I. Mục tiêu:
* Mục tiêu cần đạt.
- Kiến thức:
- Hiểu biết thêm về các tác giả văn học ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương từ sau năm 1975.
- Kỹ năng:
-Bước đầu biết thẩm bình và biết được công việc tuyển chọn tác phẩm văn học.
- Thái độ:
- HS thêm yêu quý địa phương và tự hào về phần văn học địa phương.
* Trọng tâm kiến thức, kỹ năng.
1. Kiến thức
- Sự hiểu biết về các nhà văn nhà thơ ở địa phương.
- Sự hiểu biết về tác phẩm văn thơ viết về địa phương.
- Những chuyển biến của văn học địa phương sau năm 1975.
2. Kĩ năng:
- Sưu tầm, tuyển chọn tài liệu thơ văn viết về địa phương Lào Cai.
- Đọc, hiểu và bình thơ văn viết về địa phương.
- so sánh đặc điểm văn học địa phương qua hai giai đoạn.
Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động : Hoạt động 1: (1 phút) Nền văn học nghệ thuật Lào cai có nhiều tác giả đã đóng góp rất nhiều tác phẩm hay, có giá trị . Trong chương trình lớp 8 các em đã tìm hiểu nền văn học Laò Cai đến năm 1945, chương trình lớp 9 chúng ta tiếp tục tìm hiểu giai đoạn từ 1945- nay. Hoạt động của GV và HS TG Nội dung Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu nội dung Mục tiêu: HS thấy được - Sự hiểu biết về các nhà văn nhà thơ ở địa phương. - Sự hiểu biết về tác phẩm văn thơ viết về địa phương. - Những chuyển biến của văn học địa phương sau năm 1975. GV cho HS tập hợp theo tổ các bản thống kê mà từng cá nhân đã làm. - Từng tổ tiến hành tập hợp, bổ sung vào bảng thống kê về tác giả, tác phẩm văn học địa phương của tổ mình và danh sách các tác phẩm đã sưu tầm được. 15 I.Thống kê một số tác phẩm. tt Họ và tên Năm sinh Quê quán Tên tác phẩm Nội dung 1 Sần Cháng 1943 Lào cai Những người bạn của tôi - Sự đoàn kết giữa các dân tộc anh em Lào Cai 2 Cao Văn Tư 1944 Phú Thọ Đàn ong mật trở về - Tình yêu gia đình gắn với tình yêu quê hương. 3 Mã én Hằng 1971 Lào Cai Đất quê - Tấm lòng nặng nghĩa với quê hương. 4 Mã A Lềnh 1943 Lào Cai Mo Chư Nét phong tục tập quán của con người Lào Cai 5 Văn Thức 1952 Hải phòng 30 năm trở lại Sa Pa Cảm xúc dâng trào trước vẻ đẹp thiên nhiên của Sa Pa HS viết bài văn giới thiệu và nêu cảm nghĩ về một tác phẩm viết về Sa Pa (Hoặc các huyện thị ở Lào Cai) - HS trình bày bài viết, nhận xét, đánh giá. 22 II. Trình bày văn bản sưu tầm. Đêm Sa Pa Đêm Sa Pa bồng bềnh mây quyện Ta vi hành trong bàng bạc sương giăng Như huyền thoại, đêm về trên phố núi Phía Hàm Rồng lấp ló một vầng trăng. ( Lê Kiểm) - Nội dung: Vẻ đẹp thơ mộng của Sa Pa trong đêm, tình yêu Sa Pa nồng thắm của tác giả. III. Viết bài văn. 4. Củng cố(2 phút) - GV khái quát lại nội dung bài 5. Hướng dẫn học bài(2 phút) - Tiếp tục sưu tầm các tác phẩm văn học địa phương - Chuẩn bị tiết: Chương trình địa phương(Phần tiếng Việt) + Đọc trước bài + Chuẩn bị nội dung bài theo nội dung SGK SN: Ngữ văn Tiết 89 Bài 13 GN: 9A: 9B: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (Phần tiếng Việt) I. Mục tiêu * Mục tiêu cần đạt: - Kiến thức: - Hiểu được sự khác biệt giữa phương ngữ mà học sinh đang sử dụng với phương ngữ khác và ngôn ngữ toàn dân thể hiện qua những từ ngữ chỉ sự vật, họt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất... - Kĩ năng: - Nhận biết một số từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong một số văn bản. -Thái độ: - Học sinh có ý thức đúng đắn khi sử dụng các từ ngữ địa phương. * Trong tâm kiến thức, kỹ năng. 1. Kiến thức - Từ ngữ địa phương chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất... - Sự khác biệt giữa các từ ngữ địa phương. 2. Kĩ năng - Nhận biết một số từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong một số văn bản. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài: - Giao tiếp, ra quyết định. III. Đồ dùng dạy học: 1.GV: - Giáo án, SGK, các tài liệu liên quan đến bài học. - Nghiên cứu và sưu tầm thêm các từ ngữ địa phương. 2.HS: - Chuẩn bị và soạn bài theo yêu cầu trong SGK. IV. Phương pháp Đàm thoại,vấn đáp, phân tích, tổng hợp/ Kĩ thuật dạy học: Động não V.Các bước lên lớp: 1. Ổn định tổ chức( 1 phút) 2. Kiểm tra đầu giờ(2 phút) - Bài cũ: - Bài mới: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động : Hoạt động 1: Khởi động (1 phút) Ở tiết học này chúng ta sẽ được tìm hiểu các từ ngữ địa phương chỉ sự vật, hiện tượng, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất, không gian, thời gian. Hoạt động của thầy - trò TG Nội dung Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung. Mục tiêu: - HS tìm được các từ ngữ địa phương chỉ sự vật, hoạt động, trạng tháivà nhận thấy sự khác biệt giữa các từ ngữ địa phương. HS đoc, xác định yêu cầu HS hoạt động nhóm GV: yêu cầu học sinh hoạt động nhóm bàn ( 5 phút). - Nhóm 1,4 BT phần a. - Nhóm 2 BT phần b. - Nhóm 3,5 BT phần c. ( ghi kết quả ra bảng phụ) GV: Gọi các nhóm lên trình bày kết quả. - Nhận xét, bổ sung , kết luận. HS đọc, xác định yêu cầu bài tập 2 HS làm bài tập HS trình bày HS nhận xét GV nhận xét và góp ý - GV tích hợp kĩ năng sống về cách sử dụng từ ngữ địa phương cho phù hợp. HS đọc, xác định yêu cầu bài tập 3 HS làm bài tập HS trình bày HS nhận xét GV nhận xét và góp ý HS đọc, xác định yêu cầu bài tập 4 HS làm bài tập HS trình bày HS nhận xét GV nhận xét và góp ý 20 7 5 5 1. Bài tập 1 : a. Chỉ ra các sự việc, hiện tượng ... * Nghệ Tĩnh : ( Bắc trung Bộ ) - chẻo: 1loại nước chấm. - tắc: 1 loại quả họ mít. - nốc: chiếc thuyền. - nuộc chạc: mối dây. * Nam Bộ : - mắc: đắt. - reo: kích động. - bồn chồn: một loại cây thân mềm, sống ở nước, làm dưa. xào nấu. *Thừa Thiên – Huế (Trung trung Bộ) - Sương : gánh. - bọc : cái túi áo. - nhút : món ăn làm bằng xơ mít muối trộn với một vài thứ khác.( Nghệ Tĩnh ) b. Đồng nghĩa nhưng khác âm với - Những từ ngữ trong các phương ngữ khác hoặc ngôn ngữ toàn dân. Phương ngữ Bắc Phương ngữ Trung Phương ngữ Nam Bố ba ( bọ) ba (tía) Mẹ mạ (mụ) má Giả vờ giả đò giả đò Vào dô vô Cái bát cái tô cái chén Vừng mè mè Quả trái trái c. Đồng âm nhưng khác nghĩa với những từ ngữ trong các phương ngữ khác hoặc ngôn ngữ toàn dân: Phương ngữ Bắc Phương ngữ Trung Phương ngữ Nam - nón - nón(cả mũ) - hòm (đựng đồ đạc) -hòm (quan tài) -hòm (quan tài) - trái (bên trái, tay trái) - trái (quả) - trái (quả) - bắp (bắp chân...) - bắp (ngô) - bắp (ngô) - nỏ (cái nỏ, củi nỏ) ơ - nỏ (không, chẳng) 2. Bài tập 2 : - Điều kiện tự nhiên, địa lí, khí hậu, thổ nhưỡng ... ở mỗi địa phương trên đất nước ta là rất khác biệt nhau do có những sự vật, hiện tượng có ở địa phương này nhưng không có ở địa phương khác. Vì vậy có những từ ngữ gọi tên sự vật, hiện tượng chỉ có ở một địa phương nhất định. - Các từ ngữ địa phương “độc nhất vô nhị” ấy chứng tỏ tính đa dạng và phong phú về tự nhiên và xã hội ở các vùng miền trên đất nước ta. Tuy nhiên, số lượng từ ngữ này không nhiều, vì thế nó không hề cản trở đến việc giao tiếp xã hội trên phạm vi cả nước. 3. Quan sát : - Không có từ ngữ nào trong 2 mục b và c được coi là ngôn ngữ toàn đân bởi vì trong vốn từ vựng của ngôn ngữ toàn dân đã có những từ ngữ có nghĩa tương đương. - Có thể dùng từ ngữ địa phương để tạo không khí “địa phương” sinh động cho văn bản. 4. Bài tập 4 : Chi, rứa, nờ, tui, có răng, ưng, mụ. ® Những từ ngữ đó thuộc phương ngữ Quảng Bình. ® Góp phần thể hiện chân thực hơn hình ảnh của 1 vùng quê và tình cảm, suy nghĩ tính cách của 1 người mẹ trên vùng quê ấy, làm tăng sự sống động, gợi cảm của tác phẩm. 4. Củng cố(2 phút) - GV khái quát lại nội dung bài 5. Hướng dẫn học bài(2 phút) - Tiếp tục sưu tầm các từ ngữ địa phương - Chuẩn bị tiết: Chương trình địa phương(Phần Văn) + Đọc trước bài + Chuẩn bị nội dung bài theo nội dung SGK SN: Ngữ văn Tiết 90 Bài 13 GN: 9A: 9B: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (Phần Văn) I. Mục tiêu: * Mục tiêu cần đạt. - Kiến thức: - Hiểu biết thêm về các tác giả văn học ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương từ sau năm 1975. - Kỹ năng: -Bước đầu biết thẩm bình và biết được công việc tuyển chọn tác phẩm văn học. - Thái độ: - HS thêm yêu quý địa phương và tự hào về phần văn học địa phương. * Trọng tâm kiến thức, kỹ năng. 1. Kiến thức - HS tìm hiểu về tác giả, tác phẩm viết về Lào Cai. Cảm thụ được những nét đẹp truyền thống và hiện đại của quê hương Lào Cai qua bài thơ “Chiều Lào Cai” Của tác giả Lò Ngân Sủn. 2. Kĩ năng - Cảm thụ thơ ca, truyện ngắn viết về Lào Cai. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài: III. Đồ dùng dạy học: 1.GV : - Giáo án, SGK, các tài liệu liên quan đến bài học. - Nghiên cứu và sưu tầm thêm các tác phẩm ở địa phương. 2.HS : - Chuẩn bị và soạn bài theo yêu cầu trong SGK. IV. Phương pháp: Phân tích, tổng hợp/ Kĩ thuật dạy học: Động não, trình bày V.Các bước lên lớp: 1. Ổn định tổ chức( 1 phút) 2. Kiểm tra đầu giờ(2 phút) - Bài cũ: - Bài mới: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Hoạt động 1: Khởi động(1 phút) GV. Giới thiệu chung về Lào Cai và một số tác phẩm viết về Lào Cai. Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc thảo luận chú thích: Mục tiêu: - HS biết cach đọc văn bản và nắm được những nét chính về tác giả Lò Ngân Sủn. GV. HD học sinh đọc bài thơ chú ý diễn cảm... Gọi hs đọc GV. Yêu cầu hs đọc chú thích trong tài liệu. Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục: Mục tiêu: - HS biết cách chia bố cục 3 phần cho văn bản. H. Căn cứ vào mạch cảm xúc của bài thơ, em có thể chia tác phẩm thành mấy đoạn: - HS trả lời Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản: Mục tiêu: HS nắm được nội dung tư tưởng của tác phẩm và tình cảm của tác giả với quê hương Lào Cai. GV. Gọi học sinh đọc hai khổ thơ đầu - HD HS tìm hiểu theo câu hỏi sách giáo khoa. H. Việc tác giả cảm xúc trước núi non, bầu trời dòng sông có giá trị như thế nào trong việc thể hiện ý thơ? - HS trả lời - GV chốt GV. Chỉ định 1 em đọc 8 khổ thơ tiếp theo H. Cảm xúc của tác giả trong 3 khổ thơ tiếp theo có gì đặc biệt? Tác giả nhìn quê hương Lào Cai ở góc độ nào? Cái nhìn này có giá trị gì để góp phần thể hiện rõ cảm hứng của bài thơ? - HS trả lời - GV chốt GV. Gọi hs đọc câu hỏi 4 sgk H. Năm khổ thơ tiếp theo là cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp của quê hương Lào Cai trong cuộc sống mới. Em hãy hình dung ra bức tranh thiên nhiên, cuộc sống qua sự cảm nhận của nhà thơ. Theo em cách cảm nhận ấy có gì độc đáo, sáng tạo? - HS trả lời - GV chốt GV. Cho hs đọc khổ thơ cuối. H. Em có nhận xét gì về khổ thơ cuối? - HS trả lời Hoạt động 5: HD tổng kết rút ra ghi nhớ H. Cảm xúc bao trùm của bài thơ là gì? Em có cảm nhận gì về vẻ đẹp của quê hương Lào Cai? - Cho hs trình bày ghi nhớ 10 7 17 3 I. Đọc, thảo luận chú thích: 1. Đọc: 2. Thảo luận chú thích: - Tác giả, tác phẩm: * Tác giả: Lò Ngân Sủn *Tác phẩm: Bài thơ sáng tác năm 1995, đã được phổ nhạc. II. Bố cục: 3 đoạn: + 2 khổ đầu +8 khổ thơ tiếp + Khổ thơ cuối III. Tìm hiểu văn bản: 1.Hai khổ thơ đầu: ... Trập trùng làn sóng núi Mây chiều như đốm lửa ... Dòng sông như dòng lụa ... -> Hình ảnh núi non, bầu trời, dòng sông là nguồn cảm xúc dạt dào của tác giả khi viết về lào Cai. 2. Tám khổ thơ tiếp: Ở ba khổ thơ tiếp tác giả thật sự xúc động trước vẻ đẹp thâm trầm hùng vĩ của Lào Cai. - Năm khổ thơ tiếp là bức tranh thiên nhiên, cuộc sống với những nét đẹp truyền thống và hiện đại của quê hương Lào Cai. 3. Khổ thơ cuối: Giọng thơ dồn dập, dạt dào cảm xúc thể hiện sự yêu mến quê hương Lào Cai. IV. Ghi nhớ: 4. Củng cố (2 phút) GV tóm tắt nội dung đã học về văn học Lào Cai. 5. HD học bài (2phút) - Nắm chắc nội dung bài thơ - Chuẩn bị Bài chương trình địa phương (SGK9/2- trang 25) + Đọc trước bài + Chuẩn bị bài theo yêu cầu trong SGK Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 89,90: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng V¨n b¶n: Mïa s¨n ë Na-le (Ma V¨n Kh¸ng) I. Môc tiªu * Môc tiªu chung - HS c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. - GDHS cã t×nh c¶m yªu quÝ m¶nh ®Êt LCai. HiÓu râ h¬n c¸ch suy nghÜ cña nh÷ng ngêi vïng cao * Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1, KiÕn thøc: - HS c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. 2, KÜ n¨ng : - RKN ®äcdiÔn c¶m, ph©n tÝch v¨n xu«i. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp: Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. III. ChuÈn bÞ 1, Gi¸o viªn: So¹n bµi, tµi liÖu Ng÷ v¨n Lµo Cai 2, Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái sgk. IV. Ph¬ng ph¸p vµ c¸c kÜ thuËt d¹y häc Nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më,... KÜ thuËt: §éng n·o, ®Æt c©u hái. V. C¸c bíc lªn líp A. æn ®Þnh tæ chøc(1’) B. KiÓm tra bµi cò( 5’) - Gv kiÓm tra bµi so¹n cña hs C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh * H§1: Khëi ®éng GV: §Ò tµi vÒ vïng cao lµ mét m¶ng ®Ò tµi rÊt hÊp dÉn, l«i cuèn nhiÒu nhµ v¨n s¸ng t¸c. Trong sè ®ã cã nhµ v¨n MVKh¸ng- 1nhµ v¨n ®· cã nhiÒu n¨m g¾n bã víi vïng cao, am hiÓu nh÷ng con ngêi vïng cao... H§2 : §äc vµ th¶o luËn chó thÝch(20’) - Môc tiªu : + HS ®äc lu lo¸t, diÔn c¶m Vb. +HiÓu ®îc néi dung mét sè chó thÝch khã GV: HDHS c¸ch ®äc vµ ®äc mÉu HS : ®äc diÔn c¶m, nhËn xÐt GV: NX vµ söa lçi H: Em h·y tãm t¾t ng¾n gän v¨n b¶n ? HS : kÓ tãm t¾t v¨n b¶n - > HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung GV : NX, chèt b¶ng phô T¹i 1 b¶n lµng ngêi Gi¸y : Na Le , díi ch©n nói HLS¬n ®· x¶y ra mét c©u chuyÖn hÕt søc li k×. Nh¹c sÜ Qu¶ng ( mét ngêi vïng xu«i- v× yªu c¸i th«n b¶n Na Le, yªu con ngêi Na Le-nªn ®· g¾n bã víi n¬i nµy tõ rÊt l©u råi) trong lÇn cïng thî s¨n vµo rõng ®· gÆp n¹n. Cô Phï cho lµ anh ta ®· bÞ tinh hæ b¾t ®i, khiÕn cho rÊt nhiÒu ngêi trong b¶n hoang mang, lo sî.V× tõ tríc ®· cã bao c©u chuyÖn ®îc thªu dÖt nªn