Giáo án môn Vật lí 12 - Tiết 38 - Bài 22: Sóng điện từ

Tiết ( PPCT):38
Ngày soạn: / / 2016
Lớp dạy: 12A1. Tiết( TKB): .Ngày dạy:/../201.Sỹ số:  .Vắng:
Lớp dạy: 12A2. Tiết( TKB): .Ngày dạy:/../201 Sỹ số: . Vắng:
Lớp dạy: 12A3. Tiết( TKB): .Ngày dạy:/../201.....Sỹ số:  Vắng:
Lớp dạy: 12A4. Tiết( TKB): .Ngày dạy:/../201... .Sỹ số:  Vắng:
Bài 22
SÓNG ĐIỆN TỪ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được định nghĩa sóng điện từ và các đặc điểm của sóng điện từ.
- Nêu được đặc điểm của sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển
2. Kỹ năng
- Vận dụng lí thuyết giải thích được một số hiện tượng liên quan
3. Thái độ
- Nghiêm túc, yêu thích bộ môn. Có ý thức bảo vệ môi trường thông qua bài học
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
1.Chuẩn bị của GV
- Máy thu thanh bán dẫn
- Mô hình sóng điện từ trên giấy khổ lớn để HS quan sát
2. Chuẩn bị của HS
- Đọc lại kiến thức về sóng, sự lan truyền sóng, sóng dọc, sóng ngang
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Điện từ trường là gì?
3. Nội dung bài học
HĐ1: Tìm hiểu về sóng điện từ
Hoạt động GV- HS
Nội dung
GV - Thông báo kết quả khi giải hệ phương trình Mác-xoen: điện từ trường lan truyền trong không gian dưới dạng sóng ® gọi là sóng điện từ.
HS: Tiếp thu, ghi nhớ
GV - Sóng điện từ và điện từ trường có gì khác nhau?
HS: Cá nhân trả lời
GV - Y/c HS đọc Sgk để tìm hiểu các đặc điểm của sóng điện từ.
HS: Nghiên cứu thông tin
GV - Sóng điện từ có v = c ® đây là một cơ sở để khẳng định ánh sáng là sóng điện từ.
GV- Sóng điện từ lan truyền được trong điện môi. Tốc độ v < c và phụ thuộc vào hằng số điện môi.
HS: Thu thập thông tin
GV - Y/c HS quan sát thang sóng vô tuyến để nắm được sự phân chia sóng vô tuyến.
HS: Nghiên cứu thông tin
I/ SÓNG ĐIỆN TỪ
1/ Sóng điện từ là gì?
- Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian.
C1: Sóng điện từ chính là điện từ trường lan truyền trong không gian
2. Đặc điểm của sóng điện từ
a. Sóng điện từ lan truyền được trong chân không với tốc độ lớn nhất c » 3.108m/s.
C2: 
b. Sóng điện từ là sóng ngang: 
c. Trong sóng điện từ thì dao động của điện trường và của từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau.
d. Khi sóng điện từ gặp mặt phân cách giữa hai môi trường thì nó bị phản xạ và khúc xạ như ánh sáng.
e. Sóng điện từ mang năng lượng.
f. Sóng điện từ có bước sóng từ vài m ® vài km được dùng trong thông tin liên lạc vô tuyến gọi là sóng vô tuyến:
+ Sóng cực ngắn.
+ Sóng ngắn.
+ Sóng trung.
 + Sóng dài.
HĐ2: Tìm hiểu về sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển
GV - Ở các máy thu thanh, ở mặt ghi các dải tần ta thấy một số dải sóng vô tuyến tương ứng với các bước sóng: 16m, 19m, 25m tại sao là những dải tần đó mà không phải những dải tần khác?
HS:Cá nhân trả lời
GV ® Đó là những sóng điện từ có bước sóng tương ứng mà những sóng điện từ này nằm trong dải sóng vô tuyến, không bị không khí hấp thụ.
HS:Nhận thức vấn đề
GV - Tầng điện li là gì?
HS:Cá nhân trả lời
(Tầng điện li kéo dài từ độ cao khoảng 80km đến độ cao khoảng 800km)
GV - Mô tả sự truyền sóng ngắn vòng quanh Trái Đất.
HS:Quan sát và nhận thức vấn đề
II/ SỰ TRUYỀN SÓNG VÔ TUYẾN TRONG KHÍ QUYỂN
1/ Các vùng sóng ngắn ít bị hập thụ
- Không khí hấp thụ rất mạnh các sóng dài, sóng trung và sóng cực ngắn.
- Không khí cũng hấp thụ mạnh các sóng ngắn. Tuy nhiên, trong một số vùng tương đối hẹp, các sóng có bước sóng ngắn hầu như không bị hấp thụ. Các vùng này gọi là các dải sóng vô tuyến.
2. Sự phản xạ của sóng ngắn trên tầng điện li
- Tầng điện li: (Sgk)
- Sóng ngắn phản xạ rất tốt trên tầng điện li cũng như trên mặt đất và mặt nước biển như ánh sáng.
4. Củng cố, vận dụng
- Hệ thống lại kiến thức trọng tâm của bài
- GV nêu một số câu hỏi yêu cầu hs thảo luận trả lời
? Sự khác nhau cơ bản giữa sóng cơ và sóng điện từ?
? Mang một chiếc điện thoại di động đi du lịch, nhiều khi ta đến địa điểm không liên lạc được bằng điện thoại di động. Ta bảo lúc đó ta ở ngoài vùng phủ sóng. Điều đó nghĩa là thế nào?
- HS làm bài tập 3, 4, 5, 6 SGK
5. Hướng dẫn tự học
- Học bài theo câu hỏi SGK
- Làm bài tập trong SBT