi tiết nào làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa của danh lam thắng cảnh?
Hs làm việc cá nhân, trình bày kết quả.
Hoạt động 4: 
Luyện tập thực hành
II. Luyện tập
Bài 1 : Lập lại bố cục
* MB: Giới thiệu quần thể danh lam thắng cảnh Hồ Gươm, Đền Ngọc Sơn
* Thân bài:
 - Giới thiệu hồ Hoàn Kiếm: vị trí, diện tích, độ sâu nông qua các mùa, sự tích trả gươm, nói kỹ hơn về Tháp Rùa, về rùa Hồ Gươm- quang cảnh đường phố quanh hồ. 
- Giới thiệu đền Ngọc Sơn (như ý 1)
* KB: 
- Ý nghĩa lịch sử, văn hoá của thắng cảnh. 
- Bài học về giữ gìn tôn tạo thắng cảnh
Bài 2
Trình tự giới thiệu :
* Từ trên gác nhà Bưu điện nhìn bao quát cảnh Hồ - Đền.
- Từ đường Đinh Tiên Hoàng nhìn Đài Nghiên, Tháp Bút, qua cầu Thê Húc, vào đền.
- Tả bên trong đền.
- Từ trấn Ba Đình nhìn ra hồ, phía Thuỷ Tạ, phía Tháp Rùa giới thiệu tiếp
Bài 3
Viết lại theo bố cục 3 phần, cần giữ lại :
- Lịch sử hồ Hoàn Kiếm với câu chuyện vua Lê trả gươm.
- Năm 1864, Nguyễn Văn Siêu sửa lại
- Ngày nay, khu quanh hồ thành tên bờ Hồ – Nơi hội tụ của nhân dân ta trong ngày lễ tết.
2’
Hoạt động 5:
1. Củng cố:
 - Nắm được phuơng pháp thuyết minh một danh lam thắng cảnh
2. Huớng dẫn về nhà:
 - Học thuộc phần ghi nhớ
 - BTVN: bài 3,4 SGKtr.35
 - Chuẩn bị bài: Ôn tập văn TM: 
Ôn tập lí thuyết
+ Nhóm 1: phần 1
+ Nhóm 2: phần 2 
+ Nhóm 3: phần 3
+ Nhóm 4: phần 4