xung quanh viÖc hæ ho¸ thµnh tinh h¹i ngêi. Tríc sù viÖc nh vËy, ch¸u cô Phï-Qu©n , ®· lÆng lÏ ®i vµo rõng, t×m thó d÷ ®Ó giÕt. Sau 3 ngµy t×m kiÕm vÊt v¶, Qu©n ®· gÆp vµ chiÕn ®Êu víi hæ d÷.Tr¶i qua bao vÊt v¶ nguy hiÓm anh ®· giÕt ®îc thó d÷, trõ h¹i cho d©n lµng. HS : ®äc phÇn chó thÝch * trang 12 H : Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ M.V.Kh¸ng ? GVMR : (tµi liÖu trang 12) H : T¸c phÈm ®îc trÝch tõ tËp truyÖn nµo ? GV: HDHS t×m hiÓu 1 sè chó thÝch trong tµi liÖu trang 12 * Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu v¨n b¶n(14’) - Môc tiªu: + HS c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. + Ph©n tÝch v¨n xu«i. + GDHS cã t×nh c¶m yªu quÝ m¶nh ®Êt LCai. HiÓu râ h¬n c¸ch suy nghÜ cña nh÷ng ngêi vïng cao H : T¸c phÈm nµy cã nh÷ng n/vËt nµo ? NÕu chia lµm 2 tuyÕn n/vËt ®èi lËp nhau th× em sÏ s¾p xÕp, bè trÝ c¸c n/vËt trong truyÖn ntnµo ? - Nh¹c sÜ Qu¶ng, Qu©n >< Cô Phï, c« Phñng... H : Tõ 2 tuyÕn nh©n vËt ®· x¸c ®Þnh , em cã suy nghÜ g× vÒ ý nghÜa cña cuéc s¨n lïng, tiªu diÖt con m·nh thó ? - 1 bªn run sî tríc søc m¹nh , sù bÝ Èn cña con m·nh thó, vµ 1 bªn quyÕt t©m tiªu diÖt c¸i ¸c ®Õn tËn cïng... HS: ®äc tõ ‘‘Nh¹c sÜ Qu¶ng...cuèi xu©n nµy’’ H: Nh¹c sÜ Qu¶ng ®îc giíi thiÖu ntn ? H : Tõ nh÷ng chi tiÕt trªn cho thÊy nh¹c sÜ Qu¶ng lµ ngêi ntn ? H : Sèng l©u ë Na Le, nh¹c sÜ Qu¶ng cßn bÞ ¶nh hëng g× tõ c¶nh vËt vµ con ngêi n¬i ®©y? H : Nh¹c sÜ ®· cã ý nghÜ ntn ? H : Em hiÓu g× vÒ ý nghÜ nµy ? - Muèn thay ®æi nh÷ng suy nghÜ l¹c hËu cña ngêi d©n ®Ó XD cuéc sèng v¨n minh, tèt ®Ñp H: Nh¹c sÜ cßn gióp c« Phñng ®iÒu g×?ViÖc lµm ®ã cã ý nghÜa g×? H : ViÖc ho¹ sÜ Qu¶ng bÞ tai n¹n bÊt ngê cã ý nghÜa ntn trong c©u chuyÖn ? - Lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn mµn s¨n thó cña Qu©n... H : NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ ? H : Qua tÊt c¶ c¸c chi tiÕt võa t×m hiÓu ë trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ nh¹c sÜ Qu¶ng ? I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch 1. §äc – tãm t¾t v¨n b¶n 2. Th¶o luËn chó thÝch a. T¸c gi¶ - Ma V¨n Kh¸ng, sinh ngµy 1/12/1936 t¹i Hµ Néi. - Tõng d¹y häc ë LCai vµ am hiÓu cuéc sèng cña bµ con c¸c d©n téc L.Cai - C¸c t/phÈm chÝnh : §ång b¹c tr¾ng hoa xoÌ , Mïa l¸ rông trong vên... - NhËn ®îc nhiÒu gi¶i thëng cña Héi nhµ v¨n VN (1986,1995) b. T¸c phÈm - In trong tËp truyÖn ‘‘VÖ sÜ cña Quan Ch©u’’ xuÊt b¶n 1988. c. Chó thÝch kh¸c 1,2, 7,24,30 II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1.Nh¹c sÜ Qu¶ng " Lµ ngêi Hµ Néi, c«ng t¸c ë ty v¨n ho¸. - G¾n bã víi b¶n NaLe c¸ch ®©y ®· 10 n¨m v× nh¹c sÜ yªu khung c¶nh th«n b¶n mËp mê sau nh÷ng bói mai xanh nh khãi... - Mª man trong nh÷ng ®ªm h¸t ë NaLe” ->RÊt yªu phong