I/ môc tiªu bµi häc:
1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được.
- Khái niệm nói quá.
- Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá (chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, ca dao.)
- Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.
2. Kĩ năng: vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong văn học.
3. Thái độ: Có ý thức phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật.
II/ chuÈn bÞ:
1. Gi¸o viªn:
Tham kh¶o tµi liÖu, thiÕt kÕ bµi d¹y.
2. Häc sinh:
§äc tríc vÝ dô, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo vë so¹n.
íng dÉn häc bµi: - Häc bµi theo qu¸ tr×nh t×m hiÓu - Häc thuéc ghi nhí, lµm thªm BT6. - ChuÈn bÞ tiÕt sau: ¤n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam. + LËp b¶ng thèng kª theo c¸c môc sau: STT- Tªn VB- t¸c gi¶ - n¨m t¸c phÈm ra ®êi- thÓ lo¹i – néi dung chñ yÕu - ®Æc s¾c nghÖ thuËt. + So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a c¸c VB trong c¸c bµi 2, 3, 4. Ngµy so¹n: 22/10/2015 Ngày dạy 8A.............;8C TiÕt 47: ¤n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam I/ môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được. - Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật. - Những nết độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. - Đặc điểm của từng nhân vật trong các tác phẩm truyện. 2. Kĩ năng: - Khái quát, hệ thống hoá và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể. - Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm văn học. 3. Thái độ: Có ý thức yêu mến văn học. II/ ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Nghiªn cøu néi dung ch¬ng tr×nh KÎ b¶ng, hÖ thèng kiÕn thøc ra b¶ng phô. 2. Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái 1,2,3 trong SGK III/ c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc 1. æn ®Þnh líp. 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n bµi cña HS 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi: GV: Tõ ®Çu n¨m ®Õn giê chóng ta ®· ®îc häc nh÷ng v¨n b¶n nµo thuéc phÇn truyÖn – kÝ VN hiÖn ®¹i? HS: Tr¶ lêi. GV: B©y giê, chóng ta sÏ cïng thèng kª c¸c néi dung c¬ b¶n ®Ó «n l¹i phÇn v¨n häc nµy. Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp: C©u hái 1: B¶ng thèng kª c¸c v¨n b¶n truyÖn kÝ VN ®· häc. TT Tªn VB T¸c gi¶ N¨m tp ra ®êi ThÓ lo¹i Néi dung chñ yÕu §Æc s¾c NT 1 T«i ®i häc Thanh TÞnh (1911-1988) 1941 TruyÖn ng¾n Nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng vÒ ngµy ®Çu tiªn ®îc ®Õn trêng ®i häc. - Tù sù tr÷ t×nh - TS kÕt hîp MTvµ BC, ®¸nh gi¸, so s¸nh. 2 Trong lßng mÑ Nguyªn Hång (1918- 1982) 1940 Håi kÝ Nçi cay ®¾ng tñi cùc vµ t×nh yªu th¬ng mÑ cña chó bÐ Hång khi xa mÑ vµ khi ®îc n»m trong lßng mÑ. - Tù sù tr÷ t×nh - TS kÕt hîp MT vµ BC, ®¸nh gi¸ - Sö dông h×nh ¶nh so s¸nh. 3 Tøc níc vì bê Ng« TÊt Tè (1893- 1954) 1939 TiÓu thuyÕt V¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c, bÊt nh©n cña chÕ ®é thùc d©n nöa phong kiÕn, tè c¸o chÝnh s¸ch thuÕ v« nh©n ®¹o - Ngßi bót hiÖn thùc khoÎ kho¾n, giµu tinh thÇn l¹c quan. - X©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê, cã cao trµo. 4 L·o H¹c Nam Cao (1915- 1951) 1943 TruyÖn ng¾n - Sè phËn ®au th¬ng, phÈm chÊt cao quý cña ngêi n«ng d©n cïng khæ trong XH VN tríc CMT8. - Th¸i ®é yªu th¬ng, tr©n träng cña t¸c gi¶ ®èi víi ngêi n«ng d©n. - Kh¾c ho¹ nh©n vËt cô thÓ, sèng ®éng. - C¸ch kÓ chuyÖn míi mÎ, linh ho¹t. - Ng«n ng÷ ch©n thùc, ®Ëm ®µ chÊt n«ng th«n. C©u hái 2: ? H·y t×m nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau chñ yÕu vÒ néi dung t tëng còng nh h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 VB trong c¸c bµi 2,3,4? GV: Nh÷ng ®iÓm gièng nhau ë trªn còng chÝnh lµ ®Æc ®iÓm cña dßng v¨n xu«i hiÖn thùc VN tríc CMT8. Dßng v¨n häc b¾t ®Çu kh¬i nguån tõ nh÷ng n¨m 20 nhng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ rùc rì vµo nh÷ng n¨m 30 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XX, ®em l¹i cho VHVN nh÷ng tªn tuæi nhµ v¨n vµ nh÷ng t¸c phÈm kiÖt xuÊt. VH hiÖn thøc phª ph¸n VN còng gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ VHVN vÒ nhiÒu mÆt: ®Ò tµi, chñ ®Ò, thÓ lo¹i ®Õn x©y dùng nh©n vËt, ng«n ng÷... a. Gièng nhau: - VÒ thÓ lo¹i: ®Òu lµ VB tù sù hiÖn ®¹i. - VÒ thêi gian ra ®êi: Tríc c¸ch m¹ng, trong giai ®o¹n 1930 – 1945. - VÒ ®Ò tµi, chñ ®Ò: Con ngêi vµ cuéc sèng x· héi ®¬ng thêi; §i s©u vµo miªu t¶ sè phËn cña nh÷ng con ngêi cùc khæ bÞ vïi dËp. - VÒ gi¸ trÞ t tëng: Chan chøa tinh thÇn nh©n ®¹o: + Yªu th¬ng, tr©n träng nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng phÈm chÊt ®Ñp ®Ï, cao quý cña con ngêi. + Tè c¸o nh÷ng g× tµn ¸c, xÊu xa. - VÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt: + Bót ph¸p ch©n thùc, hiÖn thùc, gÇn gòi. + Ng«n ng÷: RÊt gi¶n dÞ + C¸ch kÓ chuyÖn vµ miªu t¶ ngêi, miªu t¶ t©m lÝ rÊt cô thÓ vµ hÊp dÉn. b. Kh¸c nhau: Xem c©u 1 C©u hái 3: Trong 3 v¨n b¶n: “Trong lßng mÑ”, “Tøc níc vì bê”, “L·o H¹c” em thÝch nhÊt ®o¹n v¨n hoÆc nh©n vËt nµo? Gi¶i thÝch t¹i sao? GV híng dÉn HS thùc hiÖn theo mÉu: - §ã lµ ®o¹n v¨n:...... - Trong v¨n b¶n:...... - Cu¶ t¸c gi¶:....... - LÝ do yªu thÝch: + VÒ néi dung t tëng + VÒ h×nh thøc nghÖ thuËt + LÝ do kh¸c * Gîi ý: - NV ChÞ DËu(Tøc níc vì bê) Em rÊt c¶m th«ng cho hoµn c¶nh cña chÞ, kh©m phôc sù vïng lªn ph¶n kh¸ng l¹i ¸p bøc bÊt c«ng cña chÞ. - §o¹n v¨n L·o H¹c kÓ chuyÖn b¸n cËu Vµng víi «ng gi¸o: Th¬ng cho hoµn c¶nh cña l·o H¹c, kÝnh träng l·o – mét con ngêi nh©n hËu, c¶m ®«ng tríc t×nh c¶m cña l·o ®èi víi cËu Vµng. - §o¹n v¨n bÐ Hång gÆp l¹i mÑ vµ ®îc ngåi trong lßng mÑ: BÐ Hång ®îc sèng l¹i nh÷ng gi©y phót sung síng, h¹nh phóc khi ë trong lßng mÑ. 4. Cñng cè: GV nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña tiÕt häc. 5. Híng dÉn häc bµi: - Häc néi dung c¸c c©u hái - ViÕt thªm 1 kÕt truyÖn kh¸c cho VB “L·o H¹c” - ChÈn bÞ bµi míi: “Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000”. Ngµy so¹n: 22/10/2015 Ngày dạy 8A.............;8C TiÕt 48: V¨n b¶n: Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000 I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: - Thấy được mói nguy hại đến môi trường sống và sức khoẻ của con người của thói quen dùng túi ni lông. - Tính khả thi trong đề xuất được tác giả trình bày. - Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của văn bản. 2. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh. - Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Kĩ năng hợp tác( hoạt động nhóm), kĩ năng thương lượng(đàm phán,),kĩ năng thương thuyết: mục đích cuối cùng là hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực, loại bỏ những hành vi, thói quen xấu. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn môi trường sống sạch đẹp II/ chuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, thiÕt kÕ bµi d¹y. 2. Häc sinh: §äc tríc v¨n b¶n, ®äc chó thÝch Tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo vë so¹n. III/ c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc 1. æn ®Þnh líp. 2. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ v¨n nhËt dung? kÓ tªn mét sè VB nhËt dông ®· häc ë c¸c líp 6,7? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi: R¸c th¶i hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò rÊt bøc xóc,g©y « nhiÔm m«i trêng. Nh÷ng ngêi d©n sèng ë gÇn nh÷ng n¬i r¸c th¶i thêng ph¶i chÞu cuéc sèng nhiÒu ¸p lùc vµ ®e do¹ do nh÷ng chÊt th¶i g©y ra. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ b¶o vÖ m«i trêng xung quanh ta, réng h¬n lµ b¶o vÖ tr¸i ®Êt – ng«i nhµ chung cña mäi ngêi ®ang bÞ « nhiÔm nÆng nÒ lµ nhiÖm vô khoa häc, x· héi, v¨n ho¸ v« cïng quan träng ®èi víi toµn nh©n lo¹i, còng lµ nhiÖm vô cña mçi chóng ta. VËy cô thÓ r¸c th¶i cã t¸c h¹i ntn? NhiÖm vô vña chóng ta lµ g×? TiÕt häc h«m nay sÏ gióp c¸c em biÕt ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung Ho¹t ®éng 2: GV: híng dÉn: ®äc râ rµng, m¹ch l¹c, ph¸t ©m chÝnh x¸c c¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n. - GV ®äc, gäi 2 HS ®äc nèi tiÕp. - Chó thÝch: 1, 2, 3, 4, 9 (ngoµi ra cÇn chó ý thªm : + ¤ nhiÔm: Thay ®æi tÝnh chÊt m«i trêng, chuyÓn c¸c chÊt ®éc h¹i cã kh¶ n¨ng g©y h¹i ®Õn søc kháe con ngêi, ®Õn sù ph¸t triÓn cña sinh vËt + Khëi xíng: B¾t ®Çu, më ®Çu mét c«ng viÖc + Pla-xtic: ChÊt dÎo(nhùa) GV: Vb nhËt dông ph¶n ¸nh hiÖn thùc sù viÖc ®ang diÔn ra thùc tÕ, nãng báng hµng ngµy. ? VËy Vb nµy cã ph¶i lµ VB nhËt dông kh«ng? ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? néi dung tõng phÇn lµ g×? -> 3 phÇn: + P1: Tõ ®Çu...-> 1 ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng. ( Th«ng b¸o vÒ ngµy tr¸i ®Êt) + P2: Nh chóng ta ®· biÕt...-> M«i trêng. ( T¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng vµ 1 sè gi¶i ph¸p nh»m ng¨n chÆn nã). + P3: Cßn l¹i ( Lêi kªu gäi: “1 ngµy...ni l«ng”) GV: VB nµy chÝnh lµ mét bøc th«ng ®iÖp vÒ m«i trêng. VËy néi dung bøc th«ng ®iÖp lµ g×? chóng ta sÏ chuyÓn sang phÇn II. VËy nguyªn nh©n nµo ra ®êi b¶n th«ng ®iÖp? Chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu. ? Theo dâi phÇn më bµi cho biÕt: Nh÷ng sù kiÖn nµo ®c th«ng b¸o? ? Ngµy tr¸i ®Êt ®îc tæ chøc hµng n¨m ®Ó bµn vÒ vÊn ®Ò g×? -> Bµn vÒ chñ ®Ò cã liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò m«i trêng nãng báng nhÊt cña tõng níc vµ tõng khu vùc. ®îc MÜ khëi xíng n¨m 1970-> 141 níc tham dù-> môc ®Ých cïng b¶o vÖ m«i trêng sèng. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch tr×nh bµy c¸c sù kiÖn ®ã? ? Tõ ®ã, em nhËn biÕt ®c nh÷ng néi dung quan träng nµo ®c nªu trong phÇn ®Çu VB? Gv: vÊn ®Ò m«i trêng ë vb nµy ®Ò cËp tíi viÖc sö dung bao b× ni l«ng: vËy t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng ntn? BiÖn ph¸p kh¾c phôc ta sao, chóng ta cïng t×m hiÓu phÇn 2 (Gv sö dông mét sè h×nh ¶nh cho häc sinh nhËn thÊy t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng ®èi víi m«i trêng thiªn nhiªn) ? H·y chØ ra nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc dïng bao ni l«ng cã thÓ g©y nguy h¹i ®èi víi m«i trêng thiªn nhiªn? ? Ngoài việc làm cản trở sự sinh trưởng và phát triển của thực vật –gây xói mòn đất ở các vùng đồi núi,khi sử dụng bao bì ni lông còn gây tác hại gì nữa? (GV giíi thiÖu mét sè h×nh ¶nh t¾c nghÏn cèng r·nh –> muçi ph¸t sinh, ngËp lôt ë ®« thÞ) (GV : Giíi thiÖu mét sè sinh vËt bÞ chÕt do nuèt ph¶i bao b×, ni l«ng) HiÖn nay mçi n¨m cã h¬n 400.000 tÊn P«-li-ª-ti-len ®îc ch«n lÊp t¹i miÒn b¾c nc MÜ. NÕu kh«ng ph¶i ch«n c¸c phÕ phÈm nµy th× hµng n¨m sÏ cã thªm bao nhiªu ®Êt canh t¸c; ë Mª-hi-c«, ngêi ta x¸c nhËn nguyªn nh©n c¸ chÕt nhiÒu do nuèt ph¶i r¸c th¶i lµ bao b× nil«ng ? ë gia ®×nh em ®· sö dông bao b× ni l«ng nh thÕ nµo, vµo viÖc g×? ? Theo hiểu biết của em thì bao bì ni lông có những tác dụng gì? GV: NhiÒu ngêi trong chóng ta chØ nh×n thÊy mét mÆt cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng lµ , cã thÓ ®ùng nícmµ kh«ng thÊy hÕt ®îc t¸c h¹i . (Gv giíi thiÖu mét sè h×nh ¶nh ) ? VËy, văn bản cho chúng ta thấy viÖc sử dụng bao bì ni lông còn có tác hại gì đối với søc kháe con người ? GV: Vb thuyết minh thường cung cấp cho người đọc , người nghe những tri thức khách quan về sự vật, ở đây vb đã cung cấp cho chúng ta một loạt tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông ? Vậy khi thuyÕt minh t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng, t¸c gi¶ ®· sö dông PP g×? ? Qua ph©n tÝch, em cã nhËn xÐt g× vÒ t¸c h¹i cña bao b× nil«ng? (Gv giíi thiÖu mét sè h×nh ¶nh g©y mÊt thÈm mü c¶nh quan) ? Qua nh÷ng h×nh ¶nh võa xem vµ liªn hÖ thùc tÕ , em cã bæ sung g× vÒ t¸c h¹i cña viÖc sö dông bai b× ni l«ng? GV: Tríc thùc t¹i ®ã, chóng ta ph¶i cã hµnh ®éng cô thÓ ®Ó gi¶m bít nh÷ng t¸c h¹i ®ã. * HS chó ý “V× vËy...m«i trêng” ? ViÖc xö lÝ bao nil«ng hiÖn nay ë VN vµ trªn TG cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo? (GV tr×nh chiÕu mét sè h×nh ¶nh tói ®ùng thay thÕ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c gi¶i ph¸p mµ v¨n b¶n ®a ra? GV: Trong khi cha lo¹i bá ®c hoµn toµn, tøc cha cã biÖn ph¸p thay thÕ th× c¸c biÖn ph¸p trªn còng hîp lÝ vµ cã tÝnh kh¶ thi v× nã chñ yÕu t¸c ®éng vµo ý thøc cña ngêi sö dông. * HS chó ý phÇn cuèi GV: Còng nh c¸c níc trªn thÕ giíi, n¨m 2000 VN tham gia ngµy tr¸i ®Êt víi chñ ®Ò “Mét ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng” ? Để mọi người thực hiện “Ngày trái đất”, v¨n b¶n đã có lời kêu gọi như thế nào ? ? Em có nhận xét gì về từ ngữ, kiểu câu trong lời kêu gọi đó ? ? V× sao chóng ta cÇn ph¶i quan t©m ®Õn tr¸i ®Êt vµ b¶o vÖ tr¸i ®Êt? -> V× tr¸i ®Êt lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn cña mçi ngêi. GV: NÕu 1 hé gia ®×nh chØ sö dông cã 1 bao b× nil«ng 1 ngµy th× c¶ níc sÏ cã trªn 25 triÖu bao nil«ng bÞ vøt vµo m«i trêng 1 ngµy vµ trªn tØ bao mçi n¨m. Cßn trªn thùc tÕ, 1 gia ®×nh ph¶i sö dông tõ 3 ®Õn 5 bao nil«ng 1 ngµy v× vËy con sè cßn khñng khiÕp h¬n n÷a.(§ã lµ chØ tÝnh riªng VN) -> V× vËy c¸c ®Ò xuÊt trªn thËt cô thÓ, gÇn gòi, dÔ lµm. C©u hái th¶o luËn nhãm ? Nếu ta thay 3 từ “hãy” bằng 3 từ “phải” nội dung lời kêu gọi có thay đổi gì không? Tại sao? Gợi ý: -“Hãy” vừa mang tính mệnh lệnh, vừa mang tính thuyết phục, động viên, kêu gọi và chia sẻ sự đồng cảm của mọi người. -“Phải” chỉ có tính mệnh lệnh và mang tính bắt buộc với người tiếp nhận Gv giới thiệu một số hình ảnh các nước đã không dùng bao bì ni lông và hình ảnh VN đang kêu gọi tiết kiệm bao bì ni lông Ho¹t ®éng 4 ? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ ngt ®c sö dông trong VB? ? Häc xong v¨n b¶n, em cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt g×? - HS tr¶ lêi. GV chèt l¹i. - Gäi HS ®äc ghi nhí. GV Chèt: VB nµy lµ lêi kªu gäi b×nh thêng mµ trang träng. Nã cã ý nghÜa trùc tiÕp vµ to lín ¶nh hëng ®Õn sù sèng cßn cña chóng ta. V× vËy mçi chóng ta cÇn ph¶i cã viÖc lµm thùc tÕ ®Ó b¶o vÖ m«i trêng. Bëi b¶o vÖ m«i trêng còng lµ b¶o vÖ chÝnh m×nh. ?Em dù ®Þnh sÏ lµm g× ®Ó th«ng tin nµy ®i vµo ®êi sèng vµ biÕn thµnh hµnh ®éng cô thÓ ? I/ §äc - t×m hiÓu chung 1, §äc- gi¶i thÝch tõ khã: 2, Lo¹i v¨n b¶n: VB nhËt dông 3, Bè côc: 3 phÇn II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Th«ng b¸o vÒ ngµy tr¸i ®Êt - Ngµy 22/4 hµng n¨m lµ “ngµy tr¸i ®Êt-> b¶o vÖ m«i trêng. - Cã 141 níc tham dù. - N¨m 2000: VN tham gia víi chñ ®Ò “Mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng” + ThuyÕt minh b»ng sè liÖu cô thÓ. + §i tõ th«ng tin kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ. + Lêi th«ng b¸o trùc tiÕp, ng¾n gän, dÔ hiÓu. => TG nãi chung, VN nãi riªng rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng. 2. T¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng vµ biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông nã. * T¸c h¹i: +) T¸c h¹i ®èi víi m«i trêng thiªn nhiªn: - Kh«ng ph©n huû cña pla-xtÝc. - C¶n trë sù sinh trëng cña thùc vËt -> G©y xãi mßn, lò lôt. - Lµm t¾c ®êng níc th¶i, g©y ngËp lôt-> muçi ph¸t sinh l©y truyÒn dÞch bÖnh. - Lµm chÕt sinh vËt khi nuèt ph¶i. +) T¸c h¹i ®èi víi søc kháe con ngêi: (HS béc lé) - Nhẹ, mÒm,dÎo , có thể đựng nước - Lµm « nhiÔm thùc phÈm ®ùng trong tói, g©y h¹i cho n·o, ung th phæi. - Khi ®èt: sinh ra khÝ ®éc g©y ngé ®éc, khã thë , n«n ra m¸u, g©y ung th... => PP liÖt kª , ph©n tÝch c¬ së thùc tÕ vµ khoa häc nh÷ng t¸c h¹i ®ã. => G©y « nhiÔm m«i trêng, ¶nh hëng lín ®Õn søc khoÎ con ngêi. - Gây ô nhiễm và gây mất thẩm mĩ cảnh quan. * BiÖn ph¸p: - Thay ®æi thãi quen sö dông bao b× nil«ng - Kh«ng sö dông bao b× nil«ng khi kh«ng cÇn thiÕt - Thay tói nil«ng b»ng vËt liÖu kh¸c - Th«ng b¸o cho mäi ngêi hiÓu vÒ hiÓm ho¹ cña viÖc l¹m dông bao nil«ng ®èi víi m«i trêng vµ søc khoÎ. -> Râ rµng, cô thÓ, kh¶ thi, hîp lÝ 3. Lêi kªu gäi vµ hµnh ®éng: - H·y cïng nhau quan t©m ®Õn tr¸i ®Êt. - H·y b¶o vÖ tr¸i ®Êt khái bÞ « nhiÔm. - H·y cïng nhau hµnh ®éng “ Mét ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng.” -> Sö dông ®iÖp tõ vµ kiÓu c©u cÇu khiÕn, IV/ Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh dÔ hiÓu, ng¾n gän mang tÝnh KH thùc tiÔn, cã søc thuyÕt phôc cao. 2. Néi dung: - Nh÷ng t¸c h¹i to lín cña viÖc dïng bao ni l«ng vµ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít sö dông chóng. - h¹n chÕ sö dông bao ni l«ng lµ gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng. * Ghi nhí: (SGK) * LuyÖn tËp; - Tuyªn truyÒn vÒ t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng cho gia ®×nh vµ mäi ngêi biÕt. - Thu gom r¸c, bao b× ni l«ng vµ kh«ng vøt bõa b·i lµm mÊt ®i mÜ quan ®« thÞ. 4. Cñng cè: GV nªu c©u hái hÖ thèng bµi - H·y nh¾c l¹i t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× b»ng nil«ng? - §Ó h¹n chÕ sö dông nã, ta ph¶i lµm g×? 5.Híng dÉn häc bµi: - §äc l¹i néi dung VB, häc thuéc néi dung c¬ b¶n trong vë ghi. - Häc thuéc ghi nhí. - §äc vµ t×m hiÓu bµi : “Nãi gi¶m, nãi tr¸nh”. ************************** Ngµy so¹n: 22/10/2015 Ngày dạy 8A.............;8C TiÕt 40 Nãi gi¶m nãi tr¸nh I/ môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được. - Khái niệm nói giảm nói tránh. - Tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh 2. Kĩ năng: Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã, lịch sự. 3. Thái độ: Có ý thức phê phán những lời nói sai sự thật. Sử dụng đúng II/ chuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, thiÕt kÕ bµi d¹y. Ghi vÝ dô ra b¶ng phô. 2. Häc sinh: §äc tríc vÝ dô, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo vë so¹n. III/ c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc 1. æn ®Þnh líp. 2. KiÓm tra bµi cò: ? Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nãi qu¸? Nªu t¸c dông cña nãi qu¸? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi: ë tiÕt häc tríc chóng ta ®· t×m hiÓu biÖn ph¸p tu tõ nãi qóa vµ t¸c dông cña nã. Bµi häc h«m nay chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu mét biÖn ph¸p tu tõ n÷a ®ã lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh. VËy nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? Trong v¨n , th¬ hoÆc trong lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy nã ®em l¹i hiÖu qña g×? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Nãi gi¶m nãi tr¸nh, cßn gäi lµ khinh tõ, uyÓn ng÷, nh· ng÷ lµ mét biÖn ph¸p tu tõ ( kh«ng ph¶i lµ hai biÖn ph¸p) biÖn ph¸p ®ã lµ g×? t¸c dông ra sao? chóng ta cïng tim hiÓu môcI Ho¹t ®éng2: * GV treo b¶ng phô cã ghi c¸c vÝ dô trong SGK. - Gäi HS ®äc. ? Nh÷ng tõ in ®Ëm nµy cã nghÜa lµ g×? ? Theo em, t¹i sao ngêi viÕt, ngêi nãi l¹i kh«ng dïng tõ “chÕt” mµ dïng c¸c tõ in ®Ëm nh trªn? ? Nh÷ng tõ nµy cã ®iÓm nµo gièng nhau vÒ nghÜa? ( Tõ ®ång nghÜa) ? Khi nãi vÒ c¸i chÕt ngêi ta cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau tr¸nh sù thËt phò phµng, gi¶m ®au xãt . Em h·y t×m vµi vÝ dô trong th¬ v¨n cã sö dông c¸ch diÔn ®¹t nµy còng nãi ®Õn c¸i chÕt? G/v: Trong th¬ v¨n c¸c t¸c gi¶ rÊt chó ý sö dung c¸ch nãi nh trªn ®Ó bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc cña m×nh vµ tr¸nh g©y c¶m gi¶m ®au buån, nÆng nÒ. Ngoµi ra sö dông c¸ch diÔn ®¹t nh trªn cßn cã môc ®Ých nµo kh¸c chóng ta cïng t×m hiÓu VD 2. Gäi h/s ®äc VD 2. ? V× sao trong c©u v¨n nµy gi¶ dïng tõ “bÇu s÷a” mµ kh«ng dïng tõ ng÷ kh¸c cïng nghÜa? GV: Kh«ng chØ sö dông réng r·i vµ cã gi¸ trÞ trong th¬ v¨n, mµ trong lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy chóng ta còng sö dông c¸ch diÔn ®¹t trªn .§Ó râ h¬n chóng ta cïng t×m hiÓu VD3 HS ®äc VD 3 ? Hai c©u cã néi dung g×? ? H·y so s¸nh vµ cho biÕt c¸ch nãi nµo nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n? G/v: Còng lµ phª b×nh nhng ë møc ®é nhe nhµng cã sù ®éng viªn, khuyÕn khÝch cè g¾ng v¬n lªn. ë ®©y ngêi nãi kh«ng dïng tõ ®ång nghÜa mµ dïng c¸ch nãi phñ ®Þnh b»ng tõ tr¸i nghÜa ? Em h·y ®Æt mét c©u cã c¸ch nãi t¬ng tù nh trªn? ? Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch, t×m hiÓu vÝ dô, em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nã? GV: Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ b.p tu tõ dïng c¸ch diÔn ®¹t tÕ nhÞ uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ; tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù .V× thÕ B.p nµy Ýt dïng trong VB hµnh chÝnh, KH mµ chñ yÕu ®îc dïng trong lêi nãi hµng ngµy, Vb chÝnh luËn, VB nghÖ thuËt. - Gäi HS ®äc ghi nhí (SGK – 108) Bµi tËp nhanh( GV chuÈn bÞ ë b¶ng phô) Dùa vµo Vd cña nhãm m×nh. H·y x¸c ®Þnh c©u cã sö dông b.p NGNT vµ cho biÕt ngêi viÕt (Nãi) thùc hiÖn phÐp NGNT b½ng c¸ch nµo? Nhãm 1: ¤ng cô chÕt råi. ¤ng cô ®· quy tiªn råi. Nhãm 2: Bµi th¬ cña anh dë l¾m. Bµi th¬ cña anh cha ®îc hay l¾m. Nhãm 3: B¹n cßn kÐm l¾m. B¹n cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a. Nhãm 4: anh Êy bÞ th¬ng nÆng thÕ th× kh«ng sèng ®îc l©u n÷a ®©u. Anh Êy(...) thÕ th× kh«ng (...) ®îc l©u n÷a ®©u. GV:Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng cã thÓ sö dông c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh mµ tuú thuéc t×nh huèng giao tiÕp. ? VËy trong nh÷ng t×nh huèng nµo nªn dïng c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh, ? GV : §a ra t×nh huèng : * Trong mét cuéc häp líp kiÓm ®iÓm b¹n Nam hay ®i häc muén, b¹n Lan nãi: " Tõ nay cËu kh«ng ®îc ®i häc muén n÷a v× nh vËy kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn b¶n th©n cËu mµ cßn ¶nh hëng ®Õn phong trµo thi ®ua cña líp" . B¹n Trinh cho r»ng lan nãi nh vËy lµ qu¸ gay g¾t, chØ nªn nh¾c nhë b¹n Nam" CËu nªn ®i häc ®óng giê" em ®ång ý víi ý kiÕn nµo? v× sao? * Trong khi nhËn xÐt vÒ nhîc ®iÓm cña c¸c b¹n víi c« gi¸o chñ nhiÖm. B¹n líp trëng chØ nªu nh sau" tuÇn qua, mét sè b¹n ®i häc kh«ng ®îc ®óng giê l¾m" nãi nh vËy cã nªn kh«ng ? v× sao? ? Nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp nµo th× kh«ng nªn sö dông c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh? GV: Dïng nãi gi¶m nãi tr¸nh thÓ hiÖn th¸i ®é lÞch sù, nh· nhÆn cña ngêi nãi, sù quan t©m, t«n träng cña ngêi nãi ®èi víi ngêi nghe gãp phÇn t¹o phong c¸nh nãi n¨ng ®óng mùc cña con ngêi cã gi¸o dôc, cã v¨n ho¸ Ho¹t ®éng 3: - Gäi HS ®äc yªu cÇu cña BT1. - Gäi HS ®iÒn tõ vµo chç trèng. - GV nªu yªu cÇu BT2. - GV dïng b¶ng phô ghi ND. - Gäi HS lªn b¶ng khoang trßn vµo ®Çu c©u. GV HD HS:Khi chª tr¸ch ®iÒu g×, ®Ó ngêi nghe dÔ tiÕp nhËn ta thêng nãi gi¶m nãi tranhb»ng c¸ch phñ ®Þnh ®iÒu ngîc l¹i víi néi dung ®¸nh gi¸, ch¼ng h¹n ®¸ng ra ph¶i nãi: Bµi th¬ cña anh dë l¾m th× l¹i nãi" Bµi th¬ cña anh cha ®îc hay l¾m". vËn dông c¸ch nãi trªn ®Ó ®¹t 5 c©u víi néi dung ®¸nh gi¸ kh¸c nhau? * Bµi tËp bæ sung: H·y chuyÓn c¸c c¸ch diÔn ®¹t sau ®©y thµnh c¸ch diÔn ®¹t cã sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh? a, §©y lµ ng«i trêng cña nh÷ng trÎ em tµn tËt b, C¸c chiÕn sÜ ®· chÕt ®Ó b¶o vÖ quª h¬ng. c, B¸c sü ph¸p y ®ang mæ x¸c chÕt ? Nãi qu¸ vµ nãi gi¶m nãi tr¸nh cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau I/ Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh 1. VÝ dô1: a) §i gÆp cô C¸c M¸c, cô Lªnin vµ c¸c vÞ ®µn anh kh¸c b) §i c) Ch¼ng cßn -> ChÕt. => Tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ. - Bçng lße chíp ®á Th«i råi Lîm ¬i! ("Lîm"- Tè H÷u) - L·o H¹c ¬i! L·o h·y yªn lßng mµ nh¾m m¾t. ( " L·o H¹c "- Nam Cao) 2. VÝ dô 2: - BÇu s÷a. => Tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù 3. VÝ dô 3: - Ngêi mÑ phª b×nh sù lêi biÕng cña con - C¸ch 2 -> NhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n. - Dïng c¸ch nãi phñ ®Þnh b»ng tõ tr¸i nghÜa (Häc sinh béc lé) * Ghi nhí: (SGK) * Lu ý: a, C¸c c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh: - Dïng tõ ng÷ ®ång nghÜa, ®Æc biÖt lµ c¸c tõ ng÷ H¸n ViÖt - Dïng c¸ch nãi phñ ®Þnh tõ ng÷ tr¸i nghÜa. - C¸ch nãi vßng. - C¸ch nãi træng( tØnh lîc) b, Trêng hîp sö dông: *Nh÷ng t×nh huèng sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh: - Khi muèn tr¸nh c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, nÆngnÒ, th« tôc, thiÕu lÞch sö( VD 1,2) - Khi muèn t«n träng ngêi ®èi tho¹i víi m×nh (Ngêi cã quan hÖ thø bËc, tuæi t¸c,cao h¬n) VD:Khuya råi mêi bµ ®i nghØ - Khi muèn nhËn xÐt mét c¸ch tÕ nhÞ, lÞch sù, cã v¨n hãa ®Ó ngêi nghe dÔ tiÕp thu ý kiÕn gãp ý. VD: Bµi th¬ cña anh cha ®îc hay l¾m * Nh÷ng t×nh huèng kh«ng nªn nãi gi¶m nãi tr¸nh - Khi cÇn phª b×nh nghiªm kh¾c , nãi th¼ng, nãi ®óng móc ®é sù viÖc - Khi cÇn th«ng tin chÝnh x¸c trung thùc II/ LuyÖn tËp. 1. Bµi tËp 1: a. §i nghØ b. Chia tay nhau c. KhiÕm thÞ d. Cã tuæi e. §i bíc n÷a 2. Bµi tËp 2: a) 1. Anh ph¶i hoµ nh· v
Tài liệu đính kèm: