Giáo án Ngữ văn 6 - Tập 1 - Tiết 4: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt - Nguyễn Văn Thiện

 Ngày soạn :
 Ngày dạy : 15/8
Tiết 4: Giao tiếp,văn bản và phương thức biểu đạt.
A. Mục tiêu cần đạt:
 *KT : Bước đầu hiểu biết về giao tiếp, văn bản,phương thức biểu đạt. 
 * KN : Nắm được văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt.
 *TĐ : Đối chiếu cỏc văn bản đó học
B. Chuẩn bị
 - GV: Sỏch GV, sỏch gk, giỏo ỏn
 - HS : Sỏch gk, bài soạn
C. Tiến trỡnh dạy học
 I. Ỗn định tổ chức.
 II. KTBC:
 - Từ là gì? cấu tạo của từ tiếng Việt
 - Làm bài tập 4,5 ?
C. Bài mới:
 Hoạt đụng 1 .giới thiệu bài :
 Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về phương thức biểu đạt.
Mục tiờu :
*KT : Hiểu giao tiếp, văn bản,phương thức biều đạt.
*KN : Biết lựa chọn phương thức biểu đat cho phự hợp với mục đớch giao tiếp
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung 
+Trong đời sống , khi có một tư tưởng , tình cảm, nguyện vọng mà cần biểu đạt cho người khác biết thì em làm thế nào?
* Đó là ngôn từ.Dùng ngôn từ để truyền đạt và tiếp nhận thông tin được gọi là giao tiếp.
Vậy em hiểu thế nào là giao tiếp?
+ Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm nguyện vọng ấy một cách đầy đủ và trọn vẹn thì em làm thế nào?
+ Đọc các vd trong SGK:
+Hai câu T. ngữ được sáng tác để làm gì?
+Từng Vd trình bày nội dung cụ thể như thế nào?
+Các thành phần, yếu tố trong từng Vd liên kết với nhau như thế nào?
+Các Vd trên được gọi là các văn bản .Vậy văn bản là gì?
+Lời phát biểu của thầy hiệu trưởng trong lễ khai giảng,bức thư em viết cho bạn, đơn xin học, một bài thơ, truyện cổ dân gian có phải là văn bản không? Vì sao?
Hoạt động3: Hướng dẫn HS tìm hiểu kiểu văn bản và phương thức biểu đạt.
+Tuỳ theo mục đích giao tiếp cụ thể mà người ta sử dụng các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp.Em hãy cho biết có những kiểu văn bản nào? Mục đích giao tiếp của từng kiểu?
+ Đọc yêu cầu bài tập trong SGK. Lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp với từng tình huống cụ thể?
+Qua các Vd hãy cho biết giao tiếp là gì? thế nào là văn bản? Các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt?
*Văn bản có thể ngắn (1câu) có thể dài, có thể được viết ra ,nói lên.VB phải thể hiện ít nhất 1 ý , các từ ngữ phải gắn kết với nhau chặt chẽ, mạch lạc.
Hoạt động 4: Hướng dẫn h/s luyện tập.
Bài tập 1:
+Các đoạn thơ văn trong SGK thuộc phương thức biểu đạt nào? Vì sao?
+Truyền thuyết "Con Rồng cháu Tiên" thuộc kiểu văn bản nào? Vì sao?
- Nói và viết cho người khác hiểu.
- Hoạt động trao đổi , tiếp nhận thông tin (tư tưởng,tình cảm) bằng phương tiện ngôn từ.
- Nói mạch lạc , có đầu có đuôi, cú trước cú sau ,viết thành bài.
- HS đọc VD.
- Mục đích khuyên răn.
-Nội dung:
+Vd1: Khuyên mọi người giữ vững,kiên định ý chí
+Vd2: Khuyên mọi người phải biết kiên trì , cố gắng.
- HS tự bộc lộ.
- Văn bản là chuỗi lời nói, bài viết có chủ đề thống nhất , liên kết mạch lạc , có vận dụng các phương thức biểu đạt để đạt mục đích giao tiếp.
- Đều là các văn bản ->Có mục đích giao tiếp yêu cầu thông tin , được viết theo một thể thức nhất định.
- 6 kiểu văn bản:
+Tự sự
+Miêu tả
+Biểu cảm
+Nghị luận
+Thuyết minh
+hành chính công vụ.
a.Văn bản hành chính công vụ
(viết đơn)
b.Tường thuật , kể chuyện (Tự sự)
c. Miêu tả 
d. Thuyết minh
e. Biểu cảm
f. Nghị luận.
 àTự bộc lộ
a.Tự sự: Có nhân vật,sự việc,
diễn biến.
b. Miêu tả: Tái hiện cảnh đêm trăng.
c.Nghị luận:bàn luận
d.Biểu cảm
e.Thuyết minh
- Văn bản "Con Rồng cháu Tiên"là văn bản tự sự-cả truyện kể về các sự việc xoay quanh các nhân vật Lạc Long Quân và Âu Cơ với các diễn biến là chuỗi các sự việc.
I.Tìm hiểu chung về giao tiếp ,văn bản và phương thức biểu đạt.
1.Văn bản và mục đích giao tiếp.
a.Giao tiếp là hoạt động truyền đạt và tiếp nhận tư tưởng, tình cảm... bằng phương tiện ngôn từ.
b.Văn bản :Chuỗi lời nói, bài viết có chủ đề thống nhất ,có liên kết mạch lạc, có vận dụng phương thức biểu đạt để đạt mục đích giao tiếp.
2.Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt.
6 kiểu văn bản:
+Tự sự 
+Miêu tả
+Biểu cảm
+Thuyết minh
+Nghị luận
+Hành chính
*Ghi nhớ.
III.Luyện tập.
1.Bài 1.
2.Bài 2.
D. Hướng dẫn t ự h ọc:
-Học thuộc phần ghi nhớ.
-Xếp các VB sau vào các kiểu VB đã học: Bỏnh chưng, bỏnh giầy, nội qui , Ca dao , tục ngữ.
Đ. Tự rút kinh nghiệm :
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------