Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Phong cách Hồ Chí Minh

Ngày soạn: 16/08/2015
Tiết: 01 * Bài dạy:
 PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
 ( Lê Anh Trà) 
I- MỤC TIÊU: Qua văn bản , nhằm giúp HS: 
 1/Kiến thức:
 - Học sinh thấy được vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị
 -Thấy được biêïn pháp nghệ thuật chủ yếu đã góp phần làm nỗi bật vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh: kết hợp kể- bình luận, chọn lọc chi tiết tiêu biểu, sắp xếp ý mạch lạc. 	
 2/Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc- hiểu văn bản nhật dụng về chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
 3/ Thái độ: Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, HS có ý thức tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo gương Bác Hồ.
 Tích hợp giáo dục tưu tưởng , đạo đức Hồ Chí Minh : Vẻ đẹp trong phong cách lãnh tụ Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại , dân tộc và nhân loại , vĩ đại và bình dị , thanh cao và khiêm tốn .
 Các kĩ năng sống được giáo dục : 
Xác định giá trị bản thân : từ việc tìm hiểu vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh xác định được mục tiêu phấn đấu theo phong cách Hồ Chí Minhtrong bối cảnh hội nhập quốc tế .
Giao tiếp : trình bày, trao đổi về nội dung của phong cách Hồ Chí Minh trong văn bản .
II-CHUẨN BỊ:
 1/ Chuẩn bị của GV:
 -Sách GK, sách GV, kế hoạch tiết dạy.
 -Tư liệu: Những mẫu chuyện về cuộc đời Hồ Chí Minh, tranh ảnh hoặc hình vẽ về Bác.
 2/ Chuẩn bị của HS: -Đọc kĩ văn bản, trả lời các câu hỏi SGK
III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1/Ổn định tình hình lớp: (01 phút)
 -GV: Kiểm tra sĩ số lớp học.
 -HS: Báo cáo sĩ số lớp.
 2/Kiểm tra bài cũ: (03 phút) 
 GV kiểm tra sách, vơ,û dụng cụ học tập bộ môn của HS.
 3/ Giảng bài mới: (40 phút)
 	 *Giới thiệu bài mới: (01 phút)
 Hồ Chí Minh không chỉ là Người anh hùng dân tộc vĩ đại mà còn là danh nhân văn hóa thế giới ( Người được UNÉCO phong tặng danh hiệu này năm 1990). Bỡi vậy, phong cách sống và làm việc của Bác Hồ không chỉ là phong cách sống và làm việc của người anh hùng dân tộc vĩ đại mà còn là một nhà văn hóa lớn, một con người của nền văn hóa tương lai.
 Hôm nay , cô sẽ giúp các em tìm hiểu điều đó qua bài học:” Phong cách Hồ Chí Minh” của Lê Anh Trà 
 *Tiến trình bài dạy: (40 phút) 
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
10’
Hoạt động 1:
 I. Đọc, tìm hiểu chung
? Em biết gì về tác giả?
- Suy nghĩ, trả lời độc lập
1. Tác giả
- Nhận xét, bổ sung, nhấn mạnh những nét lớn về tác giả
- Lớp bổ sung
- Lê Anh Trà - Viện trưởng viện văn hóa Việt Nam 
- GV hướng dẫn cách đọc hiểu chú thích và tìm bố cục
- Nghe
+ Đọc giọng khúc chiết, mạch lạc thể hiện niềm tôn kính với Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Đọc theo yêu cầu
- GV đọc mẫu một đoạn, gọi HS đọc tiếp
- Nghe
- Đọc theo yêu cầu
- Nhận xét, sửa chữa cách đọc của HS
- Nhận xét cách đọc của bạn
- Kiểm tra việc đọc và tìm hiểu chú thích của học sinh bằng cách yêu cầu HS giải thích một số từ trọng tâm: truân chuyển, thuần đức, hiền triết
- Đọc thầm chú thích, trả lời theo câu hỏi
- Lớp nhận xét bổ sung
- Chú thích: sgk
? VB viết theo phương thức biểu đạt nào? Thuộc loại VB nào?
+ Phương thức lập luận, thuộc loại VB nhật dụng
? VB đề cập đến vấn đề gì?
- GV giới thiệu thêm một số VB nhật dụng trong chương trình ngữ văn THCS
+ VB đề cập đến vấn đề: sự hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc VH dân tộc
- Nghe
? VB chia làm mấy phần? Nội dung chính của từng phần ?
- Trao đổi nhóm, đại diện nhóm trả lời: Bố cục 2 phần
+ Phần 1: Hồ Chí Minh với sự tiếp thu văn hóa nhân loại
+ Phần 2: Những nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh
25’
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc , hiểu văn bản 
II. Đọc, hiểu nội dung VB
- Gọi HS đọc lại phần 1: từ đầu  rất hiện đại”
- Vốn tri thức văn hoá nhân loại của chủ tịch HCM sâu rộng ntn?
- Đọc theo yêu cầu
1. Hồ Chí Minh với sự tiếp thu VH nhân loại:
? Những tinh hoa VH nhân loại đến với Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh nào?
- Suy nghĩ trả lời độc lập
- Hoàn cảnh Bác tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại: cuộc đời hoạt động cách mạng
- Nhận xét, bổ sung, dùng lịch sử giới thiệu thêm cho HS về cuộc đời hoạt động Cách mạng của Bác:
. Năm 1911: rời bến nhà Rồng
. Qua nhiều cảng trên thế giới 
. Thăm và ở nhiều nước
- HS nhận xét, bổ sung
- Nghe
? Hồ Chí Minh đã làm cách nào để có thể có được vốn trí thức văn hóa nhân loại?
- Thảo luận nhóm, đại diện nhóm trả lời:
+ nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ
- Cách tiếp thu: Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ
? Chìa khóa để mở kho tri thức nhân loại là gì?
+ Qua công việc lao động và học hỏi
? Kể một số chuyện mà em biết?
- HS có thể dựa vào cuốn “Những mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Hồ Chí Minh để trả lời
- Lớp bổ sung
? Để có thể khám phá kho tri thức ấy có phải chỉ vùi đầu vào sách vở hay phải qua hoạt động thực tiễn?
- Suy nghĩ, trả lời độc lập
? Động lực nào giúp người có được những tri thức ấy? Tìm những dẫn chứng cụ thể minh họa các ý em trình bày?
- Suy nghĩ, trả lời độc lập
. Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng
. Làm nhiều nghề
. Đến đâu cũng học hỏi
- Động lực: Ham hiểu biết, học hỏi
? Qua những vấn đề trên, em có nhận xét gì về Bác?
- GV bình về mục đích ra nước ngoài của Bác: (hiểu VH nước người để tìm cách tranh giải phóng dân tộc)
- Suy nghĩ, trả lời độc lập: thông minh, cần cù, yêu LĐ
- Nghe
? Kết quả Bác đã có vốn tri thức nhân loại ntn? Theo hướng nào?
+ Sâu rộng, uyên thâm; tiếp thu mọi cái hay, cái đẹp nhưng phê phán những mặt tiêu cực
- Tiếp thu có chọn lọc VH nhân loại dựa trên nền tảng VH dân tộc
2’
? Theo em, điều kỳ lạ nhất đã tạo nên phong cách Hồ Chí Minh là gì? Câu văn nào trong VB đã nói rõ điều đó? Vai trò của câu này trong toàn VB?
- Nhận xét, bổ sung, chốt ý:Chủ tịch HCMđã kế thừa tư tưởng yêu nước của các bậc tiền bối để tìm ra con đường cứu nước đúng đắn và có hiệu quả; từ những hiểu biết về nhiều nước, về CM do cuộc sống bôn ba để nhào nặn với cái gốc VH, LS của đất nước, từ dân tộc mà đi lên con đường hiện đại của nhân loại một cách thích hợp. 
HĐ 3 : Củng cố 
 Đọc lại đoạn 1
- Suy nghĩ, trả lời độc lập
- Lớp nhận xét, bổ sung
- Nghe
 -> Một nhân cách môt, lối sống rất VN, rất phương Đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại.
4/ Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo(3’)
 a/ Ra bài tập về nhà:
Đọc lại toàn bôï văn bản.
Tìm đọc và kể lại cho lớp nghề một câu chuyện về lới sống giản dị mà cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 
 b/ Chuẩn bị bài mới:
Tiếp tục đọc văn bản .
Soạn bài phần còn lại theo các câu hỏi SGK.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM-BỔ SUNG