c¶nh thiªn nhiªn, yªu cuéc sèng ë Na Le. + BÞ c¸i ®Ñp thanh nh·, quyÒn quÝ cña con g¸i Gi¸y híp hån. + ý nghÜ : ‘‘L©ý c¸i tinh thÇn m¹nh mÏ cña cuéc ®êi ®Ó truy ®uæi c¸i m«ng muéi b¸n khai ’’. + §a c« Phñng tõ 1 ngêi sèng lÆng lÏ, xa l¸nh mäi ngêi-> thµnh 1 danh ca cña phong trµo ca h¸t quÇn chóng -> B»ng sù nhiÖt t×nh nh¹c sÜ ®· lµm thay ®æi c¸ch suy nghÜ, c¸ch sèng cña c« Phñng. - Sau 10 n¨m c/®Êu nh¹c sÜ ®· quay l¹i b¶n Na Le.Trong 1 lÇn cïng thî s¨n vµo rõng, anh ®· gÆp n¹n-> Mäi ngêi cho r»ng anh ®· bÞ tinh hæ b¾t ®i. *TL : Víi c¸ch kÓ chuyÖn xen lång qu¸ khø víi hiÖn t¹i, t¹o nªn sù hÊp dÉn-> Nh¹c sÜ Qu¶ng lµ ngêi yªu b¶n Na Le, quyÕt t©m lµm thay ®æi nh÷ng suy nghÜ m«ng muéi tõ bao ®êi nay, ®· ¨n s©u vµo suy nghÜ cña nh÷ng ngêi d©n n¬i ®©y. D.Cñng cè (3’) - GV KhaÝ qu¸t néi dung bµi häc H : Trong truyÖn n/vËt nh¹c sÜ Qu¶ng cã suy nghÜ : ‘‘Ph¶i lÊy c¸i tinh thÇn m¹nh mÏ cña c/®êi ®Ó ttruy ®uæi c¸i m«ng muéi b¸n khai ’’. ý kiÕn cña em thÕ nµo nÕu cho ®©y chÝnh lµ chñ ®Ò cña t¸c phÈm ? - HS: Tãm t¾t t/phÈm. N¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nh©n vËt nh¹c sÜ Qu¶ng. E.Híng dÉn häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi míi(2’) Ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n ®Þa ph¬ng (TiÕp tôc ph©n tÝch n/v Qu©n, cô Phï.T×m hiÓu t tëng cña truyÖn) Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 91-92 ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng ( TiÕp theo) I. Môc tiªu * Môc tiªu chung - HS c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. - GDHS cã t×nh c¶m yªu quÝ m¶nh ®Êt LCai. HiÓu râ h¬n c¸ch suy nghÜ cña nh÷ng ngêi vïng cao * Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1, KiÕn thøc: - HS c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. 2, KÜ n¨ng : - RKN ®äcdiÔn c¶m, ph©n tÝch v¨n xu«i. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp: Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. III. ChuÈn bÞ 1, Gi¸o viªn: So¹n bµi, tµi liÖu Ng÷ v¨n Lµo Cai 2, Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái sgk. IV. Ph¬ng ph¸p vµ c¸c kÜ thuËt d¹y häc Nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më,... KÜ thuËt: §éng n·o, ®Æt c©u hái. V. C¸c bíc lªn líp A. æn ®Þnh tæ chøc(1’) B. KiÓm tra bµi cò( 5’) - Gv kiÓm tra bµi so¹n cña hs C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung * H§1: Khëi ®éng G V: KH¸i qu¸t vÒ nh©n vËt Qu©n -> dÉn d¾t vµo bµi míi *H§2: HD t×m hiÓu v¨n b¶n (TiÕp theo) - Môc tiªu: + HS tiÕp tôc c¶m nhËn ®îc tõ cuéc ®Êu tranh víi c¸i ¸c vµ t tëng mª tÝn, l¹c hËu ®Ó v¬n lªn cuéc sèng tèt ®Ñp, v¨n minh, h¹nh phóc cña con ngêi. HiÓu ®îc néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña t/phÈm. ThÊy ®îc thµnh c«ng trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Ma V¨n Kh¸ng. + RKN ph©n tÝch nh©n vËt, ph©n tÝch t¸c phÈm + HS hiÓu râ h¬n c¸ch suy nghÜ cña nh÷ng ngêi vïng cao, hiÓu râ h¬n cuéc ®Êu tranh chèng l¹i c¸c t tëng mª tÝn dÞ ®oan, l¹c hËu ë vïng cao HS: ®äc ®o¹n v¨n “Nhng may thay...nã lµ bé phËn cña Qu©n” H : Nh©n vËt Qu©n ®îc t/g giíi thiÖu qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? H: Nh©n vËt Quan lµ ngêi ntn? HS: ®äc hÕt ®o¹n cuèi “C« Phñng...qu¸i l¹” H : Cuéc chiÕn ®Êu gi÷a Qu©n vµ con hæ diÔn ra ntn ? Gi¶i thÝch v× sao anh giµnh ®îc chiÕn th¾ng ? H : NhËn xÐt g× vÒ lêi kÓ cña Qu©n ? H : Em cã nhËn xÐt vÒ nh©n vËt nµy ntn? H : V× sao khi Qu©n giÕt ®îc con hæ ¸c, cô Phï vµ nh¹c sÜ Qu¶ng l¹i khái bÖnh ? Cã ph¶i v× Qu©n ®· tiªu diÖt ®îc ‘‘tinh hæ ’’ hay qua chi tiÕt nµy, t¸c phÈm cßn mang mét ý nghÜa s©u s¾c h¬n ? - Qua ®©y t¸c gi¶ muèn cho mäi ngêi thÊy nh÷ng suy nghÜ m«ng muéi, t tëng mª tÝn l¹c hËu cña nh÷ng ngêi vïng cao ®· dÇn ®îc thay thÕ bëi nh÷ng con ngêi nh nh¹c sÜ Qu¶ng, Qu©n... H : T×m nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu vÒ cô Phï ? H: Chi tiÕt cô kÓ vÒ tinh hæ cho thÊy suy nghÜ cña cô ntn? H : NhËn xÐt g× vÒ cô Phï? *H§3: Híng dÉn tæng kÕt, ghi nhí - Môc tiªu: + Qua ph©n tÝch HS hiÓu ®îc NT vµ néi dung c¬ b¶n cña bµi + HS hiÓu râ h¬n c¸ch suy nghÜ cña nh÷ng ngêi vïng cao, hiÓu râ h¬n cuéc ®Êu tranh chèng l¹i c¸c t tëng mª tÝn dÞ ®oan, l¹c hËu ë vïng cao H : NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ ? H : TruyÖn cã nhiÒu yÕu tè hoang ®êng huyÒn bÝ. Theo em yÕu tè hoang ®êng nµy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung vµ tÝnh hÊp dÉn cña t¸c phÈm ? H : Qua c¸ch kÓ chuyÖn hÊp dÉn, k× thó vµ hÖ thèng nh©n vËt Ên tîng, em h·y cho biÕt ®iÒu nhµ v¨n muèn göi g¾m, muèn t©m sù víi ngêi ®äc lµ g× ? HS: ®äc ghi nhí GV : chèt l¹i kiÕn thøc. * H§4 : Híng dÉn luyÖn tËp - Môc tiªu: Hs lµm ®îc c¸c bµi tËp trong SGK GV: híng dÉn HS luyÖn tËp theo c©u hái cña tµi liÖu trang 15 II. T×m hiÓu v¨n b¶n (TiÕp theo) 2.Nh©n vËt Qu©n “+ Ch¸u trai ót cña cô Phï. + Cao lín, c©n ®èi. B¾p tay, b¾p ch©n , ®é vång khu«n ngùc ...tÊt c¶ ®Òu hoµn h¶o nh khu«n mÉu. + ý chÝ phi thêng b¾t nguån tõ chiÒu s©u néi lùc kÝn ®¸o, chØ thÊp tho¸ng ë ®«i ba ®êng nÐt hiÒn hiÒn”. -> Lµ chµng trai khoÎ m¹nh , cã ý chÝ, nghÞ lùc. *Trong cuéc chiÕn víi hæ : + T×m hæ kh¾p c¸c nói Rªu, rõng Seo Mi TÝ, nói cá gianh, rõng vÇu... + R×nh hæ, b¾n nhng hæ kh«ng chÕt. + Dïng mu, lõa hæ vµ giÕt ®îc hæ, v¸c vÒ b¶n. ->Lêi kÓ ng¾n gän, mang ®Ëm mµu s¾c cña nh÷ng ngêi vïng cao => Lµ chµng trai dòng c¶m, mu trÝ, quyÕt t©m truy ®uæi tiªu diÖt c¸i ¸c ®Õn tËn cïng, kh«ng qu¶n ng¹i khã kh¨n vÊt v¶, nguy hiÓm ®Õn
Tài liệu đính kèm: