Giáo án Ngữ văn 7, tập 2 - Ca Huế trên sông Hương

Bài 28 Tiết 113 CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
 Hà Ánh Minh
Mục tiêu cần đạt
Về kiến thức
- Thấy được vẻ đẹp của một sinh hoạt Cố Đô Huế, một vùng dân ca với những con người hết sức tài ba.
Về kĩ năng
Rèn cách đọc diễn cảm cho học sinh.
Về thái độ
Giúp học sinh có khả năng hiểu biết về Huế. 
Có thái độ yêu thích môn học.
Chuẩn bị bài học
Chuẩn bị của giáo viên
Tranh ảnh và các tư liệu về Huế.
Bài soạn.
Chuẩn bị của học sinh
Đọc bài và soạn bài
Ổn định tổ chức dạy học
Ổn định tổ chức lớp
Lớp 7a Sĩ số Vắng
Kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu những nét đặc sắc và đặc trưng về nội dung và nghệ thuật của văn bản Những trò lố hay là Va ren và Phan Bội Châu?
Bài mới
Nếu như những văn bản nhật dụng ở lớp 6 như Động Phong Nha, Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử chủ yếu muốn giới thiệu những danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử thì ca Huế trên sông Hương lại giúp người đọc hình dung một cách cụ thể sinh hoạt văn hóa rất đặc trưng ở xứ Huế mộng mơ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung bài học
- Dựa vào sự chuẩn bị bài ở nhà em hãy cho biết một vài nét về ca Huế?
Ca Huế là một loại hình nghệ thuật. Ca Huế ở đây chỉ một sinh hoạt văn hóa độc đáo của Cố Đô Huế: người nghe và người hát cùng ngồi thuyền đi trên sông Hương, ca Huế thường diễn ra vào ban đêm và chủ yếu hát các làn điệu dân ca Huế.
- Em hãy nêu xuất xứ của văn bản? 
Giọng chậm rãi rõ ràng mạch lạc, lưu ý những câu đặc biệt những câu rút gọn.
Yêu cầu học sinh đọc chú thích 
- Căn cứ vào tác phẩm em có thể chia bài văn thành mấy phần? 
- Xứ Huế nổi tiếng với nhiều thứ nhưng ở đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng nào của Huế?
Huế là một trong những cái nôi nổi tiếng ở nước ta.
-Vì sao tác giả lại quan tâm đến dân ca Huế?
Vì dân ca Huế mang đậm bản sắc tâm hồn và tài hoa của vùng đất Huế.
- Qua đó tác giả cho thấy dân ca Huế mang những đặc điểm hình thức và nội dung nào?
+ Rất nhiều điệu hò trong 
lao động sản xuất. Hò trên sông, lúc cày cấy, chăn tằm trồng cây, hò đa linh, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi bài tiệm.
+ Nhiều điệu lí: lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
- Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ngữ trong văn bản này? 
Dùng phép liệt kê kết hợp với lời giải thích bình luận.
- Qua đó tác giả đã chứng minh được những giá trị nổi bật nào của dân ca Huế? 
- Tác giả nhận xét gì về sự hình thành của dân ca Huế?
Ca Huế được hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhạc trang trọng uy nghi.
- Qua đó em thấy tính chất nổi bật nào của ca Huế?
- Tại sao nói ca Huế là một thứ tao nhã ?
Vì ca Huế thanh tao, lịch sự nhã nhặn, trang trọng và duyên dáng từ nội dung đến nghệ thuận từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công từ giọng ca đến trang điểm ăn mặc.
- Đoạn văn nào cho ta thấy tài nghệ chơi đàn của các ca công và các âm thanh phong phú của các nhạc cụ?
“ Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của giàn hòa tấu, bởi bốn nhạc khúc lưu thủy, kim tiền xuân phong, long hổ, du dương, trầm bổng ,réo rắt...Xao động tận đáy hồn người”.
- Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ngữ trong đoan văn này?
Liệt kê dẫn chứng để làm rõ sự phong phú của cách diễn ca Huế
- Qua đó ta thấy nét đẹp nào của ca Huế được nhấn mạnh?
- Người dân xứ Huế thưởng thức ca Huế bằng cánh nào?
Thưởng thức ca Huế trên thuyền giữa sông Hương, vào đêm trăng gió mát.
- Em thấy có gì độc đáo trong cách thường thức ca Huế?
- Tác giả muốn người đọc cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế trên sông Hương?
- Sau khi học xong văn bản này em hiểu thêm gì về những vẻ đẹp của Huế?
Học sinh đọc ghi nhớ
Học sinh sưu tầm những làn điệu dân ca Huế.
Trả lời
Trả lời
Đọc
Trả lời
Suy nghĩ trả lời
Trả lời
Suy nghĩ trả lời
→
Trả lời
Trả lời
Trả lời
Trả lời
I. Tìm hiểu chung
Văn bản Ca Huế trên song Hương của tác giả Hà Minh Ánh in trên báo Người Hà Nội.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc
2. Giải thích từ khó
3. Bố cục
 2 phần
III. Phân tích
1.Huế là cái nôi của dân ca 
 Tất cả đã thể hiện lòng khát khao nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.
Ca Huế phong phú về làn điệu sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm và mang đậm những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
2. Những đặc sắc của ca Huế
Ca Huế có sự kết hợp hai tính chất dân gian và cung đình trong đó đặc sắc nhất là nhạc cung đình tao nhã.
 → Ca Huế thanh lịch tinh tế có tính dân tộc cao trong biểu diễn.
Cách thưởng thức vừa tao nhã vừa trang trọng. Không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phongphus và âm thầm kín đáo sâu thẳm
.
→ Ca Huế làm giàu tâm hồn con người đến những vẻ đẹp của tình người xứ Huế. 
→ Cố Đô Huế nổi tiếng không chỉ có các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt vă hóa âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm đáng trân trọng cần được baot tồn và phát triển.
IV.Tổng kết
1.Nghệ thuật
Chủ yếu dùng phương thức biểu dật nghị luận
Nghệ thuật liệt kê
2Nội dung
Ghi nhớ: SGK/ 104
V. Luyện tập
Củng cố
Hiểu rõ Huế là cái nôi đặc sắc của ca Huế.
Những công trình kiến truc của Huế.
Dặn dò
Về nhà học bài và soạn bài mới, làm bài tập phần luyện tập.