Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Các phương châm hội thoại

CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
Tuần : 1
Tiết : 3
Ngày dạy :21 /8/09
I/ MỤC TIÊU :
	1. Kiến thức : Ø Giúp H nắm được nội dung phương châm về lượng, về chất. Biết vận những phương châm này trong giao tiếp.
	2. Kĩ năng : 	Ø Rèn luyện kĩ năng giao tiếp đúng, đạt mục đích cho học sinh cần có thói quen tuân thủ các phương châm hội thoại. 
	3. Thái độ : 	Ø Giáo dục H biết phép lịch sự, đứng đắn trong giao tiếp, sử dụng thành thạo và phù hợp các phương châm hội thoại. 
II/ CHUẨN BỊ :
	1. Giáo viên : 	Ø Sách giáo khoa, giáo án, bảng phụ.
	2. Học sinh : 	ØVở bài học, bài tập, dụng cụ học tập.
III/ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC : Sử dụng phương pháp vấn đáp, thảo luận, diễn giảng, nêu vấn đề.
IV/ TIẾN TRÌNH :
	1. Ổn định tổ chức : Kiểm diện học sinh.
	2. Kiểm tra bài cũ : kiểm tra SGK, tập vở.
3. Giảng bài mới: Ở lớp 8 các em đã học về Hội Thoại. Như vậy khi giao tiếp cần phải đáp ứng những yêu cầu nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu điều đó.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG GHI BÀI
* Hoạt động 1: Phương châm về lượng.
wG cho H đọc mục 1,2 sgk/ 8. H thảo luận nhóm, trình bày, nhận xét. GV nhận xét và chốt ý.
Ba trả lời An như thế có đáp ứng đều An mong muốn không?Cần phải trả lời như thế nào?
ØKhông. Trả lời là địa điểm cụ thể chính xác.
Cách hỏi và trả lời của hai nhân vật trong câu chuyện “Lợn cưới áo mới” như thế nào?
Từ đó rút ra bài học gì về giao tiếp?
wH trả lời. GV nhận xét, chốt lại nội dung. 
* Hoạt động 2: Phương châm về chất
wH đọc truyện cười và trả lời câu hỏi.
Truyện “Quả bí khổng lồ” phê phán điều gì?
Cười nhạo tính nói khoác.
GV đưa ra VD khác. H nhận xét.
Như vậy cần tránh điều gì?
Khi giao tiếp không nên nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.
wG gọi H đọc ghi nhớ 2.
* Hoạt động 3: Luyện tập
wG gọi H lấy vở bài tập, hướng dẫn H làm. 
Gọi H làm bài tập, G sửa chữa.
H đọc BT2 Sgk
G gọi H lên làm. H khác nhận xét
G nhận xét, sửa chữa lưu ý: Ở câu a chỉ cách nói đúng PC về chất, còn câu b,c,d,e vi phạm PC về chất.
H đọc BT3 Sgk. G gọi H trả lời
G nhận xét, kết luận:Ở đây người hỏi đã hỏi một điều rất thừa
 I/ Phương châm về lượng:
VD1:- Cậu học bơi ở đâu?
 - Ở dưới nước.
" Nói thiếu nội dung.
VD2: Con lợn cưới
  Mặc cái áo mới, chẳng thấy con lợn nào chạy qua.
" Nói thừa nội dung cần nói.
_ Khi giao tiếp không nên nói thiếu hoặc thừa nội dung.
 * Ghi nhớ sgk / 9.
 II/ Phương châm về chất:
 VD1: Quả bí to bằng cái nhà.
- Cái nồi to bằng cái đình.
" nói khoác.
 VD2: An nghỉ học. Nam không biết nhưng vẫn báo cho giáo viên chủ nhiệm là An ốm.
" Nói không có bằng chứng xác thực.
* Ghi nhớ sgk trang 10. 
 III. Luyện tập:
 Bài 1
thừa cụm từ” nuôi ở nhà”
thừa cụm từ”hai cánh”
 Bài 2
	a. Nói có sách, mách có chứng
	b. Nói dối
	c. Nói mò
	d. Nói nhăng nói cuội
	e. Nói trạng
	"PC về chất
 Bài 3
	- Thừa câu” Rồi có nuôi được không”.
"Vi phạm PC về lượng
	4. Củng cố và luyện tập :
	Những câu sau đây đã vi phạm phương châm hội thoại nào?
	- Bố, mẹ mình đều là giáo viên dạy học.
	- Chú ấy chụp ảnh cho mình bằng máy ảnh.
	- Ngựa là một loài thú có bốn chân.
	a. Phương châm về lượng. 	b. Phương châm về chất.
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : 
- Học thuộc nội dung bài, làm bài tập 4,5 Sgk vào VBT.
- Chuẩn bị bài “Sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh”:Đọc các VD Sgk, trả lời các câu hỏi .
V/ RÚT KINH NGHIỆM : 
- Nội dung: 	
- Phương pháp: 	
- Phương tiện : 	
	- Tổ chức: 	
	- Kết quả: