Giáo án môn Toán 9 - Phương trình bậc nhất hai ẩn

TUẦN 15 Ngày soạn: 02/12/2017 Ngày dạy: 07/12/2017 
Chương III
HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Tiết 30 §1. PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
I. MỤC TIÊU:
*Về kiến thức: - Học sinh nắm được khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn và nghiệm của nó.
- Hiểu được tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn hình học của nó.
*Về kĩ năng: : Biết cách tìm công thức nghiệm tổng quát và vẽ đường thẳng biểu diễn thoả mãn của một phương trình bậc nhất hai ẩn.
*Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác trong khi làm bài.
*Định hướng phát triển năng lực:
- Hình thành và phát triển năng lực tư duy logic cho học sinh.
- Ngoài ra cần hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tự học
II. BẢNG MÔ TẢ VÀ HỆ THỐNG CÂU HỎI:
Nội dung
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
1. Khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn
- Nắm được khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn
- Nắm được nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
- Cho được ví dụ về phương trình bậc nhất hai ẩn
- Kiểm tra được cặp số là nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
Câu 1.1.1: Phương trình bậc nhất hai ẩn là gì?
Câu 1.1.2: Nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn là như thế nào?
Câu 1.2.1: Hãy cho một vài ví dụ về phương trình bậc nhất hai ẩn
Câu 1.2.2:
a. Kiểm tra xem cặp số (1;1) và (0,5;0) có phải là nghiệm của phương trình 
2x – y =1
b. Tìm thêm một nghiệm khác của phương trình 
2x – y =1
Câu 1.2.3: Nêu nhận xét số nghiệm của phương trình
2x – y =1
2. Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
- Nắm được các ví dụ về tổng quát tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn các tập nghiệm trên mặt phẳng tọa độ thông qua các ví dụ cụ thể
- Rút ra được tổng quát tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
Câu 2.2.1: Xét phương trình 
2x – y =1. Hãy viết tập nghiệm của phương trình và biểu diễn tập nghiệm trên mặt phẳng tọa độ
Câu 2.2.2: Xét phương trình 
0x + 2y =4. Hãy viết tập nghiệm của phương trình và biểu diễn tập nghiệm trên mặt phẳng tọa độ
Câu 2.2.3: Xét phương trình 
4x + 0y = 6. Hãy viết tập nghiệm của phương trình và biểu diễn tập nghiệm trên mặt phẳng tọa độ
Câu 2.3.1: Thông qua các câu 2.2.1; câu 2.2.2; câu 2.2.3, hãy rút ra tổng quát tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
III. CHUẨN BỊ:
 + GV: Phấn màu, thước thẳng. 
 + HS: Thước thẳng, phiếu học tập.
V. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định lớp: Kiểm tra nề nếp, vệ sinh, sĩ số. 
2. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra
A. KHỞI ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG 1. Tình huống xuất phát (mở đầu)
(1) Mục tiêu: - Học sinh nắm được khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn và nghiệm của nó.
- Hiểu được tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn hình học của nó.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: 
- Phương pháp chủ yếu là dạy học tích cực, hoạt động nhóm, .
- Phối hợp với phương pháp dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: nhóm nhỏ
(4) Phương tiện dạy học: Phấn màu, thước thẳng
(5) Sản phẩm: Kết quả ?1; ?2
HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GHI BẢNG
Hoạt động 1: Khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn
1. Khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn
Cho VD để giới thiệu phương trình bậc nhất 2 ẩn.
Vâỵ tổng quát phương trình bậc nhất 2 ẩn có dạng như thế nào?
Yêu cầu HS lấy ví dụ về phương trình bậc nhất 2 ẩn.
- Vậy khi nào cặp số 
(xo, yo) là no của phương trình?
 Để chứng tỏ (3; 5) là nghiệm của phương trình ta phải làm như thế nào?	
- Gv nêu chú ý như sgk.
- Yêu cầu hs làm ? 1
Yc trả lời miệng a)
- Nêu nhận xét về số nghiệm của phương trình này?
- Thế nào là hai phương trình tương đương?
Phát biểu quy tắc chuyển vế, qui tắc nhân khi biến đổi phương trình?
- Chú ý theo dõi
- HS trả lời
- Lấy VD: 3x + y = 9
- HS trả lời
- HS đọc chú ý
- 1 HS trả lời ý a
- HS nhận xét
- Nhắc lại về hai pt tương đương 
 1. Khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn
VD1: x + y = 36
 2x + 4y = 100
là phương trình bậc nhất 2 ẩn
*Phương trình bậc nhất 2 ẩn có dạng: ax + by = c (1) 
 (a 0 hoặc b 0) x, y là 2 ẩn.
Cặp (xo;yo)là nghiệm của phương trình (1)
VD2: Cho phương trìnhCặp (3;5) là nghiệm của phương trình trên vì:
VT = 2. 3 – 5 = 1 = VP
*Chú ý: (Sgk/ 5)
?1.
(1;1); (0,5; 0) là nghiệm của phương trình 2x - y = 1
?2.
Nhận xét: phương trình bậc nhất 2 ẩn có vô số nghiệm.
Hoạt động 2:Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
2. Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
- Cho HS xét phương trình 2x – y = 1
Hãy biểu thị y theo x?
Yêu cầu HS làm ? 3 
Đưa đề bài lên màn hình
Vậy (2) có nghiệm TQ là:
hoặc (x, 2x -1)
Với 
Giới thiệu tập nghiệm của phương trình
* Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, tập hợp các điểm biểu diễn các nghiệm của phương trình (2) là đường thẳng (d)
y = 2x – 1
Yêu cầu vẽ đường thẳng 
2x - y = 1 trên hệ trục toạ độ
Xét pt 0x + 2y = 4 
hãy chỉ ra vài nghiệm của phương trình (3)
- Nêu nghiệm tổng quát của phương trình?
 - Yêu cầu đọc tổng quát
giải thích với a 0, b 0
PT: ax + by = c =>
 by = - ax + c
-> y = 
\- HS lên bảng làm
- Nghe GV giới thiệu
- 1 HS lên bảng vẽ hình
- HS nêu nghiệm của PT
- HS trả lời
- HS đọc tổng quát
2. Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn
* Xét phương trình: 
 2x - y = 1 y = 2x - 1 
Nghiệm tổng quát của phương trình (2) là:
Tập nghiệm là:
S =
* Tập nghiệm của (2) được biểu diễn bởi đường thẳng (d), hay đường thẳng (d) được xác định bởi phương trình 2x – y = 1
Viết gọn: (d) 2x – y = 1
 y
 O 
 -1 x
* Xét phương trình 
 0x + 2y = 4 (3)
Với x y = 2
Nghiệm tổng quát là 
* Xét phương trình 
 4x + 0y = 6
Với yx = 1,5
Ngiệm TQ là: 
 y
 0 1,5 x
* Tổng quát:(Sgk/ 7)
4.Củng cố: 
 Thế nào là phương trình bậc nhất 2 ẩn? Nghiệm của phương trình bậc nhất 2 ẩn là gì?PT bậc nhất 2 ẩn có bao nhiêu nghiệm?
Cho HS làm bài tập 1 (a): Cặp số (0; 2), (4; -3) là nghiệm của pt 5x + 4 y = 8
5. Hướng dẫn về nhà: 
Học thuộc định nghĩa, số nghiệm, nghiệm TQ, phương trình đường thẳng.
- Làm bài tập 1, 2 (sgk)
VI. RÚT KINH NGHIỆM: