Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1, 2: Tôi đi học

Ngày dạy: 
Ngày soạn:
Tuần :01 
Tiết : 1+ 2 	
	Thanh Tịnh	
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức: Cốt truyện, nhân vật, sự kiện, nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ qua ngòi bút Thanh Tịnh.
2. Kĩ năng: Đọc- hiểu đoạn trích, trình bày suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống. 
3. Thái độ:Giáo dục các em trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân
B. CHUẨN BỊ BÀI HỌC:
1. Giáo viên: SGV – SGK - Soạn giáo án - Đọc tư liệu - Thiết bị dạy học.
2. Học sinh: SGK - Soạn bài - Đọc thêm những bài thơ về ngày tựu trường.
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
	1. Ổn định :
	2. Bài cũ :
H: 
TL: 	3. Bài mới:
Ở mỗi con người quãng thời gian đẹp nhất, vui tươi nhất, có nhiều kỉ niệm nhất chính là tuổi học trò. Nó giữ bền lâu trong ký ức và đáng nhớ hơn là những kỉ niệm, ấn tượng của ngày đầu tiên đến trường. Như:
 “ Ngày đầu tiên đi học
 Mẹ dắt tay đến trường
 Em vừa đi vừa khóc
 Mẹ dỗ dành bên em.”
Thật vậy làm sao quên được cái giây phúc kì lạ, ngẫm lại thật buồn cười của tuổi thơ ấu. Truyện ngắn “ Tôi đi học” diễn tả cảm xúc ấy của nhân vật “ Tôi” gieo vào lòng ta bao nổi niềm bâng khuâng bao rung cảm nhẹ nhàng trong sáng. Chúng ta cùng tác giả Thanh Tịnh trở về ngày đầu tiên đi học của tuổi học trò qua truyện ngắn “ Tôi đi học”.
Dựa vào sách giáo khoa giới thiệu đôi nét về tác giả.
a. Tác giả: 
- Thanh Tịnh ( 1911 – 1988 ) là bút danh của Trần Văn Ninh, 
quê ở tỉnh Thừa Thiên – Huế, có gần 50 năm cầm bút sáng tác.
- Sự nghiệp văn học của ông phong phú, đa dạng.
- Thơ văn ông đậm chất trữ tình đằm thắm, giàu cảm xúc êm dịu, trong trẻo. Nổi bật nhất có thể kể là các tác phẩm: Quê mẹ ( truyện ngắn, 1941), Ngậm ngải tìm trầm ( truyện ngắn, 1943), Đi từ giữa mùa sen ( truyện thơ, 1973 ),...
b. Hoàn cảnh sáng tác:
“Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941), một tập văn xuôi nổi bật nhất của Thanh Tịnh.
Chuyện được kể ở ngôi thứ mấy? Nhân vật “tôi” nhớ lại kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên trong đời vào lúc nào? 
Giáo viên chốt kể ngôi thứ nhất. – Nhân vật tôi kể lại chuyện cũ khi đã trưởng thành. “tôi” hồi tưởng lại buổi tựu trường đầu tiên trong đời mình khi còn thơ ấu và kể lại với một sự nao nức trong lòng 
GV: Kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường của "tôi" được kể theo trình tự không gian thời gian nào?
HS: Thảo luận
. Cảm nhận của "tôi" trên đường tới trường 
. Cảm nhận của" tôi" lúc ở sân trường 
. Cảm nhận của "tôi" trong lớp học)
Tương ứng với trình tự ấy ta phân bố cục như thế nào ?
1. Từ đầu -> trên ngọn núi: Cảm nhận của nhân vật tôi trên con đường cùng mẹ đến trường 
2. Tiếp -> được nghỉ cả ngày nưã: Cảm nhận của tôi lúc ở sân trường 
3. Còn lại: Cảm nhận của "tôi" trong lớp học
Nỗi nhớ buổi tựu trường của tgiả được khơi nguồn từ không gian và thời gian như thế nào? Không gian và thời gian đó có ý nghĩa gì? 
+ Thời điểm: Cuối thu ( đầu tháng 9)
+ Thiên nhiên: Lá rụng nhiều, mây bàng bạc
+ Sinh hoạt: Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường.
 → Đây là thời điểm gợi nhớ. Chính thời điểm và những hình ảnh quen thuộc này đã giúp nhân vật “tôi” sống lại những kỉ niệm mơn man, trong sáng, xao xuyến, mới lạ, suốt đời không thể quên.
Giữa không gian và thời gian ấy, tâm trạng của nhân vật “ tôi” hiện ra qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Tác dụng của nó?
+ Từ láy: nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã
+ Tác giả đã dùng hình ảnh so sánh đầy ấn tượng “ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng”
" Với những từ láy dùng để miêu tả tâm trạng, cảm xúc và cách so sánh giàu sức gợi cảm đã diễn tả một cách cụ thể tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, bồi hồi, xúc động của nhân vật “ tôi”, góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại; dẫn người đọc vào một thế giới đầy ắp những cung bậc tâm tư tình cảm đẹp đẽ, trong sáng, đáng nhớ, đáng chia sẻ và lưu luyến. 
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả, hoàn cảnh sáng tác
a. Tác giả: 	
b. Hoàn cảnh sáng tác:
“Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941), một tập văn xuôi nổi bật nhất của Thanh Tịnh.
2. Kết cấu.
II. Phân tích.
1. Khơi nguồn kỉ niệm
+ Thời điểm: Cuối thu ( đầu tháng 9)
+ Thiên nhiên: Lá rụng nhiều, mây bàng bạc
+ Sinh hoạt: Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường.
→ Đây là thời điểm gợi nhớ.
" tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, bồi hồi, xúc động của nhân vật“tôi”,
Hết tiết 1 chuyển sang tiết 2
Tìm những hình ảnh, chi tiết miêu tả tâm trạng, cảm giác của tôi trong lần đầu theo mẹ đến trường?
+ Con đường, cảnh vật xung quanh vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, tự cảm thấy có sự thay đổi trong lòng.
+ Cảm thấy mình trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo, với mấy quyển vở mới trên tay.
+ Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở, vừa lúng túng, vừa muốn thử sức mình, muốn khẳng định khi xin mẹ được cầm bút, thước như bạn.
Hãy phân tích tâm trạng, cảm giác của tôi lúc này?
- Vẫn con đường ấy, vẫn là chính mình nhưng tất cả đều có sự thay đổi. Đây chính là tâm trạng,cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật tôi khi lần đầu tiên được đến trường đi học, được bước vào một thế giới mới lạ, được tập làm người lớn, không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều ngoài đê, ngoài đồng nữa.Chính ý nghĩ ấy làm cho “Tôi” cảm thấy trang trọng và đứng đắn.
GV: Khi ‘’Tôi” có ý nghĩ vừa non nớt ngây thơ “ chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước. Nhưng ý nghĩ ấy thoáng qua tâm trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên gọn núi”.
Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên?
- Đây là một cách so sánh thú vị, giúp người đọc hình dung ra được đây là chú bé ngộ nghĩnh, ngây thơ, đáng yêu, đã biết đề cao việc học trong ngày đầu tiên đến trường với một tình cảm dịu dàng,trong sáng và khát vọng vươn tới chân trời học vấn. Cũng chính là đề cao sự học tập của con người.
Cảnh sân trường làng Mý Lý lưu lại trong tâm trí Tgiả có gì nổi bật? Cảnh tượng ấy được nhớ lại có ý nghĩa gì?
+ Cảnh trường làng: Rất đông người (dày đặc cả người)
- Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt vui tươi và sáng sủa.
" Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường.
- Thể hiện tinh thần hiếu học của nhân dân ta.
- Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ. 
Khi chưa đi học “ Tôi chỉ thấy ngôi trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng”. Nhưng lần đầu tới trường, cậu lại thấy “Trường Mỹ Lý trông xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng” khiến cậu đâm ra lo sợ vẩn vơ. Em hiểu ý nghĩa hình ảnh so sánh trên như thế nào?
+ Tâm trạng của “Tôi”: So sánh lớp học với đình làng( nơi thờ cúng tế lễ, nơi linh thiêng cất dấu những điều bí ẩn) . 
" Tác giả đã diễn tả cảm xúc trang nghiêm của cậu bé về mái trường. Cậu cảm thấy mình nhỏ bé làm sao trước tri thức của con người trong trường học.
Khi tả những cậu học trò lần đầu tiên đến trường tác giả dùng hình ảnh nào? Phân tích Hình ảnh ấy?
Tác giả sử dụng hình ảnh tinh tế: “ Họ như con chim non đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay nhưng còn ngập ngừng lo sợ”.
" Mtả sinh động hình ảnh và tâm trạng của các em nhỏ lần đầu tiên tới trường .
Hãy tìm những từ ngữ miêu tả cung bậc tình cảm của “Tôi” khi nghe tiếng trống trường, khi nghe gọi tên, rồi phải rời tay mẹ vào lớp học? Em có nhận xét gì về cách miêu tả, kể tâm lý của tác giả?
Khi thấy các học trò cũ sắp hàng vào lớp “Tôi” cảm thấy chơi vơi, lúng túng, dềnh dàng, run run.
Khi nghe gọi tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập, giật mình và lúng túng, người nặng nề, nức nở khóc.
" Cách miêu tả, kể rất phù hợp với quy luật chuyển biến tâm lý trẻ. Đó là tâm trạng ngỡ ngàng, cảm giác mới lạ, vô cùng xáo động, hồn nhiên trong sáng của những cậu học trò nhỏ đang tuổi ăn, tuổi chơi lần đầu tiên tới trường.
Vì sao khi sắp hàng vào lớp học “Tôi” lại cảm thấy “Trong thời thơ ấu chưa lần nào cảm thấy xa mẹ như lần này?” Nhưng cảm giác mà “Tôi” nhận được khi vào lớp học là gì?
+ Vì “Tôi” bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. Bước vào lớp học là bước vào Tgiới riêng của mình, phải tự mình làm tất cả, không còn có mẹ bên cạnh như ở nhà.
+ Một mùi hương lạ xông lên trong lớp.
- Trông hình gì treo trên tường tôi cũng cảm thấy lạ và hay hay.
- Nhìn bàn ghế chỗ mình ngồi : lạm nhận là vật riêng của mình.
- Nhìn bạn chưa hề quen biết nhưng lòng không cảm thấy xa lạ chút nào.
" Cảm giác lạ vì lần đầu tiên được vào lớp học, một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn.
- Không cảm thấy xa lạ với bàn ghế, bạn. Vì bắt đầu ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ và mãi mãi.
Cuối văn bản có 2 chi tiết:
- Một con chim con liệng đến.
- Nhưng tiếng phấn thầy tôi đã đưa tôi về thực tại. 
 Những chi tiết đó có ý nghĩa gì?
Hình ảnh này hông chỉ đơn thuần có ý nghĩa thực như một sự tình cờ mà có dụng ý nghệ thuật, có ý nghĩa tượng trưng rõ ràng: Hình ảnh con chim gợi nhớ, gợi tiếc những ngày trẻ thơ được hoàn toàn tự do đã chấm dứt để bước vào một thế giới mới trong cuộc đời. 
Dẫn dắt đón chào các em vào thế giới tuổi học trò là những bậc phụ huynh,các thầy cô giáo. Hãy trình bày cảm nhận của em về thái độ, cử chỉ của họ đối với các em nhỏ?
- Mẹ âu yếm, dịu dàng đưa tôi từ nhà đến trường.
- Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo mọi thứ cho con em, đều trân trọng tham dự buổi lễ quan trọng này. - Ông đốc đến thầy giáo trẻ ai cũng dịu dàng từ tốn, bao dung đón chào và động viên các em nhập trường.
+ Nêu nhận xét về nét đặc sắc nghệ thuật và sự cuốn hút của tác phẩm? 
+ Sau khi học xong, em có cảm nghĩ gì về truyện “Tôi đi học”?
- Truyện ngắn Kh có cốt truyện, được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi, theo trình tự thời gian của buổi tựu trường.
- Kết hợp hài hoà giữa kể, tả, bộc lộ tâm trạng cảm xúc.
- Đối với mỗi con người, những kỷ niệm thời thơ ấu, đặc biệt là kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên có sức mạnh lưu giữ sâu sắc trong ký ức. Không ai có thể quên tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của mình trong lần đầu tới trường học như nhân vật “Tôi” trong truyện của Thanh Tịnh.
Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" trong truyện ngắn "Tôi đi học".
GV: Dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" trong truyện ngắn "tôi đi học" được bộc bạch qua dòng hồi tưởng, theo trình tự thời gian của một buổi tựu trường.
* Khơi nguồn kỷ niệm: - Thời điểm gợi nhớ: Cuối thu – thời điểm khai trường
- Cảnh thiên nhiên: lá rụng nhiều, mây bàng bạc
- Cảnh sinh hoạt: Mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.
" Gợi cho nhân vật tôi nhớ lại mình ngày ấy với những kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò.
* Tâm trạng của "tôi" trên đường cùng mẹ đến trường:
- Tâm trạng: Hăm hở, náo nức ® cảm giác trong sáng ® tưng bừng rộn rã ® lòng tôi thay đổi lớn: trang trọng và đứng đắn ® thèm, muốn thử sức mình ® ý nghĩ vừa non nớt, vừa ngây thơ.
* Tâm trạng của "tôi" khi đến trường: Lo sợ vẩn vơ ® bỡ ngỡ ® ngập ngừng e sợ ® thèm vụng và ước ao thầm ® cảm giác bơ vơ ® vụng về lúng túng ® quả tim như ngừng đập ® quên cả mẹ đứng sau lưng ® càng lúng túng hơn ® tự nhiên thấy nặng nề lạ lùng ® nức nở khóc theo.
* Tâm trạng "tôi" khi ngồi chỗ ngồi của mình và đón nhận giờ học đầu tiên:
- Lạm nhận chỗ ngồi là của riêng ® quyến luyến tự nhiên với bạn mới quen ® thèm thuồng nhìn cánh chim bay ngoài cửa sổ ® trở về với thực tại ® đón nhận giờ viết tập đầu tiên: "Tôi đi học".
2. Cảm giác, và tâm trạng của tôi
a. Trên con đường cùng mẹ tới trường.
→ vui sướng, háo hức, hăm hở và tự tin.
b. Lúc ở sân trường
→ Tâm trạng vừa lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ, ngập ngừng e sợ vừa thèm muốn ước ao.
c. Khi vào lớp học.
→ Cảm giác lạ vì lần đầu tiên được vào lớp học, một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn.
3. Thái độ, cử chỉ của người lớn đối với các em nhỏ lần đầu đi học.
→ sự quan tâm của mọi người.
III. Tổng kết
IV. Luyện tập
	4. Củng cố
	5. Dặn dò	
- Cho hs đọc lại ghi nhớ
- Nêu cảm xúc của em lần đầu tiên đến trường.
- Về nhà làm bài tập vào vở, học ghi nhớ .
- Sọan bài: Cấp độ khái quát nghĩa của từ .
Ngày dạy: 
Ngày soạn:
Tiết: 3 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức: Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ.
2. Kĩ năng: Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 
3. Thái độ
B. CHUẨN BỊ BÀI HỌC:
1. Giáo viên: SGV- SGK- Soạn giáo án- Đọc tư liệu- Thiết bị dạy học.
2. Học sinh: SGK- Soạn bài
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
	1. Ổn định :
	2. Bài cũ :
H: 
TL: 	3. Bài mới:
 Ở lớp 7, các em đã học mối quan hệ nghĩa của từ như quan hệ đồng nghĩa, quan hệ trái nghĩa, các từ đồng nghĩa. Hôm nay ta sẽ tìm hiểu 1 mối quan hệ khác về nghĩa của từ đó là mối quan hệ bao hàm qua bài Cấp độ khái quát của nghĩ từ vựng.
- GV cho hs quan sát sơ đồ sgk/10.
Theo em nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ thu, chim, cá.Tại sao?
GV chốt: rộng hơn vì nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của 3 từ thú, chim cá
Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ voi hươu?
Rộng hơn.
“Chim”rộng hơn hay hẹp hơn từ tu hú, sáo? “ Cá” rộng hơn hay hẹp hơn cá rô, cá thu? Vì sao? 
Chim, cá có nghĩa rộng hơn vì trong chim bao hàm sáo, tu hú; “ cá” bao hàm cárô, cá thu 
Theo em nghĩa của từ thú, chim, cá rộng hơn nghĩa của từ nào, hẹp hơn nghĩa của từ nào? Vì sao?Em nhận xét gì nghĩa của 1 từ?
Thảo luận
GV chốt: Nghĩa của 1 từ có thề rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của 1 từ ngữ khác
Ta thấy phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm phạm vi nghĩa của tư thú, chim, cá vậy từ động vật là từ có nghĩa rộng, từ thú, chim, cá là từ có nghĩa hẹp. Qua đây ta có nhận xét thế nào là từ có nghĩa rộng? như thế nào làtừ có nghĩa hẹp?
Thảo luận
 GV chốt: Từ có nghĩa rộng là phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa cùa 1 số từ ngữ khác. Từ có nghĩa hẹp phạm vi nghĩa của từ đó đưỡc bao hàm trong phạm vi nghĩa của 1 từ ngữ khác.
Vậy khi nào nghĩa cùa 1 từ được coi là nghĩa rộng, nghĩa hẹp? 
Trả lời ( sgk)
Nhậnxét: mối quan hệ về nghĩa của 1 từ ngữ trong mối quan hệ với nghĩa trong các từ ngữ khác?
Mối quan hệ bao hàm 1 từ vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp
GV cho hs đọc ghi nhớ sgk/10
Cho hs làm nhanh bài tập: 
Cho các từ: cây, cỏ, hoa.Tìm từ có phạm vi nghĩa hẹp và từ có phạm vi nghĩa rộng.( Thực vật " cây, cỏ, hoa " cây cam, cây lim, cây dừa, cỏ gấu, cỏ mật, cỏ gà, hoa cúc, hoa lan, hoa huệ..)
Bài 1: Làm theo mẫu sgk/10.
Sơ đồ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
Y phục + Quần (đùi, dài) 
 + Ao (hoa, dài)
Vũ khí + Súng (trường, đại bác)
 + Bom (bi, nguyên tử)
Bài tập 2: Các nghĩa rộng.
a. Chất đốt b. Nghệ thuật c. Thức ăn 
d. Nhìn e. Đánh
Bài tập 3: Tìm những từ có nghĩa bao hàm.
a. xe cộ: xe đạp, ô tô, xe trâu 
b. kim loại: sắt, thép . . . 
c. Hoa quả :hoa hồng, quả thanh long, hoa bưởi. . .
d. Người họ hàng:
e. Mang: xách, khiêng, gánh. 
Bài tập 4: Gạch bỏ các từ không phù hợp
a. thuốc lá b. thủ quỹ
c. bút điện d. hoa tai
I. Tìm hiểu bài:
1. Từ ngữ nghĩa rộng từ ngữ nghĩa hẹp:
 Vd / sgk
a. Nghĩa rộng: Bao hàm phạm vi nghĩa của 1 số từ ngữ khác.
 b. Nghĩa hẹp: được bao hàm trong phạm vi của 1 số từ ngữ khác.
2. Ghi nhớ: ( sgk ).
II. Luyện tập: Hướng dẫn hs làm bài tập sgk.
4. Củng cố : 
5. Dặn dò: Học bài và làm các bài tập còn lại + soạn bài.
Ngày dạy: 
Ngày soạn:
TUẦN : 
TIẾT : 04 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức: Chủ đề văn bản, những thể hiện của chủ đề trong một văn bản.
2. Kĩ năng: Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản, trình bày đoạn văn theo chủ đề. 
3. Thái độ
B. CHUẨN BỊ BÀI HỌC:
1. Giáo viên: SGV- SGK- Soạn giáo án- Đọc tư liệu- Thiết bị dạy học.
2. Học sinh: SGK- Soạn bài
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
	1. Ổn định :
	2. Bài cũ :
H: 
TL: 	3. Bài mới:
Gọi hs đọc văn bản sgk và trả lời các câu hỏi 
Làm việc độc lập và đứng tại chổ trả lời
Văn bản miêu tả những việc đang xảy ra (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi ức, kỷ niệm)?
- Tác giả nhớ lại những điều gì trong thời thơ ấu?
- Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả?
+ Văn bản miêu tả những việc đã xảy ra, đó là những hồi tưởng của tgiả về ngày đầu tiên đi học.
+ Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc trong buổi tựu trường đầu tiên.
+ Sự hồi tởng ấy gợi lên trong lòng tác giả những cảm xúc bâng khuâng, man mác xao xuyến, xúc động khi nhớ về ngày tựu trường đầu tiên trong tâm trạng hồi hộp, náo nức, bỡ ngỡ, xa lạ.
+ Để phát biểu ý kiến và bộc lộ cảm xúc về kỉ niệnm sâu sắc.
Như vậy, nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của văn bản Tôi đi học. Em hãy phát biểu chủ đề của văn bản này. Từ những nhận thức trên,em hãy cho biết chủ đề của văn bản là gì?
Tôi đi học đã diễn tả những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến, xúc động trong lòng tác giả khi nhớ lại tâm trạng náo nức, bỡ ngỡ, xa lạ trong ngày tựu trường đầu tiên.
GV chốt: chủ đề văn bản là vấn đề chủ chốt, những ý kiến những cảm xúc của tác giả được thể hiện một cách nhất quán trong văn bản 
Căn cứ vào đâu em biết văn bản “Tôi đi học” nói lên những kỷ niệm của tác giải về buổi tựu trường đầu tiên?
+ Căn cứ vào nhan đề “Tôi đi học”. 
+ Từ đầu đến cuối văn bản đều nhắc lại các sự việc là những Kniệm về buổi đầu đi học của “Tôi”( Các câu, các từ ngữ)
 - “Hôm nay tôi đi học”
 - “ Hằng năm cứ vào cuối thu”
 - “ Tôi quên thế nào đợc”
 - “ Hai quyển vở mới”
 - “ Tôi bặm tay ghì thật chặt”
Hãy tìm những từ ngữ, chi tiết ctỏ tâm trạng in sâu trong lòng nhân vật “Tôi” suốt cuộc đời?
- Cảm nhận về con đường: Quen đi lại lắm lần nhưng thấy lạ, cảnh vật chung quanh đều thay đổi.
+ Thay đổi về hành vi: không lội qua sông thả diều, đi ra đồng nô đùa,đi học cố làm như một học trò thực sự.
- Trên sân trường.
 + Cảm nhận về ngôi trường: nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng xinh xắn, oai nghiêm như đình làng, sân rộng,cao hơn và “lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”.
 + Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp: Đứng nép bên ngời thân, chỉ dám nhìn một nửa, muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ, tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ, nức nở khóc theo.
- Trong lớp học: Cảm thấy xa mẹ, trước đây có thể đi chơi cả ngày cũng không thấy xa nhà, xa mẹ chút nào hết. Giờ đây, mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ.
" Tất cả đều tập trung tô đậm cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng náo nức trong lòng “Tôi” trong buổi tựu trường 
Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản và thể hiện ở những phương diện nào ?
- Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là sự nhất quán về ý đồ, ý kiến, cảm xúc của tác giả được thể hiện trong văn bản.
- Phương tiện:
+ Hình thức : nhan đề văn bản
+ Nội dung: mạch lạc
+ Đối tượng: xoay quanh nhân vật tôi
gọi hs đọc phần ghi nhớ
Bài tập 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản
Bài tập 2:
Các ý làm cho bài văn lạc đề :a,e
Bài tập 3:
- Lạc chủ đề : c, g
- Không hướng tới chủ đề:b,e
Sửa lại sau:
a. Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nho núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường lòng lại nao nức rộn rã xốn xang 
b. Đường làng trở nên mới lạ
c. Buổi mai hôm ấy, mẹ âu yếm nắm tay dẫn đến trường trên con đường làng quen thuộc.
d. Một ý nghĩ vừa non nớt vừa ngây thơ nảy sinh: muốn được thử sức mình như một học sinh thực thụ.
e. Đến trước cỗng trường, một cảm giác lạ vừa nảy sinh; sân trường rộng ngôi trường cao hơn.
g. Rời bàn tay mẹ xếp hàng vào lớp lại một cảm giác lạ nữa nảy sinh sợ hãi, chơ vơ trong hàng người vào lớp.
h.Ông đốc là thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học sinh đang hồi hộp lúng túng.
I. Tìm hiểu bài
1. Chủ đề của văn bản.
 Ghi nhớ: SGK
2. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản.
Ví dụ/ sgk
3. Ghi nhớ
Văn bản có tính thống nhất về chủ đề là: Tất cả mọi phần, mọi câu, đoạn, mọi từ ngữ trong văn bản đều tập trung biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác.
 + Muốn bảo đảm đợc tính thống nhất đó cần phải xác định đợc chủ đề mà vb cần biểu đạt.( Thể hiện ở nhan đề,quan hệ giữa các phần trong văn bản,ở các từ ngữ then chốt)
II. Luyện tập:
Bài tập 1. 
a.
Nhan đề: rừng cọ quê tôi
- Các đoạn : giới thiệu rừng cọ, tả cây cọ, tác dụng của cây cọ, tình cảm gắn bó với cây cọ
b. Các ý lớn phần thân bài
- Vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt và sức hấp dẫn của cây cọ
- Cọ che chở cho con người: nhà ở, trường học, xoè ô che nắng
- Cọ gắn bó với con người, phục vụ cho con người: chổi cọ, nón cọ 
c. Tình cảm
- Hai câu thơ:
- Từ ngữ: đi trong rừng cọ, ngôi trường khuất trong rừng cọ, cọ xoè ô
4. Củng cố :
5. Dặn dò: Học bài + soạn bài.