Giáo án môn Sinh học 6 - Thụ phấn

Ngày soạn:7.1.18
Ngày dạy:9.1.18
TUẦN 20-Tiết 37
THỤ PHẤN (tt)
I.Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Giải thích được tác dụng của những đặc điểm có ở hoa thụ phấn nhờ gió, so sánh với thụ phấn nhờ sâu bọ. Hiểu được hiện tượng giao phấn.
- Biết được vai trò của con người từ thụ phấn cho hoa góp phần nâng cao năng suất và phẩm chất cây trồng
 2. Kỹ năng: 
- Biết cách thụ phấn bổ sung để tăng năng suất cây trồng.
- KN phân tích, so sánh đặc điểm thích nghi của các loại hoa với các hình thức thụ phấn. 
- Kĩ năng vận dụng kiến thức về thụ phấn trong trồng trọt tại gia đình.
 3. Thái độ- HS có ý thức bảo vệ các loài động vật à Bảo vệ đa dạng sinh học
4.Kiến thức trọng tâm:
được tác dụng của những đặc điểm có ở hoa thụ phấn nhờ gió, so sánh với thụ phấn nhờ sâu bọ. Hiểu được hiện tượng giao phấn.
5.Định hướng phát triển năng lực:
-Năng lực chung:năng lực tự học,năng lực giải quyết vấn đề,năng lực tự quản lí,năng lực giao tiếp,hợp tác
-Năng lực chuyên biệt:năng lực tư duy,giải quyết vấn đề tự sáng tạo,vận dụng kiến thức vào trong cuộc sống.
II. Phương tiện ,thiết bị sử dụng, phương pháp:
1.Phương tiện: 
1.Giáo viên:+ Cây ngô có hoa, hoa bí ngô
 + Dụng cụ thụ phấn cho hoa
2..Học sinh: Chuẩn bị bài
2.Phương pháp: + Học nhóm ,Trực quan, Vấn đáp – tìm tòi
III.Hoạt động dạy và học:
*Kiểm tra bài cũ:
- Thế nào là thụ phấn, tự thụ phấn, giao phấn?
- Kể tên những loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ? Đặc điểm nào phù hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ?
* Những cây có hoa nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?
A.KHỞI ĐỘNG:
-Mục tiêu: Biết được Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
-Sản phẩm: Học sinh hiểu được Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC:
 Hoạt động 1: Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
1.Mục tiêu: hiểu được Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
 2.Phương pháp kỹ thuật: khan trãi bàn
3.Hình thức tổ chức hoạt động: nhóm nhỏ
4.Phương tiện dạy học: Cây ngô có hoa, hoa bí ngô
5.Sản phẩm: Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
Nội dung của hoạt động
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV hướng dẫn HS quan sát mẫu vật và hình 30.3, 30.4 trả lời câu hỏi
 + Nhận xét về vị trí hoa ngô đực và cái?
 + Vị trí đó có tác dụng gì trong cách thụ phấn nhờ gió?
 + Đặc điểm chỉ nhị, hạt phấn
 + Đầu nhuỵ
- GV hoàn thiện kiến thức
- HS đọc thông tin mục 3SGK và quan sát mẫu vật, hình 30.3,30.4 suy nghĩ để trả lời các câu hỏi.
- HS so sánh hoa thụ phấn nhờ gió và nhờ sâu bọ
Tiểu kết:	- Hoa thường tập trung ở ngọn cây
- Bao hoa thường tiêu giảm
- Chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều,nhỏ, nhẹ
- Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ
- Đầu nhuỵ thường có lông dính
Hoạt động 2: Ứng dụng kiến thức về thụ phấn
1.Mục tiêu: hiểu được Ứng dụng kiến thức về thụ phấn
 2.Phương pháp kỹ thuật:Tia chớp
3.Hình thức tổ chức hoạt động: nhóm nhỏ
4.Phương tiện dạy học: Dụng cụ thụ phấn cho hoa
5.Sản phẩm: Ứng dụng kiến thức về thụ phấn
Nội dung của hoạt động
Hoạt động dạy
Hoạt động hoc
- GV cho HS đọc thông tin mục 4 để trả lời câu hỏi:
 + Hãy kể những ứng dụng về sự thụ phấn của con người?
 + Khi nào hoa cần thụ phấn bổ sung? 
 + Con người đã làm gì để tạo điều kiện cho hoa thụ phấn?
 + Con người chủ động thụ phấn cho hoa nhằm mục đích gì?
- GV tổng kết chung về thụ phấn bố sung:
 + Đối tượng cần thụ phấn bổ sung
 + Thời điểm thụ phấn bổ sung
 + Phương tiện 
 + Các bước thụ phấn bổ sung
- Giáo dục ý thức bảo vệ các loài động vật bởi vì chúng có vai trò quan trọng trong việc thụ phấn cho hoa, duy trì nòi giống của các loài thực vật à Bảo vệ đa dạng sinh học.
- Cho HS đọc phần kết luận ở SGK
- HS đọc thông tin SGK suy nghĩ trả lời câu hỏi:
 + Ứng dụng...
 + Khi thụ phấn tự nhiên gặp khó khăn
 + Nuôi ong, trực tiếp thụ phấn
 + Nhằm tăng sản lượng quả và hạt, tạo nhiều giống lai mới có phẩm chất tốt, năng suất cao
- HS lấy ví dụ thực tế về con người giúp hoa giao phấn.
Tiểu kết: Con người có thể chủ động giúp cho hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.
Tiểu kết
C.LUYỆN TẬP:
1.Mục tiêu:HS trả lời câu hỏi
2. Sản phẩm: thụ phấn
- Hoa thụ phấn nhờ gió có đặc điểm gì?
- Trong trường hợp nào thụ phấn nhờ người là cần thiết?
- Trả lời câu hỏi ở SGK
.Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức:
Nội Dung
Nhận Biết
MĐ1
Thông hiểu
MĐ2
Vận Dụng
MĐ3
Vân Dụng Cao
MĐ4
Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
Nêu Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
Ứng dụng kiến thức về thụ phấn.
Ứng dụng kiến thức về thụ phấn
D.VẬN DỤNG,TÌM TÒI, MỞ RỘNG.
1.Mục tiêu:Vận dụng kiến thức để so sánh sự thụ phấn
2. Sản phẩm:
- HS làm bài tập / 102
Đặc điểm
Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
Hoa thụ phấn nhờ gió
Bao hoa
- Đầy đủ hoặc có cấu tạo phức tạp, thường có màu sắc sặc sỡ
- Đơn giản hoặc tiêu biến, không có màu sặc sỡ.
Nhị hoa
- Có hạt phấn to, dính và có gai
- Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng; hạt phấn rất nhiều, nhỏ, nhẹ
Nhuỵ hoa
- Đầu nhuỵ thường có chất dính
- Đầu nhuỵ dài, bề mặt tiếp xúc lớn, thường có lông quét.
Đặc điểm khác
- Có hương thơm, mật ngọt
- Hoa thường mọc ở ngọn cây hoặc đầu cành.
E.HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ.
- Học bài trả lời các câu hỏi
- Tập thụ phấn cho hoa
- Đọc mục em có biết?
- Nghiên cứu bài mới: quan sát hình 31.1 tìm hiểu quá trình thụ phấn và thụ tinh.
* Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:7.1.18
Ngày dạy:12.1.18
TUẦN 20-Tiết 38
THỤ TINH, KẾT HẠT VÀ TẠO QUẢ
I.Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Trình bày được quá trình thụ tinh, kết hạt và tạo quả.
 - Phân biệt được sự thụ phấn và thụ tinh, thấy được mối quan hệ giữa thụ phấn và thụ tinh.
 - Nhân biết dấu hiệu cơ bản của sinh sản hữu tính.
 2. Kỹ năng: 
- Kỹ năng quan sát nhận biết.
 - Vận dụng kiến thức để giải thích hiện tượng trong đời sống
 3. Thái độ- HS có ý thức bảo vệ các loài thựcvật à Bảo vệ đa dạng sinh học
4.Kiến thức trọng tâm:
- Trình bày được quá trình thụ tinh, kết hạt và tạo quả.
 - Phân biệt được sự thụ phấn và thụ tinh, thấy được mối quan hệ giữa thụ phấn và thụ tinh.
5.Định hướng phát triển năng lực:
-Năng lực chung:năng lực tự học,năng lực giải quyết vấn đề,năng lực tự quản lí,năng lực giao tiếp,hợp tác
-Năng lực chuyên biệt:năng lực tư duy,giải quyết vấn đề tự sáng tạo,vận dụng kiến thức vào trong cuộc sống.
II. Phương tiện ,thiết bị sử dụng, phương pháp:
1.Phương tiện: 
1- GV: Tranh phóng to hình 31.1 SGK.
2..Học sinh: Ôn lại bài cấu tạo và chức năng của hoa, khái niệm về thụ phấn.
2.Phương pháp: + Học nhóm ,Trực quan, Vấn đáp – tìm tòi
III.Hoạt động dạy và học:
*Kiểm tra bài cũ:
- Hoa thụ phấn nhờ gió có đặc điểm gì? Những đặc điểm đó có lợi gì cho thụ phấn?
- Nuôi ong trong các vườn cây ăn quả có lợi gì?
A.KHỞI ĐỘNG:
-Mục tiêu: Biết được Tiếp theo thụ phấn là thụ tinh để dẫn đến kết hạt và tạo quả 
- Sản phẩm:hiểu kết hạt và tạo quả
B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC:
Hoạt động 1: Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn
1.Mục tiêu: hiểu được Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn
 2.Phương pháp kỹ thuật: khan trãi bàn
3.Hình thức tổ chức hoạt động: nhóm nhỏ
4.Phương tiện dạy học: tranh
5.Sản phẩm: Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn 
Nội dung của hoạt động
Hoạt động của Gv
Hoạt động HS
- GV hướng dẫn HS quan sát tranh vẽ hình 31.1, tìm hiểu chú thích. Đọc thông tin ở mục 1=> trả lời câu hỏi:
+ Mô tả hiện tượng nảy mầm của hạt phấn?
- GV nhận xét, kết luận
- HS quan sát tranh hình 31.1 và đọc thông tin trả lời câu hỏi bằng cách chỉ trên tranh sự nảy mầm của hạt phấn và đường đi của ống phấn
- Các em khác bổ sung
Tiểu kết:	- Hạt phấn hút chất nhầy trương lên -> nảy mầm thành ống phấn
- Tế bào sinh dục đực chuyển đến phần đầu ống phấn
- Ống phấn xuyên qua đầu nhuỵ và vòi nhuỵ -> trong bầu
Hoạt động 2: Thụ tinh
1.Mục tiêu: hiểu được sự thụ tinh
 2.Phương pháp kỹ thuật:Tia chớp
3.Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân
4.Phương tiện dạy học: tranh
5.Sản phẩm: Thụ tinh
Nội dung của hoạt động
Hoạt động GV
Hoạt động HS
- GV yêu cầu HS thảo luận các câu hỏi sau:
 + Sự thụ tinh xảy ra tại phần nào của hoa? (xảy ra ở noãn)
 + Thụ tinh là gì?
 + Tại sao nói sự thụ tinh là dấu hiệu cơ bản của sinh sản hữu tính ? (Đó là sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái)
- GV: Nhận xét và hoàn thiện kiến thức
Quá trình thụ tinh gồm: 
 + Sự nảy mầm của hạt phấn
 + Hiện tượng thụ tinh
- HS tiếp tục quan sát hình 31.1 và đọc thông tin mục 2 ở SGK
- HS thảo luận trao đổi ở nhóm các câu hỏi
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ sung để hoàn thiện kiến thức về sự thụ tinh
Tiểu kết: 	- Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực (tinh trùng) của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái (trứng) có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử
- Sinh sản có hiện tượng thụ tinh là sinh sản hữu tính.
Hoạt động 3: Kết hạt và tạo quả
1.Mục tiêu: hiểu được tạo hạt và quả
 2.Phương pháp kỹ thuật:Tia chớp
3.Hình thức tổ chức hoạt động: nhóm nhỏ
4.Phương tiện dạy học: tranh
5.Sản phẩm: Kết hạt và tạo quả
Nội dung của hoạt động
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GVdẫn dắt HS trả lời câu hỏi:
 + Hạt do bộ phận nào của hoa tạo thành?
 + Noãn sau khi thụ tinh sẽ hình thành những bộ phận nào của hạt?
 + Quả do bộ phận nào của hoa tạo thành? Quả có chức năng gì?
- GV giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- Kết luận chung: Cho HS đọc phần kết luận SGK
- HS tự đọc thông tin £ SGK -> Suy nghĩ trả lời 3 câu hỏi SGK
- Một vài em trả lời-> bổ sung cho nhau
- HS đọc kết luận SGK
Tiểu kết: Sau thụ tinh:
 	+ Hợp tử phát triển thành phôi
 	+ Noãn phát triển thành hạt chưá phôi
 	+ Bầu phát triển thành quả chứa hạt
 	+ Các bộ phận khác của hoa héo và rụng (1 số loài cây ở quả còn dấu tích của 1 số bộ phận của hoa)
C.LUYỆN TẬP:
1.Mục tiêu:HS trả lời câu hỏi
2. Sản phẩm: thụ phấn
- Đọc phần ghi nhớ SGK
.Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức:
Nội Dung
Nhận Biết
MĐ1
Thông hiểu
MĐ2
Vận Dụng
MĐ3
Vân Dụng Cao
MĐ4
Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn
Hiểu được Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn
Thụ tinh
Nêu khái niệmThụ tinh
Kết hạt và tạo quả
Sự tạo thành hạt và tạo quả
D.VẬN DỤNG,TÌM TÒI, MỞ RỘNG.
1.Mục tiêu:Vận dụng kiến thức để làm bài tập
2. Sản phẩm:
HS làm bài tập trắc nghiệm: khoanh tròn vào câu trả lời đúng
Câu 1:Bộ phận nào của hoa tao hạt:
a. Hợp tử
b. Vỏ noãn
c. Noãn
d. Phần còn lại của noãn
Câu 2: Bộ phận nào của hoa tạo quả:
a. Nhuỵ
b. Bầu nhuỵ
c. Cả a, b đều sai
d. Cả a, b đều đúng
Câu 3: Sau thụ tinh ở hoa có những biến đổi gì?
a. Hợp tử phát triển thành phôi
b. Noãn phát triển thành hạt chứa phôi
c. Bầu phát triển thành quả chứa hạt
d. Cả a, b và c đúng
E.HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ.
- Học và trả lời câu hỏi 1, 2 SGK
- Đọc mục "Em có biết"
- Chuẩn bị 1 số quả: Đu đủ, đậu Hà Lan, cà chua, chanh, táo, me, phượng, bằng lăng, lạc....
* Rút kinh nghiệm: